1. Бис неде алаҥзыбас аргалу?

ИЕГОВА бойыныҥ ишчилерин сӱӱп јат. Оныҥ сӱӱжи качан да ӧтпӧс. Анайда ок Кудай справедливостьты сӱӱп јат (Сар. 33:5). Оныҥ учун баштапкызында, Иеговага албатызыныҥ справедливость јогынаҥ улам шыралап турганын кӧрӧргӧ кӱч болот. Экинчизинде, несправедливый улусты Кудай кату каруузына тургузар деп алаҥзыбаска јараар. Тӧрт јӧрмӧлдиҥ баштапкызында, израильтяндарга Моисей ажыра Кудайдыҥ берген јасагы сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧн деп айдылган *. Бу јасак израильтяндарды ончо улуска, анчада ла бойы учун туруп болбос улуска, справедливо баштанарына кӱӱнзеткен (Јаҥ. т. 10:18). Моисейдиҥ Јасагы — Иегованыҥ јаан сӱӱжиниҥ кереези.

2. Бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱжерис?

² Сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧн лӧ справедливосько кӱӱнзеткен Моисейдиҥ јасагы б. э. 33 јылында, христиан јуун тӧзӧлӧрдӧ, јоголтылган. Мынаҥ улам христиандар кору јок артып калган ба? Јок! Олорго јаҥы јасак — Христостыҥ јасагы берилген. Бу јӧрмӧлдӧ ол јасак кандый болгоны керегинде шӱӱжилер. Анайда ок мындый сурактар кӧрӱлер: бу јасакты база сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧн лӧ христиандарды бой-бойына справедливо баштанарына кӱӱнзедип турган деп, нениҥ учун айдарга јараар? Бу јасакты аксагалдар ла адалар канайып бӱдӱрер учурлу?

3. Галаттарга 6:2-де айдылган Христостыҥ јасагы ол кандый јасак?

³ Галаттарга 6:2 кычырыгар. Христиандар Христостыҥ јасагын бӱдӱрер учурлу. Иисус ӱренчиктерине колло бичилген јасак бербеген де болзо, је јерде јӱрген ӧйинде олорго башка-башка јакарулар, јакылталар ла принциптер берген. Айдарда, Иисустыҥ ончо ӱредӱлери — Христостыҥ Јасагы болот. Бу керегинде тереҥжиде јартажып ийектер.

4, 5. Иисус улусты канайып ла качан ӱреткен?

⁴ Иисус улусты канайып ӱреткен? Баштапкызында, ол улустыҥ јӱрегин томулткан чындыктар ачкан. Ол улуска Кудай керегинде куучындап, јӱрӱмниҥ учурын јартаган, анайда ок кыйын-шыранаҥ јӱк ле Кудайдыҥ Каандыгы јайымдаар деп јарлаган (Лука 24:19). Экинчизинде, Иисус ӱренчиктерин канайып јӱретенин бойыныҥ темиле ӱреткен (Иоанн 13:15).

⁵ Иисус улусты јерде јӱрген тужында ӱреткен (Матф. 4:23). Анайда ок тирилген кийнинеҥ јаан удабай ла ӱредип баштаган. Темдектезе, ол бойыныҥ ӱренчиктерине (500-теҥ ажыра кижи болгон болор) кӧрӱнген тужында ӱренчиктер белетеер јакару берген (Матф. 28:19, 20; 1 Кор. 15:6). Теҥериге кайра барып, Иисус бойыныҥ ӱренчиктерин, јуунныҥ башчызы болуп, оноҥ ло ары ӱреткен. Анайып, б. э. 96-чы јылы кирезинде ол элчи Иоанн ажыра майлаткан христиандардыҥ кӱӱнин кӧдӱрип, олорды тӱзеткен (Кол. 1:18; Ачыл. 1:1).

6, 7. а) Иисустыҥ ӱреткенин кайдаҥ кычырып аларга јараар? б) Бистер Христостыҥ јасагын канайып бӱдӱрер аргалу?

⁶ Иисустыҥ јерде јӱрерде айткан сӧстӧриниҥ ле эткен керектериниҥ кӧбизи Сӱӱнчилӱ Јардыҥ тӧрт бичигинде бичилген. Ӧскӧ Христиан Грек Бичимелдер дезе, Иисустыҥ башка-башка сурактарга кӧрӱмин билип аларга болужат, нениҥ учун дезе олорды Кудайдыҥ тыны ажыра «Христостыҥ санаазын» алынган улус бичиген (1 Кор. 2:16).

⁷ Бис неге ӱренедис? Христостыҥ јасагында јӱрӱмниҥ кандый ла јандарына тузалу башкартулар бар. Оныҥ учун Иисустыҥ ӱредӱлерин айылда, иште, школдо ло јуунда  тузаланарга јараар. Бис Христиан Грек Бичимелди кычырып, шӱӱп сананып турзаас, бу јасакты ӱренип јадыс. Је Агару Бичиктиҥ бу бӧлӱгинде бичилген јакарулар, јакылталар, анайда ок принциптер аайынча јӱрӱп турзаас, бу јасакты бӱдӱрип јадыс. Бис Христостыҥ јасагына багынып турганысла сӱӱштӱ Иегова Кудайыска багынып јадыс, не дезе, Иисус Адазынаҥ билип алганына ӱреткен (Иоанн 8:28).

8. Христостыҥ јасагы неге тӧзӧлӧнгӧн?

⁸ Бек фундаментке тудулган чынык турада јадып турган кижи бойын коруда деп сезет. Ойгор ло ижемјилӱ јасакты бӱдӱрип турган кижи бойын база анайып ла сезет. Христостыҥ јасагы эҥ јакшы «фундаментке» — сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧн. Нениҥ учун мынайда айдарга јараар?

9, 10. Иисус улусты сӱӱген деп, кандый темдердеҥ кӧрӱнет? Бис оноҥ кандый тем алар аргалу?

⁹ Баштапкызында, Иисус ончо немени сӱӱштеҥ улам эткен. Сӱӱшке кирип турган кылык-јаҥдардыҥ бирӱзи — килемји. Иисус улусты килеген, оныҥ учун ого келген улустыҥ ончозын ӱреткен, оору улусты јаскан, аштап јӱрген улусты азыраган ла божогон улусты тирилткен (Матф. 14:14; 15:32—38; Марк 6:34; Лука 7:11—15). Бу ончо керектерге Иисустыҥ кӧп ӧйи ле ийде-кӱчи барган да болзо, ол улустыҥ керексиништерин баштапкы јерге тургузарга белен болгон. Анайда ок улус учун бойыныҥ јӱрӱмин бергениле олорды тыҥ сӱӱп турганын кӧргӱскен (Иоанн 15:13).

¹⁰ Бис неге ӱренедис? Бис бойыс керегинде эмес, је улус керегинде сананып, олорды килеп турзаас, Иисустаҥ тем аладыс. Улусты килеп турганыс улуска сӱӱнчилӱ јарды куучындаарга ла олорды библиялык чындыкка ӱредерине кӱӱнзедип јат. Анайып, бис Христостыҥ јасагын бӱдӱредис.

11, 12. а) Иегова бисти тыҥ сӱӱп турган деп, кайдаҥ билерис? б) Бис Иегованаҥ кандый тем алар аргалу?

¹¹ Экинчизинде, Иисус адазыныҥ јаан сӱӱжин кӧргӱскен. Иисус улусты Иегованыҥ сӱӱжин оҥдоп алзын деп кӱӱнзеген. Темдектезе, теҥеридеги Адабыс кажы ла кижини баалап јат деп ӱреткен (Матф. 10:31). Иегова кинчегин алынып, јуунга кайра келген кижиге тыҥ сӱӱнип јат (Лука 15:7, 10). Ол бойыныҥ сӱӱжин бис учун толынты эдип Уулын бергениле керелеген (Иоанн 3:16).

¹² Бис неге ӱренедис? Иегованаҥ кандый тем аладыс? (Еф. 5:1, 2). Бис кажы ла ака-эјени баалап јадыс, оныҥ учун Иегованы артыргыскан улус ойто бурылып келзе, сӱӱнип јадыс (Сар. 119:176). Анайда ок ака-эјелерге ӧйисти ле ийде-кӱчисти берип, болужып турзаас, олорды сӱӱп турганысты кӧргӱзедис (1 Иоанн 3:17). Анайып, улусты сӱӱп турганысла Христостыҥ јасагын бӱдӱредис.

13, 14. а) Иоанн 13:34, 35-ле болзо, Иисус бойыныҥ ӱренчиктерине кандый јасак берген ле оны нениҥ учун јаҥы јасак деп адаган? б) Бис јаҥы јасакты канайып бӱдӱредис?

¹³ Ӱчинчизинде, Иисус ӱренчиктерин бойын килебес сӱӱшти кӧргӱссин деп јакарган. (Иоанн 13:34, 35 кычырыгар.) Бу јасак нениҥ учун јаҥы деп айдылат? Бу јасакла болзо, бис ака-эјелерге Иисус чылап, бойысты килебес сӱӱжисле * баштанар учурлу. Моисейдиҥ јасагында мындый некелте болбогон. Биске ака-эјелерди бойыстаҥ артык сӱӱр керек, анайда ок олор учун јӱрӱмисти берерге белен болор керек, не дезе, Иисус шак мынайып эткен.

¹⁴ Бис неге ӱренедис? Бис ака-эјелерисле ӧйисле, ийде-кӱчисле, анайда ок бар немегисле кысканбай ӱлежип турзаас, јаҥы јасакты бӱдӱрип јадыс. Анайда ок бис олор учун јаҥыс ла јӱрӱмисти берерге эмес, је јаан  эмес те болуш јетирерге белен болодыс. Темдектезе, бойыска эптӱ эмес те болзо, кажы ла неделеде јажы јаан ака-эјелеристи Каандыктыҥ Туразына јетирип јадыс; улуска јакшы болзын деп бойыстыҥ кӱӱнисти экинчи јерге тургузарга белен болодыс; амыраар кӱндеристи (отпуск) ар-бӱткенниҥ тӱбегине тӱшкен улуска болужарга тузаланадыс. Анайып, бис Христостыҥ јасагын бӱдӱредис ле јуунныҥ кажы ла кижизине амыр-энчӱни ле коруны сезип турзын деп болужып јадыс.

15—17. а) Иисустыҥ справедливый болгоны кандый темдердеҥ кӧрӱнет? б) Бис Иисустаҥ кандый тем алар аргалу?

¹⁵ Агару Бичикле болзо, справедливый болоры — Кудайдыҥ кӧрӱмиле јӱрӱп, улусты ылгабай турары. Христостыҥ јасагы справедливостько кӱӱнзедет деп, нениҥ учун айдарга јараар?

¹⁶ Баштапкызында, Иисустыҥ справедливый болгоны эткен керектеринеҥ канайып кӧрӱнгенин сананып ийектер. Иисустыҥ ӧйинде иудейлердиҥ кудай јаҥыныҥ башчылары еврей эмес улусты чек кӧрбӧс болгон, тегин албатыны јабыс кӧргӧн лӧ ӱй улусты тообогон. Је Иисус улусты ылгабаган. Темдектезе, Иисус еврей эмес улустыҥ ого бӱдӱп турганына сӱӱнген (Матф. 8:5—10, 13). Ол ончо улуска — байларга да, јоктуларга да јарлаган (Матф. 11:5; Лука 19:2, 9). Иисус ӱй улуска качан да јаман баштанбаган. Карын, јаман кӧрдӱрип јӱрген ӱй улуска да јалакай болгон (Лука 7:37—39, 44—50).

¹⁷ Бис неге ӱренедис? Бис Иисус чылап, улусты ылгабайдыс, оныҥ учун бисти угарга белен улустыҥ ончозына јарлап јадыс, олордыҥ кудай јаҥына ла байы-јоктузына кӧрбӧй јадыс. Иисустаҥ тем алып, акалар ӱй улуска тоомјылу баштанат. Анайып, Христостыҥ Јасагын бӱдӱрип јадыс.

18, 19. Иисус улуска јакшы баштанары јанынаҥ бисти неге ӱреткен? Бис мынаҥ неге ӱренедис?

¹⁸ Экинчизинде, улуска јакшы баштанары јанынаҥ Иисустыҥ ӱреткенин эске алып ийектер. Ол ӱренчиктерин улуска јакшы баштанарына болужатан принциптерге ӱреткен. Темдектезе — алтын ээжи (Матф. 7:12). Улус биске јакшы баштанзын деп кӱӱнзейдис. Оныҥ учун бис бойыс улуска јакшы баштанар учурлу. Анайып, улус та биске јакшы баштанар. Је улус биске акту бойыска јаман баштанган болзо, нени эдер? Иисус ӱренчиктерин Иеговага иженерине ӱреткен. Ол: «Кудай Ого тӱн-тӱш јайнап турган Бойы талдап алгандарын корулабас беди?» — деп айткан (Лука 18:6, 7). Бу сӧстӧр, бӱгӱнги телекейдиҥ калганчы кӱндеринде болуп турган кӱчтеристи справедливый Кудайыс кӧрӱп јат ла Иегова бойыныҥ ӧйинде справедливостьты орныктырар деп бӱдӱмји берет (2 Фес. 1:6).

¹⁹ Бис неге ӱренедис? Бис Иисустыҥ ӱреткен принциптериле јӱрзеес, улуска јакшы баштанарыс. Сатананыҥ телекейинде кандый ла јаманга табарткан болзоос, Иегова кыйалта јогынаҥ справедливостьты орныктырар деген шӱӱлте бисти токунадар аргалу.

20, 21. а) Јаҥ алган улус улуска канайып баштанар учурлу? б) Эр кижи бойын килебезинеҥ ӱйин сӱӱп турганын канайып кӧргӱзер аргалу, анайда ок балдарына канайып баштанар учурлу?

²⁰ Христостыҥ јасагыла болзо, јаҥ алган улус улуска канайып баштанар учурлу? Бу јасак сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧн, оныҥ учун олор улуска тоомјылу ла јалакай баштанар учурлу. Христостыҥ ӱренчиги болорго, улуска јаантайын сӱӱштӱ баштанар керек.

²¹ Биледе. Ӧбӧӧни бойыныҥ ӱйин «Христос Серкпени [јуунды] сӱӱгени чилеп» сӱӱр учурлу (Еф. 5:25, 28, 29). Ол ӱйиниҥ керексиништерин баштапкы јерге тургузып, бойын  килебес сӱӱжин кӧргӱзеринде Христостоҥ тем алар учурлу. Кезик эр улуска мындый сӱӱшти кӧргӱзерге јеҥил эмес болот. Нениҥ учун? Олор бой-бойына јалакай ла сӱӱштӱ баштанбай турган биледе чыдаган болор, оныҥ учун олорго санаазын солыырга кӱч болуп јат. Је Христостыҥ јасагын бӱдӱрерге турган эр улуска солынар керек. Ол тушта бойын килебезинеҥ ӱйин сӱӱп турган эр кижини ӱйи тооп баштаар. Балдарын чыннаҥ ла сӱӱп турган ада качан да олорго кату баштанбас эмезе олорды јамандабас (Еф. 4:31). Андый ада балдарына сӱӱжин кӧргӱзип, олорды мактап турар. Ол тушта балдар амыр-энчӱ јӱрӱп, бойын коруда сезер. Анайып, балдар адазын сӱӱп ле тооп турар.

22. 1 Петр 5:1—3-ле болзо, јуунныҥ «койлоры» кемниҥ болот? Аксагалдар олорго канайып баштанар учурлу?

²² Јуунда. Аксагалдарга јуундагы «койлор» олордыҥ эмес деп, качан да ундыбас керек (Иоанн 10:16; 1 Петр 5:1—3 кычырыгар). «Кудайдыҥ ӱӱри» ле «Кудай бӱдӱмјилегенди» деген сӧстӧр «койлор» Иегованыҥ болгонын кӧргӱзет. Иегова аксагалдарды олорго сӱӱштӱ ле јалакай баштанзын деп кӱӱнзеп јат (1 Фес. 2:7, 8). Кудайдыҥ койлорын сӱӱштӱ кичееп турган аксагалдар Иегованыҥ јарадузын алат. Анайда ок андый аксагалдарды ака-эјелер тооп, сӱӱп јат.

23, 24. а) Јуунныҥ кижизи уур кинчек эдип ийген болзо, оныҥ керегин кӧрӧтӧн аксагалдардыҥ молјуларына не кирет? б) Мындый айалгада аксагалдар нени шӱӱп сананар учурлу?

²³ Јуунныҥ кижизи уур кинчек эдип ийген болзо, оныҥ керегин аксагалдар кӧрӧт. Олордыҥ молјуларына не кирет? Олордыҥ молјулары Израильдеги јаргычылардыҥ ла аксагалдардыҥ молјуларынаҥ бир эмеш башка болот. Моисейдиҥ јасагыла андый эр улус јаҥыс ла Кудайга бажырарыла колбулу сурактарды эмес, је гражданский ле уголовный керектерди кӧргӧн. Бӱгӱнги кӱнде Христостыҥ  јасагын бӱдӱрип турган аксагалдар јаҥыс ла Иеговага бажырарыла колбулу сурактарды кӧрӧт. Нениҥ учун дезе Кудай гражданский ле уголовный сурактарды кӧрӧр молјуны бу телекейдиҥ јаҥдарына берип салган. Оныҥ учун олор јасакты бускан улусты штрафтап эмезе тӱрмелеп салар аргалу (Рим. 13:1—4).

²⁴ Аксагалдар уур кинчектерди канайып шиҥдеп јат? Агару Бичик аайынча лаптап шиҥжӱ ӧткӱрет, оноҥ кандый бир јӧп чыгарат. Олор Христостыҥ јасагы сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧнин ундыбай јат. Сӱӱш аксагалдарды кемниҥ-кемниҥ кинчегинеҥ улам каршу јеткен улуска канайып болужарын шӱӱп сананарга кӱӱнзедет. Анайда ок сӱӱштӱ аксагалдар мындый сурактарды шӱӱп сананат: кинчек эткен кижи кинчегин алынат па? Ого Иеговала колбуларын орныктырарга болужатан арга бар ба?

25. Келер јӧрмӧлдӧ кандый сурак шӱӱжилер?

²⁵ Айдарда, Христостыҥ јасагы барына јаан быйанду болодыс! Бу јасакты кажы ла кижи бӱдӱрерге албаданып турза, јуундагы улус бой-бойын сӱӱп ле баалап турар, анайда ок кем де кемге де каршу јетирбес. Је бис судурда айдылганы аайынча «јаман улус» «оноҥ јаан јаманга јединер» деген телекейде јададыс (2 Тим. 3:13). Оныҥ учун биске ајарыҥкай болор керек. Христиан јуунда балдар сексуальный базынышка табарткан болзо, јуун Кудайдыҥ справедливый нормаларыла канайып башкарынар аргалу? Бу сурак келер јӧрмӧлдӧ шӱӱжилер.