Кӱчтӱ де болзо, сезимдеристи оҥдоп турган Кудай
«[Иегова] бисти недеҥ эдилгенисти билер. Бисти тобрак деп ундыбай јат» (САР. 103:14).
1, 2. а) Иегова, бу телекейдиҥ јаҥду улузына кӧрӧ, улуска канайып баштанат? б) Бис бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱп кӧрӧрис?
ЈАҤДА отурган эмезе јамылу улус, кӧп сабада тегин улусты бийлеп алып, базынып јат (Јарл. 8:9; Матф. 20:25). Је Иегова бир де андый эмес. Ол Кӱчтӱдеҥ Кӱчтӱ де болзо, толо кемдӱ эмес улустыҥ сезимдерин сӱрекей јакшы оҥдоп јат. Ол бистиҥ керексиништеристи ајаруга алып турган јалакай Кудай. Иегова бисти «тобрак деп ундыбай» турганынаҥ улам, бистиҥ кӱчис јетпес неме некебей јат (Сар. 103:13, 14).
2 Агару Бичикте Кудай бойыныҥ ишчилериниҥ сезимдерин оҥдоп турганыныҥ кӧп учуралдары бичилген. Олордыҥ ӱчӱзин шӱӱжип ийектер. Озо баштап, Иегованыҥ јиит Самуилге Илий деп улу абыска јаргыны айдарга болушканын кӧрӱп ийерис. Оноҥ Иегова Израиль албатыныҥ башчызы болотон Моисейдиҥ јӧпсинбей турганын канайып чыдажып укканын кӧрӱп ийерис. Анайда ок Иегова Израиль албатыны Египеттеҥ чыгарган тушта канайып кичеегенин кӧрӧрис. Бу учуралдардаҥ Иегованыҥ кандый кылык-јаны кӧрӱнет ле биске оноҥ неге ӱренип аларга јараарын шӱӱп сананыгар.
БАЛАНЫҤ СЕЗИМДЕРИН ОҤДОГОН
3. Јиит Самуилле кандый учурал болгон ло оныла колбой кандый сурак чыгат? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јурукты кӧрӱгер.)
3 Самуил Иеговага агару байканда (священный шатер) јаш тужынаҥ ала иштеп баштаган (1 Сам. 3:1). Бир катап, тӱнде, Самуил уйуктай берерде, кайкамчылу учурал болгон *. (1 Самуил 3:2—10 кычырыгар *.) Ол оны та кем де кычырып турганын угуп ийген. Самуил ого улу абыс Илий баштанып турган деп бодоп, капшай ла ого јӱгӱрип барала: «Мен мында. Слер мени кычырганаар ба?» — деп сураган. Је Илий: «Јок, кычырбагам» — деп айткан. Самуил ого база эки катап јӱгӱрип келерде, Илий Самуилди Кудай кычырып турган деп, оҥдоп ийген. Ол тушта Илий Самуилге Кудайга канайып каруу беретенин айдып берген. Је ангел ажыра куучындаган Иегова, Самуилди кем кычырып турган деп, тургуза ла нениҥ учун айдып бербеген? Агару Бичикте каруузы јок то болзо, је оноҥ ары болгон учуралдаҥ Кудай јиит Самуилдиҥ сезимдерин сананган деп кӧрӱнет.
4, 5. а) Самуил Кудайдыҥ јакарузын аларда, ондо кандый сезимдер болгон? б) Бу учуралдаҥ Иегова керегинде нени билип аладыс?
4 1 Самуил 3:11—18 кычырыгар *. Иегованыҥ јасагы аайынча, балдар јажы јаанап калган улуска, анчада ла јаҥду улуска, тоомјылу баштанар учурлу болгон (Чыг. 22:28; Лев. 19:32). Оныҥ учун Самуил јажы јаанаган Илийге базып келеле, Кудайдыҥ кату јаргызын јалтанбай айдып турган деп сананарга кӱч. Агару Бичикте Самуил «Илийге кӧрӱлтезин куучындаарга коркыган» деп айдылат. Је Кудай Илийге Самуилди бойы кычырган деп јарт кӧргӱзип берген, оныҥ учун Илий Самуилга: «Кудай сеге нени айтты? Менеҥ нени де јажырбай куучындап бер» — деп айткан. Самуил дезе, Илийдиҥ сӧзин угуп, «ӱзе айдып берген».
5 Бу јар Илийге солун болбогон, не дезе, бу јарды «Кудайдыҥ кижизи» ого айдып салган болгон (1 Сам. 2:27—36). Самуил ле Илийле болгон учурал Иегованы бистиҥ сезимдеристи оҥдоп турган ойгор Кудай деп кӧргӱзип јат.
6. Иегованыҥ јиит Самуилге болушканынаҥ нени билип аладыс?
6 Јииттер, бу учуралдаҥ Иегова слердиҥ кӱчтереерди ле сезимдереерди оҥдоп турган деп кӧрӱнип јат. Слер уйалчаҥ болзоор, јаан кижиге Каандык керегинде јарды куучындаарга коркып турган болороор эмезе јажыт балдардыҥ ортозында бойоорды олордоҥ чек башка деп сезип турган болороор. Андый болзо, Иегова слерге болужарга кӱӱнзейт деп алаҥзыбагар. Оныҥ учун мӱргӱӱлде «јӱрегеерде не барын Иеговага чыгара айдыныгар» (Сар. 62:8). Самуилдиҥ темин ле Агару Бичикте бичилген Иегованыҥ ӧскӧ дӧ јиит ишчилериниҥ темин шӱӱп сананыгар. Јаан да, јаш та христиандарла најылажыгар. Олордыҥ кемизинде де слерде ошкош кӱчтер болгон болор ло Иегова олорго кезикте сакыбаган јанынаҥ канайып болушканын куучындап берер аргалу.
МОИСЕЙДИҤ СЕЗИМДЕРИН ОҤДОГОН
7, 8. Иегова Моисейдиҥ сезимдерин оҥдоп турганын канайып кӧргӱскен?
7 Моисейге 80 јаш болордо, Иегова ого Израиль албатыны Египеттиҥ кулданыжынаҥ јайымдазын деп јеҥил эмес јакару берген (Чыг. 3:10). Бу јакару Моисейге, Мадиам јеринде 40 јылдыҥ туркунына кой кабырып јӱрген кӱдӱчиге, чек сакыбаган јанынаҥ болгон болор. Оныҥ учун ол: «Фараонго барып, Израильдиҥ уулдарын Египеттеҥ чыгаратан мен кем андый?» — деп айткан. Је Иегова оны: «Мен сенле кожо болорым» — деп бӱдӱмјилеген (Чыг. 3:11, 12). Анайда ок Израильдиҥ аксагалдары ого бӱдер деп сӧзин берген. Је Моисей тӱҥей ле алаҥзып: «А олор мени укпаза, канайдар?» — деп каруу берген (Чыг. 3:18; 4:1). Бу учуралда Моисей Кудайга кедерлеген! Је Иегова чыдамкай артып, Моисейге кайкалдар эдер арга берген. Агару Бичикте айдылган кайкалдар эдетен аргалу улустыҥ баштапкызы Моисей болгон (Чыг. 4:2—9, 21).
8 Је Моисей база ла шылтак бедиреп, чокол болгонынаҥ улам, јазап куучынданып болбой турганын айткан. Иегова ого: «Мен сенле кожо болорым, сени нени айдарына ӱредип саларым» — деп каруу берген. Бу сӧстӧр Моисейди бӱдӱмјиледи бе? Оныҥ арыгы сӧстӧрин кӧрзӧ, јок, не дезе, ол бойыныҥ ордына ӧскӧ кемди-кемди ийзин деп сураган. Иегова ачына берген де болзо, је Моисейдиҥ сезимдерин оҥдоп турган деп кӧргӱзерге, Ааронго аказы учун айтсын деп јакару берген (Чыг. 4:10—16).
9. Иегованыҥ Моисейге чыдамкай болгоны ла оныҥ сезимдерин оҥдогоны јакаруны бӱдӱрерге канайып болушкан?
9 Бу учуралдаҥ Иегова керегинде нени билип аладыс? Кӱчтӱдеҥ Кӱчтӱ Кудай Моисейди бойына бактырып аларга, оны коркыдып алар аргалу болгон. Је Иегованыҥ Моисейге, јобош ишчизине, чыдамкай болгоны ла оны јалакай сӧстӧриле бӱдӱмјилегени ого канайып болушкан? Моисей Израиль албатыныҥ улу башчызы болуп калган. Ол, Иегова чылап, улустыҥ сезимдерин оҥдоп, олорго јымжак баштанарга албаданган (Тоол. 12:3).
Улуска канайып баштанарында Иегованаҥ тем аладыгар ба? (10-чы абзацты кӧрӱгер.)
10. Улустыҥ сезимдерин оҥдоорында Иегованаҥ тем алзаас, кандый туза болор?
10 Ӧбӧӧндӧр, ада-энелер, аксагалдар слер Иегованаҥ кандый тем алар аргалу? Кудай слерге јаҥ берип салган, оныҥ учун Иегова чылап, кичееп турган улузыгардыҥ сезимдерин оҥдоорго ло јалакай болорго албаданыгар (Кол. 3:19—21; 1 Петр 5:1—3). Слер Иегованаҥ ла Иисустаҥ тем алзаар, ака-эјелерге слердеҥ болуш сураарга јеҥил болор, анайып слер олордыҥ кӱӱнин кӧдӱреригер (Матф. 11:28, 29). Анайда ок олорго јакшы тем болорыгар (Евр. 13:7).
ИЙДЕ-КӰЧТӰ, ЈЕ КИЛЕҤКЕЙ АРГАДААЧЫ
11, 12. Египеттеҥ чыгып јаткан албаты коркыбазын ла шакпырабазын деп, Иегова нени эткен?
11 Б. э. озо 1513 јылда Египеттеҥ чыккан израильтяндардыҥ тоозы ӱч миллионноҥ ажыра болгон болор. Олордыҥ билелери ӱч-тӧрт ӱйенеҥ турган: балдардаҥ, карган улустаҥ, чинези јок ло оору улустаҥ. Андый кӧп улусты Египеттеҥ јӱк јалакай ла килеҥкей Башчы чыгарар аргалу болгон. Иегова олорго Моисей ажыра шак мындый Башчы болгон. Оныҥ учун израильтяндар айылы болуп калган Египеттеҥ коркыбай чыккан (Сар. 78:52, 53).
12 Албаты коркыбазын ла шакпырабазын деп, Иегова нени эткен? Баштапкызында, израильтяндарды Египеттеҥ «черӱ чилеп» тургузып, аайлу-башту чыгарган (Чыг. 13:18). Анайып израильтяндар ӱзе неме Кудайдыҥ колында деп бӱдӱмјиленген. Экинчизинде, Иегова бойыныҥ ишчилериле барып јатканын «тӱште олорды булутла апарганыла, тӱнде — оттыҥ јарыгыла» апарганыла кӧргӱскен (Сар. 78:14). Ӧскӧртӧ айтса, Иегова олорго: «Коркыбагар. Слерди апарарга ла корулаарга мен слерле кожо» — деп айткан. Иегованыҥ мынайып бӱдӱмјилегени олорды келер ӧйдӧ болотон учуралга белетеген.
Иегова израильтяндарга Кызыл талайды ӧдӧргӧ канайып болушкан? (13-чи абзацты кӧрӱгер.)
13, 14. а) Иегова израильтяндарга Кызыл талайды ӧдӧргӧ канайып болушкан? б) Иегова египтяндарга ийде-кӱчин канайып кӧргӱскен?
13 Чыгыш 14:19—22 кычырыгар *. Слерди бир јанында фараонныҥ черӱзи курчап алган, бир јанында Кызыл талай турган деп сананып ийзеер. Мындый айалгада Иегова слерге болужарга слердиҥ алдыгарда столмо чылап бараткан булутты слердиҥ ле Египеттиҥ черӱзиниҥ ортозына тургузып ийет. Мынаҥ улам Египеттиҥ черӱзине не де кӧрӱнбей јат, а слерге јарык јарыдат. Оноҥ Моисей талайдыҥ ӱстине колын сунуп ийерде, кӱнчыгыш јанынаҥ келген тыҥ салкын талайды эки јара бӧлӱп јатканын кӧрӧдигер. Мынайып талайдыҥ ортозыла јалбак јол ачыла берерде, бастыра израильтяндар, ол тоодо слер билегерле кожо, анайда ок мал-ажыгар талайдыҥ тӱбиле аайлу-башту ӧдӱп јадыгар. Талайдыҥ тӱби чейилип јаткан балкаш эмес, је кургап калган кату јер болуп калганынаҥ улам слерге бу јолло базарга кӱч эмес деп ајарып ийедигер. Керек дезе, јӱк арайдаҥ базып турган да улус талайдыҥ ӧскӧ јарадына јакшы једип барат.
14 Чыгыш 14:23, 26—30 кычырыгар *. Је бу ла ӧйдӧ улуркак фараон слердиҥ кийнеердеҥ сӱрӱжип келет. Моисей ойто ло талайдыҥ ӱстине колын сунуп ийерде, суу Египеттиҥ черӱзин эки јанынаҥ цунами чилеп чӧҥӱрип салат. Фараон ло оныҥ черӱзинде тирӱ артатан арга артпаган! (Чыг. 15:8—10).
15. Бу учуралдаҥ Иегова керегинде нени билип алдыс?
15 Бу учуралдаҥ Иегова ӱзе немени аайлу-башту эдет деп кӧрӱнет, оныҥ учун бис недеҥ де коркыбас ла шакпырабас аргалу (1 Кор. 14:33). Анайда ок Иегова бойын, ишчилерин кичееп турган сӱӱштӱ кӱдӱчи деп кӧргӱскен. Бис оныҥ јанында болзоос, бисти кандый да ӧштӱлер коркыдып болбос. Бу телекейдиҥ учы јуук, оныҥ учун Кудай ишчилерин канайып корулап турганын шӱӱп сананганыс, биске ийде-кӱч берет (Укаа 1:33).
16. Иегова израильтяндарды фараонныҥ колынаҥ аргадап алганын нениҥ учун ундыбас керек?
16 Бӱгӱнги кӱнде Иегова албатызын база кичееп јат. Ол ишчилерине оныла јакшы колбуларын кичеерге болужат ла олорды ӧштӱлердеҥ корулап јат. Иегова албатызын јууктап келген улу тӱбектиҥ ӧйинде де мынайып кичеер (Ачыл. 7:9, 10). Улу тӱбек једип келзе, Кудайдыҥ ишчилери, јажы да, јааны да, су-кадыгы да, оору-јоболдузы да шакпырап, чочыбас *. Карын, олор Иисустыҥ: «Сыныгарды тӱзедигер, бажыгарды кӧдӱригер, — јайымыгар јууктап келеткени ол болор» — деген сӧстӧрин эске алар (Лука 21:28). Иегова бойыныҥ ишчилерин корулап турган деп олор бӱдӱп јат. Оныҥ учун фараонныҥ черӱзинеҥ канча катапка кӱчтӱ Гогтыҥ, ӧскӧртӧ айтса, албатылардыҥ коалициязыныҥ да табарган ӧйинде Кудай олорды корулап алар деп алаҥзыбас (Иез. 38:2, 14—16). Нениҥ учун дезе олор Иегованыҥ солынбай турганын билер. Ол ӧйдӧ Кудай бойын јалакай ла килеҥкей Аргадаачы деп, база катап кӧргӱзер (Иса. 26:3, 20).
17. а) Кудай албатызын канайып кичеегени керегинде шӱӱп сананганы кандый туза экелер? б) Келер јӧрмӧлдӧ нени шӱӱп кӧрӧрис?
17 Иегова бойыныҥ албатызыныҥ сезимдерин сананып, олорды јалакай башкарып, корулап ла аргадап турганыныҥ јӱк ле ӱч учуралын кӧрдис. Бого тӱҥей учуралдарды сананып тура, оок-теек јетирӱлерге ајарып туругар. Анайып Иегованыҥ, баштап тарый кӧрӱнбей турган, сӱрекей јакшы кылык-јаҥын кӧрӱп баштаараар. Мынаҥ улам Иеговала колбулараар ла ого бӱдӱп турганаар тыҥыыр. Келер јӧрмӧлдӧ Иегова чылап јуунда, биледе, јарлаар иште улустыҥ сезимдерин канайып оҥдооры керегинде шӱӱжерис.
^ 3 абз. Иудей укту Иосиф Флавий деген тӱӱкичиниҥ айтканыла болзо, ол ӧйдӧ Самуилге 12 јаш болгон.
^ 3 абз. 1 Самуил 3:2—10: «И́лийдиҥ кӧзи уйадап, неме кӧрбӧй барган. Ол бир катап кыбында јадарда, Кудайдыҥ јарыткыжы ӧчкӧлӧк тушта, мындый учурал болды: Самуил Кудайдыҥ ковчеги турган ӧргӧӧдӧ јадарда, Иегова Самуилди кычырды. Ол: „Мен мында“ — деген. И́лийге јӱгӱрип келеле: „Мен мында. Слер мени кычырганаар ба?“ — деп сураарда, И́лий: „Јок, кычырбагам, орыныҥа барып јат“ — деди. Самуил кайра барып, орынына јадып алды. Иегова: „Самуил!“ — деп база катап кычырарда, ол туруп, И́лийге барала айтты: „Мен мында. Слер мени кычырган эмес бедигер?“. Је И́лий ого: „Јок, уулым, кычырбадым. Барып орыныҥа јат“ — деди. (Самуил Иегованы јакшы билбес болгон, оныҥ сӧзи ого ачылгалак болгон.) Иегова оны ӱчинчи катап кычырды: „Самуил!“. Самуил тура јӱгӱрип, И́лийге барала айтты: „Мен мында. Слер мени кычырган эмес бедигер?“. Ол тушта И́лий Самуилди Иегова кычырып турган деп оҥдоп ийген. Оноҥ Самуилге: „Барып орыныҥа јадып ал, ол сени кычырып ийзе: Иегова, кулыҥ сени угуп јат — деп айт“ — деди. Самуил барып, орынына јадып алды. Иегова оны база катап: „Самуил, Самуил!“ — деп кычырарда, Самуил: „Айт, Кудайым, кулыҥ сени угуп јат“ — деди».
^ 4 абз. 1 Самуил 3:11—18: «Иегова ого мынайып айтты: „Мен Израильде бир неме эдерим, оны уккан кажы ла кижиниҥ кулагы јаҥырай берер. Ол кӱнде И́лийдиҥ айылы керегинде айткан судурымды бажынаҥ ала учына јетире бӱдӱрип саларым. Мен оныҥ айылын кинчеги учун чактарга јаргылап саларым деп айт. Ол уулдарыныҥ Кудайды каргап турганын кӧрӱп те турган болзо, олорды тӱзетпей јат. Оныҥ учун И́лийдиҥ айылына чертенип айдадым, кандый да тайылга, кандый да сый И́лийдиҥ айылын кинчеги учун каруузына турарынаҥ чактарга јайымдап болбос“. Самуил эртен турага јетире јаткан, оноҥ Иегованыҥ айылыныҥ эжигин ачты. Ол И́лийге кӧрӱлтезин куучындаарга коркыган. И́лий Самуилди: „Самуил, уулым!“ — деп кычырарда, ол: „Мен мында“ — деп айтты. И́лий оноҥ сурады: „Кудай сеге нени айтты? Менеҥ нени де јажырбай куучындап бер. Кудайдыҥ кандый бир сӧзин јажырзаҥ, ол сени кату каруузына тургузар“. Самуил ого нени де јажырбай, ӱзе айдып берди. Оноҥ И́лий: „Бу Иегованыҥ табы. Оныҥ айтканы аайынча болзын“ — деди».
^ 13 абз. Чыгыш 14:19—22: «Ол тушта Израиль албатыныҥ алдына бараткан чындык Кудайдыҥ ангели, олордыҥ кийни јанына тура берерде, олордыҥ алдына столмо чылап бараткан булут, албатыныҥ кийни јанына тура берген. Бу булут Израиль албатыныҥ ла Египеттиҥ черӱзиниҥ ортозына тура берерде, бир јанында караҥуй булут болгон, а бир јанында тӱнде јарык берип турган болгон. Анайып, бӱдӱн тӱнге Египеттиҥ черӱзи Израильдиҥ албатызына јууктап болбогон. Моисей талайдыҥ ӱстине колын сунуп ийерде, Иегова бӱдӱн тӱнге талайды кӱнчыгыш јанынаҥ келген тыҥ салкынла айдай берди. Оноҥ суу эки јара бӧлӱнип, талайдыҥ тӱби кургай берди. Израильдиҥ уулдары талайдыҥ ортозыла, кургак јерле ӧдӱп барды. Суу дезе, олордыҥ оҥ јанында ла сол јанында стене чилеп турды».
^ 14 абз. Чыгыш 14:23, 26—30: «Египеттиҥ черӱзи фараонныҥ бастыра аттарыла, јуучыл абраларыла олордыҥ кийнинеҥ сӱрӱжип, талайга кирди. Иегова Моисейге айтты: „Египеттиҥ черӱзи ле олордыҥ јуучыл абралары сууга чӧҥӱп калзын деп, колыҥды талайдыҥ ӱстине сунуп ий“. Моисей тургуза ла талайдыҥ ӱстине колын сунуп ийерде, талай јерине тура берди. Египеттиҥ черӱзи суунаҥ качып барган да болзо, Иегова олорды талайга чӧҥдӱрип салды. Суу јерине келерде, Израильдиҥ уулдарыныҥ кийнинеҥ талайдӧӧн кирген фараонныҥ јуучыл абралары ла черӱчилдери сууга чӧҥӱп калды. Олордыҥ кемизи де тирӱ артпады. Израильдиҥ уулдары дезе, талайды кургак тӱбиле ӧдӧ берген. Суу олордыҥ оҥ ло сол јанында стене чилеп турды. Бу кӱнде Иегова Израильди Египеттиҥ черӱзинеҥ аргадап алды. Израильдиҥ уулдары талайдыҥ јарадында ӧлӱп калган черӱчилдерди кӧрди».
^ 16 абз. Армагеддонды ӧдӱп чыккан улустыҥ ортозында ийде-кӱчи ас улус болор. Иисус јерде болордо, «улустыҥ кандый ла оорузын, кандый ла јоболын» јаскан (Матф. 9:35). Анайып, ол келер ӧйдӧ Армагеддонды ӧдӱп чыгатан улуска нени эдерин кӧргӱскен. Божоп калган улус су-кадык тирилип келер.
