1, 2. а) Эфестегилерге деп самара кандый айалгада бичилген? б) Бис кандый сурактар шӱӱжерис?

 ПАВЕЛ Римде каруулда отурарда, ака-эјелердиҥ кӱӱнин кӧдӱрерге кӱӱнзеген. Је ондо олорло кӧрӱжетен арга болбогон. Оныҥ учун Павел ака-эјелерге самаралар бичип туратан. Андый самаралардыҥ бирӱзи — Эфестегилерге деп самара. Ол бу самараны б. э. 60 эмезе 61 јылы кирезинде бичиген (Эф. 1:1; 4:1).

² Павел Эфестеги јуунга самара бичип турарда, оныҥ олорло таныш болгоны 10 јыл кире болуп калган. Мынаҥ озо Павел Эфесте узак ӧйдиҥ туркунына сӱӱнчилӱ јар јарлаган ла ӱренчиктер белетеген (Ап. ижи 19:1, 8—10; 20:20, 21). Павел ол ака-эјелерди сӱӱген, оныҥ учун олорго Иеговага чындык артарга болушкан. Андый болордо, Эфестеги майлаткан христиандарга ол нениҥ учун караҥуй ла јарык керегинде бичиген? Мынаҥ биске кандый туза бар? Бу сурактардыҥ карууларын шӱӱжип ийектер.

КАРАҤУЙДАҤ ЧЫККАНЫ

3. Павел Эфестеги христиандарды неле тӱҥдештирген?

³ Павел Эфестеги христиандарга мынайда бичиген: «Слер качан да караҥуй болгон эдигер, эмди слер — јарык» (Эф. 5:8). Бу сӧстӧрди Павел олордыҥ коркышту тыҥ солынганын кӧргӱзерге бичиген. Је озо баштап Павел олорго нениҥ учун «качан да караҥуй болгон эдигер» деп бичигенин шӱӱжип ийектер.

4. Эфестеги улусты тӧгӱн кудай јаҥныҥ олјозында болгон деп нениҥ учун айдарга јараар?

⁴ Тӧгӱн кудай јаҥныҥ караҥуйында јӱргени. Эфестеги  христиандар чындыкты билердеҥ озо, тӧгӱн кудай јаҥныҥ ӱредӱлериниҥ ле чӱм-јаҥдарыныҥ олјозында болгон. Эфес деген кала Артемиданыҥ ӧргӧӧзиле јарлу болгон. Бу ӧргӧӧ јебрен ӧйдӧ, кижиниҥ колыла тудулган эҥ ле аҥылу ла кайкамчылу јети немениҥ бирӱзи болгон. Улус ары чалуларга бажырарга келип туратан. Анда садуда Артемиданыҥ ӧргӧӧзиниҥ кичинек статуэткалары коркыш кӧп болотон. Мындый статуэткалар эдип садары акча иштейтен јакшы арга болгон (Ап. ижи 19:23—27). Анайда ок каланыҥ кезик улузы тармала урушкан (Ап. ижи 19:19).

5. Эфестиҥ улузын нравственный јанынаҥ караҥуйда болгон деп нениҥ учун айдарга јараар?

⁵ Нравственный јанынаҥ караҥуйда јӱргени. Эфестеги улус коркышту балыр јӱрӱм јӱрген. Олор театральный постановкаларында, кудай јаҥныҥ байрамдарында да јӱзӱн-базын балыр немелер куучындап, улусты каткыртатан (Эф. 5:3). Мындый керектери учун олорды уйады бир де јибейтен (ӧскӧртӧ айтса, олор «нени де сеспей барган») (Эф. 4:17—19). Олор Кудайдыҥ алдында нези јакшы, нези јаман деп оҥдобой баргандар. Анайда ок Кудайдыҥ сезимдерин де керекке албайтан. Оныҥ учун Павел олор керегинде мынайда бичиген: «Олордыҥ санаазы карачкыда, олор Кудайдыҥ [«берерге турган јӱрӱминеҥ тууралап калган», ЈТ]».

6. Павел Эфестеги христиандарга: «Эмди слер — јарык» — деп нениҥ учун айткан?

⁶ Эфестеги кезик улус караҥуйдаҥ чыгып калган. Павел олор керегинде мынайда бичиген: «Эмди слер — јарык, нениҥ учун дезе Кайракандыйы болодыгар» (Эф. 5:8, ЈТ). Бу улус олордыҥ јолын јарыдатан Кудайдыҥ Сӧзиле јӱрер деп, бек шӱӱп алган (Сар. 119:105). Анайып олор чалуларга бажырбай барган ла јескинчилӱ јӱрӱмин токтодып салган. Анайда ок олор Кудайдыҥ айтканыла јӱрерге ле оны сӱӱндирерге албадангандар (Эф. 5:1).

7. Бистиҥ айалга Эфестеги христиандардыҥ айалгазына незиле тӱҥей?

 ⁷ Андый айалга бӱгӱнги де кӱнде болот. Чындыктаҥ озо бис база тӧгӱн кудай јаҥныҥ караҥуйында ла нравственный јанынаҥ караҥуйда болгоныс. Бистиҥ кезигис тӧгӱн кудай јаҥныҥ байрамдарын байрамдаган, ол эмезе балыр јӱрӱм јӱрген. Је Иегованыҥ агару нормаларын билип алала, бис оны сӱӱндирерге, јӱрӱмисти солыганыс (Иса. 48:17). Оноҥ бери бистиҥ јӱрӱмис канча киреге јакшы болуп калган. Је бис ойто ло караҥуйдӧӧн кире берердеҥ айабазыс. Оныҥ учун ол караҥуйдаҥ тууралап, «јарыктыҥ балдары чылап» јӱрер керек. Мыны канайып эдер?

КАРАҤУЙДАҤ ТУУРАЛАГАР

8. Эфестегилерге 5:3—5-ле болзо, христиандарга недеҥ тууралаар керек болгон?

⁸ Эфестегилерге 5:3—5 кычырыгар. Эфестеги христиандарга нравственный јанынаҥ караҥуйдӧӧн ойто кире бербеске, Иеговага јарабай турган керектердеҥ тууралаар керек болгон. Олорго јӱк ле балыр јӱрӱмнеҥ эмес, је балыр куучыннаҥ да тууралаар керек болгон. Нениҥ учун дезе Павел Эфестеги христиандарга андый улус «Христостыҥ ла Кудайдыҥ Каандыгында энчи албас» деп айткан.

9. Кирлӱ, балыр немелерди кӧрзӧ, укса, куучындашса не болордоҥ айабас?

⁹ Биске «карачкыныҥ кереги јок керектерине кирбеске», база ајарыҥкай болор керек (Эф. 5:11, ЈТ). Кӧп сабада кижи балыр немени канча ла кире кӧп укса, кӧрзӧ, ол керегинде куучындашса, кинчекке ончо ло кире јеҥил кирет (Баш. 3:6; Иак. 1:14, 15). Бир ороондо Иегованыҥ кӧп Керечилери групповой чат ажыра куучындажып баштаган. Озо баштап олор кӧгӱс темалар шӱӱжетен. Је оноҥ олордыҥ куучыны араайынаҥ эби јок јанындӧӧн ууланып баштаган. База бир эмештеҥ олордыҥ куучыны ӱзе секс јанынаҥ боло берген. Мынаҥ улам ол чатта болгон кезик ака-эјелер балыр кинчек эткен. Олордыҥ айтканыла болзо, олор мындый куучындарды токтодып ийген болзо, андый кинчекке кирбес эди.

10. Сатана бисти канайып тӧгӱндейт? (Эфестегилерге 5:6).

¹⁰ Сатананыҥ телекейи бисти кирлӱ, балыр јӱрӱм јӱргенинде бир де јаман неме јок деп ӱредерге албаданат (2 Пётр 2:19). Мында кайкаар неме јок. Ол анайып улусты јаманды јакшынаҥ ылгаштырып болбозын деп кӱӱнзейт (Иса. 5:20; 2 Кор. 4:4). Оныҥ да учун ол кинолордо, телешоуларда, сайттарда Иегованыҥ чындык нормаларына чек јарабай турган немелер кӧргӱзет. Айдарда, Дьявол, кижи Иегованыҥ нравственный нормаларыла јӱрбезе, карын да јайым, јакшы, ырысту јӱрер деп айдат. (Эфестегилерге 5:6 кычырыгар.)

11. Эфестегилерге 5:7-деги сӧстӧр бӱгӱнги де кӱнде тузалу деп, Анжеланыҥ учуралынаҥ канайып кӧрӱнет? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹¹ Бис Иегованы сӱӱбей турган улусла куучындажып баштазаас, Сатананы сӱӱндирер эдис. Нениҥ учун дезе ол тушта биске Агару Бичиктиҥ принциптериле јӱрерге кӱч болор. Оныҥ да учун Павел Эфестеги христиандарды јаман керектер эдип турган улусла куучындашпазын деп айткан (Эф. 5:7). Је биске оноҥ тыҥ ајарыҥкай болор керек, нениҥ учун дезе эмди бис улусла јӱк кӧстӧҥ кӧскӧ куучындажып турган эмезис,  је соцсетьтер ажыра куучындажып јадыс. Темдектезе, Азияда јадып турган Анже́ла a деген сыйын соцсетьтердиҥ јӱк ле тузазы бар эмес, је каршузы да бар деп оҥдогон. Ол мынайып куучындаган: «Соцсетьтер коркышту јаан чакпы эмтир. Нормаларымды јабызадып турганымды билбей де калгам. Озо баштап мен Агару Бичиктиҥ нормаларыла јӱрбей турган улусла најылажып баштагам. А оноҥ дезе меге Иегованыҥ кӧрӱм-санаазы керек јок, бойымныҥ ла санаамла јӱрзем торт деп санана бергем. Је карын ол ӧйдӧ јуунныҥ аксагалдары меге јастырамды кӧрӱп ийерге болушкан. Оныҥ учун эмди мен соцсетьтерде бар-јок немени сананардыҥ ордына, кӧгӱс немени сананарга албаданадым».

12. Иегованыҥ нормаларын бу телекейдиҥ нормаларына солыбаска биске не болужар?

¹² Бу телекей бисти бойыныҥ јескинчилӱ, јабыс нормаларына ӱредип аларга албаданат. Је оныҥ ийде-кӱчи јетпес (Эф. 4:19, 20). Бойысты корулаарга, мындый сурактарды шӱӱп сананып ийерге јараар: «Мен кожо иштеп турган улусла, кожо ӱренип турган балдарла, Иегованыҥ нормаларыла јӱрбей турган кандый ла улусла канча ла кире ас куучындажарга албаданадым ба? Улус мени фанатик та деп айткылаза, мен Иегованыҥ бийик нормаларынаҥ тудунарга белен бе?» Најыларды христиан јуунда да ајарыҥкай талдаар керек. Апостол Павел 2 Тимофейге 2:20—22-де шак ла бу керегинде айткан. Айдарда, биске Иеговага чындык иштеерге болужатан најылар талдаар керек.

«ЈАРЫКТЫҤ БАЛДАРЫ ЧЫЛАП ЈӰРӰГЕР»

13. «Јарыктыҥ балдары чылап» јӱрери дегенин канайып оҥдоор? (Эфестегилерге 5:7—9).

¹³ Павелдиҥ айтканыла, биске јӱк ле телекейдиҥ караҥуйынаҥ чыгар керек эмес, је «јарыктыҥ балдары чылап» јӱрер керек. (Эфестегилерге 5:7—9 кычырыгар.) Бу сӧстӧрдиҥ учурын канайып оҥдоор? Кыскарта айтса, бис  24 сааттыҥ туркунына чындык христиан болуп артар учурлу. Оныҥ учун бис Агару Бичикти ле ого тӧзӧлӧнгӧн бичиктерди шӱӱп сананып, кычырарга албаданарыс. Анчада ла Иисус Христостыҥ јӱрӱмин ле оныҥ неге ӱреткенин тереҥжиде шиҥдеерис. Нениҥ учун дезе ол «телекейге Јарык» (Иоанн 8:12, ЈК 2003; Укаа 6:23).

14. Агару тын биске канайып болужат?

¹⁴ Биске «јарыктыҥ балдары» болорго агару тын база керек болуп јат. Нениҥ учун дезе ол јогынаҥ бу ӱрелип калган телекейде ару артып болбозыс (1 Фес. 4:3—5, 7, 8). Агару тын бу телекейдиҥ кӧрӱминеҥ, ол тоодо Кудайдыҥ кӧрӱм-санаазына келишпей турган философиянаҥ, корулап јат. Анайда ок биске чын јӱрерге болужат (Эф. 5:9).

15. Агару тынды аларга нени эдер керек? (Эфестегилерге 5:19, 20).

¹⁵ Агару тынды канайып алар? Оны алатан аргалардыҥ бирӱзи — Кудайга мӱргӱӱри. Иегова «оноҥ сурап турган улуска агару тынды берер» деп, Иисус айткан (Лука 11:13, ЈТ). Анайда ок бис агару тынды христиан туштажуларда Кудайды мактап турзаас, аладыс. (Эфестегилерге 5:19, 20 кычырыгар.) Агару тынныҥ болужынаҥ улам бис Кудайысты сӱӱндирип јӱрер аргалу.

16. Ойгор болорго биске не болужар? (Эфестегилерге 5:10, 17).

¹⁶ Јаан учурлу тӱп-шӱӱлте эдердеҥ озо, «Кудайга не јарап турганын» билип алар керек, оноҥ анайып ла эдер керек. (Эфестегилерге 5:10, 17 кычырыгар.) А Кудайдыҥ кӧрӱмин канайып билип алар? Озо баштап, бистиҥ айалгага келижип турган библиялык принциптер табып алар керек. Оноҥ бу принциптер аайынча этсеес, бисте јакшы једимдер болор аргалу.

17. Ӧйди канайып чын тузаланар керек? (Эфестегилерге 5:15, 16). (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁷ Анайда ок Павел Эфестеги христиандарды  ӧйди чын тузаланзын деп кӱӱнзеткен. (Эфестегилерге 5:15, 16 кычырыгар.) Нениҥ учун дезе бистиҥ ӧштӱбис, Дьявол, Кудайга иштеерине ле оныла колбуларысты тыҥыдарга ӧй артпазын деп, бу телекейдиҥ керектерине бажысты сугуп салзын деп кӱӱнзейт (1 Иоанн 5:19). Темдектезе, христиан кижи акча-манат иштеерин, ӱредӱ аларын, ол эмезе карьераны баштапкы јерге тургузып ийердеҥ айабас. Је андый кижи бу телекейдиҥ кӧрӱм-санаазыла корондолып калган деп кӧрӱнер. Ӧрӧги айдылган немелерде јаман неме јок то болзо, андый керектер бойыныҥ јеринде турар учурлу. Нениҥ учун дезе бис «јарыктыҥ балдары чылап» јӱрерге турган болзоос, биске ӧйди чын тузаланар керек, ӧскӧртӧ айтса, озо баштап керектӱ немени эдер керек.

18. Доналд ӧйин чын тузаланарга нени эткен?

¹⁸ Иеговага иштеерге, кандый ла аргалар бедиреп туругар. Јарлаарга бир де кӱчсинбегер. Тӱштӱк Африкада До́налд акада андый кӧрӱм болгон. Ол куучындайт: «Мен јӱрӱмимди јазап шӱӱп сананала, кӧптӧдӧ иштеерге, Иегованаҥ болуш сурагам. Меге јарлаар ишке кӧптӧдӧ туружатан иш керек болгон. Бир эмеш ӧйдӧҥ андый иш чын ла табыла берген. Эмди бис ӱйимле кожо ӧйисти толо берип иштейдис. Оноҥ ло бери бисте сӱреен јилбилӱ јӱрӱм башталган».

19. «Јарыктыҥ балдары чылап» јӱрерге биске не болужар?

¹⁹ Эфестеги јуунныҥ улузы олорго бичилген самараны кычырып, Иеговага чындык арткандар. Бу самара биске де тузалу болот. Нениҥ учун дезе ондогы шӱӱлтелер канайып амыраарында, кемле најылажарында биске де ойгор болорго болужат. Оныҥ учун нени ле этсеес, чындыкла башкарынарга, јаантайын Агару Бичикти шиҥдеп турар керек. Анайда ок јакшы кылык-јаҥдарга ӱренерге болужып турган агару тын керек болуп јат. Айдарда, бис Павелдиҥ самаразындагы јӧптӧрди тузаланып турзаас, Иегованыҥ кӧрӱмине келижип турган јӧптӧр чыгарып турарыс. А бу ончо неме дезе биске телекейдиҥ караҥуйына кирбей, «јарыктыҥ балдары чылап» јӱрерге болужар!