1, 2. а) Нойдыҥ, Даниилдиҥ ле Иовтыҥ јӱрӱмин шӱӱп сананганы биске кандый туза јетирер аргалу? б) Иезекиильдиҥ 14:14-тӧги сӧстӧри кандый ӧйдӧ бичилген?

СЛЕРДЕ су-кадык ла акча-манат јанынаҥ кӱчтер эмезе истежӱлер болуп турган болор. Ол эмезе Иеговага сӱӱнчилӱ иштеерге кӱч болуп турган болор. Андый болзо, Нойдыҥ, Даниилдиҥ ле Иовтыҥ темдерин шӱӱп сананганы слерге болужын јетирер. Бу улус толо кемдӱ эмес ле бистердий ок кӱчтерлӱ болгон. Кезикте олордо јӱрӱми де кыйылгадый учуралдар болгон. Је андый да болзо, олор Иеговага чындык арткан ла Кудайга бӱдеринде ле сӧсуккур болорында јакшы тем артыргыскан. (Иезекииль 14:12—14-ти кычырыгар *.)

 ² Бу јӧрмӧлдиҥ тӧс ӱлгери эдип алылган сӧстӧрди Иезекииль б. э. озо 612 јылда Вавилонияда бичиген (Иез. 1:1; 8:1) *. Ол ӧйдӧ Кудайга чындык эмес Иерусалимниҥ јемирилери јууктап келеткен болгон. Бу кала б. э. озо 607 јылда јемирилген. Ондо Нойдоҥ, Даниилдеҥ ле Иовтоҥ тем алган тоолу ла улус аргадалган (Иез. 9:1—5). Бу улустыҥ ортозында Иеремия, Варух, Авдемелех ле рехавиттер болгон.

3. Бу јӧрмӧлдӧ бис нени шӱӱп кӧрӧрис?

³ Бистиҥ јаткан телекей учына база јууктап келди. Је Иегованыҥ кӧзинде јик јок арткан Нойдый, Даниилдий ле Иовтый улус аргаданып, тирӱ артар (Ачыл. 7:9, 14). Эмди, Иегова олорды нениҥ учун чындык деп адаганын ла олорды бистерге нениҥ учун тем эдип тургусканын шӱӱп кӧргӧн ӧйдӧ 1) олордо кандый ченелтелер болгон деп ле 2) бис Кудайга бӱдеринде ле сӧсуккур болорында олордоҥ кандый тем алар аргалу деп билип аларыс.

4, 5. Нойдо кандый ченелтелер болгон? Оныҥ турумкайы бисти нениҥ учун кайкадат?

⁴ Нойдо кандый кӱчтер болгон? Улус туку качан Нойдыҥ таадазыныҥ адазыныҥ, Енохтыҥ, ӧйинде кинчекке коркышту тереҥ кирип калган болгон. Олор керек дезе Иегова керегинде «кату сӧстӧр» айдып туратан (Иуданыҥ самаразы 14, 15). Улустыҥ кылык-јаҥы там катуланып, Нойдыҥ ӧйинде јер «јаман керектерле» толо берген. Кудайга удура болгон ангелдер кижи болуп кубулып, јердиҥ кыстарын бойлорына ӱй улус эдип алган. Олордо коркышту калју балдар чыккан (Баш. 6:2—4, 11, 12). Нойдыҥ кылык-јаҥы олордыйынаҥ чек башка болгон. Агару Бичикте: «Кайракан јаҥыс ла Нойды јараткан... Ол ӧйдӧ јӱрген улустаҥ јӱк ле Ной ару ла јек јок болгон. Ной Кудайдыҥ алдында кинчек этпей јӱрген» — деп айдылат (Баш. 6:8, 9).

⁵ Бу сӧстӧрдӧҥ Ной керегинде нени билип аладыс? Чайыкка јетире Ной Кудайла бӱгӱнги кӱнниҥ улузы чылап, јӱк ле 70—80 јыл јӱрбеген. Ол Кудайдаҥ јана баскан улусла 600 кире јыл јӱрген (Баш. 7:11). Анайда ок, ондо ич-кӧгӱзин тыҥыдарга болужатан бистерде ошкош јуун да болбогон, керек дезе кожо чыккан ака-эјелери де Иеговага бажырбаган болор *.

6. Нойды јалтанбас кижи болгон деп, нениҥ учун айдарга јараар?

⁶ Ной јӱк ле јакшы кижи болор керек деп сананбаган. Ол «чынныҥ јарлыкчызы» болгон, ӧскӧртӧ айтса улуска Иеговага бӱдӱп турганын куучындаган (2 Пет. 2:5). Элчи Павел Ной керегинде: «Бӱткени ажыра... телекейди јаргылаган» — деп бичиген (Евр. 11:7). Улус Нойго каткырыжып, иш эдерге чаптык эткен болор, керек дезе кезеткен де болор. Је ол «улустаҥ коркыбаган» (Укаа 29:25). Нениҥ учун дезе јалтанбас болорго, ого Иегова болушкан.  Иегова бойыныҥ чындык ишчилерине бӱгӱнги де кӱнде јалтанбас болорго болужат.

7. Нойдо ковчегти тудуп турарда, кандый кӱчтер болгон?

⁷ Ной Иеговага 500 јылдаҥ кӧп иштегениниҥ кийнинеҥ, улусты ла тындуларды аргадаарга, ковчег тудар јакылта алган (Баш. 5:32; 6:14). Бу јакылта ого коркышту кӱч деп билдирген болор. Не дезе сӱреен јаан ковчег тудары улустыҥ ӧчӧп каткырыжарына ла удурлажарына экелер деп, ол оҥдоп турган. Је Агару Бичикте айдылганыла болзо: «Ной ончозын Кудайдыҥ јакарганынча эдип койгон». Мынайып ол бӱдерин ле сӧсуккурын кӧргӱскен (Баш. 6:22).

8. Нойдыҥ Иеговага иженгени недеҥ кӧрӱнет?

⁸ Ого ӱзеери, Нойго бойыныҥ ӱйин ле бала-барказын јеткилдеерге јеҥил эмес болгон. Чайыктаҥ озо јаткан улуска аш-курсагын отургызып аларга уур иштеерге келишкен, оныҥ учун Ной до анайып ла иштеген (Баш. 5:28, 29). Је андый да болзо ол баштапкы јерге айылдыҥ ижи-тожын эмес, Кудайдыҥ ижин тургускан. Ол 40—50 јылдыҥ туркунына ковчегти де тудуп турарда, эҥ ле озо кӧгӱс керектерди бӱдӱрген. Чайыктыҥ кийнинеҥ база да 350 јыл јӱрӱп, Иеговага чындык арткан (Баш. 9:28). Ной бӱдеринде ле сӧсуккур болорында сӱреен јакшы тем кӧргӱскен!

9, 10. а) Нойдыҥ бӱдеринеҥ ле сӧсуккур болгонынаҥ кандый тем аларга јараар? б) Кудайдыҥ ээжилерин бӱдӱрип турган болзогор, слер неде алаҥзыбас аргалу?

⁹ Нойдыҥ бӱдеринеҥ ле сӧсуккур болгонынаҥ кандый тем аларга јараар? Биске Кудайдыҥ чындык нормаларын корулаар керек, Сатананыҥ телекейине киришпес керек ле Иеговага иштеерин баштапкы јерге тургузар керек (Матф. 6:33; Иоанн 15:19). Мынаҥ улам телекей бисти качан да јакшы кӧрбӧс. Кезик ороондордо, биле ле половой мораль јанынаҥ Кудайдыҥ ээжилерин бӱдӱрип турганысты СМИ јамандап јат. (Малахия 3:17, 18 кычырыгар *.) Је бис Ной ло чылап, улустаҥ эмес, је Иегованаҥ айап јадыс. Ӱргӱлји јӱрӱмди јӱк ле Иегова берер аргалу деп бӱдӱп јадыс (Лука 12:4, 5).

¹⁰ А слер керегинде нени айдарга јараар? Слерди улус јамандап, каткырыжып та турза, Кудайла јӱререер бе? Ол эмезе акча-манатла кӱчтер боло берзе, Кудай бойыныҥ ишчилерин артыргыспас деп, оноҥ ло ары иженереер бе? Кудайга бӱдеринде ле сӧсуккур болорында Нойдоҥ тем алыгар. Ол тушта Иегова слерге болужар деп алаҥзыбазыгар (Флп. 4:6, 7).

11. Вавилонныҥ олјозында болгон Даниил ле оныҥ ӱч најызында кандый кӱчтер болгон? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јурукты кӧрӱгер).

¹¹ Даниилде кандый кӱчтер болгон? Даниил спиритизмле толуп калган, тӧгӱн кудайларга бажырып турган Вавилон калага бойыныҥ кӱӱниле  келбеген. Ол ӧскӧ еврейлерле кожо олјого апарылган. Вавилонныҥ улузы олорды јабыс кӧрӱп, олорго ло олордыҥ Кудайына, Иеговага, каткырышкан (Сар. 137:1, 3). Даниилге ле ӧскӧ дӧ чындык еврейлерге мындый айалганы кӧрӧргӧ коркышту кӱч болгон болор. Ого ӱзеери ого бойына ла ӱч најызына — Ананияга, Мисаилга ла Азарияга — Вавилонныҥ каанына иштеерге аҥылу ӱредӱ ӧдӧргӧ келижерде, бастыра улустыҥ ајарузы олордо боло берген. Олор каанныҥ столынаҥ ажанар учурлу болгон, је олордыҥ јип турган курсагы Иегованыҥ кӧзинде јарабас болгон. Оныҥ учун Даниил «каанныҥ аш-курсагыла, оныҥ кызыл аракызыла бойын быјарсытпас» деп шӱӱп алган (Дан. 1:5—8, 14—17).

12. а) Даниил кандый кижи болгон? б) Иегова Даниилди кандый кижи деп кӧргӧн?

¹² Даниилде база бир уур-кӱч болгон. Је баштап кӧргӧндӧ, оны јаан уур-кӱч деп айдып болбозыҥ. Ол санаалу кижи болгон, оныҥ учун ого кӧп иштер эдери јарадылган (Дан. 1:19, 20). Је ол бир де бийиркенбей, јобош болуп, бойыныҥ кӧрӱм-санаазын јаантайын чын деп сананбаган. Ол улус оны эмес, је јаантайын Кудайды мактазын деп кӱӱнзеген (Дан. 2:30). Иегова бастыра јӱрӱмине Кудайга чындык арткан Ной ло Иовтыҥ теминеҥ ӱренер керек деп айдып турарда, јиит Даниил де керегинде база айткан. Иегова Даниилге алаҥзу јок бӱткен. А ол сӧсуккур болуп, чындык арткан. Даниил бастыра јӱрӱмине Иеговага бӱткен ле ого сӧсуккур болгон. Ого јӱс јаш кире болордо, Кудайдыҥ ангели ого мындый сӧстӧр айткан: «О-о Даниил, сӱреен баалу кижи» (Дан. 10:11).

13. Иегова недеҥ улам Даниилди бийик јаҥга отургыскан болор?

¹³ Даниил Кудайдыҥ болужынаҥ улам Вавилонныҥ да, Мидо-Персияныҥ да империялары башкарган ӧйдӧ бийик јаҥда отурган (Дан. 1:21; 6:1, 2). Иегова Даниилди бойыныҥ албатызын кичеерге, Египетте Иосифти чилеп ле Персияда Эсфирьди ле Мардохейди чилеп, бийик јаҥга отургыскан болор (Дан. 2:48) *. Иегованыҥ бойыныҥ албатызына болужып турганын  кӧрӱп, олјодогы еврейлердиҥ, ол тоодо Иезекиильдиҥ де тыҥ сӱӱнгенин сананып ийзеер!

14, 15. а) Бистиҥ ӧй Даниилдиҥ ӧйине незиле тӱҥей? б) Ада-энелер Даниилдиҥ ада-энезинеҥ неге ӱренип алар аргалу?

¹⁴ Даниилдиҥ бӱдеринеҥ ле сӧсуккур болгонынаҥ кандый тем аларга јараар? Бис ончобыс балыр јӱрӱмле, тӧгӱн кудайларга бажырарыла толуп калган телекейде јададыс. Агару Бичикте «шилемирлердиҥ јурты» деп адалган Улу Вавилон — кудай јаҥныҥ телекейлик империязы улуска салтарын јетирет (Ачыл. 18:2). Бисти улус саҥ башка деп кӧрӱп, кезикте каткырыжып та јат (Марк 13:13). Је Даниилдеҥ тем алып, Иегова Кудайысла јуук колбуларысты тыҥыдып тураактар. Бис јобош болуп, Кудайдыҥ сӧзин угуп, ого јаантайын иженип турзаас, бис те Кудайдыҥ кӧзинде баалу улус болорыс (Агг. 2:7).

¹⁵ Христиан ада-энелер Даниилдиҥ ада-энезинеҥ неге ӱренип алар аргалу? Даниил Иудей јеринде калју, јаман улустыҥ ортозында чыдаган. Је андый да болзо, ада-энезиниҥ ӱреткенинеҥ улам ол Иегованы сӱӱген (Укаа 22:6). Даниилдиҥ «Мениҥ јаргычым — Кудай» деген учурлу ады-јолы да оныҥ ада-энези Кудайдаҥ айап турар улус болгонын кӧргӱзет. Кару ада-энелер, балдарыгарды оноҥ ло ары чындыкка чыдамкай ӱредигер. Качан да чӧкӧбӧгӧр! (Еф. 6:4). Олорло кожо мӱргӱгер, анайда ок балдараар учун бойыгар да мӱргӱп туругар. Агару Бичиктиҥ чындыгы олордыҥ јӱрегине кирип калза, Иегова слерге кӧп алкыштар берер (Сар. 37:5).

16, 17. Иовтыҥ јӱрӱминде кандый уур-кӱчтер болгон?

¹⁶ Иовто кандый кӱчтер болгон? Иов кандый ла уур-кӱчтерди ӧткӧн. Уур-кӱчтер болордоҥ озо, ол «Кӱнчыгыш јеринде јаткан албатыныҥ эҥ улу кижизи болгон» деп айдылат (Иов 1:3). Иов бай, јарлу ла тоомјылу кижи болгон (Иов 29:7—16). Је ол тыҥзынбаган ла Кудай јокко јӱрер аргалу деп сананбаган. Иегова оны бойыныҥ ишчизи деп адап: «Ол Кудайдаҥ айап, јаманнаҥ тууралап турган чындык ла јек јок кижи» — деп айткан (Иов 1:8).

¹⁷ Је кенетийин Иовтыҥ јӱрӱми чек солына берген. Ол јоксырап, јӱрӱмнеҥ чӧкӧй берген. Иовтыҥ уур-кӱчтеринде Сатана бурулу болгон деп бис билерис. Ол Иовты Кудайга акту јӱрегинеҥ иштебей турган деп бурулаган. (Иов 1:9, 10 кычырыгар *.) Иегова мындый тӧгӱнди ајару јок артыргыспаган. Ол Иовко бойыныҥ чындыгын ла акту јӱрегинеҥ иштеп турганын кӧргӱзетен арга берген.

18. а) Иовтыҥ чындыгы бисти нениҥ учун кайкадат? б) Иовтыҥ учуралынаҥ Иегова керегинде нени билип алдыс?

¹⁸ Сатана ээчий-деечий тӱбектиҥ болужыла, Иов бойыныҥ кӱчтеринде Кудайды бурулазын деп кӱӱнзеген (Иов 1:13—21). Соондо Иовтыҥ најылары келип, Кудай Иовты кинчеги учун кату каруузына тургускан деп бӱдӱмјилеерге,  ачу сӧстӧр айдып јабарлаган (Иов 2:11; 22:1, 5—10). Је Иов Иеговага чындык арткан. Кезикте ол немени јазап сананбастаҥ айткан да болзо, Иегова оныҥ шыразын оҥдоп туратан (Иов 6:1—3). Иов Сатанага, јерге јаба бастыртып, најылары ажыра ачуныҥ ӱстине тус урдурып, тереҥ кунуккан да болзо, Иегова оны чындык кижи деп кӧргӧн. Оныҥ учун Иовтыҥ ченелтелери ӧдӧ берерде, Иегова ого јылыйтканына кӧрӧ, эки катапка кӧп берген ле јӱрӱмин база 140 јылга узаткан (Иак. 5:11). Иов бастыра јӱрӱмине бӱткӱлинче Кудайга чындык арткан. Нениҥ учун мынайып айдарга јараар? Нениҥ учун дезе бу јӧрмӧлдиҥ тӧс ӱлгериниҥ сӧстӧрин Иезекииль Иовтыҥ божогоныныҥ кийнинеҥ канча чактар ӧдӱп каларда бичиген.

19, 20. а) Иовтыҥ бӱдеринеҥ ле сӧсуккур болгонынаҥ кандый тем аларга јараар? б) Иегованыҥ буурзагынаҥ тем алып, улуска канайып баштанарыс?

¹⁹ Иовтыҥ бӱдеринеҥ ле сӧсуккур болгонынаҥ кандый тем аларга јараар? Јӱрӱмде кандый да кӱч айалга болзо, бис Иегованы баштапкы јерге тургузып, ого алаҥзу јогынаҥ бӱдӱп, акту јӱректеҥ сӧсуккур болор учурлу. Бисте анайып јӱретен шылтактар, Иовко кӧрӧ, канча киреге кӧп. Темдектезе, бис Сатана ла оныҥ умзаныштары керегинде кӧпти билерис (2 Кор. 2:11). Анайда ок Агару Бичиктеҥ, ол тоодо Иов деген бичиктеҥ, Кудай нениҥ учун кыйын-шыраны токтотпой турганын билип алганыс. Даниилдиҥ судурынаҥ Кудайдыҥ Каандыгы — Иисус Христос башкарып турган бастыра телекейлик башкару деп оҥдоп алганыс (Дан. 7:13, 14). Удабас бу Каандык башкарза, кыйын-шыра база качан да болбос.

²⁰ Анайда ок Иовтыҥ учуралы, тӱбекке тӱшкен јуундагы ака-эјелерге буурзаар керек деп кӧргӱзет. Кезикте олор Иов ло чылап, јазап сананбаган сӧстӧр айдар болор (Јарл. 7:7). Мындый учуралдарда биске олорды јаргылабай, карын олорды оҥдоп, олорго буурзаар керек. Анайып бис сӱӱшту ле буурзак Иегова Адабыстаҥ тем аларыс (Сар. 103:8).

21. Петрдыҥ 1-кы самаразында 5:10-догы сӧстӧр Нойдыҥ, Даниилдиҥ ле Иовтыҥ учуралдары керегинде нени эске алындырат?

²¹ Ной, Даниил ле Иов башка ӧйлӧрдӧ јаткан, олордыҥ кӱчтери де башка болгон, је олор ченелтелерде Кудайга чындык арткан. Олордыҥ јӱрӱминде болгон учуралдар элчи Петрдыҥ сӧстӧрин: «Не ле јакшылыкты берип турган Кудай дезе... Слер кыска ӧйгӧ шыралаган кийнинде Ол Бойы слерди тӱзедер, бек тургузар, кӱчтӱ, турумкай эдер» — деп эске алындырат (1 Пет. 5:10, ЈК 2003).

22. Бис келер јӧрмӧлдӧ нени шӱӱп кӧрӧрис?

²² Иегова Петр ажыра бӱгӱнги де кӱнде бойыныҥ ишчилерине турумкай ла кӱчтӱ болорго болужар деп бӱдӱмји берет. Иегова биске ончобыска агару иште турумкай болорго болушсын ла ийде-кӱч берзин деп кӱӱнзейдис. Оныҥ учун Нойдыҥ, Даниилдиҥ ле Иовтыҥ бӱдеринеҥ ле сӧсуккурынаҥ тем алаактар. Келер јӧрмӧлдӧ олор Иегованы јакшы билгенинеҥ улам ого чындык артканын кӧрӧрис. Олор Иегованыҥ некелтелерин јарт оҥдогон (Укаа 28:5). Бис те анайып эдер аргалу.