1, 2. Вавилондо јаткан еврейлерге кандый суракты шӱӱп сананар керек болгон? (Ездра 1:2—4).

 КААННЫҤ јакарузы чыкты. Вавилондо олјодо 70 јыл кире јӱрген еврей албаты эмди Израильдӧӧн кайра јанар аргалу болгон. (Ездра 1:2—4 кычырыгар.) Мындый кайкалды Иегова эткен эмей. Нениҥ учун дезе Вавилон олјого алган улузын качан да божотпойтон (Иса. 14:4, 17). Је бу учуралда Вавилонныҥ империязы аҥтарыларда, јаҥга ӧскӧ каан келген. А бу каан еврейлерге тӧрӧл јериндӧӧн јанарга јараду берген. Мынаҥ улам кажы ла еврей кижиге, анчада ла билениҥ бажына, јеҥил эмес суракты шӱӱп сананар керек болгон: Вавилонноҥ јӱретен бе, јок по деп. Мындый тӱп-шӱӱлте эдерге, јеҥил эмес болгон болор. Нениҥ учун?

² Вавилонноҥ чыгып јӱрерге, јажы јаанап калган улуска кӱч болгон. Анайда ок кӧп еврейлердиҥ балдары Вавилондо чыкканынаҥ улам Израиль олорго таныш эмес, јӱк ле ада-ӧбӧкӧлӧриниҥ јери болгон. Бого коштой Вавилондо кезик еврейлер байып та калган. Оныҥ учун олорго эптӱ тураларын ла јакшы ижин артыргызып, јӱре берерге јеҥил эмес болгон болор.

3. Кудайга чындык еврейлерди кандый кайрал сакыган?

³ Кудайдаҥ айап јӱрген еврейлерди Израильдӧӧн јанарыла колбулу кӱчтер бир де токтотпогон. Олор Иеговага бажырарга болуп, кандый ла кӱчтерди ӧдӧргӧ белен болгон. Нениҥ учун дезе Вавилондо кудайларга бажыратан ӧргӧӧлӧр 50-неҥ кӧп тӧ болгон болзо, Иеговага бажырар ӧргӧӧ јок болгон. Моисейдиҥ јасагы да аайынча тайылгалар эдетен тагыл јок болгон. Анайда ок агару ишти башкарар абыстар да болбогон. Бого ло коштой олор Иегованы ла оныҥ нормаларын  бир де тообой турган улустыҥ ортозында јаткан. Оныҥ учун Кудайдаҥ айап јӱрген еврейлер бойыныҥ јер-алтайына јанып, чындык бажырышты орныктыратан арганы сӱреен тыҥ сакыган.

4. Израильдӧӧн јанып бараткан еврейлерге Иегова канай болужар болгон?

⁴ Вавилонноҥ Израильдӧӧн јанарга, кайда да тӧрт ай керек болгон. Је Иегова албатызына јолдо болотон кандый ла буудактарды јоголтып салар деп сӧзин берген. Судурчы Исайя мындый сӧстӧр айткан: «Иеговага јол арутагар! Бистиҥ Кудайыска чӧл јерле ӧдӧтӧн тӱп-тӱс јол белетегер. [...] Болчок-калчак јерлер тӱзеп калзын» (Иса. 40:3, 4). Санаагарда мындый јурук јурап ийзеер де: бийик кырлардыҥ ортозында чӧл јерле јалбак, тӱп-тӱс јол барып јаткан болзын. Андый јол кажы ла јоруктап јӱрген кижиге јараар эмей! Кырлар ажып јӱргенче, андый јолло јӱрзе јеҥил де, тӱрген де.

5. Вавилонноҥ Израильдӧӧн барган јолдыҥ ады кандый болгон?

⁵ Бӱгӱнги кӱнде кезик јолдорды адап салат эмезе номер тургузып койот. Вавилонноҥ Израильдӧӧн барган, сӱрлеп айдылган јолдо база ады бар. Исайя ол керегинде бичиген: «Бу јерле јаан јол ӧдӧр, ол Агару јол деп адалар. Бу јолло ару эмес улус јӱрбес» (Иса. 35:8). Бу сӧстӧрди Израиль албаты канай оҥдогон? Биске канайып оҥдоор керек?

6. Агару јолды нениҥ учун агару деп адаган?

⁶ «Агару јол» деп кандый јараш адалган! Је нениҥ учун агару? Нениҥ учун дезе судурлалганыла болзо, Израильдӧӧн јанып келген улустыҥ ортозында бир де «ару эмес» кижи болбос. Ӧскӧртӧ айтса, олордыҥ ортозында балыр јӱрӱм јӱрӱп турган, чалуларга бажырып турган ол эмезе ӧскӧ дӧ кинчек эдип турган улус болбос учурлу болгон. Бу улус Кудайдыҥ «агару албатызы» болор учурлу (Јаҥ. т. 7:6). Је бу дегежин олордыҥ бӱдӱнге тӱзедилип калганын кӧргӱспей јат. Олорго оноҥ ло ары тӱзедилер керек болгон.

7. Кезик еврейлерге кандый солынталар эдер керек болгон? Темдер куучындап беригер.

⁷ Ӧрӧги айдылганыла, еврейлердиҥ кӧп сабазы Вавилондо чыккан. Мынаҥ улам кезик еврейлер ондогы улустыҥ чӱм-јаҥдарын алынган. Анайып, Израильдӧӧн озо јанып келген еврейлердиҥ кезиги бир канча јылдар ӧткӧн кийнинде Кудайга бажырбай турган ӱй улусла биле тӧзӧгӧндӧр. Мыны дезе, Ездра угуп ийген (Чыг. 34:15, 16; Езд. 9:1, 2). База бир канча ӧйдиҥ кийнинде Израильде чыккан балдардыҥ кезиги еврей тилди билбес болгонын Неемия коркышту кайкаган. А Кудайдыҥ Сӧзи еврей тилге бичилген (Јаҥ. т. 6:6, 7; Неем. 13:23, 24). Оныҥ учун бу уулчактар ла кызычактар Иегованы сӱӱп, ого канай бажыратан эди?! (Езд. 10:3, 44). Оныҥ да учун бу ӧйдӧ Израиль албатыга јаан-јаан солынталар эдерге келишкен. Је ару бажырыш орныктырылып јаткан Израиль јеринде мыны эдерге бир канча јеҥил болгон (Неем. 8:8, 9).

8. Канча јӱс јылдар кайра болгон учуралды билери биске неге керектӱ? (Кадарындагы јурукты кӧрӱгер.)

⁸ Кем де мынайда сананар болор: «Еврейлер керегинде јебрен куучынды угарга јилбилӱ, је меге ол  не керектӱ?» Нениҥ учун дезе бисти база «Агару јолло» барып јаткан деп айдарга јараар. Бис майлаткандардыҥ да, «ӧскӧ койлордыҥ» да тоозына кирип турган да болзоос, бастырагыска бу «Агару јолдо» артар керек (Иоанн 10:16). Эм тургуза бу јол кӧгӱс райла барып јат. А келер ӧйдӧ бу јолло бис Каандыктыҥ ӧскӧ дӧ алкыштарына једип барарыс b. 1919 јылдаҥ ала канча миллиондор тоолу эр де, ӱй де улус, балдар да Улу Вавилонноҥ, тӧгӱн кудай-јаҥныҥ телекейлик империязынаҥ, чыгып, бу «Агару јолго» туруп алган. Слер де олордыҥ тоозында болбойыгар. «Агару јол» 100 јыл кире кайра ачылган. Је бу јолды ачарга эдилген белетеништер канча јӱс јылдар озо башталган.

9. Исайя 57:14-тӧ «Агару јолды» белетеери керегинде не айдылат?

⁹ Израильтяндар Вавилонноҥ чыгарда, Иегова олордыҥ јолын ончо буудактардаҥ арутап салган. (Исайя 57:14 кычырыгар.) Је бӱгӱнги «Агару јол» керегинде нени айдарга јараар? Иегова 1919 јылга јетире оноҥ айап турган бир канча эр улусты тузаланган. (Исайя 40:3 тӱҥдештиригер.) Бу улус Улу Вавилонноҥ чыккан улуска ару бажырыш орныктырылып калган кӧгӱс райга киретен јол белетеген. Олор кандый иш эткенин кӧрӱп ийектер.

10, 11. Агару Бичиктиҥ кепке базылганынаҥ ла кӧчӱрилгенинеҥ улам библиялык чындык канайып таркадылган? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁰ Бичикти кепке базары. Агару Бичикти кепке базар иш XV чактыҥ ортозына јетире колло эдилген. Ого кӧп ӧй баратан, оныҥ да учун Агару Бичик ас чыгарылган ла коркышту баалу болгон. Је кийнинде бичикти кепке базатан машинка боло берерде, Агару Бичикти чыгаратан ла оны таркадатан иш јеҥиле берген.

¹¹ Кӧчӱрер иш. Агару Бичик канча јылдардыҥ туркунына кӧп лӧ сабада латынь тилге болгон. Бу тилди јӱк ле ӱредӱлӱ улус оҥдоп туратан. Је бичиктерди кепке базары кӧптӧй берерде, Кудайды тооп турган улус оныҥ Сӧзин тегин албатыныҥ тилине кӧчӱрип баштаган. Анайып, улус серкпелердиҥ ӱредӱлерин Агару Бичиктиҥ ӱредӱлериле тӱҥдештирер аргалу болгон.

12, 13. XIX чакта Агару Бичиктиҥ шиҥдеечилери серкпелердиҥ ӱредӱлериниҥ тӧгӱнин канайып кӧргӱскен?

¹² Агару Бичикти оҥдоорго болужатан бичиктердиҥ чыгарылганы. Агару Бичикти тереҥ шиҥдеген улус Кудайдыҥ Сӧзи чыннаҥ неге ӱредип турганын оҥдоп алган. Олор билгирлерин јажырбай, бастыра улуска куучындап туратан. Темдектезе, XIX чакта Кудайдыҥ Сӧзин акту јӱрегинеҥ шиҥдеп турган эр улус серкпелердиҥ ӱредӱлериниҥ тӧгӱнин кӧргӱзерге, брошюралар чыгарып баштаган. Бу дезе серкпелердиҥ јаандарына јарабаган эмей.

¹³ 1835 јыл киреде Генри Гру деген кудайзак кижи божогон улусла не болуп турганы керегинде брошюра чыгарган. Анда ол Агару Бичиктиҥ болужыла серкпелердиҥ сӱне керегинде ӱредӱзи тӧгӱн деп јартап салган. Чынынча болзо, кижи божозо, сӱне  деп неме оноҥ ары јӱрбей турган. Карын, качан да божобойтон јӱрӱмди јӱк ле Кудай берет. 1837 јылда Джордж Сторрз деген пастор поездте бу брошюраны кӧрӱп ийген. Мыны кычырала, ол билип алганын улуска куучындаар деп сананган. Анайып, 1842 јылда Джордж Сторрз «Сурак: калју улус качан да божобойтон јӱрӱм алар ба?» деп темалу лекциялар кычыраган. Оныҥ бичиктери Чарлз Расселл деп јиит уулга јаан тузазын јетирген.

14. Расселл ака ла оныла кожо иштеген улус «Агару јолды» белетеерге эдилген иштерди канайып тузаланган? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁴ Расселл ака ла оныла кожо иштеген улус «Агару јолды» белетеерге эдилген немелерди канайып тузаланган? Олор Агару Бичимелди шиҥдеерге, озодоҥ белетелип калган симфонияларды, сӧзликтерди ле Агару Бичиктиҥ башка-башка кӧчӱрмелерин тузаланган. Анайда ок олорго Генри Гру, Джордж Сторрз ло оноҥ до ӧскӧ улустыҥ шиҥдеген материалдары тузазын јетирген. Анайып, Расселл ле оныла кожо иштеген улус «Агару јолды» белетеерине башка-башка темалу бичиктер чыгарып, јаан болуш эткен.

15. 1919 јылда не болгон?

¹⁵ 1919 јылда Кудайдыҥ албатызы Улу Вавилонноҥ јайымдалган. Бу ла јылда «Агару јолго» туруп алган улусты уткыырга, «бӱдӱмјилӱ ле керсӱ кул» кӧстӧлгӧн (Матф. 24:45—47). Бу кулдыҥ ла бу јолды белетеген улустыҥ болужынаҥ улам «Агару јолго» туруп алгандар Иегова ла оныҥ амадузы керегинде билгирлер алып туратан (Укаа 4:18). Анайда ок бойыныҥ јӱрӱмин Иегованыҥ некелтелери аайынча солыыр аргалу болгон. Иегова бу улусты тӱрген солынар деп сакыган ба? Јок. Иегова бойыныҥ албатызын араайынаҥ арутаган. ( «Иегова албатызын арутап баштайт» деген  рамканы кӧрӱгер.) Је келер ӧйдӧ ӱзе ле немени Иегованыҥ табы аайынча эдип турганыстаҥ кажыбыс ла јаан сӱӱнчи аларыс! (Кол. 1:10).

16. 1919 јылдаҥ бери «Агару јолдо» кандый иштер эдилет? (Исайя 48:17; 60:17).

¹⁶ Јолды туткан кийнинде оны јаантайын ла јазап турар керек. Анайып ла ок 1919 јылда ачылган «Агару јолдо» јаантайын ла кӧп иш эдилет. Мыныҥ амадузы кандый? Канча ла кире кӧп улус Улу Вавилонноҥ чыксын деп. 1921 јылда керсӱ ле бӱдӱмјилӱ кул бойыныҥ јакылтазын бӱдӱрерге, «Арфа Божия» деген бичик кепке баскан. Бу бичиктиҥ амадузы — улусты библиялык чындыктарла таныштырары. Ол 36 тилге чыккан. Оныҥ тиражы 6 миллион кире экземпляр болгон. «Арфа Божия» деген бичик улуска чын ла чындыкты оҥдоп аларга болушкан. Је бӱгӱнги кӱнде бисте Агару Бичикти ӱренерге болужатан јаҥы бичик бар. Оныҥ ады — «Јажын-чакка ырысту јӱригер!». Айдарда, калганчы ӧйлӧрдиҥ туркунына Иегова бойыныҥ албатызын организациязы ажыра кӧгӱс курсакла ӱзӱги јогынаҥ јеткилдеп јат. А бу дезе биске «Агару јолдоҥ» чыкпаска болужат. (Исайя 48:17; 60:17 кычырыгар.)

17, 18. «Агару јол» кайдӧӧн апарат?

¹⁷ Кижи Агару Бичикти ӱренерге јӧпсинип ийзе, ондо «Агару јолго» туруп алатан арга ачылды деп айдарга јараар. Кезик улус бу јолдо барып јадала, оноҥ чыгып, јӱрӱп калат. Је кезиги једер јерге јетпегенче ле, бу јолдоҥ чыкпаска шӱӱп алган. Кандый јерге јетпегенче?

¹⁸ «Агару јол» теҥериде јӱретен ижемјилӱ улусты теҥериде «Кудайдыҥ райына» апарат (Ачыл. 2:7). Јерде јӱретен ижемјилӱ улусты Христостыҥ бир муҥ јылга башкаратан ӧйиниҥ учында толо кемине једетен јӱрӱмге апарар. Слер, бу јолло барып јаткандар, бир де кайра кӧрбӧгӧр! Карын, агару јолдыҥ једетен јерине, јаҥы јӱрӱмге јетире, јетпегенчеер, бу јолдо артыгар. Кару ака-эјелер, јолыгар ырысту болзын!