1. Иоас, Уззия ла Иосияга кандый јакылта берилген?

 САНАНЫП ийзеер де, слерди, кичинек баланы, Кудайдыҥ албатызыныҥ кааны эдип салган! Слерге берилген јаҥла канайып тузаланараар? Иуданыҥ кезик каандары башкарып баштаарда, кичинек балдар болгон. Темдектезе, Иоаска 7 јаш болгон, Уззияга — 16, а Иосияга — 8. Сананып ийзеер де, бу јеҥил эмес ле јаан каруулу јакылта. Је андый да болзо, олордыҥ јанында уур-кӱч ӧйлӧрди ӧдӱп, кӧп јакшы керектер эдерге болужып турган улус болгон.

2. Иоас, Уззия ла Иосия керегинде нениҥ учун кӧптӧдӧ билип алар керек?

² Бис каан эмес те болзоос, бу ӱчӱниҥ теминеҥ кӧп немеге ӱренер аргалу. Олордыҥ чыгарган јӧби јаман да, јакшы да болгон. Бу каандар керегинде кӧптӧдӧ билип алзаас, нениҥ учун јакшы најылар талдаар керек, јобош болор керек ле Иегованыҥ кӧрӱмин нениҥ учун ундыбас керек деп билип аларыс.

3. Улу абыс Иодай Иоаска канайып болушкан?

³ Иоас неде јакшы тем кӧргӱскен? Иоас јиит болордо, јакшы керектер эдип туратан. Јаш тужында ӧскӱс болуп артып калала, ол улу абыс Иодайдыҥ айтканын угуп туратан. Бу абыс оны бойыныҥ ла балазы чылап чыдаткан. Оныҥ болужыла Иоас ойгор јӧп чыгарган — Иеговага иштеерге ле албатызына Кудайга бажырарга болушкан. Анайда ок ол Иегованыҥ ӧргӧӧзин орныктырар ишти баштаган (2 Лет. 24:1, 2, 4, 13, 14).

4. Иеговага сӧсуккур болоры биске кандый туза берет? (Укаа сӧстӧр 2:1, 10—12).

⁴ Ада-энегер слерди Иегованы сӱӱзин ле оныҥ нормаларын бӱдӱрип јӱрзин деп ӱредип турган болзо, слер  оны баалу сый деп кӧрӱгер. (Укаа сӧстӧр 2:1, 10—12 кычырыгар.) Ада-энелер бойыныҥ балдарын башка-башка эп-аргаларла ӱредет. Катяга адазы јакшы јӧптӧр чыгарзын деп болужарга, кӱнӱҥ ле эртен тура ол школго баргалакта, кӱнниҥ ӱлгерин кычырып, кожо шӱӱжип туратан. Катя куучындайт: «Школдо кандый бир кӱчтер боло берзе, бистиҥ куучыныс санаама кире беретен, бу мени јастыра керектердеҥ корулаган». Је слерге ада-энегердиҥ Агару Бичикке тӧзӧлӧнип берген јӧптӧри ӧйинеҥ ӧткӱре кату деп билдирип турза канайдараар? Олордыҥ сӧзин угарга не болужар? Настя деп сыйынныҥ ада-энези ээжилерди нениҥ учун тургузып турганын јартап берерге, ӧйди кысканбай туратан. «Анайып, мен кандый бир немени нениҥ учун эдерге јарабас деп оҥдоп алгам. Олор мени ле корулаарга, ээжилер тургускан эмтир» — деп, Настя куучындаган.

5. Слер Иегованы ла ада-энегерди сӱӱндирерге нени эдер аргалу? (Укаа сӧстӧр 22:6; 23:15, 24, 25).

⁵ Ада-энегер слерди таскадып тура, Агару Бичикле башкарынат. Слер олордыҥ берген јӧбин бӱдӱрип јӱрзегер, олор тыҥ сӱӱнер! Је эҥ ле керектӱ неме, Иегованы сӱӱндиреригер ле оныла колбулараар бек болор. (Укаа сӧстӧр 22:6; 23:15, 24, 25 кычырыгар.) Мыныҥ да учун Иоастыҥ теминеҥ не ӱренбес?

6. Иоас кемдерди уккан ла бу неге экелди? (2 Летопись 24:17, 18).

⁶ Иоас неде јаман тем кӧргӱскен? Иоас Иодай божоп каларда, каршузын јетирип турган улусла најылажып, Иегованы сӱӱбей турган иудейлердиҥ јайзаҥдарын угуп баштаган. (2 Летопись 24:17, 18 кычырыгар.) Слер јӧпсинер болороор, олордыҥ јӧбин укканча, Иоас олордоҥ ыраак јӱрген болзо, торт болор эди (Укаа 1:10). Је ол олордыҥ јӧбин уккан. Бир катап оныҥ јуук тӧрӧӧни, Захария, Иоастыҥ санаа-укаазын кийдирерге сананарда, ол оны ӧлтӱрзин деп јакару берген (2 Лет. 24:20, 21; Матф. 23:35). Кандый килемји јок, јаман керек болуп калды! Озо баштап, Иоас јакшы керектер эткен, је кийнинде Кудайдаҥ јана базып, кижи ӧлтӱрген. Оноҥ оны бойыныҥ ла кулдары ӧлтӱрип салды (2 Лет. 24:22—25). Иоас Иегованыҥ сӧзин угуп, Кудайды сӱӱген улусла најылашкан болзо, оныҥ јӱрӱми чек башка болор эди. Бис мынаҥ бойыска кандый ӱредӱ аладыс?

7. Слерге кем јакшы најы болор? (Јурукты база кӧрӱгер.)

⁷ Биске Иоастыҥ јастыразын этпеске  нени эдер керек? Јакшы камаанын јетирер најылар талдап турар керек. А јакшы најылар — Иегованы сӱӱп турган ла оныҥ сезимдерин ајаруга алып турган улус. Анайда ок најылар јӱк ле слерле јажыт болор учурлу эмес. Иоас Иодайдаҥ канча киреге кичинек болгонын ундыбай јӱрӱгер. Слердиҥ најылараар кандый деп билип аларга, бойоордоҥ мынайып сурагар: «Бу најылык меге Иеговага бӱткенимди тыҥыдарга болужып турган ба? Мениҥ најыларым Иегованы угарга албаданып турган ба, мени бого кӱӱнзедет пе? Олорго Иегова ла кӧгӱс темалар керегинде куучындажарга јарап турган ба? Олор Иегованыҥ јасактарын тооп турган деп кӧрӱнет пе? Олор меге ле јарагадый неме айдып турган ба? Эмезе јастырып турзам, тӱзедерге белен бе?» (Укаа 27:5, 6, 17). Слердиҥ најылараар Иегованы сӱӱбей турган болзо, олор слерге керек јок деп јартын айдып јадыс. Је слердиҥ најылараар Иегованы сӱӱп турган болзо, олордоҥ бек тудуныгар. Олорло болзоор, слерде ӱзе јакшы болор! (Укаа 13:20).

8. Соцсетьтерле тузаланып турган болзоор, бойоорго кандый сурактар берер керек?

⁸ Соцсетьтер биске најыларысла, кожо чыккандарысла куучындажар арга берип јат. Кезик улус оны улусты ла кайкадарга болуп тузаланат. Темдектезе, нени садып алганын, нени эдип турганын кӧргӱзип турган фотолор, видеолор тургузып јат. Слер соцсетьтерле тузаланып турган болзоор, бойоорго мындый сурактар береер: «Мен фотоны эмезе видеоны неге керектӱ салып тургам? Најыларыма јакшы неме кӧргӱзип ийерге бе эмезе мактанып ийерге тургам ба? Соцсетьтеҥ кӧрӱп тургам немелерим кӧрӱм-санаамга, кылык-јаҥымга ла куучынымга каршузын јетирет пе? Алдында Башкару јӧптӧ иштеген Нейтан Норр ака мынайда айткан: «Кижиге јараарга албаданзаҥ, кемге де јарап болбозын. А Кудайга јараарга албаданзаҥ, Кудайды сӱӱген улустыҥ ончозына јараарыҥ».

9. Иегованыҥ болужыла Уззия нени эткен? (2 Летопись 26:1—5).

⁹ Уззия неде јакшы тем кӧргӱскен? Ол јиит тужында јобош болгон ло Кудайдаҥ айап јӱретен. Уззия јӱк ле 68 јаш јажаган. Ол бу јылдардыҥ кӧп сабазында Иегованыҥ алкыжын алган. (2 Летопись 26:1—5 кычырыгар.) Уззия Иудеяныҥ ӧштӱлерин кӧп катап јеҥген, Иерусалимди корулаарга, кӧп-кӧп иштер эткен (2 Лет. 26:6—15). Уззия бу ончо немени Иегованыҥ болужыла эткен. Оныҥ учун эткен керектерин эске алган тужында, ол байла, сӱреен тыҥ сӱӱнип туратан (Эккл. 3:12, 13).

10. Уззияла не болгон?

¹⁰ Уззия каан неде јаман тем кӧргӱскен? Ол, байла, башкартулар берерге ӱренип калган. Мынаҥ улам ого ӱзе немени эдерге јараар деп сананган болор. Бир катап ол Иегованыҥ ӧргӧӧзине киреле, фимиамды ӧртӧгӧн. Је каандарга мындый јаҥ берилбеген (2 Лет. 26:16—18). Азария деп улу абыс оны токтодорго албаданарда, Уззия тыҥ ачына берген. Бу ӧйгӧ јетире ол Иеговага чындык иштеген, је бу учуралда Иегова оны баш билинип ийгени учун капкаш балула оорыдып салган (2 Лет. 26:19—21). Је ол бийиркенбей, оноҥ ло ары јобош болгон болзо, јӱрӱми чек башка болор эди.

11. Биске оноҥ ло ары јобош болорго не болужар? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹¹ Уззия кӱчтӱ ле једимдӱ болуп каларда, ончо немени ого Иегова берген  деп ундып салган. Мында кандый ӱредӱ бар? Бистиҥ јӱрӱмисте ончо јакшы бар неме — Иегованаҥ деп ундыбас керек. Једимдерис учун бойысты мактаардыҥ ордына, Иегованы мактаар керек (1 Кор. 4:7) b. Бис толо кеминде эмезис ле кезикте јастырарыс деп оҥдоп јадыс. 60 јаштаҥ ажып калган бир ака мынайып куучындайт: «Мен бойыма чын кӧрӧргӧ албаданадым. Је кезикте јастыралар эдип јадым. Улус мени тӱзедип турза, олорды јазап угуп, олордыҥ айтканын канайып тузаланарын сананадым. Бу меге солынарга болужат». Качан бис Иегованы јобош болуп, угуп турзаас, чыннаҥ ла ырысту болорыс! (Укаа 22:4).

12. Јиит Иосияныҥ Иеговага иштеерге кӱӱнзегени недеҥ кӧрӱнген? (2 Летопись 34:1—3).

¹² Иосия неде јакшы тем кӧргӱскен? Ол 16 јаштуда Иегованы јакшы билип алала, оныҥ табын бӱдӱрерге кӱӱнзей берген. Је јиит каанныҥ јӱрӱми кӱчтер јок болбогон. Оныҥ албатызыныҥ кӧп саба улузы тӧгӱн кудайларга бажырган. Оныҥ учун ого тӧгӱн бажырышла тартыжарга коркышту јалтанбас болор керек болгон. 20 јажы толголокто, Иосия чалуларды јоголтып баштаган. (2 Летопись 34:1—3 кычырыгар.)

13. Иеговага учурланганы јӱрӱмеерди канайып солыыр?

¹³ Кару карындаштарыс ла сыйындарыс, слер Иосия чилеп Иегованы јакшы билип алар аргалу. Бу слерди ого јӱрӱмеерди учурлаарга кӱӱнзедер. Мындый алтам слердиҥ јӱрӱмеерди канайып солыыр? Лу́ка деп карындаш 14 јаштуда сууга чӧҥӱрилген. Ол мынайып айдат: «Бу ӧйдӧҥ ала Иеговага иштеери јӱрӱмимде эҥ учурлу болор ло оны јаантайын сӱӱндирерим деп бек шӱӱп алгам» (Марк 12:30). Слер мындый ла амаду тургузып алзаар, Иегова слерди бастыра јӱрӱмигерге алып, кичееп јӱрер!

14. Јииттер Иосиянаҥ кандый тем алар аргалу?

¹⁴ Бистиҥ балдарыста кандый кӱчтер болуп турган? 12 јаштуда сууга чӧҥӱрилген Йо́хан деп карындаш мынайда  куучындаган: «Школдо ӱренип турган балдар мени јаантайын ла электронный таҥкы тартсын деп кӱӱнзедет. Је мен вейпинг деп неме Иеговала колбуларыҥа ла су-кадыгыҥа каршу јетирер деп оҥдоп јадым». А 14 јаштуда сууга чӧҥӱрилген Ре́йчел деп сыйында ӧскӧ кӱчтер болуп турган. Ол мынайда куучындаган: «Меге бу кӱчтеримди ӧдӧргӧ, Агару Бичикте билип алганымды шӱӱп сананып турганым болужат. Темдектезе, историяныҥ урогында кандый бир тема Агару Бичиктеги учуралды эмезе судурды эске алындырып ийердеҥ айабас. Ол эмезе мен кемге-кемге Агару Бичиктиҥ кандый ӱлгерин кӧргӱзип берер аргалу деп сананып јадым». Кару карындаштарыс ла сыйындарыс, слердиҥ кӱчтереер Иосияныҥ кӱчтеринеҥ башка да болзо, слер ол ло чылап ойгор болуп, Иеговага чындык артар аргалу. Эмди, јиит тужыгарда, ӧдӱп турган кӱчтереер слерди болотон кӱчтерге белетеп јат.

15. Кудайга чындык иштеерге, Иосияга не болушкан? (2 Летопись 34:14, 18—21).

¹⁵ 26 јаштуда Иосия ӧргӧӧни јазап баштаган. Ол иштер ӧткӱрилип турган тужында, «Моисей ажыра берилген Иегованыҥ јасагы» табылган. Ондо бичилген сӧстӧрди угуп ийеле, каан олорды капшай ла бӱдӱрип баштаган. (2 Летопись 34:14, 18—21 кычырыгар.) Слер Агару Бичикти јаантайын кычырадаар ба? Слерге оны кычырарга јарап јат па? Слерге болужып турган ӱлгерлерди темдектеп аладаар ба? Ӧрӧги айдылган Лука ого јилбилӱ болгон ӱлгерлерди эмезе шӱӱлтелерди дневниктӧӧн чыгара бичип алат. Мынайып ла не этпес? Ол тушта слерге јарап турган ӱлгерлерди ле шӱӱлтелерди ундыбазаар. Агару Бичикти канча ла кире јакшы билзеер, Иеговага иштеерге ончо ло кире тыҥ кӱӱнзеригер. Ол тушта Иосияныҥ учуралында болгоны ла чылап, Кудайдыҥ  Сӧзи слерди ондо бичилгенин бӱдӱрерге кӱӱнзедер.

16. Нениҥ учун Иосия јаан јастыра эткен ле бис мынаҥ неге ӱренедис?

¹⁶ Иосия неде јаман тем кӧргӱскен? Ого 39 јаш кире болордо, ол јаан јастыра эдип ийеле, божоп калган. Иегованыҥ башкартузын сураардыҥ ордына, ол бойына иженген (2 Лет. 35:20—25). Бис мынаҥ неге ӱренедис? Биске канча да јаш болзын, Агару Бичикти ӱренгенис удап та калган болзын, биске Иеговала јаантайын јӧптӧжип турар керек. А мыны эдерге, Иеговага мӱргӱп, оныҥ Сӧзин шиҥдеп, кӧгӱзи тереҥ ака-эјелердеҥ јӧп сурап турар керек. Ол тушта бис јаан јастыралар да этпезис, ырысту да болорыс (Иак. 1:25).

17. Ӱч каанныҥ теминеҥ неге ӱренедис?

¹⁷ Кижиниҥ јиит тужы сӱреен јакшы аргалар ачат. Иоас, Уззия ла Иосияныҥ темдеринеҥ јииттер ойгор јӧптӧр чыгарып, Иегованы сӱӱндирер аргалу деп кӧрдис. Эйе, бу ӱч каан јастырып, јаан тӱбекке тӱшкен. Је олордыҥ темдеринеҥ ӱренип турзаас, бисти сӱреен јакшы јӱрӱм сакыйт!

18. Бистиҥ јӱрӱмис једимдӱ болор аргалу деп, кандый темдердеҥ кӧрӱнет? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁸ Агару Бичикте Иеговала јуук колбуларлу болгон ло јӱрӱми једимдӱ болгон ӧскӧ до јиит ишчилердиҥ темдери бичилип калган. Андый улустыҥ ортозында Давид. Ол јиит ле тужында Иегованыҥ најызы болуп калган кийнинде, бастыра јӱрӱмине оныҥ чындык кааны болгон. Ол јаан јастыралар да эткен болзо, Иегованыҥ јарадузын јылыйтпаган (1 Каан. 3:6; 9:4, 5; 14:8). Слер Давидтиҥ јӱрӱмин ле Иеговага иштегенин тереҥжиде шиҥдеп кӧрзӧӧр, Иеговага иштеер кӱӱнеер там тыҥыыр. Анайда ок Марктыҥ эмезе Тимофейдиҥ темдерин шиҥдеп кӧрӧргӧ јараар. Олор база Иеговага јиит ле тужынаҥ ала иштеп, учына јетире ого чындык арткандар. Бу јииттер јӱрӱмниҥ эҥ ле јакшы јолын талдап алгандар!

19. Слердиҥ јӱрӱмеер кандый болор?

¹⁹ Бистиҥ кару јииттерис, слердиҥ келер ӧйдӧ јӱрӱмеер эмди кандый јӧптӧр чыгарып турганаардаҥ камаанду. Слер бойоорго эмес, је Иеговага иженип турзаар, ол слерди бир де артыргыспас (Укаа 20:24). Слер чыннаҥ ла ырысту болороор. Анайда ок ундыбагар: Иегова слердиҥ ого эдип турган ижигерди сӱреен баалап јат. Оныҥ да учун теҥеридеги сӱӱштӱ Иегова Адабыска иштеери — эҥ ле артык јол!