1. Авраамныҥ бӱдӱмјизи керегинде сананып турзаас, бисте кандый сурак чыгардаҥ айабас?

 КӦП саба улус Авраам керегинде уккан да болзо, је ол кандый кижи болгонын олор јакшы билбес. Је слер оны јакшы билереер. Темдектезе, Агару Бичикте Авраам «бӱдӱп турган ончо улустыҥ адазы» деп айдылганын билереер (Рим. 4:11). Је бу ок ӧйдӧ слер бойоордоҥ сурап турган болороор: «Менде Авраамныҥ ла бӱдӱмјизи ошкош бӱдӱмји болор аргалу ба?» Эйе, болор аргалу.

2. Авраамныҥ темин нениҥ учун шиҥдеер керек? (Иаков 2:22, 23).

² Авраамныҥ темин шиҥдезеер, слердиҥ де бӱдӱмјигер бек болор. Авраам Кудайдыҥ јакарузыла ӧскӧ ороонго кӧчӱп, узак-узак јылдардыҥ туркунына чадырларда јаткан. Ол бойыныҥ сӱӱген уулын, Исаакты, тайылгага да берерге белен болгон. Мынаҥ Авраамныҥ бек бӱдӱмјизи кӧрӱнет. Авраам бӱдӱмјизи ле керектери учун Кудайдаҥ јараду алган. Керек дезе Кудай оны најы да деп адаган. (Иаков 2:22, 23, ЈТ кычырыгар.) Бӱгӱнги кӱнде Иегова бисти база Авраам ошкош болзын деп кӱӱнзейт. Оныҥ учун Павелди ле Иаковты Авраам керегинде бичип салзын деп кӱӱнзеткен. Эмди Римдегилердиҥ 4-чи бажалыгын ла Иаковтыҥ 2-чи бажалыгын кӧрӱп ийектер. Бу эки бажалыктаҥ слер Авраам керегинде јилбилӱ неме билип алараар.

3. Павел ле Иаков кандый ӱлгерди цитировать эткен?

³ Павел де, Иаков то Башталганы 15:6-дагы сӧстӧрди цитировать  эткендер. Анда айдылганыла: «Аврам Иеговага бӱткен, оныҥ учун Кудай оны акту кижи деп айткан» (ЈТ). «Акту кижи» ол кандый кижи? Андый кижини Кудай јарадып јат, керек дезе јек јок деп кӧрӧт. Сананып ийзеер де, кинчектӱ улус Кудайдыҥ кӧзинде јек јок болор аргалу. Слер де Кудайдыҥ кӧзинде андый кижи болорго кӱӱнзеп турган болороор. Оныҥ учун ол Авраамды нениҥ учун акту кижи деп айтканын шӱӱжип ийектер.

4. Улуска недеҥ улам акту болорго кӱч болот?

⁴ Павел Римдегилерге бичиген самарада ончо улус кинчектӱ деп айткан (Рим. 3:23). Андый болордо, Кудай бисти канайып јарадатан ла јек-јок акту кижи деп кӧрӧтӧн? Бу сурактыҥ каруузын берерге, Павел Авраамныҥ темине ајару эткен.

5. Иегова нениҥ учун Авраамды акту кижи деп айткан? (Римдегилерге 4:2—4).

⁵ Авраам Ханаан јерде јадарда, Иегова оны акту кижи деп адаган. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе Авраам Моисейдиҥ јасагын бир де јик јок бӱдӱргени учун ба? Јок эмей (Рим. 4:13). Бу јасак Авраамныҥ кийнинеҥ 400 јылдаҥ кӧп ӧй ӧдӧрдӧ чыккан. Айса Кудай оны нениҥ учун акту кижи деп адаган? Нениҥ учун дезе Авраам Кудайга бӱткен. Бу Кудайдыҥ јалакайы болгон. (Римдегилерге 4:2—4, ЈТ кычырыгар.)

6. Иегова кандый кижини акту деп кӧрӧт?

⁶ Павелдиҥ айтканыла, Кудайга бӱткен кижи «бӱткени учун акту деп ададып јат» (Рим. 4:5). Апостол оноҥ ары айдат: «Кудай кижини керектери учун акту деп айтпай јат, андый кижини Давид те ырысту деген: „Јаман керектери ташталган, кинчектери јабылган улус ырысту. Кудай кемниҥ кинчектерин тоого албай турган, андый кижи ырысту“» (Рим. 4:6—8, ЈТ; Сар. 32:1, 2). Кижи Кудайга бӱдӱп турза, Кудай оныҥ кинчегин таштап эмезе бӧктӧп салат. Оныҥ кинчегин эске албай да јат. Андый кижиде Кудайдыҥ кӧзинде бир де буру јок. Ол бӱдӱмјизи учун акту деп адалат.

7. Кудайдыҥ јебрен ишчилери акту болгон деп, нениҥ учун айдарга јараар?

⁷ Авраам да, Давид те, Кудайдыҥ ӧскӧ дӧ чындык ишчилери акту деп адаткан да болзо, олор тӱҥей ле толо кемдӱ эмес, кинчектӱ болгон. Је олор бӱдӱмјизинеҥ улам Кудайдыҥ кӧзинде јек јок болгон, анчада ла Кудайга бӱтпей турган улуска кӧрӧ (Эф. 2:12). Павелдиҥ сӧстӧри јарт кӧргӱзип јат: Кудайдыҥ најызы болорго, бӱдӱмји керек. Бӱдӱмји Авраамга да, Давидке де керек болгон. Бӱдӱмји јогынаҥ бис те не де болбозыс.

8, 9. Кезик улус Павелдиҥ ле Иаковтыҥ сӧстӧрин канайып оҥдойт, мынаҥ улам кандый оҥдошпостор болот?

⁸ Серкпелердиҥ абыстары канча јылдардыҥ туркунына сӧс блаажып јадылар. Кезигиниҥ айтканыла, аргаданарга, бӱдӱмји керек. Ӧскӧлӧриниҥ айтканыла — керектер керек. Кезик абыстардыҥ ӱреткениле, аргаданарга, Иисус Христоско јӱк бӱткени ле једер. Олор айдат: «Христосты алынзаҥ, аргаданарыҥ». Керек дезе олор апостол Павелдиҥ сӧстӧрин цитировать эдет: «Кудай кижини керектери учун акту деп айтпай јат» (ЈТ) (Рим. 4:6). Је кезик абыстар улус серкпелердиҥ агару деп темдектеген јерлерине јӱрбезе, серкпелердиҥ чӱм-јаҥдарын бӱдӱрбезе, аргаданып болбос деп айдыжат. Мындый санааны олор Иаков  2:24-тӧҥ алган: Анда айдылат: «Кижи эткен керектериле акталат, јаҥыс бӱдӱп јӱргениле эмес».

⁹ Бу оҥдошпостордоҥ улам кудай јаҥныҥ кезик ишчилери Павел ле Иаков бӱдӱмји ле керектер јанынаҥ эки башка кӧрӱмдӱ деп шӱӱлтеге келген. Олордыҥ айтканыла болзо, Павел кижи керектериле эмес, бӱдӱмјизиле акту болор деп айткан. А Иаков кижи Кудайдыҥ јарадузын аларга, бӱдӱмјизин керектериле кӧргӱзер учурлу деп ӱреткен. Бу керегинде Кудайдыҥ Сӧзин јартап турган бир профессор мынайда айткан: «Павел кижиге акту болорго нениҥ учун керектер эмес, је бӱдӱмји керек деп айтканын Иаков оҥдобогон». Је Павел де, Иаков то самараларын Кудайдыҥ агару тыныла бичиген (2 Тим. 3:16). Айдарда, бу экӱниҥ сӧстӧриниҥ учурын оҥдойтон арга керек. Андый арга бар: контекстти јазап кӧрӧр керек.

10. Павел кандый керектер керегинде айткан? (Римдегилерге 3:21, 28). (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁰ Павел Римдегилерге 3-чи ле 4-чи бажалыктарда кандый керектер керегинде бичиген? Ол јасактагы некелген керектерди, ӧскӧртӧ айтса Моисейге Синай кырда берилген јасакты, айткан. (Римдегилерге 3:21, 28, ЈТ кычырыгар.) Байла, Павелдиҥ ӧйиндеги еврей христиандарга Моисейдиҥ јасагын бӱдӱрери некелбей турган деп оҥдоорго кӱч болгон. Оныҥ учун Павел Авраамныҥ темиле кижи Кудайдыҥ кӧзинде јасакты бӱдӱргениле эмес, је Кудайга бӱткениле акту болор деп кӧргӱскен. Кандый јакшы шӱӱлте! Нениҥ учун дезе бис Кудайга ла Иисуска бӱдӱп ле турган болзоос, Кудай бисти јарадып јат.

11. Иаков кандый керектер керегинде бичиген?

 ¹¹ Иаковтыҥ самаразыныҥ 2-чи бажалыгында айдылган керектер — јасакла некелген керектер эмес. Иаков дезе христиан кижиниҥ эдип јӱрген јакшы керектери керегинде айткан. Бу керектер кижи чыннаҥ ла Кудайга бӱдӱп турган ба, јок по деп кӧргӱзип јат. Эмди Иаковтыҥ тузаланган эки темин кӧрӱп ийектер.

12. Иаков бӱдӱмјиниҥ ле керектердиҥ колбузын канайып јартаган? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹² Баштапкы темде, Иаков христиандар улусты талдабас учурлу деп айткан. Мыны кӧргӱзерге, Иаков јокту кижини јабыс кӧрӱп, бай кижини кӱндӱлеп, ого јакшы баштанып турган кижи керегинде айткан. Андый кижи: «Мен Кудайга бӱдӱп тургам» — деп айдып та турза, је керектери чек ӧскӧ немени кӧргӱзет (Иак. 2:1—5, 9). Экинчи темде, Иаков «карындажы эмезе сыйны јылаҥаш эмезе кӱндик курсагы јок» болгонын кӧрӧлӧ, болушпай турган кижи керегинде айдат. Андый кижи Кудайга бӱдӱп те турган болзо, је бӱдӱмјизин керектериле кӧргӱспей јат. Оныҥ учун оныҥ бӱдӱмјизинде туза јок. Иаковтыҥ бичигениле, «бӱдери... керектер јокко калас» (ЈТ) (Иак. 2:14—17).

13. Бӱдӱмји керектердеҥ кӧрӱнер керек деп кӧргӱзерге, Иаков кемниҥ темин куучындаган? (Иаков 2:25, 26).

¹³ Бӱдӱмјини керектерле кӧргӱзер керек деп јартаарга, Иаков Раавтыҥ темин тузаланган. (Иаков 2:25, 26, ЈТ кычырыгар.) Раав Иегова керегинде угала, Кудай израильтяндарга болужып турган деп билип ийген (Иис. Н. 2:9—11). Ол бӱдӱмјизин керектериле кӧргӱскен: Израильдиҥ эки кайучылын улус ӧлтӱрерге турарда, олорды  айылына јажырып алган. Кийнинде дезе толо кеминде эмес ле еврей укту эмес ӱй кижи, Раав, Авраам ла чылап акту деп адаткан. Раавтыҥ темиле болзо, бис бӱдӱмјибисти керектерисле кӧргӱзер учурлу.

14. Нениҥ учун Павел ле Иаковтыҥ айткан сӧстӧринде келишпестер јок?

¹⁴ Анайдарда, Иаков ло Павел бӱдӱмји ле керектер аайынча сурактарды јартаарга, эки башка арга тузаланган. Павел еврей укту христиандарга јӱк ле Моисейдиҥ јасагыла некелген керектерди бӱдӱрип јӱргениле Иегованы сӱӱндирип болбос деген. А Иаков ончо христиандарга бӱдӱмјизин јакшы керектерле кӧргӱзер керек деп айткан.

15. Бӱдӱмјибисти кандый керектерле кӧргӱзерис? (Јуруктарды база кӧрӱгер.)

¹⁵ Иегованыҥ акту деп адаган кижизи, Авраам, тӧрӧл јерин артыргызып, чадырларда јадып, бойыныҥ сӱӱген уулын тайылгага экелген. Је Иегова бистеҥ мындый керектер этсин деп сакыбай јат. Бисте бӱдӱмјибисти керектерле кӧргӱзетен эп-аргалар сӱреен кӧп. Темдектезе, бис јуунныҥ туштажуларына келген јаҥы улусты јылу уткыыр аргалу, болуш керексинип турган ака-эјелерге болужар аргалу, анайда ок билегистеги улусты кичеер аргалу (Рим. 15:7; 1 Тим. 5:4, 8; 1 Иоанн 3:18). База бир бӱдӱмјибисти кӧргӱзетен јаан керек: јарлаар ишке эрчимдӱ туружары болот (1 Тим. 4:16). Бис ончобыс Иегованыҥ берген сӧзи кыйалта јогынаҥ бӱдер ле ол јаантайын биске эҥ артыгын берет деп бӱдӱп турганысты керектерисле кӧргӱзер аргалу. Ол тушта Кудай бисти акту деп ле бойыныҥ најылары деп айдар.

16. Авраам неге иженген ле неге бӱткен?

¹⁶ Римдегилерге 4-чи бажалыкта Авраамныҥ теминеҥ база бир сӱреен баалу ӱредӱ — ижемји јаан учурлу деп, билип аларыс. Иегова Авраам ажыра «кӧп калыктар» алкыш алар деп сӧзин берген. Сананып ийзеер де, Кудай Авраамга кандый кайкамчылу ижемји берген! (Баш. 12:3; 15:5; 17:4; Рим. 4:17). Је качан Авраамга 100 јаш, оныҥ ӱйине, Саррага, 90 јаш болордо, уулду болороор деп Кудайдыҥ айткан сӧзи бӱткелек болгон. Кижиниҥ кӧрӱмиле болзо, карып калган улуста канайып бала болотон. Анайып, Авраамныҥ бӱдӱмјизи ченелген. Је ол оноҥ ло ары «сениҥ калдыктарыҥ андый кӧп болор» деп айдылганына бӱткен (Рим. 4:18, 19). Кийнинде Авраам Исаак деп уулду болуп калган. Анайып, Авраамныҥ ижемјизи бӱдӱп калды (Рим. 4:20—22).

17. Кудай бисти најыларым ла акту улус деп адаарын кайдаҥ билерис?

¹⁷ Авраамныҥ теми бис те Кудайдыҥ јарадузын алар, оныҥ кӧзинде акту болор ло оныҥ најылары болор аргалу деп кӧргӱзет. Павелдиҥ шак ла бу керегинде бичигениле, «„акту кижи деп адаган“ деген сӧстӧр јаҥыс та ого эмес, је биске де бичилген. Бис те, Иисус Христос Кайраканысты тиргискен Кудайга бӱдӱп турган бойлорыс, акту деп ададарыс» (Рим. 4:23, 24). Канайып Авраамга бойыныҥ ӧйинде бӱдӱмји, керектер ле ижемји керек болгон, биске де керек болуп јат. Павел ижемји керегинде оноҥ ары Римдегилерге 5-чи бажалыкта айдат. Оны келер јӧрмӧлдӧ кӧрӧрис.