Samwel mi kwong’o 17:1-58

  • Daudi uloyo Goliath (1-58)

    • Goliath uroko Israel (8-10)

    • Daudi uwodhere nikiedo ku Jafilisti (32-37)

    • Daudi ukiedo lwiny ku nying’ Yehova (45-47)

17  Jufilisti gigam gicoko dhu juaskari* migi pi lwiny. Gicokiri i Soko ma nwang’ere i ng’om mi Yuda, man gigonjo i Efes-damim i kind Soko kud Azeka.  Saul ku juaskari mir Israel de gicokiri man gigonjo i poga* mi Ela, e gikperiri pi nikiedo lwiny i dhu Jufilisti.  Jufilisti gibino i theng got acel, Juisrael ke gibino i theng got ma kucelo; poga re m’upoko kindgi.  E jarukara moko uwok kud i kagonjo mi Jufilisti; nyinge ubino Goliath man ebino dhanu mi Gath; edongo bot abusiel ku lac cing’ acel.*  Ekendo sabu mi mola i wiye, man eronyo koti mi cuma ma kume upangere iwi wagi wi wagi. Pek mi koti pare mi cumane ubino cekel elufu abic (5 000).*  Ekendo jamgwoko kor tielo i tiende, man ebielo tong’ m’adundo mi mola i ng’eye.  Yend tong’ pare ubino ma dit calu yen pa jacwii kendi, man wi tong’ne mi cuma kende ci pekne ubino cekel dak abusiel;* jamak ban pare ke utelo yo i wang’e.  E ewok ecungo, man ekok ni udul askari mir Israel kumae: “Pirang’o wubin wukperuru pi lwinyi? Nyo an a Jafilisti ngo, man wun ke wutie ngo jutic pa Sauli? Wung’ii iwu ng’atu moko man wuore elor i bang’a kwe.  Tekene etuc nikiedo kuda man enega, e wabidoko jutic mwu. Ento tek avoye man anege, wubidoko jutic mwa man wubitimo iwa.” 10  Jafilistine umedo kumae: “Aroko* udul askari mir Israel tin eni. Wumii ira ng’atu mwu acel man wakied kude!” 11  Kinde ma Saul ku Juisrael ceke giwinjo wec maeno ma Jafilisti uyero, ndiri ung’oy i igi man lworo de umondo lee i igi. 12  Nwang’u Daudi ubino wod Yese ma Jaefratha mi Bethlehem i ng’om mi Yuda. Yese ubino kud awiya ma co abora, man i rundi pa Saul nwang’u dong’ edaru tii. 13  Awobi pa Yese adek ma judongo gilubo tok Saul i lwiny. Wote adek ma gicidho i lwinyne gini e: ma kayu nyinge Eliab, mir arionde nyinge Abinadab, man mir adege ke nyinge Cama. 14  Daudi ubino nyathin ma cogo man awiya pagi adek ma judongo ke gilubo tok Saul. 15  Kinde ma Daudi ubino timo ni Saul, ebed ecidho bende wang’ ma pol i Bethlehem pi nikwayu rombe pa won. 16  I saa maeno, Jafilistine ubed ucoro nja kugweno kud uthieno man ecungo i wang’ Juisrael. Etimo kumeno pi nindo pier ang’wen. 17  I ng’eye, Yese uyero ni Daudi ma wode kumae: “Ka copere, gam nying cam m’acela efa* apar ma e, ku lungu mukathi apar ma e, iter pio pio ni umego peri i kagonjo. 18  Gam bende lungu cak m’umakere* apar ma e, iwok imii ni jadit mi juaskari.* Wok inyang’ ka nyo umego peri gitie ma ber, man idwog ku gin m’unyutho nia gibedo ma ber.” 19  Nwang’u wot Yesene gibino karacelo ku Saul, ku juaskari mir Israel mange ceke i poga mi Ela pi nikiedo i dhu Jufilisti. 20  E Daudi uai pir kugweno man eweko ng’atu moko udong’ ukur wi rombe; i ng’eye, eboyo dhu ter man ecidho tap calu ma won ung’olo ire. Kinde m’etundo i kagonjo, nwang’u juaskari gibecidho kaka ma gibikiedo i iye, ma gibekok ku kok mi lwiny. 21  Juisrael ku Jufilisti gikperiri ma udul monyman ubeneno wagi. 22  Ndhu ndhu Daudi ugam uweko ter pare i bang’ ng’atu m’ubeneno wi ter man eringo kaka ma lwiny ubetimere i iye. Saa m’etundo, ecaku penjo umego pare nia gibedo nenedi. 23  Kinde m’ebeweco kugi, jarukara ma nyinge Goliath ma Jafilisti m’uai kud i Gath ugam utundo. Ewok kud i kind udul askari mi Jufilisti, man eyero lembe ma rom m’ebed eyero i wang’e, e Daudi uwinjo lembene. 24  Saa ma dhanu mir Israel ceke gineno ng’atu maeno, ndiri umakugi, e giringo. 25  Dhanu mir Israel gibino yero kumae: “Wubeneno jalwo m’ubebino ca? Ebebino niroko* Israel. Ng’atu ma binege ubimo bimiyo ire lonyo ma dit, ebimiyo ire nyare, man ebiketho ot pa won biculo ngo palatha man bitimo ngo tic mange mir adici i Israel.” 26  E Daudi upenjo juaskari m’ucungo i ng’ete kumae: “Jubitimo ang’o ni ng’atu ma binego Jafilisti ca man ma bikabu lewic cen kud iwi Israeli? I andha ca Jafilisti maeni ma jutimo ngo yaa i kume etie ng’a, m’ebeng’ap ko niroko* udul askari pa Mungu ma kwo e?” 27  E juaskari gikoro ire lembe m’ubimo ng’olo man gimedo kumae: “Jubitimo kumeni ni ng’atu ma binege.” 28  Kinde ma Eliab m’umin Daudi ma kayu uwinjo ebeweco ku juaskari, ng’eicwiny umake i kume man epenje kumae: “Ibino timo ang’o piny kuni? Iweko rombe ma nok ca ku ng’a i langa kuca? Ang’eyo cuu nia rikini re m’ubesendi man itie ku paru ma rac i adundeni; ibino peri nineno lwiny.” 29  E Daudi uyero kumae: “Kawoni e alund atimo ang’o? An apenjo para apenja kende!” 30  Daudi ulund ulokere cen kud i bang’e, man epenjo ng’atu mange ku penji ma rom ku m’i wang’e, e juaskari gidwoko ire de lembe ma rom. 31  Ento jumoko giwinjo wec pa Daudi eno nyagwil, e gidwoko lembene ni Saul. Pieno Saul uoro jucidh julwong’e. 32  Daudi uwok uwacu ni Saul kumae: “Cwiny ng’atu moko kud ung’abere* pi Jafilisti maeni. An a jatic peri abicikiedo kude.” 33  Ento Saul uyero ni Daudi kumae: “Icopo cikiedo ngo i dhu Jafilisti maeno, kum fodi in aradu, en ke ecaku kiedo lwiny* niai ma fodi en aradu.” 34  Daudi ugam uyero ni Saul kumae: “An a jatic peri adoko jakwac mir udul rombe pa vwa. Nindo moko umvor ubin umaku urombo kud i dwol, nindo mange lundo urudi re m’ubino. 35  Ariemo tokgi agoyogi, e abodho rombe kud i cing’gi. Kinde ma gilokiri i kuma, amakugi ku yir mi tikgi* athorogi man anegogi. 36  An a jatic peri anego umvor kud urudi de, Jafilisti maeni ma jutimo ngo yaa i kume bidoko calu acel m’i kindgi, kum eroko udul askari pa Mungu ma kwo.” 37  Daudi umedo kumae: “Yehova m’ubodha kud i the lwet cing umvor man kud i the lwet cing urudi re ma bibodha kud i cing’ Jafilisti maeni.” E Saul uyero ni Daudi kumae: “Cidhi, dong’ Yehova ubed kudi.” 38  Saul ugam uronyo Daudi ku kendi pare. Ekendo sabu mi mola i wiye, i ng’eye eronyo koti mi cuma i kume. 39  Daudi udok utwiyo palamularu pa Saul iwi kendi pare man epimo niwotho, ento woth uvoye, kum nwang’u eng’iyo kugi ngo. Daudi ugam uyero ni Saul kumae: “Acopo wotho ngo ku piny maeni, kum ang’iyo kugi ngo.” E Daudi uwodhogi cen. 40  I ng’eye, eting’o uluth pare i cinge man eng’iyo kidi abic ma kumgi foth i poga keca, ekethogi i usau pare mi kwac, lacur pare ke ubino i cinge. E ecaku coro i bang’ Jafilisti. 41  Jafilistine de ucoro ceng’ini mandha ku Daudi, man jamak ban pare utelo yo i wang’e. 42  Kinde ma Jafilisti uneno Daudi, ecaye man evone; pilembe ebino de aradu ma kume leng’ man wang’e leng’. 43  E Jafilistine uwacu ni Daudi kumae: “Nyo an a gwok m’ibebino i bang’a ku yen e?” I ng’eye, elamu Daudi ku nying’ mungu pare. 44  E eyero ni Daudi kumae: “Bin i bang’a do, abimiyo ringi ni winyo mi kor polo man ni yedi mi lum.” 45  Daudi udwoko ni Jafilistine kumae: “Ibebino i bang’a ku palamularu, ku tong’ man bende tong’ m’adundo, ento an abebino i beng’i i nying’ Yehova Mungu mir udul, ma en e Mungu mir udul askari mir Israel m’iroko.* 46  Tin eni Yehova bimiyi i cinga, abinegi man abithumo wii cen; bende tinuni abimiyo avuj dhanu mi kagonjo mi Jufilisti ni winyo mi kor polo man ni yedi mi ng’om; e dhanu mi ng’om ceke bing’eyo nia Mungu unuti andha i Israel. 47  Man dhanu zoo m’ucokiri keni* bing’eyo nia Yehova mbe ku yeny mi palamularu kadi mi tong’ pi nibodhowa, kum lwiny tie pa Yehova man ebimiyo wun ceke i cingwa.” 48  E Jafilisti utugo woth man ecoro ceng’ini mandha ku Daudi, ento Daudi uringo pio pio yor i bang’ udul mony mi judegi migi pi nirombo ku Jafilistine. 49  Daudi ugam uroyo cinge i usau pare man ewodho kidi acel, e eng’ure ku lacur. Ecanyu Jafilistine i terwang’e, man kidi umondo sok i terwang’e, e erwombere piny i ng’om arieba wang’e. 50  Kumeno re ma Daudi uvoyo Jafilisti maeno ku lacur man ku kidi acel. Daudi ugoye i ng’om man enege ma ke nwang’u palamularu de mbe i cinge. 51  Daudi umedere ku ng’wec man ewok ecungo i wiye. E emaku palamularu pa Jafilistine ewodhe kud i ukorone man ethumo ng’ute, kara jung’ey nia etho andha. Kinde ma Jufilisti gineno nia jarukara migi udaru tho, gikonjo ng’wec. 52  E dhanu mir Israel ku mi Yuda giai malu man gikok ma tek, giriemo tok Jufilisti niai kud i poga nicidho i dhugang’ mir Ekron. Avuj Jufilisti m’utho uvuto i gengi niai i Caraim nitundo i Gath man i Ekron. 53  I ng’ey ma Juisrael giriemo tok Jufilisti ma tek mandha, giloko gidok giyaku piny mi kagonjo migi. 54  I ng’eye, Daudi uting’o wi Jafilisti etero i Yeruzalem, ento jamlwiny pa Jafilistine eketho i hema pare. 55  Kinde ma Saul uneno Daudi ubecirombo ku Jafilisti, epenjo Abner ma jatel wi udul askari pare kumae: “Abner, jalawobi maeni tie wod ng’a?” Abner udwoko ire kumae: “Tek andha ibedo kwo,* E ubimo, ang’eyo ngo!” 56  Ubimo uyero kumae: “Say ning’eyo nia won jalawobi maeni tie ng’a.” 57  Pieno, saa ma Daudi udwogo ku kaka m’eai enego iye Jafilisti, e ndhu ndhu Abner uting’e man etere i wang’ Saul ku wi Jafilisti i cinge. 58  E Saul upenje kumae: “Jalawobi, in i wod ng’a?” Daudi udwoko ire kumae: “An a wod jatic peri ma Yese ma Jabethlehem.”

Korolembe mi There

I dhu Juebrania: “kagonjo.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Dongo pare ubino kago metre 2,9. Nen Thenge ma jumedo B14.
Kago kilo 57. Nen Thenge ma jumedo B14.
Kago kilo 6,84. Nen Thenge ma jumedo B14.
Kunoke “Abolo piem i dhu.”
Kago litre 22. Nen Thenge ma jumedo B14.
Kunoke “jadit mi dhanu elufu.”
I dhu Juebrania: “cak.”
Kunoke “Ebebino bolo piem i dhu.”
Kunoke “nibolo piem i dhu.”
Kunoke “Tegocwiny pa ng’atu moko kud uthum.”
Kunoke “en e askari.”
Kunoke “ku dinggi.”
Kunoke “m’ibolo piem i dhoge.”
I dhu Juebrania: “cokiri meni ceke.”
Kunoke “Tek ng’eyong’ec peri bedo kwo.”