1. Иаков кандый биледе чыдаган?

 ИИСУСТЫҤ карындажы, Иаков, кӧгӱзи бек биледе чыдаган. Оныҥ ада-энези, Иосиф ле Мария, Иегованы тыҥ сӱӱген улус болгон. Анайда ок оныҥ аказы, Иисус, судурлалганыла болзо, Мессия болор керек. Сананып ийзеер де, Иаков кандый јакшы биледе чыдап ӧскӧн.

2. Иаковто аказыла оморкойтон кандый шылтактар болгон?

² Иаковто аказыла оморкойтон шылтактар кӧп болгон (Матф. 13:55). Нениҥ учун дезе Иисуска 12 јаш болордо, ол Чийимди јакшы билген. Ӧргӧӧдӧ ӱредӱчилер мыны кӧрӱп, тыҥ кайкагылап туратан (Лука 2:46, 47). Анайда ок Иаков аказыла узанып иштенген. Мынайып олордыҥ кожо иштенгени Иаковко Иисусты јакшы билип аларга болушкан. Нейтан Норр * јаантайын айдып туратан, «кижини билип аларга турган болзоҥ — оныла кожо иштений». Бого коштой Лука 2:52-де айдылат: «Иисус чыдаган сайын, ойгоры кӧптӧп, Кудайдыҥ да, улустыҥ да алкыш-быйаны Ого тыҥып турды». Кижи сананза, бу ончо немени Иаков кӧрӱп, Иисустыҥ эҥ баштапкы ӱренчиги болор керек ошкош, је анайып болбоды.

3. Иисус јерде болордо, Иаковтыҥ ого кӧрӱми кандый болгон?

³ Иисус јерде јӱрерде, Иаков анайып ла оныҥ ӱренчиги болуп калбаган (Иоанн 7:3—5). Темдектезе, ол Иисусты јӱӱлип калган деп айдып турган улустыҥ тоозында болгон болор (Марк 3:21). Анайда ок Иисусты керип те саларда, Иаков ондо болгон деп, Агару Бичикте кайда да айдылбай јат (Иоанн 19:25—27).

4. Бу јӧрмӧлдӧҥ бис нени билип аларыс?

 ⁴ Кийнинде Иаков Иисустыҥ ӱренчиги болуп калган, керек дезе христиан јуунда тоомјылу аксагал болуп иштеген. Бу јӧрмӧлдӧ бис Иаковтыҥ теминеҥ кандый ӱредӱ аларыс деп шӱӱжип ийерис: 1) нениҥ учун јобош болор керек? 2) јакшы ӱредӱчи болорго биске нени эдер керек?

5. Тирилген Иисусты кӧргӧн кийнинде, Иаковтыҥ јӱрӱми канайып солынган?

⁵ Иаков качан Иисустыҥ ӱренчиги болуп калган? Иисус тирилген кийнинде «Иаковко, анайда ок ончо апостолдорго кӧрӱнген» (1 Кор. 15:7). Бу туштажу Иаковтыҥ бӱдӱн јӱрӱмин солыган. Иерусалимде, Иисустыҥ ӱренчиктерине агару тын урулып турарда, Иаков ондо болгон (Ап. ижи 1:13, 14). Кийнинде ол башкару јӧптӧ дӧ иштеген (Ап. ижи 15:6, 13—22; Гал. 2:9). Б. э. 62 јылы јеткелекте, агару тын оны майлаткан христиандарга самара бичиирге кӱӱнзеткен. Бис теҥериде де, јерде де јадатан болзоос, бу самара бистиҥ ончобыска тузалу болуп јат (Иак. 1:1). Иосиф Флавийдиҥ јетирӱзиле болзо, Иаковты Анан Младший деп абыстыҥ јакарузыла ӧлтӱргилеп салган. Је андый да болзо, Иаков јӱрӱминиҥ учына јетире Иеговага чындык арткан.

6. Иаков кудай јаҥныҥ башчыларынаҥ незиле аҥыланган?

⁶ Иаков јобош болгон. Нениҥ учун анайып айдарга јараар? Озо баштап Иаковтыҥ ла кудай јаҥныҥ башчыларыныҥ башказы неде болгонын кӧрӱп ийектер. Качан Иаков Иисустыҥ тирилгенин кӧрӱп ийерде, ол бойыныҥ јастыразын алынып, Иисус — Кудайдыҥ Уулы деп бӱдӱп баштаган. А кудай јаҥныҥ башчылары керелерди кӧргӧн дӧ болзо, ого бӱтпеген. Темдектезе, Иисус Лазарьды тиргизерде, улу абыстар Иисусты бойын да, Лазарьды да ӧлтӱрерге умзангандар (Иоанн 11:53; 12:9—11). Керек дезе, олор Иисустыҥ тирилгенин де улустаҥ јажырарга албаданган (Матф. 28:11—15). Учы-тӱбинде бу бийиркек улус Иисусты Мессия деп бӱтпеген.

7. Нениҥ учун бийиркек болбос керек?

⁷ Ӱредӱ: бийиркебей, Иегованаҥ ӱренерге белен болугар. Јӱректиҥ кезик ооруларынаҥ улам тамырлар кадып,  кижиниҥ јӱреги јазап иштебей барат. Анайып ла кижи бийиркене берзе, оныҥ јӱреги катуланып, Кудайдыҥ сӧзин укпай барат. Иегова фарисейлерге Иисусты Мессия деп кӧргӱзерге кӧп керелер берген. Је олор бу керелерди кӧргӧн дӧ болзо, бийиркегинеҥ улам олорды керекке албаган (Иоанн 12:37—40). Анайып, олор ӱргӱлји јӱрӱмге баратан јолын бӧктӧгилеп салган (Матф. 23:13, 33). Бу фарисейлер чилеп бийиркек болбоско, Иегованыҥ Сӧзине ле оныҥ агару тынына бисти тӱзетсин деп арга берип турар керек (Иак. 3:17). Иаков то јобожынаҥ улам Иегованыҥ сӧзин угуп јӱрген. Анайып, кийнинде ол јакшы ӱредӱчи болуп калган деп кӧрӧрис.

8. Биске јакшы ӱредӱчилер болорго не болужар?

⁸ Иаков ӱредӱ эш јок тегин ле кижи болгон. Оны кудай јаҥныҥ башчылары Пётрды ла Иоаннды чылап, «бичик билбес» кижи деп кӧрӱп туратан (Ап. ижи 4:13). Је кийнинде оныҥ бичиген самаразын кычырзаҥ, чек кайкаарыҥ, Иаков кандый јакшы ӱредӱчи болуп калганын! Бистиҥ кӧп лӧ сабагыс Иаков ло чылап ӱредӱ јок тегин улус болуп јат. Је Иегованыҥ агару тыныныҥ ла оныҥ организациязы ажыра берилип турган ӱредӱниҥ болужыла бис јакшы ӱредӱчилер болуп калар аргалу. Эмди јакшы ӱредӱчилер болорго Иаковтыҥ теминеҥ бис неге ӱренер аргалу деп кӧрӱп ийектер.

9. Иаков кандый ӱредӱчи болгонын куучындап береер.

⁹ Иаков ӱредип турала, кижи оҥдобос уур-кӱч сӧстӧр тузаланбайтан. Оныҥ учун Иаковты угуп турган улус нени, канай эдерин јарт оҥдоп туратан. Темдектезе, несправедливостько туштаган кижи јӱрегин катуландырбазын деген шӱӱлтени Иаков канай јартаганын кӧрӱп ийектер: «Чыдашкан улусты кежиктӱ деп адайдыс. Иовтыҥ чыдашканын укканыгар, ого учында Кайракан нени  эткенин кӧргӧнигер, нениҥ учун дезе Кайракан кӧп быйанду ла буурзак» (Иак. 5:11). Ајарзаар да, Иаков бу сӧстӧрди Агару Бичикке тайанып јартап јат. Ол Иовтыҥ темин тузаланып, учына јетире чыдашкан кижини Иегова тӱҥей ле кайралдаар деп ӱреткен. Иаков ӱредип турала, кижи јакшы оҥдоп турар эптӱ, тегин сӧстӧр тузаланган. Анайып, ол ајаруны бойына эмес, а Иеговага эткен.

10. Улусты ӱредери јанынаҥ Иаковтоҥ неге ӱренерге јараар?

¹⁰ Ӱредӱ: Агару Бичикти тузаланып, оҥдоорго јеҥил болзын деп ӱредигер. Бистиҥ амаду кижини бойыстыҥ билгирлерисле кайкадары эмес. Је Иегованыҥ ойгорына ла сӱӱжине ајару эдери болуп јат (Рим. 11:33). Темдектезе, ӱренип турган кижи бистеҥ јӧп сураган болзын. Бис мындый айалгада оныҥ ордына нени эдеристи айтпай, карын Агару Бичиктеги темдерди бойы шӱӱп сананып, Иегованыҥ сезимдерин оҥдоп алзын деп болужыгар. Анайып, ӱренип турган кижи слерди эмес, је Иегованы сӱӱндирип турарга кӱӱнзеер.

11. Баштапкы чакта јуунда кандый кӱчтер болгон? Иаков ака-эјелерге кандый јӧп берген? (Иаков 5:13—15).

¹¹ Иаков кӱчтерди кӧрбӧӧчи болбогон. Иаков ака-эјелердиҥ јастыраларын кӧрӱп туратан. Оноҥ ол бу јастыраларды кӧрбӧӧчи болбой, карын кайда тӱзединерин айдып беретен. Темдектезе, кезик ака-эјелер нени билип алганын тузаланарга меҥдебеген (Иак. 1:22). Кезиктери јӱк ле бай улусла најылажатан (Иак. 2:1—3). Кезиктерине тили-оозын тударга кӱч болгон (Иак. 3:8—10). Ака-эјелердиҥ мындый јастыралары кинчекке экелердеҥ айабас. Је Иаков олордоҥ бир де чӧкӧбӧгӧн. Оныҥ учун: «Кем кӧгӱс јанынаҥ оору, барып аксагалдардаҥ болуш суразын» — деген. (Иаков 5:13—15 кычырыгар.)

12. Агару Бичикти ӱренип турган улуска бистиҥ кӧрӱмис кандый болор керек?

¹² Ӱредӱ: чын кӧрӱмдӱ болугар. Кӧп саба ӱренип турган улуска Агару Бичиктеҥ нени ӱренгенин тузаланарга кӱч болуп турган (Иак. 4:1—4). Нениҥ учун дезе олорго бойыныҥ јаман кылык-јаҥынаҥ айрылып, христиан кижи болорго бир канча ӧй керек болот. Оныҥ учун биске Иаковтоҥ тем алып, кижиге неде тӱзединер керек деп јалтанбай, ачыгынча айдып берер керек. Айдарда, Иегова Кудайыс бойына јымжак јӱректӱ улусты јууктадып, олорго тӱзединерге ийде-кӱч берер деп, чын кӧрӱмдӱ болуп јӱректер (Иак. 4:10).

13. Иаков нени оҥдогон? (Иаков 3:2).

¹³ Иаков бойына јаан ајару этпеген. Ол Иисустыҥ карындажы ла јуунда каруулу молјуларлу да болгон болзо, улусты јабыс кӧрбӧгӧн. Карын јуундагы улусты «кару карындаштарым» деп айдатан (Иак. 1:16, 19; 2:5). Ол бойын бир де јастырбай турган кижи деп кӧргӱзерге албаданбаган. Бу дезе оныҥ бичиген сӧстӧринеҥ кӧрӱнет. Ол мынайып айткан: «Бис ончобыс кӧп јастырып јадыбыс». (Иаков 3:2 кычырыгар.)

14. Бис кинчектӱ деп нениҥ учун оҥдоп турар керек?

¹⁴ Ӱредӱ: бис ончобыс кинчектӱ деп оҥдоп турар керек. Темдектезе, ӱредӱниҥ ӧйинде бис бойысты ӱренип турган кижинеҥ јакшы деп санана берзеес, ол кижи бисти јастырбай турган,  ӱзе немени чын эдип турган деп санана берердеҥ айабас. Анайып, ол кижи Кудайдыҥ нормаларыла јӱрӱп болбос деп сананар болор. Карын слерге кезикте Кудайдыҥ сӧзин угарга јеҥил эмес деп, ачыгынча куучындап туругар. Анайда ок Кудай кӱчтердиҥ ӧйинде слерге канайып болужып турганын айдып тураар. Ол тушта ӱренип турган кижи Кудайдыҥ ишчизи болор аргалу деп, база оҥдоп ийер.

15. Иаковтыҥ темдери кандый болгон? (Иаков 3:2—6, 10—12).

¹⁵ Иаков јӱрекке тийер темдер тузаланган. Ого мындый темдерди тузаланарга, агару тын болушкан. Анайда ок ол улусты мындый аргала ӱредерге Иисустаҥ ӱренген болор. Иисус мындый аргала сӱреен јакшы тузаланып туратан. Иаковтыҥ темдерин оҥдоорго сӱреен јеҥил. Ол угаачыларын неге ӱредерге турганы коркышту јарт болгон. (Иаков 3:2—6, 10—12 кычырыгар.)

16. Нениҥ учун јакшы темдер талдаар керек?

¹⁶ Ӱредӱ: јакшы темдер тузаланыгар. Кандый бир темага эмезе айалгага келишкедий темди тузаланзаар, бу тема кижиниҥ санаазына јакшы јуралып келер. Ӧскӧртӧ айтса, сениҥ нени айдарга турганыҥды кижи јарт оҥдоп ийет. Анайып, кандый бир библиялык чындык кижиниҥ јӱрегине тереҥ артып калат. Иисус темдер тузаланары јанынаҥ сӱреен јакшы тем артыргызып койгон. Иаков база Иисустаҥ тем алып, темдердиҥ болужыла јакшы ӱредип туратан. Је эмди оныҥ тузаланган бир темин јазап кӧрӱп ийектер.

17. Нениҥ учун Иаков 1:22—25-теги темди јакшы талдалып калган деп айдарга јараар?

¹⁷ Иаков 1:22—25 кычырыгар. Иаковтыҥ кӱскӱ керегинде теми јакшы талдалган деп јарт кӧрӱнип јат. Нениҥ учун дезе Иаков улуска кандый шӱӱлтени јетирерге турганын јакшы билген. Темдектезе, Агару Бичик тузалу болзын деп, оны јӱк ле кычырар керек эмес, је јӱрӱмде тузаланар керек. Анайда ок Иаковтыҥ тузаланган теми кажы ла кижиге јарт болгон: кажы ла кижи кӱскӱге кӧрӱнген эмей. Бу тем неге ӱредет? Кижи кӱскӱге кӧрӱнеле, чачыныҥ  атрайганын кӧрӱп ийзе, оны тарап јат не. Анайып ла Агару Бичикти кычырып, тӱзединетен јандарысты кӧрӱп ийзеес, оны база тӱзедерге албаданар керек.

18. Темди тузаланып тура, кандый ӱч јӧпкӧ ајару эдер керек?

¹⁸ Темди тузаланып јатсаар, Иаковтоҥ тем алып, бу ӱч јӧпти ајаруга алыгар: 1) слердиҥ айдарга турган темигер шӱӱлтеге јакшы келижип турзын; 2) кижиге јарт болзын; 3) темди канай тузаланарын кижи оҥдоп турзын. Слерге темдерди сананып табарга кӱч болуп турган болзо, «Индекс публикаций Сторожевой башни» деп шиҥдейтен материалга кирип ийеле, анда «Наглядные примеры» деп бӧлӱкте бойоорго јарагадый темди таап аларга јараар. Темдерди микрофонго тӱҥейлеерге јараар, а шӱӱлтелерди оныҥ табыжына. Канайып немени микрофонго айтса сӧстӧр јарт угулып јат, анайып ла тӧс шӱӱлтени темниҥ болужыла јартап турзаас, шӱӱлтени оҥдоорго јарт ла јеҥил болот. Анайып, бис ӱредетен темигӱлеристи тыҥыдып та турган болзоос, темди куучындап тура, ајаруны бойыска эмес, је улусты Иеговага јууктазын деп болужарга тузаланадыс деп ундыбас керек.

19. Ака-эјелерди сӱӱп турганыс недеҥ кӧрӱнер?

¹⁹ Бисте Иаковто чылап толо кемдӱ ака јок то болзо, бисте кӧп ака-эјелердеҥ турган јаан кӧгӱс биле бар. Бу биске андый јаан алкыш болуп јат. Бис ака-эјелеристи тыҥ сӱӱп јадыс, оныҥ учун олорло кожо болуп, јарлаар иште ле ӱренчиктер белетеер иште ӧмӧ-јӧмӧ иштенедис. Бу јӧрмӧлдӧ Иисустыҥ карындажы, Иаков, бойына кандый кӧрӱмдӱ болгон, улуска канайып болушкан, анайда ок олорды чындыкка канайып ӱреткенин кӧрдис. Бис оноҥ тем алып турзаас, Иегованы макка чыгарарыс, анайда ок ачык јӱректӱ улуска Иегованыҥ ырысту билезине кирерге болужарыс.