1. Кӧгӱзи тереҥ христиан кижи болорго нени эдер керек?

 БАЛДАР бойлоры ла јаанап калат. Је кӧгӱс ӧзӱм андый болбой јат (1 Кор. 13:11; Евр. 6:1) b. Кӧгӱс јанынаҥ ӧзӧргӧ, биске Иеговала јуук колбуларлу болор керек. Анайда ок агару тын керек болот. Јӱк ле оныҥ болужыла бис христиан кылык-јаҥдарга ӱренип аларыс, јӱрӱмге керектӱ не-немеге ӱренип ле алатан молјуларыска белетенип аларыс (Укаа 1:5).

2. Башталганы 1:27-неҥ нени билип аладыс ла бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱжерис?

² Иегова эр кижини ле ӱй кижини јайаган. (Башталганы 1:27 кычырыгар.) Олордыҥ јайалган тыш бӱдӱми эки башка. Је ол экӱде база да башказы бар. Темдектезе, Иегова олорго башка-башка молјулар берип салган. Олорго ол молјуларды бӱдӱрерге, керектӱ кылык-јаҥдарга ла јӱрӱмге керектӱ немелерге ӱренип алар керек (Баш. 2:18). Бу јӧрмӧлдӧ тереҥ кӧгӱстӱ болорго, сыйындар нени эдер аргалу деп шӱӱжип кӧрӧрис. Келер јӧрмӧлдӧ, карындаштар нени эдер аргалузын кӧрӱп ийерис.

3, 4. Сыйындар кемдердеҥ тем алар аргалу? (Јурукты база кӧрӱгер.)

³ Агару Бичикте Иегованы сӱӱген ле ого иштеген кӧп ӱй улустыҥ јакшы темдери бар. (jw.org сайтта «Женщины в Библии: чему учит их пример?» деген статьяны кӧрӱгер.)  Олор бу јӧрмӧлдиҥ тӧс ӱлгеринде бичилген кылык-јаҥдарды кӧргӱскен. Бу ӱй улус «бойын тудунып билер ле чындык» болгон. Анайда ок сыйындар јуундагы кӧгӱзи тереҥ эјелердеҥ тем алар аргалу.

⁴ Кару сыйындар, слер кӧгӱзи тереҥ эјелерди билереер бе? Олордыҥ сӱреен јакшы кылык-јаҥдарына ајару эдип, ол кылык-јаҥдарды слер канайып кӧргӱзер аргалу деп шӱӱп сананыгар. Келер абзацтарда тереҥ кӧгӱстӱ болорго кандый ӱч кылык-јаҥ керектӱ деп шӱӱжип ийерис.

5. Тереҥ кӧгӱстӱ христиан ӱй кижи нениҥ учун јобош болор учурлу?

⁵ Тереҥ кӧгӱстӱ кижи јобош болот. Ол Иеговала да, улусла да јакшы колбуларлу (Иак. 4:6). Темдектезе, Иегованы сӱӱп турган ӱй кижи баш болотон принципти баалап јӱрет (1 Кор. 11:3). Бу принцип биледе де, јуунда да сӱреен керектӱ c.

6. Сыйындар Ревекканаҥ неге ӱренер аргалу?

⁶ Ревекка керегинде куучындажып ийектер. Ол сагышту ӱй кижи болгон. Анайда ок јалтанбас ла тапкыр болгон (Баш. 24:58; 27:5—17). Је бу ок ӧйдӧ, ол улусты тооп, олорго багынарга белен болгон (Баш. 24:17, 18, 65). Сен де јобош болуп, Иегованыҥ кӧстӧп салган улузына јӧмӧжӧр аргалу. Анайып сен биледеги де, јуундагы да улуска тем болорыҥ.

7. Сыйындар Эсфирь ле чилеп бойыныҥ кемин канайып билип турар аргалу?

⁷ База бир керектӱ христиан кылык-јаҥ — бойыныҥ кемин билери. Агару Бичикте айдылганыла, «јобош улус ойгор болот» (Укаа 11:2). Эсфирь деген ӱй кижиниҥ темин кӧрӱп ийектер. Ол бойыныҥ кемин билер кижи болгон, керек дезе каанныҥ ӱйи де болуп каларда, бийиркенбеген. Анайда ок ол адазы јанынаҥ, Мардохей деп аказыныҥ, сӧзин угуп јӱрген (Эсф. 2:10, 20, 22). Сен Эсфирьдеҥ неге ӱренер аргалу?  Улустыҥ берип турган јӧптӧрин угуп, тузаланып јӱр (Титке 2:3—5).

8. 1 Тимофейге 2:9, 10 сыйынга кийинери јанынаҥ канайып болужар аргалу?

⁸ Эсфирьдиҥ бойыныҥ кемин билери база недеҥ кӧрӱнет? Ол «коо сынду ла јараш» та болгон болзо, улустаҥ ајару аларга кӱӱнзебеген (Эсф. 2:7, 15). Сыйындар Эсфирьдеҥ неге ӱренер аргалу? 1 Тимофейге 2:9, 10-ды (кычырыгар, ЈТ) кӧрӱп ийектер. Мында апостол Павел ӱй улусты кийинери јанынаҥ керсӱ болзын ла улусты бӱдӱрилтпезин деп айткан. Бу ӱлгердеги грек сӧстӧр христиан ӱй кижиниҥ кийими эптӱ болзын ла улустыҥ сезимдерин ле кӧрӱмин тооп турзын деп кӧргӱзет. Бис мынайып кийинип турган сыйындарысты баалап јадыс.

9. Авигеяныҥ теминеҥ неге ӱренедис?

⁹ Сыйындарга керектӱ база бир сӱреен баалу кылык-јаҥ — керсӱ болоры. Бу дезе, јаманнаҥ јакшыны ылгаштырып билери ле ойгор болоры. Авигеяныҥ темин эске алып ийектер. Оныҥ ӧбӧӧниниҥ јастыразынаҥ улам ончо билези кырылып калар эди. Је Авигея билезин аргадаарга, тӱрген ле керектӱ алтамдар этти. Мынаҥ бис Авигеяныҥ керсӱ болгонын кӧрӧдис. Бу кылык-јаҥ биске качан айдарын, качан айтпазын оҥдоорго болужат (1 Сам. 25:14—23, 32—35). Анайда ок ӧскӧ улусла јилбиркеп тура, олордыҥ јӱрӱмине ӧйинеҥ ӧткӱре киришпес керек деп оҥдоорго болужат (1 Фес. 4:11).

10, 11. Кычырарга ла бичиирге јакшы ӱренип алзаҥ, бойыҥа ла улуска кандый туза болор? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁰ Кыс баланыҥ јаш тужында ӱренип алганы јаанап келзе керектӱ болор. Кезик темдер кӧрӱп ийектер.

¹¹ Јакшы кычырарга ла бичиирге ӱрен. Кезик культураларда ӱй улуска кычырары ла бичиири керектӱ ле эмес деп айдыжат. Је ончо христиандарга кычырып ла бичип билер керек (1 Тим. 4:13) d. Оныҥ учун сеге мыны эдерге јеҥил эмес те болзо, ӱренип ал. Бу сеге канайып болужар? Ишти јеҥил таап аларыҥ. Анайда ок Агару Бичикти јазап шиҥдеериҥ ле улусты јакшы ӱредериҥ. Је эҥ учурлузы, тереҥ шӱӱп сананып турзаҥ, Иеговала колбуларыҥ тыҥыыр (Иис. Н. 1:8; 1 Тим. 4:15).

12. Укаа сӧстӧр 31:26-наҥ неге ӱренедиҥ?

¹² Улусла куучындажарга ӱрен. Кажы ла христиан кижиге улусты лаптап угарга ла олорло јалакай куучындажарга ӱренер керек. Иаковтыҥ самаразында мындый јӧп берилет: «Кандый ла кижи угарга јылгыр  болзын, сӧс айдарга, чугулданарга бачымдабазын» (Иак. 1:19). Улусты лаптап угуп турзаҥ, олорды тооп турганыҥды кӧргӱзедиҥ (1 Пётр 3:8). Кижиниҥ куучынынаҥ нени айдып турганын, нени сананып турганын оҥдобой турзаҥ, оны оҥдоп алатан сурактар бер. Је сен куучындап јатсаҥ, бажыҥа баштапкы ла кирген немени куучындаба (Укаа 15:28). Оныҥ учун бойыҥнаҥ мынайып сура: «Айдарга турганым чын неме бе? Улуска тузалу болор бо? Куучынымнаҥ улуска јалакай ла тоомјылу баштанганым кӧрӱнер бе?» Анайда ок улусты лаптап угуп, олорло јалакай куучындажып турган, кӧгӱзи тереҥ ака-эјелердеҥ ӱрен. (Укаа сӧстӧр 31:26 кычырыгар.) Олор улусла канай куучындажып турган, олорго нени айдып турганын ајарып кӧр. Улусла канча ла кире јакшы куучындажып ӱренип алзаҥ, олорло ончо ло кире эптӱ-јӧптӱ јӱрериҥ.

13. Айылдыҥ ижин јакшы эдерге сеге не болужар? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹³ Айылдыҥ ижин эдерге ӱрен. Кӧп ороондордо айылдыҥ ижин ӱй улус эдет. Сен бого энеҥнеҥ ол эмезе јуундагы эјелердеҥ ӱренип алар аргалу. Си́нди деп сыйын мынайда куучындаган: «Энем иштеҥ сӱӱнчи алып туратан. Мени де бого ӱредип салган. Оныҥ учун мен курсак азып, кӧктӧнип, айылды арутап, анайда ок акчаны чебер тудуп ӱренип алгам. Бу ончо неме јӱрӱмимде ле Иеговага иштееринде сӱреен керектӱ болот. Анайда ок бистиҥ айылыста јаантайын айылчылар болотон. Оныҥ учун энем ле чилеп, кӱндӱзек болорго албаданадым, мынаҥ улам сӱреен јакшы ака-эјелерле таныжып алгам» (Укаа 31:15, 21, 22). Иштеҥкей, кӱндӱзек ле айылын кичееп билер ӱй кижи билезине де, јуунга да чыннаҥ ла баалу сый болуп јат (Укаа 31:13, 17, 27; Ап. ижи 16:15).

14. Кристалдыҥ учуралы сени неге ӱредет ле сен кандый амадулар тургузар аргалу?

¹⁴ Бойыҥды јеткилдеерге ӱрен. Кажы ла христиан кижи бойын јеткилдеп билер учурлу (Флп. 4:11). Кри́стал айдат: «Мен јаан класстарда ӱренип турарымда, ада-энем керектӱ предметтерди талдап аларга болушкан. Не дезе олор мени алган билгирлерим јӱрӱмимде керектӱ болзын деп кӱӱнзеген. Адам дезе бухгалтерияга ӱренип алзын деген, оноҥ чын ла оныҥ јӧби керектӱ болуп калган». Је акчаны јӱк иштеп алар керек эмес, оны чын тузаланып билер керек. Тӧлӱлерге эшке кирбеске ӱренип алар керек (Укаа 31:16, 18). Кӧгӱс амадулар тургус. Амадуларыҥа јединерге, тӧлӱлерге кирбе, керек јок немелер алба (1 Тим. 6:8).

15, 16. Бойдоҥ эје-сыйындар јуунда кандый иш эдет? (Марк 10:29, 30).

¹⁵ Нениҥ учун Кудайга јараар кылык-јаҥдарга ла јӱрӱмге керектӱ болотон немелерге ӱренер керек? Анайып сен јӱрӱмиҥде  болотон молјуларга белен болорыҥ. А кандый молјуларлу болоры́ҥ, кандый јолды талдап аларыҥнаҥ камаанду. Кезик јолдорды кӧрӱп ийектер.

¹⁶ Сен бир канча ӧйгӧ кижиге барбай јӱрер аргалу. Кезик сыйындар Иисустыҥ айтканыла, кижиге барбас деп шӱӱп алгандар, керек дезе олордыҥ культуразында олорды биле тӧзӧзин деп кӱӱнзедип те турган болзо (Матф. 19:10—12). Кезиги биле тӧзӧӧргӧ кӱӱнзейт, је кандый бир айалганаҥ улам кижиге барып болбой јат. Је Иегова ла Иисус кижиге барбаган эје-сыйындарды уйан кӧрбӧй јат, нениҥ учун дезе бастыра јердиҥ ӱстинде јуундарда олор сӱреен кӧп иш эдип јат. Олор акту кӱӱнинеҥ улусла јилбиркеп, олорго сӱӱжин кӧргӱзедилер. Кезик улуска олор кӧгӱс эјелер ле энелер болгылайт (Марк 10:29, 30 кычырыгар; 1 Тим. 5:2).

17. Сыйын ӧйин толо берип иштеерге, канайып белетенип алар аргалу?

¹⁷ Сен ӧйиҥди толо берип иштеер аргалу. Бастыра јердиҥ ӱстинде јарлаар иштиҥ кӧп сабазын эје-сыйындар бӱдӱрет (Сар. 68:11). Сен качан ӧйиҥди толо берип иштеп баштаарыҥ деп эмди ле сананып алзаҥ кайдаар? Сен пионер болор аргалу, Каандыктыҥ Тураларын тударында туружар аргалу, Бет-Элде иштеер аргалу. Бу керегинде мӱргӱп тур. Пионер болуп турган, Каандыктыҥ Тураларын тударында иштеп турган ла Бет-Элде иштеп турган ака-эјелерле куучындажып кӧр. Олордоҥ сеге канайып белетенип алар керек деп сурап ук. Оноҥ бӱдӱрип ийгедий план тургузып ал. Иеговага ӧйиҥди толо берип иштеп баштазаҥ, не андый јол талдадым не деп качан да сананбазыҥ. Карын сениҥ алдыҥа Иеговала кожо иштейтен сӱреен кӧп эжиктер ачылар.

18. Сыйынга эш-нӧкӧрди нениҥ учун јазап талдаар керек? (Јурукты база кӧрӱгер.)

¹⁸ Сен кижиге барар болорыҥ. Мындагы кӧрӱлген кылык-јаҥдар ла јӱрӱмге керектӱ болотон немелер кижиге барзаҥ, ӧбӧӧниҥе јакшы ӱйи болорго болужар. Је кандый кижиге барарын јазап талдаар керек. Ол сениҥ јӱрӱмиҥде эҥ јаан алтамдардыҥ бирӱзи. Сениҥ талдап алган кижиҥ сеге баш болор, сеге оны угар керек болор (Рим. 7:2; Эф. 5:23, 33). Оныҥ учун бойыҥнаҥ сурап кӧр: «Ол Христостоҥ тем аларга албаданып турган ба? Оныҥ јӱрӱминеҥ ол Иегованы баштапкы јерге тургузат деп кӧрӱнет пе? Ол ойгор јӧптӧр чыгарат па? Бойыныҥ  јастыраларын оҥдойт по? Ӱй улусты ол тооп турган ба? Ол меге оноҥ ары Иеговала колбуларымды тыҥыдарга болужар ба? Акча-манат јанынаҥ мени јеткилдеп болор бо? Меге јакшы најы болор бо? Ол бӱдӱмјилӱ кижи бе? Темдектезе, јуунда ондо кандый молјулар бар? Олорды ол канайып бӱдӱрет?» (Лука 16:10; 1 Тим. 5:8). Је сеге јӱк ле јакшы эш-нӧкӧр табып алар керек эмес, бойыҥа да јакшы эш-нӧкӧр болор керек.

19. Болушчы кижиниҥ ижи нениҥ учун кӱндӱлӱ?

¹⁹ Агару Бичикте јакшы ӱй кижи — ӧбӧӧнине «болушчы» болот деп айдылат (Баш. 2:18, сноска). Бу дезе ӱй кижини јабыс деп кӧргӱзет пе? Јок. Болушчы кижиниҥ ижи сӱреен кӱндӱлӱ! Агару Бичикте Иегова бойы да «болушчы» деп айдылат (Сар. 54:4; Евр. 13:6). Чын ла, андый ӱй кижи ӧбӧӧнине јаантайын ла болужып јат. Темдектезе, оныҥ биле аайынча чыгарган јӧбин бӱдӱрерге болужат. Анайда ок ол ӧбӧӧниле кожо бир команда деп ундыбай јат. Ӱйи Иегованы сӱӱп турганынаҥ улам, ӧбӧӧниниҥ јакшы адын сананып, улуска ол керегинде јаман неме айтпай јат (Укаа 31:11, 12; 1 Тим. 3:11). Келер ӧйдӧ мындый молјуны бӱдӱрерге сен нени эдер аргалу? Сен эмди ле Иеговага сӱӱжиҥди тыҥыдып, јууктарыҥа ла јуундагы ака-эјелериҥе болужар аргалу.

20. Јакшы эне билезине нени эдер аргалу?

²⁰ Сен эне болуп калар болорыҥ. Сен кижиге барзаҥ, слер балдарлу болуп калар болороор (Сар. 127:3). Бу јӧрмӧлдӧ кӧрӱлген јӧптӧр сеге јакшы эш-нӧкӧр лӧ јакшы эне болорго болужар. Сениҥ сӱӱжиҥнеҥ, јалакайыҥнаҥ ла чыдамкайыҥнаҥ улам биледе јылу айалга болор аргалу. А мындый айалгада балдар бойын коруда ла олорды сӱӱп турган деп сезер (Укаа 24:3).

21. Сыйындарды нениҥ учун баалап турганаарды куучындап беригер. (Кадарындагы јурукты кӧрӱгер.)

²¹ Кару сыйындар, слер Иегова ла оныҥ албатызына коркышту кӧп иш эдедеер! (Евр. 6:10). Слер кӧгӱс кылык-јаҥдарды тыҥыдарга албаданадаар ла јӱрӱмге керектӱ болотон немелерге ӱренедеер. Анайып слер бойыгарды да, айландыра улусты да ырысту эдедеер. Оноҥ ло ары мынайып этсегер, јӱрӱмеерде кандый да јол талдазаар, једимдӱ болороор. Иегованыҥ организациязы слерди сӱреен баалап јат!