1. Агару Бичик каруузына тургузары керегинде нени айдат?

«КАРУУЗЫНА тургузары» деген сӧсти уксагар, слердиҥ санаагарга не келет? Агару Бичикте «каруузына тургузары» деп кӧчӱрилген сӧс, кезикте «таскадары, ӱредери ле тӱзедери» деп кӧчӱрилет. Бу сӧс кезикте јакшы јанынаҥ, темдектезе, билгирле, ойгорло, сӱӱшле, јӱрӱмле колбой тузаланылат (Укаа 1:2—7, кӧчӱрӱ; 4:11—13). Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе каруузына тургузары Кудайдыҥ сӱӱжин ле биске ӱргӱлји јӱрӱм берерге турганын кӧргӱзет (Евр. 12:6). Оныҥ каруузына тургусканы качан да кату болбой јат. Агару Бичикте туштап турган «каруузына тургузары» деген сӧс, озо ло баштап ӱредерине, темдектезе сӱӱген балазын таскадарына, тузаланылат.

2, 3. Каруузына тургузарына не кирет? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јурукты кӧрӱгер.)

² Тем кӧрӱп ийеектер. Джонни деп уулчак айылында мечик ойнойт. Энези ого: «Джонни, айылда мечикле ойноорго јарабас деп билер эмезиҥ бе? Нени-нени  оодып ийер болорыҥ» — деп айдат. Је Джонни энезиниҥ сӧзин укпай, оноҥ ло ары ойноп, вазаны оодып ийет. Бу учуралда энези канайдар? Ол уулчагыла јазап куучындажып, оны каруузына тургузар болор. Джонниге нениҥ учун јастыра кылынганын јартап берер. Анайда ок ада-энезиниҥ сӧзин угары ойгор ло олордыҥ тургускан ээжилери керектӱ ле керсӱ деп айдып салар. Уулчагы мыны оҥдоп алзын деп, энези оны каруузына тургузар болор. Темдектезе, мечигин кандый бир ӧйгӧ айрып алар. Анайып ол сӧс укпаганынаҥ улам не болорын оҥдоп турар.

³ Бис, христиан јуунныҥ улузы, Кудайдыҥ билезине киредис (1 Тим. 3:15). Оныҥ учун Иегова биске јакшыныҥ ла јаманныҥ нормаларын тургузып, бисти тӱзедип турар јаҥду. Бис Кудайдыҥ нормаларын бузуп турзаас, кӱчтерге туштайдыс, анайда ок каруузына тургузыладыс. Је каруузына тургузылганы теҥеридеги Адабыска сӧсуккур болорын эске алындырат (Гал. 6:7). Ол бисти сӱӱжинеҥ улам кичеейт ле санааркаштардаҥ корулап аларга кӱӱнзейт (1 Пет. 5:6, 7).

4. а) Иегова кандый ӱредӱге алкыжын берет? б) Бис бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱп кӧрӧрис?

⁴ Агару Бичикке тайанган тӱзедӱ балага эмезе Агару Бичикти ӱренип турган кижиге Христостыҥ ӱренчиги болорго болужар. «Акту эдип таскадарга», эҥ ле јакшы ӱредӱни Агару Бичик берет. Оныҥ болужыла бала эмезе Агару Бичикти ӱренип турган кижи Иисустыҥ ончо јакаруларын оҥдоп, олорды бӱдӱрер аргалу (2 Тим. 3:16; Матф. 28:19, 20). Иегова мындый ӱредӱге алкыжын берет, не дезе, мынайып Агару Бичикти ӱренип турган да улус Христостыҥ ӱренчиктерин белетеер аргалу. (Титке 2:11—14 кычырыгар.) Јаан учурлу ӱч суракты шӱӱжип ийеектер: 1) Каруузына тургузары Кудайдыҥ сӱӱжин канайып кӧргӱзет? 2) Кудайдаҥ тӱзедӱ алган улустыҥ теминеҥ бис неге ӱренер аргалу? 3) Улусты тӱзедип турзаас, Иегованаҥ ла оныҥ Уулынаҥ бис кандый тем аларыс?

5. Иегова бисти тӱзедип турганыла сӱӱжин кӧргӱзет деп, нениҥ учун айдарга јараар?

⁵ Иегова бисти сӱӱп јат. Ол бисти оныла јуук колбуларлу болзын ла јӱрӱмниҥ јолынаҥ туура барбазын деп, тӱзедип, ӱредип ле таскадып јат (1 Иоан. 4:16). Кудай бисти качан  да јамандабай јат ла бойысты эш кереги јок кижи деп санандырбай јат (Укаа 12:18). Карын јакшы кылык-јаҥдарысты кӧрӧт лӧ бистиҥ кӱӱнисти тооп јат. Слер Агару Бичик ле ого тайанган бичиктер ажыра, христиан ада-энелер ле јуунныҥ аксагалдары ажыра берилген тӱзедӱни Иегованыҥ сӱӱжи деп кӧрӧдигер бе? Кезикте бис билбес аразынаҥ јастырып ийзеес, аксагалдар сӱӱжинеҥ улам бисти јымжак тӱзедерге албаданып турганыла, Иегованыҥ сӱӱжин кӧргӱзет (Гал. 6:1).

6. Јарчыныҥ кату каруузына тургузылганы Кудайдыҥ сӱӱжин канайып кӧргӱзет?

⁶ Кезикте каруузына тургузары јаҥыс ла јӧп берерин ле тӱзедерин кӧргӱспей јат. Кижи јаан кинчек этсе, јуунда бӱдӱрип турган јаан молјуларын јылыйтып салардаҥ айабас. Кудайдыҥ сӱӱжи бу да учуралда кӧрӱнет. Не дезе, кижи Агару Бичикти таҥынаҥ ӱренерине, шӱӱп сананарына ла мӱргӱп турарына ӧй табып турар керек деп оҥдоп баштаар болор. Мынайып оныҥ ич-кӧгӱзи тыҥыыр (Сар. 19:7). Соондо, ол јуундагы јаан молјуларын ойто бӱдӱрер аргалу болор. Кудайдыҥ сӱӱжи кижини јууннаҥ чыгарып та салза кӧрӱнет, не дезе, анайып јуун каршудаҥ чеберлелет (1 Кор. 5:6, 7, 11). Иегова кижини кинчегиниҥ ууры аайынча каруузына тургузат. Оныҥ учун јууннаҥ чыгарары кижиге бойыныҥ кинчегиниҥ уурын оҥдоорго ло эткен кинчегин алынарга болужат (Ап. ижи 3:19).

7. Севна кем болгон ло соондо, ол кандый кылык-јаҥду болуп калган?

⁷ Тӱзедӱниҥ керектӱзин кӧрӱп ийерге, Иегова тӱзеткен эки эр кижиниҥ темин кӧрӱп ийеектер. Бирӱзи Езекия каанныҥ ӧйинде јаткан Севна, бирӱзи Грэм деген ака. Севна јаан јаҥду башкараачы болгон (Езекияныҥ  туразыныҥ башкараачызы эдип тургузылган болор) (Иса. 22:15). Соондо, ол улуркап, улустаҥ мак аларга кӱӱнзей берген. Керек дезе, бойына сӧӧк салар јерди де бай эдип јазаган ла сӱреен јакшы ла јараш абраларлу болгон (Иса. 22:16—18).

8. Иегова Севнаны канайып тӱзеткен ле Севна тӱзедӱни канайып алынган?

⁸ Севнаныҥ улустаҥ мак аларга турганы учун Кудай оныҥ бийик јаҥын айрып, оныҥ ордына Елиакимди тургускан (Иса. 22:19—21). Бу дезе, Ассирияныҥ кааны, Сеннахирим, Иерусалимге удура чыккан ӧйдӧ болгон. Сеннахирим иудейлерди ле Езекияны коркыдып, јуу јогынаҥ садынып ийзин деп, Иуда јериниҥ тӧс калазына бойыныҥ чыгартылу улузыла коркышту јаан черӱ ийген (2 Каан. 18:17—25). Олорло туштажып куучындажарга, Елиаким ийилген. Оныла кожо эки кижи барган, бирӱзи ол ӧйдӧ секретарь болуп турган Севна болгон. Бу учуралдаҥ Севнаныҥ ачуурканбаганы ла ичине ачу тутпаганы кӧрӱнет, карын, ол јаан эмес те молјуларды јобош бӱдӱрген. Оныҥ теми бисти неге ӱредет? Ӱч ӱредӱ кӧрӱп ийеектер.

9—11. а) Севнала болгон учуралдаҥ бис неге ӱренер аргалу? б) Иегова Севнаны канайып тӱзеткенинеҥ слерге кандый сезимдер келет?

⁹ Баштапкы ӱредӱ: Севнаныҥ бойыныҥ јаҥын јылыйтканы бу сӧстӧрдиҥ чынын керелейт: «Улуркак болгоны ӧлӱмге экелет, бийиркек болгоны јыгыларына экелет» (Укаа 16:18). Слерде јуунда јаан молјулар бар болор, улус та слерге тоомјылу баштанып турган болор, је слер јобош артарга албаданадыгар ба? Бойыгардыҥ ончо аргалараар ла једимдереер учун макты Иеговага јетиредигер бе? (1 Кор. 4:7). Элчи Павел: «Кажыгарга ла айдып турум: бойыгар кандый болгоныгардаҥ бийик сананбагар. Карын, кажыгарга ла Кудайдаҥ бӱдери канча кире берилгениле кеминде сананыгар» — деп бичиген (Рим. 12:3).

¹⁰ Экинчи ӱредӱ: Иегова Севнаны бойыныҥ јастыразын кӧрзӧ солынар болор деп, оны кезем тӱзеткен (Укаа 3:11, 12). Бу учурал јуундагы јаан молјузын јылыйткан улуска сӱреен јакшы тем болот. Мындый учуралда болуп калган болзогор, ачуурканбагар ла ичигерде ачу тутпагар. Карын, андый айалгада Иеговага бастыра ийде-кӱчигерди салып иштегер ле каруузына тургусканынаҥ оныҥ сӱӱжин кӧрӱгер. Анайда ок теҥеридеги Адабыс бистиҥ тӱзедилип болорысты кӧрзин деп турган болзоос, биске јобош болор керек. (Петрдыҥ 1-кы самаразы 5:6, 7 кычырыгар.) Кудай бисти сӱӱп турганынаҥ улам тӱзедип јат, оныҥ учун оныҥ колында јымжак той-балкаштый болуп артаактар.

¹¹ Ӱчинчи ӱредӱ: Севнала болгон учуралда Иегова улусты тӱзедер јаҥду улуска, темдектезе, ада-энелерге ле христиан јуундагы кӧрӧӧчилерге сӱреен јакшы тем кӧргӱскен. Олор неге ӱренер аргалу? Иегова кинчекти кӧрӧр кӱӱни јок, је кижини тӱзедип тура, оны кичееп јат. Слерге балагарды, јуундагы аканы эмезе эјени тӱзедерге  келишсе, кижини јаман кӧрбӧй, оныҥ јастыра кылыгын јаман кӧрӱп, Иегованаҥ тем алараар ба? (Иуданыҥ самаразы 22, 23).

12—14. а) Иегованыҥ каруузына тургузып турганын кезик улус канайып алынат? б) Бир ака Агару Бичиктиҥ болужыла кылык-јаҥын канайып солыган ла кандый алкыштар алган?

¹² Кезик христиандар тӱзедӱни алган кийнинде ачынганын ундып болбой, Кудайдаҥ ла оныҥ албатызынаҥ ырап калат (Евр. 3:12, 13). Андый кижиге болужар арга бар ба? Грэм деп аканыҥ темин кӧрӱп ийеектер. Ол јууннаҥ чыгарылган, оноҥ орныктырылган, је кийнинде јарлабай барган. Канча да јыл ӧткӧн кийнинеҥ, алдында оныла најылажарга сананган бир аксагалды ого Агару Бичикле ӱредӱ ӧткӱрзин деп сураган.

¹³ Ол аксагал эске алат: «Грэм оны јууннаҥ чыгарып салган аксагалдарды улуркак болгонынаҥ улам јамандап туратан. Оныҥ учун Агару Бичик улуркак болоры керегинде нени айдып турганын ла бу кылык-јаҥ неге экелип турганын јаҥыс катап ӱренбегенис. Грэм бойын Кудайдыҥ Сӧзинеҥ кӱскӱнеҥ чилеп кӧрӱп баштаган, ондо кӧрӱнгени ого јарабаган. Ол бойыныҥ кӧзиндеги „тоорможынаҥ“ — улуркак болгонынаҥ улам улустыҥ јастыразын кӧрӱп турганы бойыныҥ ла јаманы деп оҥдоп ийеле, тургуза ла солынып баштаган. Ол христиан туштажуларды божотпой барган, Агару Бичикти тереҥ шиҥдеген ле кӱнӱҥ сайын мӱргӱӱрин јаҥжыгу эдип алган. Анайда ок билениҥ бажыныҥ кӧгӱс молјуларын бӱдӱрип баштаганыла ӱйин ле балдарын тыҥ сӱӱндирген» (Лука 6:41, 42; Иак. 1:23—25).

¹⁴ Бу аксагал оноҥ ары айдат: «Бир катап Грэм јӱрегиме тийген сӧстӧр айткан. Ол: „Мен чындыкты канча јыл билерим, пионер де болуп иштегем. Је јӱк эмди Иегованы сӱӱп јадым“ — деп айткан. Оноҥ удабай ла јуунныҥ туштажуларында микрофонло болужып турарына кӧстӧлгӧн. Бу молјузын ол тыҥ баалап јат. Мен оныҥ теминеҥ Кудайдыҥ алдында јобожыдынып, тӱзедӱни алынарга ӱренедим. Ол тушта, Кудайдыҥ алкыштары урулып баштаар деп айдарга јараар».

15. Кижини тӱзедип јада, оныҥ јӱрегин томултарга, нени эдер керек?

¹⁵ Јакшы ӱредӱчи озо ло баштап јакшы ӱренчик болот (1 Тим. 4:15, 16). Оныҥ учун Кудайдаҥ улусты тӱзедетен јаҥ алган улус Иегованыҥ јакаруларын бойлоры да кӱӱнзеп бӱдӱрер учурлу. Ол тушта улус олордыҥ јобожын кӧрӱп, олорды тоор ло тӱзеткенин ле ӱреткенин јеҥил алынар. Иисустыҥ темин кӧрӱп ийеектер.

16. Иисустыҥ теми улусты тӱзедерге канайып болужат?

¹⁶ Иисус јаантайын, керек дезе коркышту кӱч те болгон ӧйлӧрдӧ, Адазыныҥ сӧзин уккан (Матф. 26:39). Анайда ок оныҥ ӱредӱлери ле ойгоры Кудайдаҥ деп аҥылап айдатан (Иоанн 5:19, 30). Иисус јобожынаҥ ла сӧсуккурынаҥ улам килемкей ле бойын кысканбас ӱредӱчи болгон.  Оныҥ учун ачык јӱректӱ улус ого тартылып туратан. (Матфей 11:29 кычырыгар.) Ол јалакай сӧстӧриле сыныкту кулузындый эмезе буруксып јаткан кӱделидий улусты токынадып салатан (Матф. 12:19). Улус Иисустыҥ чыдамкай болгонын ченеп те турарда, темдектезе, элчилери улуркап јаҥыс бойын сананып турарда, ол олорды сӱӱштӱ ле јалакай тӱзеткен (Марк 9:33—37; Лука 22:24—27).

17. Аксагалдарга Кудайдыҥ ӱӱрин јакшы кабырарга, кандый кылык-јаҥ болужар?

¹⁷ Агару Бичикке тайанып улусты тӱзедетен јаҥду улус, Христостоҥ тем алып турза, ойгор болот. Анайып олор Кудайдыҥ ла Иисустыҥ башкартузына багынып турганын кӧргӱзет. Элчи Петр: «Кудайдыҥ слерге берилген ӱӱрин кабырыгар. Је мыны албан јокко, бойыгардыҥ кӱӱнигерле, Кудайга јараарыла эдигер, уйатту кирелтеге болуп эмес, кӱӱнзеп эдигер. Кудай бӱдӱмјилегенди бийлебей башкарыгар, је ӱӱрге тем кӧргӱзигер» — деп айткан (1 Пет. 5:2—4). Кӧрӧӧчилер Кудайга ла Иисуска — јуунныҥ бажына — кӱӱнзеп багынып турза, бойлорына да, кичееп турган улузына да туза болор (Иса. 32:1, 2, 17, 18).

18. а) Иегова ада-энелердеҥ нени некейт? б) Кудай ада-энелерге молјуларын бӱдӱрерге канайып болужат?

¹⁸ Бу принципти биледе де тузаланарга јараар. Агару Бичик билениҥ бажын: «Слер де, адалар, балдарыгарды ачындырбагар! Је Кайракан канайып ӱреткен ле јакыган эди, олорды анайып чыдадыгар» — деп кычырат (Еф. 6:4). Нениҥ учун мынайып эдер керек? Укаа сӧстӧр 19:18-ле болзо, ада-энелер балдарын таскатпай ла тӱзетпей турза, олордыҥ ӧлӱминде бурулу болуп калардаҥ айабас. Ада-энелер балдарын таскадары учун Кудайдыҥ алдына каруулу болгонын ундыбас учурлу (1 Сам. 3:12—14). Олор мӱргӱӱлде болуш сурап, оныҥ Сӧзинеҥ јӧп бедиреп, агару тынга башкартып турза, Иегова олорго ойгор ло керектӱ ийде-кӱч берет. (Иаковтыҥ самаразы 1:5 кычырыгар.)

19, 20. а) Иегованыҥ тӱзедӱзин алынып турзаас, бис кандый алкыштар аларыс? б) Келер јӧрмӧлдӧ нени шӱӱп кӧрӧрис?

¹⁹ Бис Иегованыҥ тӱзедӱзин алынып турзаас ла улусты тӱзедеринде Кудайдаҥ ла Иисустаҥ тем алзаас, кӧп алкыштар аларыс. Билелер, анайда ок јуундар амыр јерлер болуп калар. Ондо кажызы ла бой-бойын сӱӱп, баалап турар (Сар. 72:7). Иегованыҥ тӱзедӱзи бисти келер јӱрӱмге белетейт. Ондо Иегова Адабыс бисти кичеер ле ончобыс ӱргӱлјиге бир биледий бирлик јадарыс. (Исаия 11:9 кычырыгар *.) Мыны ундыбай турзаас, тӱзедӱнеҥ Кудайдыҥ сӱӱжин кӧрӧрис.

²⁰ Келер јӧрмӧлдӧ ада-энелер балдарын канайып таскадар аргалу ла тӱзединерге јуун биске канайып болужат деп кӧптӧдӧ кӧрӧрис. Анайда ок бойысты канайып тудунары керегинде ле тӱзедӱниҥ ачузынаҥ јаан ачунаҥ кыйарга, нени эдер керек деп шӱӱп кӧрӧрис.