1, 2. 1 Петр 4:7, 8-ле болзо, ченелтелерди ӧдӱп чыгарга биске не болужар?

БУ ТЕЛЕКЕЙДИҤ учы там јууктаган сайын, бисте кӱч ченелтелер болордоҥ айабас (2 Тим. 3:1). Темдектезе, Африканыҥ кӱнбадыш ороондорыныҥ бирӱзинде, талдаштардыҥ кийнинеҥ албаты тӱймеен кӧдӱрген. Бистиҥ ака-эјелерде јуу-согуш болуп јаткан јерде јадып турганынаҥ улам, јарым јылдаҥ ажыра јайым јӱрер арга јок болгон. Бу кӱч ӧйди ӧдӧргӧ олорго не болушкан? Олордыҥ кезиги, эмеш амыр јерде јаткан ака-эјелердиҥ айылдарына кӧчӱп алган. Бир ака айдат: «Мен најыларымныҥ ортозында болгоныма, тыҥ сӱӱнип туратам. Нениҥ учун дезе, анайып бой-бойыстаҥ оморкоду алатаныс».

² «Улу тӱбектиҥ» (ЈТ) ӧйинде биске бисти сӱӱп турган бӱдӱмјилӱ најыларыстыҥ болужы керек болор (Ачыл. 7:14). Оныҥ учун ака-эјелерисле најылыгысты эмди ле тыҥыдар керек. (1 Петр 4:7, 8, ЈК 2003 кычырыгар.) Бис Иеремияныҥ теминеҥ кӧп немеге ӱренип алар аргалу. Оныҥ најылары ого Иерусалимниҥ јемирилериниҥ алдында болгон кӱчтерди ӧдӧргӧ болушкан *. Бу темди тереҥжиде кӧрӱп ийектер.

3. а) Иеремия недеҥ улам бойына туйуксынып баштаардаҥ айабас болгон? б) Иеремия Варух секретарине нени куучындап туратан, мынаҥ улам олордыҥ колбулары кандый болуп калган?

³ Иеремия, ас ла салза, 40 јыл кире калју улустыҥ ортозында јаткан. Олордыҥ ортозында оныҥ айылдаштары, анайда ок оныҥ Анафоф деген тӧрӧл калазыныҥ кезик тӧрӧӧндӧри  де болгон болор (Иер. 11:21; 12:6). Је Иеремия бойына туйуксынбай, сезимдерин Варух деп чындык секретарине куучындаган. А ол дезе, Иеремияныҥ јӱрӱминде болгон учуралдарды бичип салган. Иеремия ла Варух мынаҥ улам экӱ бойына тыҥ ӱренижип, бой-бойын тооп баштаган болор! (Иер. 20:1, 2; 26:7—11). Бис бӱгӱнги кӱнде, оныҥ санааркаштарын Агару Бичиктеҥ кычырадыс (Иер. 8:21; 9:1; 20:14—18; 45:1).

4. Иегова Иеремияны нени этсин деп сураган? Бу јакару Иеремия ла Варухтыҥ колбуларын канайып тыҥыткан?

⁴ Иеремия кӧп јылдардыҥ туркунына израильтяндарга Иерусалимниҥ јемирилерин јалтанбай јарлаган (Иер. 25:3). Иегова албатыны кинчегин алынзын деп кӱӱнзеген, оныҥ учун Иеремияны бу јаргыны тӱрбекке бичип салзын деп сураган (Иер. 36:1—4). Иеремия ла Варух Кудайдыҥ бу јакарузын бӱдӱрген ӧйдиҥ туркунына, бой-бойыла кӧп куучындажып, бой-бойыныҥ бӱдерин тыҥыткан. Бу јакаруны бӱдӱрерине канча да ай барган болор.

5. Варухты Иеремияныҥ јакшы најызы болгон деп, нениҥ учун айдарга јараар?

⁵ Тӱрбек бичилип каларда, Иеремия Варух најызына, андагы сӧстӧрди албатыга кычырып берзин деп, јакару берген (Иер. 36:5, 6). Варух бу коркынчылу јакаруны јалтанбай бӱдӱрип салган. Иеремия Варухтыҥ, ӧргӧӧниҥ кӱрентигине барып, јакаруны бӱдӱрип салганыла тыҥ оморкогон болор (Иер. 36:8—10). Иуданыҥ јайзаҥдары Варухтыҥ нени эткенин угуп ийеле, бу тӱрбекти олорго кычырып берзин деп, ого јакару берген (Иер. 36:14, 15). Олор тӱрбектеги сӧстӧрди Иоаким каанга куучындап берерге шӱӱп, Варухка: «Барып, Иеремияла кожо јажынып алыгар. Кайда болгоноорды кем де билбезин» — деп, озодоҥ айдып салган (Иер. 36:16—19). Олордыҥ сӧстӧри ӧйинде айдылган болгон.

6. Иеремия ла Варух удурлажу болордо, нени эткен?

 ⁶ Иоаким каан Иеремияныҥ бичиген сӧстӧрин угала, тыҥ атыйланып, тӱрбекти ӧртӧп салган. Иеремия ла Варухты дезе, тудуп алзын деген. Је Иеремия бир де коркыбаган. Ол ӧскӧ тӱрбекти алып, Варухка берип ийеле, Иегованыҥ сӧстӧрин такып бичиткен. А Варух дезе, «Иуданыҥ Иоаким кааныныҥ отко ӧртӧп салган бичигиниҥ сӧстӧрин бичип салган» (Иер. 36:26—28, 32).

7. Иеремия ла Варухтыҥ кожо иштенгени, колбуларына кандый туза јетирген болор?

⁷ Кандый бир ченелтени кожо ӧткӧн улус, кӧп сабада бой-бойына јуук болуп калат. Темдектезе, калју Иоаким каан тӱрбекти ӧртӧп саларда, Иеремия ла Варух тӱрбекти јаҥыдаҥ бичиген. Анайып, олор бой-бойын јууктада билип аларда, колбулары тыҥыган. Кудайдыҥ бу эки чындык ишчизиниҥ теми бисти неге ӱредет?

8. Јуук најыларлу болорго, недеҥ улам кӱч болордоҥ айабас, је мындый буудактарды биске нениҥ учун ӧдӧр керек?

⁸ Кем-кем слердиҥ сезимдеригерди ајаруга албай, јаман баштанган болзо, улуска ичигерде не барын ачыгынча айдарга, слерге кӱч болуп турган болор (Укаа 18:19, 24). Эмезе слерге кемле-кемле јууктада најылажатан ӧй дӧ, ийде-кӱч те јок деп билдирип турган болор. Је мынаҥ улам тууразында туратан шылтак бедиребес керек. Ака-эјелерди биске ченелтелердиҥ ӧйинде болушсын деп турган болзоос, биске эмдештеҥ ле олорго бойыстыҥ санааларысты ла сезимдеристи ачыгынча куучындап турарга ӱренер керек. Мынайып, слер јуук најылар болуп каларыгар (1 Петр 1:22).

9. а) Иисус бойыныҥ ӱренчиктерине бӱткен деп, недеҥ кӧрӱнет? б) Улусла ачык-јарык куучындашканыгар, слерге јуук најылар таап аларга канайып болужар? Тем куучындап беригер.

⁹ Иисус бойыныҥ најыларына бӱткен. Мынызы оныҥ ӱренчиктеринеҥ нени де јажырбаганынаҥ кӧрӱнет (Иоанн 15:15). Бис улуска сӱӱнчибисти, кӱчтеристи ле санааркаштарысты куучындап турзаас, Иисустаҥ тем аладыс. Јаныгарда улусты лаптап угуп туругар, ол тушта слердиҥ санаалараар, сезимдереер ле амадулараар тӱҥей деп кӧрӱп ийеригер. Темдектезе, 29 јашту Синди сыйында, пионер болуп турган 67 јашту Мари-Луиза деп, эҥ јакшы најы бар. Олор экӱ четверг кӱнде, эртен тура кожо јарлап јӱреле, бой-бойыла башка-башка темаларды ачыгынча куучындажып јат. Синди айдат: «Меге најыларымла тереҥ шӱӱлтелерле ӱлежип, јилбилӱ темаларга куучындажарга јарап јат, нениҥ учун дезе анайып мен олорды јакшы билип, оҥдоп јадым». Слер најыларыгарга бойыгардыҥ санаалараарды ла сезимдереерди айдып  турзагар, најыларыгар дезе, слерге бойыныҥ санааларын ла сезимдерин айдып турза, слердиҥ најылыгар тыҥып јат. Синди чилеп, улуска јылу сӧстӧр айдып, ачык-јарык куучындажып турзагар, олорло јуук колбуларлу болуп каларыгар (Укаа 27:9).

10. Укаа сӧстӧр 27:17-ле болзо, ака-эјелерле кӧп иштенгенигердеҥ, колбуларыгар кандый болуп калар?

¹⁰ Бис ака-эјелерисле кожо кӧптӧдӧ иштенип турзаас, Иеремия ла Варухтыҥ учуралында чылап, олордыҥ јакшы кылык-јаҥдарын кӧрӧдис. Анайып, олордоҥ кӧп немеге ӱренип, олорло јуук колбуларлу болуп каладыс. (Укаа сӧстӧр 27:17 кычырыгар *.) Јарлап јӱреле, аканыҥ эмезе эјениҥ улуска бойыныҥ бӱдери керегинде јалтанбай куучындап турганын эмезе Иегова ла оныҥ амадузы керегинде акту јӱрегинеҥ кӧдӱриҥилӱ куучындап турганын кӧрзӧгӧр, нени сезедигер? Слер оны оноҥ тыҥ баалаар болорыгар.

11, 12. Јарлаар иш најылыкты канайып тыҥыдып јат, тем куучындап беригер.

¹¹ Улус кожо јарлап турза, јуук болуп калат деп кӧргӱзип турган эки тем кӧрӱп ийектер. 23 јашту Адлина сыйын Кандис ӱреезин ас јарлалып турган јерге кожо барарга кычырган. Ол куучындайт: «Бис јарлаар ишле кӱйӱп турарга ла јаан сӱӱнчи аларга кӱӱнзегенис. Анайда ок биске кӧгӱс јанынаҥ сергидӱ керек болгон». Мынайып кожо иштенгенинеҥ олор кандый туза алды? «Кажы ла эҥир бис куучындажып, сезимдерисле ӱлешкенис, анайда ок јилбилӱ учуралдарды ла јарлаар иште Иегова биске канайып болушканын эске алынганыс. Бис экӱге бу куучындар сӱреен јарап туратан, анайып бис бой-бойысты оноҥ јакшы билип алганыс» — деп, Адлина оноҥ ары куучындайт.

¹² Францияда јадып турган, кижиге барбаган Лаила ла Марианна сыйындар, беш неделеге Центральноафриканский Республиканыҥ кӧп улусту Банги деп тӧс калазына јарлаарга барган. Лаила эске алат: «Бу јорукта бисте Марианнала кожо кӧп кӱчтер болгон,  је ачык-јарык куучындашканыс ла бой-бойысты акту јӱректеҥ сӱӱгенис колбуларысты тыҥыдып салган. Мен Марианнаныҥ јаҥы айалгага канайып ӱренижип турганын, јербойыныҥ улузына сӱӱжин канайып кӧргӱзип турганын ла јарлаар ишле канайып кӱйӱп турганын кӧрӱп турала, оныла оноҥ тыҥ оморкоп баштагам». Андый сезимдерди, ӧскӧ ороонго барбай да јадып, сезерге јараар. Бойыгардыҥ јууныгардыҥ јеринде акала эмезе эјеле јарлап турзагар, бой-бойыгарды јакшы билип, најылыгарды тыҥыдып аларыгар.

13. Ака-эјелерле кӧп иштенип турзаас, кезикте нени кӧрӱп јадыс?

¹³ Ака-эјелерле кӧп иштенип турзаас, кезикте олордыҥ јӱк ле јакшы јандарын эмес, је уйан да јандарын кӧрӱп јадыс. Мындый учуралда нени эдер? Иеремияныҥ темин ойто кӧрӱп ийектер. Ого улустыҥ јакшы кылык-јаҥдарын кӧрӧргӧ лӧ олордыҥ јастыраларына ајару этпеске не болушкан?

14. Иеремия Иегова керегинде нени билип алган, бу оны неге кӱӱнзеткен?

¹⁴ Иеремия оныҥ адыла адалган бичикти, анайда ок Каандардыҥ баштапкы ла экинчи бичиктерин бичиген болор. Ол бу бичиктерди бичип тура, Иегова кинчектӱ улуска буурзак деп, оноҥ тыҥ бӱдӱмјиленип алган. Темдектезе, ол, кинчегин алынган Ахавка Иегованыҥ канайып баштанганын билип алган: Иегованыҥ айтканыла Ахав билезиниҥ ӧлӱмин кӧрбӧгӧн (1 Каан. 21:27—29). Анайда ок Иеремия, Манассия каан Ахавка кӧрӧ, Иегованы канча киреге тыҥ ачындырганын шӱӱп сананган болор. Је бу да учуралда Манассия кинчегин алынарда, Иегова оныҥ јаманын таштаган (2 Каан. 21:16, 17; 2 Лет. 33:10—13). Бу эки учурал Иеремияны Иегованыҥ чыдамкай ла буурзак болгонынаҥ ӱренерге ле јуук најыларына анайып ла баштанарга кӱӱнзеткен болор (Сар. 103:8, 9).

15. Варух јастырып турарда, Иеремия Иегованыҥ чыдамкайынаҥ тем алып турганын канайып кӧргӱскен?

¹⁵ Иеремияныҥ Варухка канайып баштанганын сананып ийектер. Варух кандый да ӧйдӧ Кудайдыҥ берген јакарузын бӱдӱрбей барган. Је Иеремия Варух најызынаҥ чӧкӧбӧгӧн, карын ого јалакай баштанып, Кудайдыҥ јӧбин кӧзине айдып берген (Иер. 45:1—5). Бис бу темнеҥ неге ӱренедис?

16. 1 Коринфтегилерге 13:5-ле болзо, најылыкты кичеерге, биске не болужар?

¹⁶ Бис јуундагы ака-эјелеристи качан да јастырбас деп сананбай јадыс. Оныҥ учун кемле-кемле најылажып турган болзоос, бу најылыкты кичееп аларга бастыра кӱчистеҥ албаданар керек. Најыбыс јастырып ийзе, биске ого јалакай баштанып, јастыразын Агару Бичикке тайанып, кӧзине айдарга келижер болор (Сар. 141:5). Је ол бисти ачындырып ийген болзо, оныҥ јаманын таштаар керек. Таштап салган кийнинде, бу куучынды такып кӧдӱрбезис. (1 Коринфтегилерге 13:5 кычырыгар.) Бӱгӱнги кӱч ӧйлӧрдӧ ака-эјелердиҥ јастыраларын эмес, је јакшы јандарын кӧрӧр керек! Анайып, бистиҥ најылыгыс тыҥыыр. А улу тӱбек башталган кийнинде, биске јуук најылардыҥ болужы оноҥ тыҥ керектӱ болор.

17. Иеремияныҥ чын најы болгоны кандый темнеҥ кӧрӱнет?

¹⁷ Судурчы Иеремия јаантайын, керек дезе кӱчтердиҥ де ӧйинде, чын најы болгон. Бир катап оны, каанныҥ ширеезинде иштеген Авдемелех балкашту кутуктаҥ чыгарып, ӧлӱмнеҥ аргадап алган. Је Авдемелех јайзаҥдардыҥ ӧч аларынаҥ коркып турарда, Иеремия болушпай отурбады. Ол бу ӧйдӧ бойы да каруулда отурган болзо, Иегованыҥ Авдемелехке  токунал беретен сӧстӧрин јетирер арганы таап алган (Иер. 38:7—13; 39:15—18).

18. Укаа сӧстӧр 17:17-ле болзо, тӱбекке тӱшкен акага эмезе эјеге канайып болужар керек?

¹⁸ Бӱгӱнги кӱнде ака-эјелерис башка-башка кӱчтерге туштайт. Олордыҥ кезиги ар-бӱткенниҥ тӱбегинеҥ эмезе јуу-согуштардаҥ улам шыралап јат. Тӱбек боло берзе, бистиҥ кезигис андый ака-эјелерди јатыргызып алар аргалу. Кезигис дезе, акча-манатла болужар аргалу. Је андый ака-эјелер учун мӱргӱйтен арга бистиҥ кажыбыста ла бар. Кезикте кӱчтерге табарткан улуска нени айдарын, неле болужарын билбей јадыс. Је кажыбыста ла болужып ийетен арга тӱҥей ле бар. Темдектезе, бис акага эмезе эјеге бойыстыҥ ӧйисти берер аргалу. Олорды лаптап угар аргалу. Эмезе олорго бисти токунадып турган библиялык сӱӱген ӱлгерлеристи кычырып берерге јараар (Иса. 50:4). Је канайып та болужатан болзоос, ака-эјелерге кӱч ӧйдӧ болужарга белен болор керек. (Укаа сӧстӧр 17:17 кычырыгар *.)

19. Ака-эјелерисле колбуларысты нениҥ учун эмдештеҥ ле ала тыҥыдар керек?

¹⁹ Айдарда, эмдештеҥ ле ала ака-эјелерле јууктада таныжып, најылыгысты тыҥыдып турактар. Нениҥ учун мынайып эдер керек? Нениҥ учун дезе бистиҥ ӧштӱлер, тӧгӱн эмезе јастыра јетирӱлердиҥ болужыла, бисти ӧӧркӧштирип, бӧлӱништер ле оҥдошпостор јайаарга албаданар. Је олордыҥ амадузы бӱтпес. Ӧштӱлер биске кандый да удурлажулар этсе, бистиҥ сӱӱжисти ле бирлигисти бузып болбос. Бистиҥ ака-эјелерисле најылыгыс јӱк ле бу калју телекейдиҥ учына јетире эмес, је јажын-чакка улалар!