1, 2. Јаан класстардыҥ бир ӱренчигиниҥ теми, кижи солынар аргалу деп, канайып кӧргӱзет?

ТОНИ ада јок ӧскӧн. Ол ӱренер кӱӱни јок болгонынаҥ улам, школды таштаарга сананган. Амыраар кӱндерин кинолоп эмезе најыларыла ӧткӱрип туратан. Ол наркотиктер тузаланбаган, јаман ла бала болбогон. Је ол Кудайдыҥ барына алаҥзып, јӱрӱминде кандый да амаду јок болгон. Бир катап Тони Иегованыҥ Керечилери болуп турган эш-нӧкӧрлӧрлӧ таныжып алган. Олорго бойыныҥ кӧрӱм-шӱӱлтезин айдып, бир кезек сурактар берген. Керечилер ого — «У истоков жизни. Пять вопросов, которые требуют ответа» ла «Была ли жизнь создана?» деген эки брошюра берген.

² Бу эш-нӧкӧрлӧр Тониле такып туштажарда, оныҥ кӱӱн-санаазы чек солынып калган болгон. Не дезе олордыҥ артырган брошюраларын Тони јазап шиҥдеген болтыр, оныҥ учун бу брошюралар тыҥ уужалып калган. Тони олорго: «Теҥериде Кудай тӱҥей ле болор керек» — деп айткан. Ол Агару Бичикти ӱренерге јӧпсинип, јӱрӱмге кӧрӱмин араайынаҥ солып баштаган. Анайда ок ол школында јаман ӱренип турган балдардыҥ тоозынаҥ  эҥ артык ӱренчиктердиҥ тоозына кирген. Керек дезе школдыҥ директоры да кайкаган. Ол Тонинеҥ: «Сен Иегованыҥ Керечилериле куучындажып турганыҥнаҥ улам кылык-јаҥыҥ солынып, јакшы ӱренип баштагаҥ ба? — деп сураарда, Тони: «Эйе» — деп каруу берген. Анайып, олордо Агару Бичик керегинде сӱреен јакшы куучын болгон. Ол соондо школды једимдӱ божодып, эмди јуунда пионер ле болушчы ишчи болуп иштейт. Анайда ок ондо сӱреен јакшы Иегова Ада барына сӱӱнет (Сар. 68:5).

3. Иегова јииттерге кандый јӧп берет?

³ Тониле болгон учуралдаҥ Иегова јииттерге болужарга кӱӱнзеп турган деп, база ла катап кӧрӱнип јат. Ол сени де јӱрӱмиҥди калас ӧткӱрбей, ырысту болзын деп кӱӱнзеп, мындый јӧп берет: «Јиит тужыҥда Улу Јайаачыҥды ундыбай јӱр» (Јарл. 12:1). Эмдиги ӧйдӧ бу јеҥил эмес те болзо, је мынайып јӱретен арга тӱҥей ле бар. Кудайдыҥ болужыла сен јаҥыс ла јиит тужыҥда эмес, бастыра јӱрӱмиҥе ырысту болорыҥ. Мыны јакшы оҥдоорго, израильтяндар Кудайдыҥ Берер болгон јерин канайып јуулап алганын ла Давид Голиафты канайып јеҥгенин шӱӱжип ийектер.

4, 5. Израильтяндардыҥ Ханаанды јуулап алганынаҥ ла Давидтиҥ Голиафты јеҥип алганынаҥ кандый јаан ӱредӱ аладыс? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јуруктарды кӧрӱгер.)

⁴ Израильтяндар Берер болгон јерге јууктап келерде, Кудай олорго кандый јакарулар берген? Јуулажарга ӱренетен бе? Јуучыл темигӱлерин тыҥыдатан ба? Јок. (Јаҥ. т. 28:1, 2). Иегова олорго оныҥ јасактарын угуп, ого ижензин деп јакарган (Иис. Н. 1:7—9). Кижиниҥ кӧрӱмиле болзо, бу јакару саҥ-башка деп билдирер эди. Је шак бу јакару хананейлерди јуулап аларга болушкан (Иис. Н. 24:11—13). Кудайдыҥ сӧзин угарга, бӱдӱмји керек болот, не дезе, ол јогынаҥ једимдӱ болор арга јок. Бу чындык бӱгӱнги де кӱнде солынбаган.

⁵ Голиаф, јакшы јуу-јепселдӱ, ӱч метрга јуук сынду коркышту јуучыл болгон (1 Сам. 17:4—7). Је Давидте јӱк ле таш таштайтан кайыш эдим ле Иегова Кудайга бӱдӱмји болгон. Бӱдӱмји јетпей турган улуска, Давид тенек кижи деп кӧрӱнген. Је бу улус чек јастыра сананган! Тенек кижи Давид эмес, Голиаф болгон (1 Сам. 17:48—51).

6. Бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱжерис?

⁶ Ӧткӧн јӧрмӧлдӧ ырысту болоры недеҥ камаанду болгонын шӱӱшкенис. Бу кӧгӱс курсактаҥ, Кудайдыҥ болужыла таап алган најылардаҥ, тузалу амадулардаҥ ла Иегованыҥ албатызында бар јайымнаҥ камаанду. Бу керегинде 16-чы Сарындагы принциптерге ајару эдип, чокумдап шӱӱжип ийектер.

7. а) Кӧгӱс кижини слер кандый деп айдар эдеер? б) «Иегова — мениҥ ӱлӱӱм» деп, Давидтиҥ сӧстӧри нени темдектейт ле мынаҥ улам Давидте кандый сезимдер болгон?

⁷ Кӧгӱс кижи Кудайга бӱдет ле бастыра јанынаҥ оныҥ кӧрӱм-санаазын  ајаруга алат. Ол Кудайдаҥ башкарту сурап, оныҥ сӧзин јаантайын угарга кӱӱнзейт (1 Кор. 2:12, 13). Бу јанынаҥ сӱреен јакшы темди Давид кӧргӱскен. Ол мынайып бичиген: «Иегова — мениҥ ӱлӱӱм, меге берилген энчим ле толо айагым» (Сар. 16:5). «Иегова — мениҥ ӱлӱӱм» деп, Давид нени айдарга сананган? Кудайла јуук колбулары керегинде айдып, Кудай оныҥ «коруланар јери» болгонын кӧргӱскен (Сар. 16:1). Мынаҥ улам Давидте кандый сезимдер болгон? Ол: «Мениҥ јӱрегим сӱӱнип јат» — деп бичиген. Кудайла јуук колбуларлу болгонынаҥ ол эҥ артык сӱӱнчи алган. (Сарын 16:9, 11 кычырыгар *.)

8. Кижи нени этсе, чыннаҥ ырысту болор?

⁸ Јӱк ле соот-јыргалдар ла акча керегинде сананып тургандар, Давидтий ырысту качан да болбос (1 Тим. 6:9, 10). Канададагы бир ака мынайып айдат: «Чын ырыс јӱрӱмнеҥ нени алып турганыстаҥ эмес, је кӧп јакшы сыйлар берип турган Јайаачыга нени берип турганыстаҥ камаанду» (Иак. 1:17). Иеговага бӱдӱп, ого иштезеҥ јӱрӱмиҥ калас ӧтпӧй, ырысту болор. Бӱдӱмјини тыҥыдарга нени эдер керек? Кудайдыҥ Сӧзин кычырарга ӧй табар, Кудайдыҥ јайаандарын ајыктап кӧрӧр, Иегованыҥ кылык-јаҥын, темдектезе сеге карузып турганын, шӱӱп сананар керек (Рим. 1:20; 5:8).

9. Бис Кудайдыҥ Сӧзиле канайып башкарынар аргалу?

⁹ Иегованыҥ биске карузып тӱзедип турганы ада кижиниҥ балдарын јалакай тӱзеткенине тӱҥей. Иегованыҥ таскадып турганына Давид сӱӱнип туратан. Ол: «Меге јӧп берип турган Иегова Кудайга алкыш-быйаным. Керек дезе, тӱн аразында да, мениҥ јажытту сезимдерим мени таскадат» — деп бичиген (Сар. 16:7). Давид Иегованыҥ кӧрӱм-санаазын шӱӱп сананган, бу кӧрӱм аайынча јӱрерге албаданган ла Кудайдыҥ Сӧзине башкарткан. Сен мынайып ла эдип турган болзоҥ, Кудайга сӱӱжиҥ тыҥыыр ла јаантайын ого сӧсуккур болор кӱӱниҥ келер. Мынаҥ улам сениҥ кӧгӱзиҥ тереҥ болуп калар. Кристин деп атту эје: «Мен кандый бир суракты шиҥдеп, кычырганымды тереҥжиде шӱӱп сананып турзам, мыны Иегова шак ла меге бичиген ошкош!» — деп куучындайт.

10. Исаия 26:3-ле болзо, кӧгӱс кӧрӱм неде болужат?

¹⁰ Бу телекейге ле келер ӧйгӧ кӧгӱс кӧрӱмдӱ болорго, Иегова сеге кайкамчылу билгир ле оҥдомол берет. Нениҥ учун? Ол сени јӱрӱмде эҥ учурлузын оҥдозын, чын тӱп-шӱӱлтелер чыгарзын ла келер ӧйгӧ алаҥзу јогынаҥ кӧрзин деп кӱӱнзейт. (Исаия 26:3 кычырыгар *.) Бириктирилген Штаттарда јадып турган Джошуа: «Иеговала јуук колбулар ончо немени чын кӧрӧргӧ болужат» — деп, ајаруга  алган. Оныҥ айткан сӧстӧри кандый чын!

11. Давид јакшы најыларды кандый улустыҥ ортозынаҥ талдаган?

¹¹ Сарын 16:3 кычырыгар *. Давид кандый кижиле најылажарын јакшы билген. Иегованы сӱӱп турган улусла куучындашканы ого јаан сӱӱнчи экелип туратан. Андый улусты Давид «агару» деп адаган, нениҥ учун дезе олор ак-чек, ару јӱрӱм јӱрген. Јакшы најыларлу болоры керегинде база бир сарнаачы мынайып бичиген: «Мен сенеҥ коркып тургандардыҥ ла сениҥ јакаруларыҥды бӱдӱрип тургандардыҥ најызы» (Сар. 119:63). Ӧткӧн јӧрмӧлдӧ айдылганыла, Иегованаҥ коркып, оныҥ сӧзин угуп турган улустыҥ ортозынаҥ сен база јакшы најылар таап алар аргалу. Је најылар сенле јажыт болбостоҥ до айабас.

12. Давид ле Ионафанныҥ најылыгы неге тӧзӧлӧнгӧн?

¹² Давид јӱк бойыла јажыт улусла најылашпаган. Санааҥга кирет пе, «улу» улустыҥ ортозынаҥ кем оныҥ јуук најызы болгон эди? Ионафан. Олор најылыктыҥ сӱреен јакшы темин кӧргӱскен. Ионафан Давидтеҥ 30 јаш кире јаан болгон деп сен билгеҥ бе? Олордыҥ најылыгы неге тӧзӧлӧнгӧн? Олор экӱ јаҥыс Кудайга бӱткен, бой-бойын тоогон, анайда ок јалтанбас болуп, Кудайдыҥ ӧштӱлериле тартышкан (1 Сам. 13:3; 14:13; 17:48—50; 18:1).

13. Кӧп најыларлу болорго, нени эдер керек? Учурал куучындап беригер.

¹³ Давид ле Ионафан чылап, бис Иегованы сӱӱп турган улусла јуук најылажып, база јаан сӱӱнчи аладыс. Кудайга кӧп јылдардыҥ туркунына иштеп турган Кира эје мынайып айдат: «Менде бастыра јердиҥ ӱстинде, башка-башка уктарлу најылар бар». Башка-башка ака-эјелерле куучындажып танышсаҥ, Кудайдыҥ Сӧзи ле оныҥ  тыны улусты бириктирип турган ийделӱ болгонын кӧрӱп ийериҥ.

14. а) Тузалу амадулар тургузарга не болужар? б) Кезик јииттер кӧгӱс амадулар керегинде нени айдат?

¹⁴ Сарын 16:8 кычырыгар *. Давид баштапкы јерге Кудайга иштеерин тургускан. Сениҥ де јӱрӱмиҥде Иеговага иштеери ле кӧгӱс амадулар тургузары баштапкы јерде болзо, јӱрӱмиҥ чыннаҥ ла ырысту болор. Стивен деп ака мынайып айдат: «Амадулар тургусканы, бу амадулар аайынча јӱргени ле алган једимдериҥди кӧргӧни — јаан сӱӱнчи». А Германияда чыккан, је эм тургуза ӧскӧ ороондо иштеп турган, јиит карындаш айдат: «Карый берзем, јиит тужымда јӱк бойыма болуп јӱргем деп сананар кӱӱним келбейт». Сен бу аканыҥ сӧстӧриле јӧп пӧ? Эйе болзо, ончо аргаҥды ла јайалтаҥды Кудайды мактаарга ла улуска болужарга тузалан (Гал. 6:10). Кӧгӱс амадулар тургузып, Иегованаҥ бу амадуларыҥа јединерге болуш сура. Иегова сеге мындый кӱӱниҥе јединерге акту кӱӱнинеҥ болужар (1 Иоанн 3:22; 5:14, 15).

15. Кӧгӱс кандый амадулар тургузарга јараар? ( «Кӧгӱс амадулар» деген рамканы кӧрӱгер.)

¹⁵ Кандый кӧгӱс амадулар тургузарга јараар? Темдектезе, јуунныҥ туштажуларында јартамалды бойыныҥ сӧзиле айдарга, пионер болуп иштеерге, Бет-Элде иштеерге эмезе ӧскӧ тилге куучындап турган улуска јарлаарга, башка тил ӱренерге јараар. Ӧйин толо берип иштеп турган јиит Барак карындаш мынайып айдат: «Кажы ла кӱн таҥ эрте туруп, бастыра ийде-кӱчиҥди Иеговага иштеерине берип турганыҥды оҥдогонымнаҥ артык не де јок!»

16. Кудайдыҥ чындык нормаларына Давидтиҥ кӧрӱми кандый болгон? Нениҥ учун?

¹⁶ Ӧткӧн јӧрмӧлдӧ айдылганыла, Кудайдыҥ чындык јасактары ла принциптери јаманды јаман кӧрӱп, јакшыны сӱӱрге болужатан амыр сыйлап јат (Ам. 5:15). Иегова јакшылыкла толо, ӧскӧртӧ айтса, јаантайын јакшыга јӱткӱп турган Кудай, оныҥ ак-чек болорыныҥ нормаларында јик јок деп, Давид билген. Ол бастыра бар кӱчиле Иегованаҥ тем алып, оныҥ нени сӱӱп турганын сӱӱрге албаданган. Анайда ок Кудайдыҥ нени кӧрӧр кӱӱни јогын, темдектезе чалуга бажырарын, база кӧрӧр кӱӱни јок болгон, не дезе, чалуга бажырары улустыҥ кижи болгон адын јабызадып, јӱк Иегова берилетен макты айрып јат (Иса. 2:8, 9; Ачыл. 4:11).

17, 18. а) Чалуга бажырыш неге экелип турганы керегинде Давид нени бичиген? б) Бӱгӱнги кӱнде недеҥ улам улустыҥ «кыйын-шыразы там кӧптӧйт»?

¹⁷ Библиялык ӧйлӧрдӧ чалуга бажырыш јескинчилӱ балыр јӱрӱмле колбулу болгон (Ос. 4:13, 14). Кӧп улуска чалуга бажырарга јарап туратан, не дезе, чалуга бажырыш олорго кинчектӱ эди-каныныҥ кӱӱнин бӱдӱрер арга беретен. Је мынайып олор чыннаҥ  ырысту болгон бо? Јок. Давид: «Ӧскӧ кудайлардыҥ кийнинеҥ баргандардыҥ кыйын-шыразы там кӧптӧйт» — деп бичиген. (Сарын 16:4 кычырыгар *.) Чалуга бажырып тургандар тӧгӱн кудайларына тайылга эдип, коркышту кӧп балдар ӧлтӱрген! (Иса. 57:5). Бу Иегованыҥ кӧзинде јескинчилӱ кинчек болгон (Иер. 7:31). Сен ол ӧйдӧ јаткан болзоҥ, ада-энеҥниҥ Иеговага бӱдӱп, оныҥ сӧзин угуп турганына сӱӱнер эдиҥ.

¹⁸ Бӱгӱнги кӱнде тӧгӱн кудай јаҥ балыр јӱрӱмди токтотпой, керек дезе гомосексуализмди јарадып јат. Је библиялык ӧйлӧрдӧҥ бери не де солынбаган: балыр јӱрӱм јӱрӱп, бойлорын јайым деп бодоп турган улустыҥ, чынынча болзо, «кыйын-шыразы там кӧптӧйт» (1 Кор. 6:18, 19). Сен мыны бойыҥныҥ кӧзиҥле кӧрӱп турган болорыҥ. Оныҥ учун теҥеридеги Адаҥныҥ сӧзин угуп јӱр. Мынайып эдип турзаҥ, бойыҥа ла туза болор. Кинчектиҥ неге экелерин шӱӱп санан: кандый да јакшызыныш јастыра кылыктыҥ каршузына турбас (Гал. 6:8). Ӧрӧги айдылган Джошуа деген карындаш айдат: «Јайымыҥла канайып тузаланарга тургаҥ анайып ла тузалан, је јастыра тузаланзаҥ, ырысту болбозыҥ».

19, 20. Иеговага бӱдӱп, оныҥ сӧзин угуп турган јииттер кандый алкыштар алар?

¹⁹ Иисус ӱренчиктерге мындый сӧстӧр айткан: «Мениҥ сӧзимде болуп јӱрзегер, Мениҥ чын ӱренчиктерим болгоныгар ол. Чынды билип аларыгар, чынныҥ бойы слерди јайымдаар» (Иоанн 8:31, 32). Иегова биске тӧгӱн кудай јаҥныҥ ӱредӱлеринеҥ, неме билбезинеҥ ле ырым-белгенеҥ айрыларга болушкан. Је келер ӧйдӧ биске Кудайдыҥ балдарыныҥ јайымын сыйлаар (Рим. 8:21). Бу јайымды Иисустыҥ «сӧзинде», ӧскӧртӧ айтса, оныҥ ӱреткени аайынча јӱрзеес, бу да ӧйдӧ сезерис. Анайып сен чындыкты јӱк билер болор эмезиҥ, је тузаланып та билер болорыҥ.

²⁰ Кудай сыйлаган јайымды баалап јӱр, оны ойгор тузалан, бу келер ӧйдӧ ырысту болорыныҥ тӧзӧлгӧзи. Бир јиит карындаш мынайып айткан: «Јиит тужыҥда јайымды чын тузаланып турзаҥ, јаанап келзеҥ кайда иштейтенин, биле тӧзӧйтӧн бӧ, јок по деп јаан учурлу сурактардыҥ аайына чыгарга јеҥил болор».

21. «Чын јӱрӱмниҥ» јолынаҥ туура барбаска не болужар?

²¹ Бӱгӱнги јӱрӱмде бир де кижи, керек дезе оныҥ бастыра јӱрӱми једимдӱ де болзо, эртенги кӱнде не болорын билбей јат. Бистиҥ јӱрӱмис те коркышту кыска (Иак. 4:13, 14). Оныҥ учун «чын јӱрӱм», ол эмезе, ӱргӱлји јӱрӱмге апарып јаткан јолдоҥ туура јӱрбей турган кижи ойгор болот (1 Тим. 6:19). Иегова бисти бу јолло барзын деп албадабай јат. Мыны кажы ла кижи бойы талдап јат. Иегова сениҥ «ӱлӱӱҥ» болзын. Оныҥ берген ончо сыйларын баалап јӱр (Сар. 103:5). Кудай сениҥ јӱрӱмиҥди ӱргӱлјиге сӱӱнчилӱ ле ырысту эдер деп, бир де алаҥзыба (Сар. 16:11).