1, 2. а) Моисей кандый кижи болгон ло Кудайдыҥ болужыла нени эткен? б) Биске нениҥ учун јобош болорына ӱренер керек?

АГАРУ БИЧИКТЕ «Моисей јердеги улустыҥ ончозынаҥ эҥ јобош болгон» деп айдылат (Тоол. 12:3). Је Моисей јобош болгонынаҥ улам јамандаган улуска удура неме айдып болбос, уйан, коркынчак болгон бо? Кезик улус јобош кижини шак ла мындый деп сананат. Је бу јастыра санаа. Чынынча болзо, Моисей Кудайдыҥ коркыбас, јалтанбас ишчизи болгон. Иегованыҥ болужыла ол улу фараонго удура барарга коркыбаган. Анайда ок 3 000 000 кире албатыны чӧл јерле апарып, Израиль албатыга ӧштӱлерди јеҥерге болушкан.

² Бӱгӱнги кӱнде бисте Моисейдий кӱчтер болбой до турган болзо, јобош артарга кӱч болуп турган айалгаларга кажы ла кӱн туштайдыс. Андый да болзо, бисте сӱрекей јакшы ижемји бар — Иегова «јобош улус јерди энчиленер» деп сӧзин берет (Сар. 37:11). Слер бойыгарды јобош кижи деп бодойдыгар ба? Айландыра улус слерди јобош деп сананат па? Бу јаан учурлу сурактарга каруу берерге, озо баштап јобош болоры ол не дегенин оҥдоп алар керек.

3, 4. а) Јобош болорын неле тӱҥдештирерге јараар? б) Јобош болорго, кандый кылык-јаҥдар керек? Нениҥ учун?

³ Јобош болорын * јараш јурукла тӱҥдештирерге јараар. Канайып јурукчы јӱзӱн-јӱӱр будуктарды бириктирип, јурук јурайт, анайып ла јобош болоры башка-башка кылык-јаҥдардаҥ  турат. Олордыҥ тоозына јымжак, сӧсуккур ла турумкай болоры кирет. Айдарда, Кудайды сӱӱндирерге турган болзоос, биске нениҥ учун мындый кылык-јаҥдар керек?

⁴ Јӱк ле јобош кижи Кудайдыҥ табын багынып бӱдӱрип јат. А Кудайдыҥ табыла болзо, биске ончо улуска јымжак болор керек (2 Тим. 2:24, ЈТ). Бис Кудайдыҥ табын бӱдӱрип турзаас, Сатана тыҥ калјуурып јат. Оныҥ учун бис јобош ло јымжак болорго албаданып та турган болзоос, Сатананыҥ салтарына кирип калган кӧп улус бисти јаман кӧрӱп јат (Иоанн 15:18, 19). Айдарда, Сатанага удурлажарга, биске турумкай болор керек.

5, 6. а) Сатана нениҥ учун јобош улусты кӧрӧр кӱӱни јок? б) Биске кандый сурактарга каруу берер керек?

⁵ Јобош кижинеҥ бийиркек кижи чек башка болот. Бийиркек кижи ачынганын тудунып болбой јат, Иеговага багынбай јат. Мындый кылык-јаҥды Сатана кӧргӱзет. Оныҥ да учун ол јобош улусты кӧрӧр кӱӱни јок. Јобош улус оныҥ улуркагын илезине чыгарат. Је улус оны тӧгӱнчи деп кӧргӱзип турза, Сатана оноҥ тыҥ ачынат, нениҥ учун дезе ол нени де айтса, нени де этсе јобош улусты Иеговага иштебезин деп токтодып болбой јат (Иов 2:3—5).

⁶ Јобош болорго, недеҥ улам кӱч болордоҥ айабас? Нениҥ учун бу кылык-јаҥга оноҥ ло ары ӱренер керек? Бу сурактардыҥ каруузын аларга, Моисейдиҥ, еврей ӱч уулдыҥ ла Иисустыҥ темин кӧрӱп ийектер.

7, 8. Моисей јамандадып турарда, нени эткен?

⁷ Биске јаҥ берилзе. Јаҥ алган кижиге јобош болорго, анчада ла ого багынатан улус оны тообой, тӱп-шӱӱлтелерин јамандап турза, кӱч болордоҥ айабас. Слерде мындый учурал болгон бо? Слерди јуук улузыгар јамандаган болзо, нени эдеригер? Мындый учуралда Моисей нени эткенин кӧрӱп ийектер.

⁸ Иегова Моисейди Израиль албатыга башчы эдип кӧстӧгӧн, анайда ок јасактар бичиткен. Мынаҥ Иегованыҥ Моисейге болужып турганы јарт кӧрӱнет. Је кожо чыккан Мариам эјези ле Аарон аказы оны алган ӱйи учун јамандап баштаган. Моисейдиҥ ордына болгон кижи ачынып, ӧчин алар эди. Је  Моисей бойын тудунып, керек дезе Иеговага капкаш балула оорый берген Мариамды јазып ийзин деп јайнаган (Тоол. 12:1—13). Моисей нениҥ учун мынайып эткен?

9, 10. а) Иегова Моисейге нени оҥдоорго болушкан? б) Билелердиҥ баштары ла аксагалдар Моисейдеҥ неге ӱренер аргалу?

⁹ Моисей Иегованыҥ ӱредӱзине багынган. Ол бу учуралдаҥ 40 јыл кире озо, фараонныҥ билезине кирип турган тужында, јобош кижи болбогон. Бир катап ол Израильдиҥ кижизине болужарга, бир эр кижини ӧлтӱрип ийген. Ол Иегованыҥ кӧзинде чын эткен деп бодогон. Иегова Моисейди Израиль албатыны башкарарга, јаҥыс ла јалтанбас болор керек эмес, је јобош болор керек деп, 40 јылдыҥ туркунына ӱреткен. Је јобош болорго, ого јымжак ла сӧсуккур болорына ӱренип алар керек болгон. Анайып Моисей Иегованыҥ тӱзедӱзин алынып, сӱреен јакшы башчы болуп калган (Чыг. 2:11, 12; Ап. ижи 7:21—30, 36).

¹⁰ Билелердиҥ баштарына ла аксагалдарга Моисейдиҥ теминеҥ ӱренер керек. Слерди улус тообой турза, ачынбаска, бойоорды тудунып турыгар. Бойоордыҥ јастыралараарды алынып турыгар (Јарл. 7:9, 20). Оҥдошпостор боло берзе, Иегованыҥ јӧптӧрине сӧсуккур болыгар. Улуска айткан сӧстӧрӧӧр јаантайын јымжак болзын (Укаа 15:1). Бу јӧптӧрди тузаланып турган билелердиҥ баштары ла аксагалдар Иегованы сӱӱндирип јат, улусла амыр-энчӱ јӱрет ле јобош болорыныҥ темин кӧргӱзет.

11—13. Анания, Мисаил ле Азария биске кандый тем кӧргӱскен?

¹¹ Бисти истежип турза. Тӱӱкини алза, телекейдиҥ башчылары Иегованыҥ ишчилерин јаантайын истежип туратан. Бисти бӱгӱнги де кӱнде кандый бир керектерде бурулап јат, је чынынча болзо, бис «Кудайга улустаҥ артык баг[ынып]» турганыс учун истедип јадыс (Ап. ижи 5:29). Кезикте бисти јабыс кӧргӱлеердеҥ, тӱрмелеердеҥ, керек дезе согордоҥ до айабас. Је бис ченелтерге табартсаас, бойыс учун ӧч албай, Иегованыҥ болужыла јобош болодыс.

¹² Эмди Вавилонныҥ олјозында болгон ӱч еврей уулдыҥ, Анания, Мисаил ле Азарияныҥ темин кӧрӱп ийектер *. Вавилонныҥ кааны олорды коркышту јаан алтын чалуга бажырзын деп јакару берерде, олор јӧпсинбегенин јобош јартап берген. Мынаҥ улам каан олорды кызып калган печкедӧӧн таштаар деп кекенген де болзо, олор Кудайга сӧсуккур болуп арткан. Бу ӱч уул Иегованыҥ болужын сакыбаган да болзо, Иегова бойыныҥ ишчилерин аргадап алган. Олор  ӧлӱп те каларга белен болгон (Дан. 3:1, 8—28). Олордыҥ теминеҥ јобош улус чыннаҥ ла јалтанбас болот деп кӧрӱнет. Керек дезе телекейдиҥ башкараачылары бисти Иегованаҥ јана бассын деп, коркыдып эмезе кезедип те турза, бис «чындык болорын некеп турган Иегова Кудайга» чындык артадыс (Чыг. 20:4, 5).

¹³ Иеговага чындыгыс ченелип турза, бис Анания, Мисаил ле Азариянаҥ кандый тем алар аргалу? Бис јобош болуп, Иегова бисти кичеер деп бӱдӱп јадыс (Сар. 118:6, 7). Бисти јаман керектерде бурулап тургандарга јобош ло тоомјылу каруу бередис (1 Петр 3:15). Анайда ок бойыстыҥ Најыбысты ла сӱӱштӱ Иегова Адабысты бир де сатпай јадыс.

14, 15. а) Стресс биске кандый салтарын јетирердеҥ айабас? б) Апостолдордыҥ ижи 8:32-ле болзо, Иисус нениҥ учун стресстиҥ ӧйинде јобош артарыныҥ эҥ јакшы теми болот?

¹⁴ Бисте стресс болуп турза. Стресс кӧп шылтактардаҥ улам болот. Темдектезе, школдо ӱренип турган балдар экзамендер алдында санааркап јат, а јаан улус ижинде кандый бир ишти бӱдӱреринде санааркап јат. Кезик улус операция эдер керек деп эмезе эмчилерге кӧрӱнер керек деп, јӱк сананып та ийзе, коркып јат. Стресстиҥ ӧйинде јобош болорго јеҥил эмес. Бис керек дезе кыртыштанбай турган немеге де кыртыштанар болорыс. Анайда ок улуска соок баштанып, кату сӧстӧр дӧ айдардаҥ айабазыс. Слерде де стресс болгон болзо, Иисус Христостыҥ темин сананыгар.

¹⁵ Иисуста јердеги јӱрӱминиҥ калганчы айларында тыҥ стресс болгон. Не дезе, ол коркышту јаан шыра ла ӧлӱм ӧдӧр деп билген (Иоанн 3:14, 15; Гал. 3:13). Бу керегинде, божоор алдында канча да ай озо, јӱрегинде коркышту јаан сыс болгонын ӱренчиктерине айткан (Лука 12:50). А кыйнадып ӧлтӱртеринеҥ тоолу ла кӱн озо, ол: «Тыным тӱймеенле толо» — деп айткан. Оныҥ мӱргӱӱлинеҥ оныҥ јобош болгоны ла Адазына багынганы кӧрӱнген. Ол: «„Ада, Мениле не болорынаҥ аргада“ дегей эдим, је Мен бого болуп келгем. Ада, адыҥды мактаткын» — деп мӱргӱген (Иоанн 12:27, 28). Ӧй једип келерде, Иисус јалтанбай, Иегованыҥ ӧштӱлерине кыйнадып, ӧлтӱртип койгон. Анайып, санааркаштарга оныҥ јӱреги сыстаган да болзо, ол Кудайдыҥ кӱӱн-табын јобош бӱдӱрип салган. Иисус чыннаҥ ла стресстиҥ ӧйинде јобош артарыныҥ эҥ јакшы темин кӧргӱскен. (Апостолдордыҥ ижи 8:32 кычырыгар.)

16, 17. а) Иисустыҥ најыларыныҥ керишкени ого кандый ченелте болгон? б) Бис Иисустаҥ кандый тем алар аргалу?

¹⁶ Иисустыҥ божоорынаҥ бир кӱн озо, эҥирде, оныҥ јобожы ойто ло катап ченелген, је бу учуралда ченелте оныҥ јуук најыларынаҥ болгон. Бу эҥирде Иисуста кандый тыҥ стресс болгонын сананып ийектер. Ого Кудайга учына јетире чындык артар керек болгон, не дезе, оныҥ чындык артканынаҥ миллиардтар тоолу улустыҥ јӱрӱми камаанду болгон (Рим. 5:18, 19). Је эҥ учурлузы, Кудайдыҥ ады макка чыгар ба, эмезе уйатка тӱжер бе Иисустаҥ камаанду болгон (Иов 2:4). Ол эҥирди ойто эске алып ийектер. Иисус элчилериле калганчы эҥир ӧткӱрип јат. Бу эҥирде ӱренчиктери сӧс блаажып: «Кемибис улу-јааны болгой не?» — деп, тартыжып баштаган. Иисуска олордыҥ јастыра кӧрӱм-санаазын мынаҥ да озо канча катап тӱзедерге келишкен, керек дезе бу да тартыжунаҥ бир эмеш озо олорды тӱзеткен. Је Иисус олорго кыртыштанбай, јымжак куучындажып јат. Иисус ойто ло катап олорго санаазын солыыр керек деп јымжак этире, је чике јартап береле, најыларын јӧмӧжип болушканы учун мактаган (Лука 22:24—28; Иоанн 13:1—5, 12—15).

 ¹⁷ Мындый учуралда слер нени эдер эдигер? Слер стресске тӱшкен болзоор, Иисустаҥ тем алып, јӱрегерде амырыгарды јылыйтпагар. Кудайдыҥ Сӧзинде айдылат: «Бой-бойыгарга чыдамкай болыгар» (Кол. 3:13). Кезикте бис бойыс та улусты сӧстӧрисле эмезе керектерисле кыртыштандырып јадыс. Мыны ундыбай турзаас, бу јакылтаны бӱдӱрерге јеҥил болор (Укаа 12:18; Иак. 3:2, 5). Анайда ок улусты јакшы кылык-јаҥы учун мактаарга албаданыгар (Еф. 4:29).

18. Иегова јобош улуска чын тӱп-шӱӱлтелер эдерге канайып болужар? Биске нени эдер керек?

¹⁸ Бистиҥ тӱп-шӱӱлтелерис чын болор. Темдектезе, кандый бир чын тӱп-шӱӱлтеге келерге кӱч болзо, Иегова биске болужып берер. Је болушты аларга, јобош болор керек. Не дезе, Кудай «јобош улустыҥ кӱӱнин» угар деп сӧзин берет (Сар. 10:17). Ол јаҥыс ла сураганысты угар эмес, је Агару Бичикте айдылганыла: «Ол јобош улуска оныҥ јаргызыныҥ јӧптӧриле јӱрерге болужар. Јобош улусты бойыныҥ јолына ӱредип салар» (Сар. 25:9). Иегова бисти бойыныҥ јолына Агару Бичиктиҥ ле «бӱдӱмјилӱ ле керсӱ» кулдыҥ берип турганыла, темдектезе, јуунныҥ туштажуларыла, кӧрӱлмелерле, Агару Бичикке тӧзӧлӧнгӧн бичиктерле ӱредип јат (Матф. 24:45—47) *. Је биске бойыстыҥ јаныстаҥ нени эдер керек? Биске Иегованыҥ болужы јокко јӱрӱп болбозыс деп ундыбас керек, анайда ок оныҥ берип турган кӧгӱс курсагын алып, јӱрӱмде тузаланар керек.

19—21. Моисей Кадесте кандый јастыра эткен? Бу учуралдаҥ бис неге ӱренедис?

¹⁹ Јаан јастыралар этпезис. Моисейдиҥ темин ойто кӧрӱп ийектер. Ол канча јылдардыҥ туркунына јобош болуп, Иегованы сӱӱндирген. Је бир катап Моисей јобош артып болбогон. Бу учурал Израиль албатыныҥ чӧлдӧ јӱргениниҥ 40 јылы барадарда болгон. Бу ӧйдӧ оныҥ Мариам эјези божоп јат. Моисейдиҥ јӱрӱмин Египетте ол аргадаган болор. Мариамды Кадесте јууп салган. Бу ӧйдӧ Израиль албаты олорго кем де болушпай турган деп комудап, суу јетпей турганы учун «Моисейле ӧӧркӧжип баштаган». Моисей Иегованыҥ болужыла кӧп кайкалдар эдип, израильтяндарды бойын килебей башкарган да болзо, олор тӱймеен кӧдӱрген. Олор Моисейди јаҥыс ла суу јетпей турганы  учун эмес, је ӱзе немеде бурулу эдип салган (Тоол. 20:1—5, 9—11).

²⁰ Моисей тыҥ ачуурканганына јобош артып болбогон. Ол бӱткенин кӧргӱзип, Кудайдыҥ айтканыла, кайага баштанардыҥ ордына, ачынала, албатыга кайкалды бойы эдер деп айткан. Мыныҥ кийнинде Моисей кайаны эки катап согуп ийерде, оноҥ суу агып келген. Анайып бийиркегинеҥ ле ачынганынаҥ улам, ол јаан јастыра эткен (Сар. 106:32, 33). Бу учуралда Моисей јобош артып болбогон. Мынаҥ улам ол Кудайдыҥ Берер болгон јерине кирбеген (Тоол. 20:12).

²¹ Бу учурал бисти кӧп немеге ӱредет. Баштапкызында, биске јаантайын јобош болорго албаданар керек. Јайымжый ла берзеес, бийиркенип, сананбаган сӧстӧр айдарыс эмезе јастыра керектер эдип баштаардаҥ айабазыс. Экинчизинде, стресстеҥ улам ийде-кӱчис јылыйып јат, оныҥ учун јеҥил эмес айалгаларда јобош артарга албаданар керек.

22, 23. а) Биске нениҥ учун оноҥ ло ары јобош болор керек? б) Софония 2:3-теги сӧстӧр нени кӧргӱзет?

²² Бис аргадаларыс. Удабас Иегова ончо калју улусты јоголтып салза, јӱк јобош улус артар. Ол тушта јерде чыннаҥ амыр болор (Сар. 37:10, 11). Слерге бу улустыҥ тоозында болорго, Иегованыҥ кычыртузын бичиген судурчы Софонияныҥ сӧстӧрин алынар керек. (Софония 2:3 кычырыгар *.)

²³ Софония 2:3-те нениҥ учун: «Аргадалар болорыгар» — деп бичилген? Бу сӧстӧр Иегова сӱӱген улузын аргадап болбос деп кӧргӱспей јат. Карын бу сӧстӧр, Иегова бисти аргадаар ба, јок по бистеҥ бойыстаҥ камаанду деп кӧргӱзет. Оныҥ учун биске бӱгӱннеҥ ала јобош болорго ло Иегованы сӱӱндирерге албаданар керек. Јӱк анайып, «Иегованыҥ чугулы тӧгӱлер кӱнде» аргадалып, ӱргӱлји јӱрӱм аларыс.