1, 2. Јӱрӱмниҥ јаҥы айалгаларынаҥ улам, таныш библиялык принциптерге бистиҥ кӧрӱмис канайып солынар аргалу деп јартап беригер.

 УЗАК сакыган кӱн једип келди! Јараш кийинип алган уул ла кыс аканыҥ тойго учурлалган куучын-эрмегин лаптап угат. Андагы айдылып турган принциптер олорго јаҥы эмес. Бу кӱннеҥ ала олорго ол принциптер јаан учурлу болот. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе олор эш-нӧкӧрлӧр болуп калган ла олордыҥ ырызы бу принциптерди тузаланар ба, јок по оноҥ камаанду.

² Бого тӱҥей айалга христиан эш-нӧкӧрлӧр бала сакып турган ӧйдӧ болуп јат. Олор бала таскадар јанынаҥ библиялык принциптерди куучын-эрмектердеҥ кӧп катап уккан. Је эмди айалга солынып калган, олор бу принциптерди бойлоры тузаланар, нениҥ учун дезе удабас ада-эне болуп калар. А бу јаан каруулу иш! Јаҥы айалгалардаҥ улам таныш библиялык ӱлгерлерге олордыҥ кӧрӱми солынып јат. Оныҥ учун Иегованыҥ ишчилерине Агару Бичикти кычырып, «јӱрӱминиҥ бастыра кӱндерине» кычырганын шӱӱп сананар керек (Јаҥ. т. 17:19).

3. Бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱжерис?

³ Ада-энелерге балдарын Иеговала таныштырары — јаан кӱндӱ. Је слердиҥ амадугар — олорго јӱк ле Иегова керегинде билгирлер берери эмес, је балдараарды Иегованы акту јӱрегинеҥ сӱӱзин деп кӱӱнзедери. Слерге не болужар? Эмди христиан ада-энелерге болужатан тӧрт библиялык принципти шӱӱжерис (2 Тим. 3:16). Анайда  ок кезик ада-энелерге тузалу болгон библиялык принциптерди кӧрӧрис.

4. Ада-энелерге балдарын Иегованы сӱӱзин деп ӱредерге кандый принцип болужар? (Иаков 1:5).

⁴ 1 принцип. Иеговала јӧптӧжип туругар. Слер балдараарга Кудайды сӱӱрге јаҥыс бойоордыҥ кӱчигерле болужып болбозоор. Оныҥ учун Иегованаҥ ойгор сурагар. (Иаков 1:5 кычырыгар.) Ада-энелерге эҥ јакшы јӧпти Иегованаҥ ӧскӧ кем де берип болбос. Бу чын деп кӧргӱзип турган кӧп шылтактар бар, олордыҥ јӱк ле экӱзин кӧрӱп ийектер. Баштапкызында, Иеговада балдарды таскадарында јаан ченемел бар (Сар. 36:9). Экинчизинде, оныҥ јӧптӧри биске јаантайын тузалу болот (Иса. 48:17).

5. а) Иегованыҥ организациязы ада-энелерге канайып болужат? б) Аморим ака ла эјениҥ теминеҥ ада-энелер балдарын таскадарында неге ӱренер аргалу? (Сносканы кӧрӱгер.)

⁵ Иегова бистиҥ балдарыс оны сӱӱзин деп кӱӱнзеп јат. Оныҥ учун ол кӧгӱс курсакты артыгынча берет. Кудай биске бойыныҥ Сӧзин сыйлаган, оны оҥдоорго биске оныҥ организациязы болужып јат (Матф. 24:45). Ада-энелерге бистиҥ организация канайып болужат? Темдектезе, «Помощь семье» деген рубрика узак ӧйгӧ «Ойгоныгар!» деп журналда чыгып турган болгон, а эмди ол jw.org сайтта чыгат. Анда видеолор бар, олорды кӧрӱп, ада-энелер балдарын таскадарга, Иегованыҥ јӧптӧрин тузаланар аргалу * (Укаа 2:4—6).

6. Джо ло оныҥ ӱйи Иегова организациязы ажыра болужып турганы керегинде нени айдат?

⁶ Кӧп ада-энелер Иеговага организациязы ажыра берип турган болуш учун јаан быйанду. Джо деп атту ака мынайып айдат: «Бисте ӱч бала. Олорды кӧгӱс јанынаҥ ӱредерге јеҥил неме эмес. Оныҥ учун мен ӱйимле кожо Иеговага јаантайын мӱргӱп, болуш сурайдыс. Слер билереер бе, бисте кандый ла кӱчтер боло ло берзе, ол ло ӧйдӧ керектӱ јӧрмӧл лӧ видеолор чыгып келет. Чек ле Иегова биске спасательный круг таштап бергендий болот». Джо ло оныҥ ӱйи Иеговага олордыҥ балдарыныҥ  кӧгӱзин тыҥыдарга болужып турганына јаан быйанду.

7. Нениҥ учун ада-энелерге јакшы тем болор керек? (Римдегилерге 2:21).

⁷ 2 принцип. Бойыгардыҥ темигерле ӱредигер. Ада-энези толо кемдӱ эмес те болзо, балдары олордыҥ нени эдип турганын кӧрӱп, кӧп сабада олорго тӱҥейлежет (Рим. 3:23). Је андый да болзо, олорго балдарына јакшы тем болор керек. (Римдегилерге 2:21 кычырыгар.) Бу јанынаҥ бир ада мынайып куучындаган: «Балдар губка чылап ончо немени бойына тартып алат. Оныҥ учун айдып турган сӧстӧрим, керектериме келишпей турган болзо, олор мыны кӧзиме ле айдып ийет». Айдарда, балдараар Иеговага сӱӱжин тыҥытсын деп турган болзогор, слер бойоор до Кудайды акту јӱрегердеҥ сӱӱп турганаар деп, олор кӧрӱп турар учурлу.

8, 9. Эндрю ла Эмманыҥ сӧстӧринеҥ слер неге ӱренер аргалу?

⁸ Је эмди ада-энелердиҥ теми балдарына кандый камаанын јетирер аргалу деп кӧрӱп ийектер. 17 јашту Эндрю мынайып куучындаган: «Адам ла энем Иеговала куучындажары јаан учурлу деп меге јаантайын айдып туратан. Кажы ла эҥирде мен мӱргӱп те алган болзом, адам тӱҥей ле мениле кожо мӱргӱйтен. Олор сыйным ла меге: „Мӱргӱӱл јанынаҥ слерде безлимитный тариф“ — деп айдатан. Оныҥ учун мен јаантайын мӱргӱп јадым. Меге Иеговала куучындажарга сӱреен јарап јат, ол меге сӱӱген Ададый болот». Ада-энелер слер бу сӧстӧрдӧҥ неге ӱренедигер? Слердиҥ Иеговага сӱӱжигер балдараарга оны сӱӱрге база болужар. Оныҥ учун слердиҥ темигер балдараарга јакшы камаанын јетирер деп ундыбагар.

⁹ Је эмди Эмма деген сыйынныҥ јӱрӱмин кӧрӱп ийектер. Ол кичинек болордо, адазы билезин таштап, энезин тӧлӱлерлӱ артырып койгон. Эмма куучындаган: «Акча јанынаҥ бисте јаантайын кӱчтер болуп туратан. Је энем Иегова бойыныҥ ишчилерин качан да артыргыспас деп айдатан. Оныҥ бого сӱреен тыҥ бӱдӱп турганын кӧрӱп туратам. Энем чындыкты јӱк ле јарлаган эмес — ол чындык аайынча јӱрген». Эмманыҥ айтканыла болзо, ада-энелер кандый ла кӱч айалгаларда бойыныҥ темиле балдарын ӱредер аргалу (Гал. 6:9).

10. Израильде ада-энелерде балдарыла куучындажатан кандый аргалар болгон? (Јаҥды такыганы 6:6, 7).

¹⁰ 3 принцип. Балдараарла јаантайын куучындажып туругар. Иегова израильтяндарга берген јасагында бу керегинде чике айдып салган. (Јаҥды такыганы 6:6, 7 кычырыгар.) Ол ӧйлӧрдӧ јӱрӱм чек башка болгон, ада-энелер балдарыла кожо кӧп ӧй ӧткӱретен. Темдектезе, уулдар адазыла кожо канча сааттыҥ туркунына јалаҥда иштегилеген. А кыстар энезиле айылдыҥ ижин кожо эткилеген. Олордо куучындажатан ӧй бар болгоны учун, ада-энелерде балдарыныҥ Кудайга сӱӱжин тыҥыдатан арга болгон. Темдектезе, Кудайдыҥ буурзагына ајару эдип, олордыҥ билезин канайып кичееп турганы керегинде куучындаган болор.

11. Христиан ада-энелерде балдарыла куучындажатан кандый арга бар?

¹¹ Је эмди чек ӧскӧ ӧйлӧр. Кӧп ороондордо ада-энелер ишке барат, а балдар — школго. Оныҥ учун олор кере тӱжине балдарыла кожо болбой јат. Је ада-энезине балдарыла куучындажарга ӧй табар керек (Эф. 5:15, 16; Флп. 1:10). Андый арганы олорго билелик бажырыш  берет. Бистиҥ јиит Алекс деп атту карындаш куучындайт: «Адамга билелик бажырыш агару болгон. Ол кӧп иштеп те турган болзо, билелик бажырышты кажы ла неделеде ӧткӱрет. Билелик бажырыштыҥ кийнинде бис кӧп куучындажадыс».

12. Билениҥ бажына билелик бажырыш јанынаҥ нени ундыбас керек?

¹² Билениҥ бажы билелик бажырышты балдарга јилбилӱ болзын деп канайып ӧткӱрер? Бисте «Јажын-чакка ырысту јӱрӱгер!» деген сӱреен јакшы бичик чыгып калган. Оны билегерле кожо шиҥдеп кӧрӱгер. Бу бичик билениҥ кажы ла кижизине Агару Бичик керегинде нени сананып турганын чыгара айдынатан арга берет. Ада-энелер балдары сезимдерин ле санааркаштарын чыгара айтсын деп кӱӱнзеп јат. Оныҥ учун билелик бажырыштыҥ ӧйинде балдараарды арбанбагар. Олор Агару Бичикле јӧпсинбей турганын чыгара айдып турза тыҥ ачынбагар. Оныҥ ордына сӱӱнигер, карын олор нени сананып турганын јажырбай, чыгара айдып берген. Оноҥ башка, олордыҥ јӱрегинде не барын билбей турган болзоор, олорго канайып болужараар?

13. Ада-энелер балдарын Иеговага јууктазын деп база канайып болужар аргалу?

¹³ Ада-энелер, балдараар Кудайга јууктазын деп болужарга кандый ла эп-арганы тузаланыгар. Балдараарга Кудай керегинде куучындаарга олорло Агару Бичикти ӱренетен эмезе билелик бажырыш ӧткӱретен ӧйди сакыбас керек. Ӱч уулду ла кысту Лиза мынайып куучындаган: «Балдарыс Иегованы јакшы билип алзын деп, бис олордыҥ ајарузын оныҥ јайап салган јайаандарына эдерге албаданатаныс. Темдектезе, бистиҥ ийдис не ле болуп баштактанып турза, балдарыс оны кӧрӱп, тыҥ каткырыжатан. Бис бу арганы тузаланып, бистиҥ Јайаачыбыс кокырлап ийер ле јӱрӱмди бис ле чилеп тыҥ сӱӱп јат деп айдатаныс».

14. Нениҥ учун ада-энелерге балдарына најылар талдаарына болужар керек? (Укаа сӧстӧр 13:20).

¹⁴ 4 принцип. Балдараарга јакшы најылар табарга болужыгар. Кудайдыҥ  Сӧзинде најыларыс биске јакшы эмезе јаман камаанын јетирер деп јарт айдылып калган. (Укаа сӧстӧр 13:20 кычырыгар.) Кару ада-энелер, балдараар кемле куучындажып турганын слер билереер бе? Олордыҥ најыларыла слер бойоор јолыкканаар ба? Олорло кожо ӧй ӧткӱргенеер бе? Балдараар Иегованы сӱӱп турган ака-эјелерле најылашсын деп турган болзогор, слер нени эдер аргалу? (1 Кор. 15:33). Андый аргалардыҥ бирӱзи — ака-эјелерди слердиҥ билегерле кожо ӧй ӧткӱрзин деп айылыгарга кычырары (Сар. 119:63).

15. Ада-энелер балдарына јакшы најылар табарга канайып болужар аргалу?

¹⁵ Энтониде ле оныҥ ӱйинде ӱч кыс ла эки уул. Олор балдарына јакшы најылар табып аларга болужып берген. Энтони куучындайт: «Башка-башка јашту ака-эјелер Иегованы сӱӱп јат ла ого сӱӱнчилӱ иштегилейт. Балдарысты чыдадып тура, бис айылыска андый ака-эјелерди јаантайын јаҥыс ла чайлаарга эмес, је билелик бажырышка кычырып туратаныс. Бу најылажатан эҥ јакшы арга болот! Анайда ок аймак кӧрӧӧчилерди, миссионерлерди, ӧскӧ дӧ ака-эјелерди айылыска јатыргызып туратаныс. Олорло куучындашканыс балдарыска јакшы камаанын јетирген. Олор Каандыктыҥ ижин баштапкы јерге тургузарга белен болгонын ла јарлаар иш керегинде сӱӱнчилӱ куучындагылап турганы бистиҥ балдарыска Иегованы сӱӱрге болушкан». Ада-энелер, слердиҥ болужыгар јогынаҥ балдараарга јакшы најылар табарга кӱч болор. Оныҥ учун бастыра эп-аргаларды тузаланып, олорго болужыгар.

16. Балагар Иеговага иштеерге кӱӱнзебей барза, нени ундыбас керек?

¹⁶ Слер бойоордыҥ јаныгардаҥ ончоны эдерге албаданып та турган болзоор, је балдараардыҥ та кемизи де Иеговага иштеерге кӱӱнзебес болор. Је бу слерди јаман ада-энелер болгоноор деп кӧргӱспей јат. Иегова кажы ла кижиге, ол тоодо слердиҥ балагарга да талдайтан јайым кӱӱн берип салган. Оныҥ учун кажы ла кижи Иеговага иштейтен бе эмезе  иштебейтен бе бойы кӧрӱп јат. Балагар Иеговага иштебей барган болзо, ол качан бирде кайра јанып келер деп ижемјигерди јылыйтпагар. Слерди Иисустыҥ јылыйган уулдыҥ табылганы керегинде укаа сӧзи јӱрегерди јылыдар болор (Лука 15:11—19, 22—24). Бу укаа сӧстӧги уул јаман јӱрӱм јӱрӱп, учы-тӱбинде санаа алынган. Та кем де сананар болор: «Бу јараш чӧрчӧккӧ тӱҥей, јӱрӱмде андый болбой јат». Бу чын ла андый деп, Эли́ деген јиит уулдыҥ јӱрӱми кӧргӱзет.

17. Элиниҥ јӱрӱми ада-энелерге кандый ижемји берет?

¹⁷ Эли мынайып куучындаган: «Мениҥ ада-энем, Иегованыҥ Керечилери, олор мени јаштаҥ ала Иегованы ла оныҥ Сӧзин, Агару Бичикти, сӱӱрге ӱредип салган. Је јаан класстарга једип келеле, олорго удурлажып баштагам». Эли эки јӱрӱм јӱрӱп баштаган. Ада-энези оны санаа алынзын деп болужарга тыҥ албаданган да болзо, је ол олорды угарга да кӱӱнзебеген. Эли айылынаҥ јӱрӱп, коркышту јаман јӱрӱм јӱрген. Је андый да болзо, Эли нӧкӧрлӧриниҥ бирӱзине кезикте јарлап туратан. Ол мынайып айдат: «Мен нӧкӧриме Иегова керегинде канча ла кире кӧп куучындазам, ончо ло кире ол керегинде сананып туратам. Анайып, качан да ада-энемниҥ јӱрегиме отургызып салган чындыктыҥ ӱрени араайынаҥ ӧзӱп баштаган». Канча да ӧйдиҥ бажында Эли јуунга кайра јанып келген. Бу ада-энезине сӱреен јаан сӱӱнчи болгон, не дезе олор уулын јаштаҥ ла ала Иегованы сӱӱзин деп ӱредерге албадангандар (2 Тим. 3:14, 15). Олордыҥ мынайып албаданганы калас болбогон *.

18. Балдарын Иегованы сӱӱрге ӱредип турган ада-энелерге слер нени айдар эдеер?

¹⁸ Ада-энелер, слерге Иегованыҥ ишчилери болотон «јаҥы ӱйе» чыдадар јаан кӱндӱ эдилген! (Сар. 78:4—6). Бу јеҥил иш эмес. Слерди, бу јакылтаны албаданып бӱдӱрип турганаар учун акту јӱрегистеҥ мактап јадыбыс. Оноҥ ло ары балдараарды «Иегова канайып ӱреткен ле јакыган», олорды анайып ла чыдадыгар (Эф. 6:4). Анайып слер теҥериде сӱӱштӱ Адабыстыҥ јӱрегин сӱӱндиреригер.