1, 2. Матфей 5:11-ле болзо, биске кӱчтерге кандый кӧрӱмдӱ болор керек?

ИИСУС бойыныҥ ӱренчиктери чыннаҥ ла ырысту болор, је бого ло коштой кӧп кӱчтерге туштаар деп айткан (Матф. 10:22, 23; Лука 6:20—23). Бис Иисустыҥ ӱренчиги болорго чыннаҥ ла сӱӱнип јадыс. Је кезикте биске билегистиҥ улузы Иеговага иштеерге бербей јат. Эмезе ороонныҥ јандары истежип јат. Ол эмезе кожо иштеп турган улус эмезе кожо ӱренип турган балдар Иеговага јарабай турган керектер эдерге кӱӱнзедет. Оныҥ учун мындый кӱчтердеҥ улам сӱӱнчибис јылыйып турганында кайкамчылу неме јок.

² Кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнип турарга бистерге коркышту кӱч болот. Је Агару Бичик бисти сӱӱнип турзын деп кӱӱнзедет. Темдектезе, Иаковтыҥ самаразыла болзо, кӱч ӧйлӧр — ол сӱӱнетен арга болуп јат (Иак. 1:2, 12). А Иисустыҥ айтканыла болзо, бис истедип турган болзоос, карын да ырысту улус болуп јадыс. (Матфей 5:11 кычырыгар.) Оныҥ учун кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчибисти јылыйтпаска биске не болужар? Иаковтыҥ баштапкы чактыҥ христиандарына бичиген самаразыныҥ кезик шӱӱлтелерин кӧрӱп ийектер. Је озо баштап баштапкы чактыҥ христиандарында кандый кӱчтер болгонын билип алактар.

3. Иаков Иисустыҥ ӱренчиги болуп каларда, не башталган?

³ Иисустыҥ кожо чыккан карындажы, Иаков, оныҥ ӱренчиги боло берерде, Иерусалим ичинде христиандарга тыҥ истежӱлер башталган (Ап. ижи 1:14; 5:17, 18). А Стефанды ӧлтӱрген кийнинеҥ иудейлер Иерусалимнеҥ качып, Иудей ле Самар јерине таркай бергилеген. Керек дезе олордыҥ кезиги коркышту ыраак Кипр ле Антиохияга  кача берген (Ап. ижи 7:58—8:1; 11:19). Ол ӧйдӧ христиандарга коркышту кӱч келишкен болор. Је андый да болзо, олор сӱӱнчилӱ јарды эрчимдӱ јарлап јӱрген. Анайып, бастыра Римниҥ империязыла јуундар тӧзӧлгӧн (1 Петр 1:1). Је ол христиандарды оноҥ до кӱч ӧйлӧр сакыган.

4. Баштапкы чактыҥ христиандарында база кандый кӱчтер болгон?

⁴ Баштапкы чактыҥ христиандарыныҥ кӱчтери башка-башка болгон. Темдектезе, б. э. 50-чи јылы кирезинде Римниҥ императоры Клавдий бастыра иудейлерди Римнеҥ чыксын деп јакару чыгарган. Мынаҥ улам иудейлерге бойыныҥ айлы-јуртын артыргызып, ӧскӧ јерлерге кӧчӧргӧ келишкен (Ап. ижи 18:1—3). Анайда ок б. э. 61-чи јылы кирезинде Павелдиҥ бичиген самараларынаҥ христиандарда кандый кӱчтер болгонын кӧптӧдӧ билип аладыс. Олор улуска јаман кӧрдӱрген, тӱрмелеткен, акча-јӧӧжӧзин тоноткон (Евр. 10:32—34). Кезиги дезе јокту-јойу јӱрӱм кӧргӧн, ол эмезе оору-јоболго бастырткан (Рим. 15:26; Флп. 2:25—27).

5. Бис кандый сурактардыҥ карууларын билип аларыс?

⁵ Б. э. 62-чи јылы кирезинде Иаков ака-эјелерге самара бичиген. Иаков олордыҥ кӱчтерин јакшы билер болгон. Ол ака-эјелерге кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчизин јылыйтпаска болужатан јӧптӧр бичиген. Айдарда Иаковтыҥ самаразынаҥ мындый сурактардыҥ карууларын билип аларыс: ол кандый сӱӱнчи керегинде бичиген? Христиандардыҥ сӱӱнчизи недеҥ улам арай ла јылыйбаган? Анайда ок јалтанбас ла ойгор болзоос, Иеговага тыҥ бӱтсеес, кандый ла кӱчтерди ӧдӧргӧ јеҥил болор деп билип аларыс.

6. Лука 6:22, 23-ле болзо, христиандар кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчизин недеҥ улам јылыйтпас аргалу?

⁶ Кижи мынайып сананар аргалу: Мениҥ су-кадыгым јакшы болзо, акча-манадым кӧп болзо, ол эмезе билемде ӱзе јакшы болзо, ол тушта чыннаҥ сӱӱнчилӱ болорым. Је Иаковтыҥ бичигениле кӧрзӧӧс, чын сӱӱнчи айландырагы айалгалардаҥ эмес, је Иегованыҥ агару тынынаҥ камаанду (Гал. 5:22). Христиан кижиниҥ сӱӱнчизи Иегованыҥ јарадузын алганынаҥ ла Иисустыҥ темиле јӱргенинеҥ камаанду болот (Лука 6:22, 23 кычырыгар; Кол. 1:10, 11). Бистиҥ сӱӱнчини лампаныҥ ичиндеги отко тӱҥдештирерге јараар. Тышкары кандый да јаҥмыр, салкын болуп јатса, лампадагы от ӧчпӧй јат. Анайып ла христиандардыҥ сӱӱнчизи тереҥ јӱрегинде болзо, кандый да кӱчтердиҥ ӧйинде јылыйбай јат. Олор оору-јоболго бастыртып, акча-манатка јединбей, тӧрӧӧндӧрине ле ӧскӧ дӧ улуска јаман кӧрдӱртип, истедип турза, олордыҥ сӱӱнчизи тӱҥей ле јоголбой јат. Карын бисти канча ла кире тыҥ истежип турза, јӱрегистеги одыс там ла јарык кӱйӱп јат. Анайда ок бисте мындый кӧп кӱчтер болуп турган болордо, бис чыннаҥ ла Иисустыҥ ӱренчиктери деп бӱдӱмјиленип јадыбыс (Матф. 10:22; 24:9; Иоанн 15:20). Оныҥ да учун Иаков: «Јӱзӱн-јӱӱр ченелтелерге учурап турганыгарда, оны бойыгарга улу сӱӱнчи деп бодогор, карындаштарым» — деп айткан (Иак. 1:2).

7, 8. Кӱчтердеҥ биске кандый туза бар?

⁷ Иаков база нениҥ учун кӱчтердеҥ коркыбас керек деп бичиген? Ол айдат: «Слердиҥ Кудайга бӱткенигер ченелтени ӧдӱп, чыдамкай экелип јат» (Иак. 1:3). Кӱчтерди ӧдӱп турганысты темирди кызыдала, соок сууга сукканына тӱҥдештирерге јараар. Канайып темир бек болуп калат, анайып ла бистиҥ бӱдӱмјибис оноҥ бек болуп калат. Оныҥ учун Иаков мынайып айткан: «Чыдамкай дезе бойыныҥ ижин тӱгезе этсин. Анайдарда слер сыраҥай јакшы, кемжикпеген, бир де тутак јок болорыгар» (Иак. 1:4). Айдарда, ченелтелер бистиҥ бӱдеристи тыҥыдып турганын кӧрӱп турзаас, олорды сӱӱнип ӧдӧрис.

⁸ Иаковтыҥ бичигениле, кезик кӱчтердеҥ улам бистиҥ сӱӱнчибис јылыйардаҥ айабас. Ол кандый кӱчтер? Олорды ӧдӧргӧ биске не болужар?

9. Биске нениҥ учун ойгор керек?

⁹ Нени эдерин билбей турзаас. Кӱчтердиҥ ӧйинде Иегованаҥ болуш сураар керек, нениҥ учун дезе ол јогынаҥ бис Кудайыска чындык артып болбозыс ла ака-эјелерге болужып болбозыс (Иер. 10:23). Анайда ок ойгор болбозоос, биске удурлажып  турган улуска нени айдарын, бойысты канайып тудунарын билбей турарыс. Эмезе ал-санаага алдыртсаас, сӱӱнчибис капшай јылыйып калардаҥ айабас.

10. Иаков 1:5-ле болзо, ойгор болорго нени эдер керек?

¹⁰ Нени эдерге јараар? Иегованаҥ ойгор сурагар. Слер кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчигерди јылыйтпаска турган болзогор, Иегованаҥ ойгор сурагар. (Иаков 1:5 кычырыгар.) Ойгор болзогор, слерге чын шӱӱлтеге келерге јеҥил болор. Је кезикте мӱргӱгенеерге каруузы тӱрген келбей турган деп билдирип турза канайдар? Иаковтыҥ айтканыла болзо, ойгорды јӱк ле бир катап эмес, је кӧп катап сураар керек. Кӧп сураганыс учун ол биске кыртыштанбай да јат, бисти бурулабай да јат. Карын ойгорды артыгынча берет (Сар. 25:12, 13). Ол бистиҥ кӱчтеристи кӧрӱп, биске буурзап, болужарга кӱӱнзейт. Мыны билерге кандый јакшы, дезеер! Је ойгорды Иегова биске канайып берет?

11. Ойгор болорго, база нени эдер керек?

¹¹ Иегова ойгорды бойыныҥ Сӧзи ажыра берет (Укаа 2:6). Оныҥ учун биске Агару Бичикти ле ого тӧзӧлӧнгӧн ончо бичиктерди кычырып турар керек. Је јӱк ле билгиристи кӧптӧдип аларга кычырар керек эмес, андагы сӧстӧрди јӱрӱмде тузаланарга албаданар керек. Оныҥ да учун Иаков: «Сӧсти бӱдӱрип јӱригер, јӱк ле угуп јӱрген болзогор, бойыгарды бойыгар мекелеп јадыгар» — деп айткан (Иак. 1:22). Бу сӧстӧрди тузаланзаас, керсӱ ле быйанзак болорыс, улусла амыр-энчӱ јӱрерис (Иак. 3:17). А бу кылык-јаҥдар кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчибисти јылыйтпаска болужар.

12. Агару Бичикти нениҥ учун јакшы билер керек?

¹² Кудайдыҥ Сӧзи кӱскӱге тӱҥей. Кӱскӱдеҥ бис тыш-бӱдӱмистиҥ кайда нени  јазап ийетенин кӧрӱп ийедис. Анайып ла Агару Бичикти ӱренип турзаас, бис бойыстыҥ тӱзедетен кылык-јаҥысты кӧрӱп ийедис (Иак. 1:23—25). Темдектезе, слер бойыгарды тудунып болбой, тӱрген ачына бередеер. Је Иегованыҥ болужыла бис та кемге де эмезе та неге де капшай ла кылыктанбай, бойысты јобош тудунып турарга ӱренип јадыс. Бойысты тудунарга ӱренип алзаас, изӱ тарый нени де айтпазыс та, этпезис те, анайда ок кӱчтерди де ӧдӧргӧ јеҥил болор (Иак. 3:13). Оныҥ учун Агару Бичикти јакшы билгени кандый јакшы!

13. Агару Бичиктеги улустыҥ темдерин нениҥ учун шӱӱп сананар керек?

¹³ Кезикте кижи јакшы немеге јӱк ле бойы јастырган кийнинде ӱренип јат. Је мынайып ӱренгенинде јакшы ла неме јок. Оныҥ ордына улустыҥ теминеҥ ӱрензе торт. Оныҥ учун Иаков бисти Агару Бичиктеги улустыҥ — Авраамныҥ, Раавтыҥ, Иовтыҥ эмезе Ильяныҥ темдерин шӱӱп сананзын деп кӱӱнзедет (Иак. 2:21—26; 5:10, 11, 17, 18). Бу улус кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчизин јылыйтпаган. Олор Иегованыҥ болужыла ӱзе кӱчтерди ӧдӧ берген болордо, бис те ончо кӱчтерди ӧдӧ берерис.

14, 15. Алаҥзыштардыҥ аайына нениҥ учун тӱрген чыгар керек?

¹⁴ Алаҥзып турзаас. Кезикте бис Агару Бичиктиҥ кандый бир шӱӱлтезин аайлабай јадыс. Эмезе Иегова сураганыска ӧскӧ каруу берет. Мынаҥ улам бис алаҥзып баштайдыс. Је бу алаҥзыштардыҥ аайына чыкпазаас, бистиҥ бӱдерис уйадар, Иеговала колбуларыс ӱрелер (Иак. 1:7, 8). Учы-учында келер ӧйгӧ ижемјибис те јылыйып калардаҥ айабас.

¹⁵ Апостол Павел келер ӧйгӧ ижемјини якорьго тӱҥдештирген (Евр. 6:19). Якорь јотконныҥ ӧйинде керепти толкулар аҥтара сокпозын деп эмезе керепти кайа таштарга оодо согулбазын деп, тудуп јат. Је якорь керепти бек тутсын деп, оныҥ цебин тат јибеген болор учурлу. Анайып ла алаҥзыштар бистиҥ бӱдӱмјибисти тат чылап јип салардаҥ айабас. Оныҥ учун олордыҥ аайына капшай чыгар керек. Алаҥзып турган кижи кӱчтер башталза, Иегованыҥ болужына иженбей барат. Айдарда, бӱдӱмјибис уйадай берзе, ижемјибис те јоголып калар. Андый улус керегинде Иаков мындый сӧстӧр айткан: «Алаҥзып турган кижи салкынга айдадып чачылган талайдыҥ толкузындый» (Иак. 1:6). Мындый улуска сӱӱнчи де кайдаҥ келетен?

16. Алаҥзыштарды јоголторго нени эдер керек?

¹⁶ Нени эдерге јараар? Алаҥзыштарды јоголтып, бӱдӱмјигерди тыҥыдыгар. Ӧй чӧйип отурбагар! Ильяныҥ ӧйинде јаткан израильтяндар кемге бажырарын билбей, алаҥзып турарда, ол олорго мынайып айткан: «Слер экиленип калган санаалу база канча кире аксап јӱререер? Чындык Кудай — Иегова болзо, оныҥ кийнинеҥ барыгар, Ваал болзо, оныҥ кийнинеҥ барыгар» (1 Каан. 18:21). Слерде андый алаҥзыштар бар болзо, ӧйди чӧйбӧй, капшай ла Агару Бичикти шиҥдегер — Иегова ол чын Кудай деп, Агару Бичик оныҥ Сӧзи деп, анайда ок Иегованыҥ Керечилери чын ла оныҥ албатызы болот деп (1 Фес. 5:21). Јӱк ле мынайып этсеер, алаҥзыштараар јоголор, а бӱдӱмјигер тыҥыыр. Болуш керек болзо, аксагалдарга баштаныгар. Айдарда, Иеговага сӱӱнчилӱ иштеерге турган болзогор, алаҥзыштарды ӧйди чӧйбӧй јоголтор керек.

17. Санааркай берзеес, не болордоҥ айабас?

¹⁷ Санааркап турган болзоос. Агару Бичикте мынайып айдылат: «Тӱбектиҥ ӧйинде санааркай бердиҥ бе? Ийде-кӱчиҥ ас болор» (Укаа 24:10). Еврей тилде  «санааркай берер» деген сӧс јалтана берерин эмезе коркый берерин кӧргӱзер аргалу. Бис коркып турзаас, сӱӱнчибис капшай јылыйа берер.

18. Чыдажары дегени нени темдектейт?

¹⁸ Нени эдерге јараар? Иеговага иженигер. Ол слерге јалтанбас болорго болужар. Кӱчтерди ӧдӧргӧ, бистерге чыдажып билер керек (Иак. 5:11). Иаковтыҥ «чыдажары» деп тузаланган сӧзи кӱчтердеҥ коркып, ары-бери јӱгӱрбей, бир ле јерге турган кижини темдектейт. Бу шӱӱлтени сананзаас, бистиҥ бажыска јалтанбас, чыдамкай јуучыл јуралат. Ол ӧштӱнеҥ коркып, тескери алтам этпей јат.

19. Апостол Павелдиҥ теминеҥ бис неге ӱренедис?

¹⁹ Апостол Павел сӱрекей чыдамкай ла јалтанбас кижи болгон. Је ол до кезикте кунугып, бойын уйан деп сананып туратан. Мындый ӧйлӧрдӧ ол Иегова ого јалтанбас болорго ло кӱчтерди чыдажып ӧдӧргӧ болужар деп бӱткен (2 Кор. 12:8—10; 2 Кор. 4:7). Айдарда, бис те Иеговага ижензеес, кӱчтерди чыдажып ӧдӧрӧрис (Иак. 4:10).

20, 21. Бистерге неде алаҥзыбас керек?

²⁰ Бистерде болуп турган кӱчтерди Иегова эдип турган деп, качан да сананбас керек. Нениҥ учун дезе Иаков Агару Бичикте мындый сӧстӧр бичиген: «Ченедип турган улустыҥ кемизи де: „Мени Кудай ченеп јат“ — дебезин, нениҥ учун дезе Кудайды кем де јаманла ченеп болбос, Ол Бойы да кемди де ченебейт» (Иак. 1:13). Бу сӧстӧргӧ бир де алаҥзыбай турзаас, бис теҥеридеги Иегова Адабыска оноҥ тыҥ јуук болуп каларыс (Иак. 4:8).

²¹ Иегова бир де солынбай јат (Иак. 1:17). Ол баштапкы чактыҥ христиандарына кӱчтерди ӧдӧргӧ болушкан, бӱгӱнги кӱнде биске де анайып ла болужат. Ойгор ло јалтанбас болорго, анайда ок бек бӱдӱмјилӱ болорго Иегованаҥ болуш сурагар. Ол слердиҥ коркышту тыҥ мӱргӱгенеерге каруузын берер. Ол тушта Иегова Кудайыс кӱчтердиҥ ӧйинде сӱӱнчисти јылыйтпаска болужар деп алаҥзыбазыс!