KINDE ma Yesu ubino timo tic pare iwi ng’om keni, enyuthere nia etie “jakwac ma ber.” (Yoh. 10:11) Saa m’eneno udul dhanu ubelubo toke kud ava, “ngisi nege i kumgi, kum givoc gilal de, calu rombe ma jakwac umbe kugi.” (Mat. 9:36) Petro ku jukwenda mange gineno kite m’ebed edieng’ ko ku dhanu ku mer. Yesu ukoc bor dit ku jukwac mi vupo ma gibino i Israel, ma gibed giwenjo udul rombe, uketho rombe ubed lal swa man gibino ku kec i thenge mi tipo. (Eze. 34:7, 8) Yesu uweko lapor ma ber mi ponjo rombe man mi dieng’ pigi, uketho etuc kadok nimio kwo pare pigi. Lapor parene ugam uponjo jukwenda kite ma gin bende gicopo nikonyo ko weg yioyic kara gidwog i bang’ Yehova ma tie ‘Jakwac ku Jaliew mi ng’eyong’ec [migi].’​—1 Pet. 2:25.

² Nindo moko, kinde ma Yesu ubino weco ku Petro, enyutho cuu nia pire tie tek nimio cam man nikwayu rombe pare. (Yoh. 21:15-17) M’umbe jiji, lembe m’eyerone ugam umulo adunde Petro lee, uketho i ng’eye, etuc nimio juk ni judong cokiri mi rundi ma kwong’a kumae: “Wukwai udul pa Mungu ma ni i kindwu, wunen wigi de, ma jukucukowu acuka ngo, ento ni kum avane m’unegowu, calku yeny ma Mungu yenyo; kadi kum kuloka ma rac de ngo, endre ku pidoic ma yot; kadi kud wurwodh arwodha wi ju ma jukethowu i wigi, endre wukethru ni por ni udul.” (1 Pet. 5:1-3) Juk maeno ma Petro umio  utie bende pi juliew i cokiri tin eni. Pi nilubo lapor pa Yesu, judong cokiri gibekwayu rombe kud ava man ma jubecung’ogi acung’a ngo, gibenyutho lapor ma ber ni rombe, man gitie i kabedo ma kwong’a i tic pa Yehova.​—Ebr. 13:7.

³ Kwayu wanyuth foyofoc mwa ni juliew maeno ma tipo ukethogi en i cokiri, pilembe wabenwang’u bero lee ni kum dieng’ ma gibedieng’ ko piwa. Ku lapor, juliew gitielo cwinywa man gidieng’ ku ng’atuman acel acel i cokiri. Kubang’ yenga, gitelo wi coko ma tung’ tung’ aketha cwinygi, pi nitielo yioyic mi dhanu ceke. (Rum. 12:8) Kero ma gibetimo pi nigwoko rombe i kum lembe ma reco, calu ve i kum jutimrac, uketho watie museme. (Isa. 32:2; Tit. 1:9-11) Gibetelo wiwa i lembanyong’a uketho wabenwang’u tielocwiny mi medara nirweyo kud amora kubang’ dwi. (Ebr. 13:15-17) Nikadhu kud i “giramia [maeno ma] dhanu,” Yehova ubeteng’o cokiri.​—Ef. 4:8, 11, 12.

⁴ Kara cokiri unwang’ gwok ma cuu, umego ma jukethogi gibed juliew, gicikiri nipong’o lembe ma tung’ tung’ ma Biblia ubekwayu i bang’gi. Jucopo yero nia tipo maleng’ re m’ukethogi, kende kende nwang’u gipong’o lembene. (Tic. 20:28) Ku lemandha, mukero mi lembe ma Biblia ubekwayu nia juliew ma Jukristu gipong’ utie malu, pilembe tic pa jaliew utie ngo tic mi tuko. Ento, lembene gitie ngo i mukero ma malu akeca ma nia pong’ogi cicopere ngo ni jumaco ma gimaru Yehova man ma gibemito etii kugi. Dhanu ceke gicikiri nineno  kamaleng’ nia juliew gitie dhanu m’ubetio ku juk mi Biblia i lembe ceke mi kwo migi ma kubang’ ceng’.

⁵ I waraga pare ma kwong’a m’egoro ni Timoteo man i waraga m’egoro ni Tito, jakwenda Paulo ukwanu lembe ma juliew gicikiri nipong’o. I 1 Timoteo 3:1-7, egoro kumae: ‘Tek ng’atu moko beyenyo tic pa jaliew, nwang’u ebeyenyo tic ma ber. Ka kumeno jaliew ukoubed ma adote mbe i kume be, cwar dhaku acel, ng’atu ma dhiro wi ava gin ceke, ma pidoie nger, ng’atu ma ketho tic cungo cuu, ng’atu ma gwoko welo ber, ng’atu m’ung’eyo rieko mi ponji; ng’atu ma jakwakwa ngo wi pigulok, ma goyo jo de ngo; ento ng’atu ma mol, ma japiem ungo, ng’atu ma jamar sente hai ngo, ng’atu ma bimo wi juode cuu, ma nyithindhe de giwore umbe lele; (ento tek ng’atu m’ung’eyo bimo wi juode gire ngo, ebing’ei gwoko [cokiri] pa Mungu nenedi?) ng’atu ma foduyio kawono re ngo, kum marmoko ebitingre ebipodho i lembapoka pa Jok. Man ke ekoebed ng’atu ma ju ma woko de gibegiwacu ya pire ber be; kara kud epodh i agobe kud uwic pa Wonabali bende.’

⁶ Ni Tito ke Paulo ugoro kumae: ‘Kum lembe nini aweki i Krete, kara iyik gin m’urem, man iketh judong [cokiri] ku bang’ adhura ceke, calu ang’olo iri: tek ng’atu moko adote mbe i wie, en e nico ma won dhaku acel, ma won nyithindho m’uyio, ma judotogi ngo nia [giweg tarwang’] kadi juco. Kum jaliew kobedo ma adote mbe i wie be, calu jakurpiny pa Mungu; udhuko ngo, jang’ecwiny ma vur vur de ngo, jakwakwa ma wi pigulok ungo, jagoc ungo, jamar kuloka ma rac ungo; ento ebed ng’atu ma gwoko (jolo) welo ber , ma jamar  gin ma ber, ma pidoie nger, ma pwe, ma leng’ de, ma kwere gire; ma cwinye cungo ki kum lembe mandha [kara ebed ku bodho mi ponji], kara ecopo juko juk ku ponji m’ulil, ecopo tuco wi jupiem bende.’​—Tit. 1:5-9.

⁷ Kadok ku kwong’a lembe maeno ma Biblia ubekwayu i bang’ juliew copo nen nia gipek akeca, umego gicikiri ngo nilworo nia gicopo romo ngo nipong’ogi. Kinde ma gibenyutho kite ma beco maeno ma Biblia ubekwayu i bang’ juliew, gitielo bende cwiny jumange i cokiri nitimo lembe ma rom. Paulo ukiewo nia Yehova umio “giramia [maeno ma] dhanu” “pi teng’ini mi jumaleng’ ni tic mi timotim, ni gomogom mi kum [Kristu], cil, ma wan ceke watundo kum yioyic ma calacel, man kum ng’eyong’ec pa Wod Mungu, ni ng’atu ma kadongone jik, ni mukero mi kadongo mi pong’ pa Kristu.”​—Ef. 4:8, 12, 13.

⁸ Juliew gitie jumaco m’awiya ngo kadi m’uyio kawono, niwacu m’umondo ma nyen i lemandha. Ento, gitie jumaco ma gidaru nyutho i kwo migi nia gitie Jukristu pi nindo dupa, ma gitie ku ng’eyong’ec ma cuu mi Biblia, ma ginyang’ cuu i Lembagora, man ma gimaru cokiri andhandha. Gitie ku tegocwiny mi kogo wi jutimrac man mi twinyogi; pieno gigwoko rombe i kum ng’atu moko  ci ma copo cwalugi i lembe ma rac. (Isa. 32:2) Juliew gitie ju ma cokiri zoo ung’eyo ma ber nia gitie dhanu m’uteng’ini i tipo, man ma gidieng’ andhandha pir udul rombe pa Mungu.

⁹ Umego ma giromo ya gibed juliew, ginyutho rieko i lembe ceke mi kwo migi. Kan egamu dhaku, kwayu jaliew ubed ng’atu m’ubeworo cik mi Jukristu iwi gamiri; niwacu, ebed cwar dhaku acel, man ng’atu ma bimo wi juode cuu. Kan etie kud awiya ma juic ma gibewore m’umbe lele, man ma adote mbe i wigi nia giweg tarwang’ kunoke juthwon, umego ku nyimego mi cokiri gicopo bino i bang’e yot yot pi nikwayu juk man telowic iwi lembe mi kwo mi juruot man mi Jukristu. Jaliew utie bende ng’atu m’adote mbe i wie man ma kadok ju ma woko de giyero pire ber. Adote mi lembe moko ma rac m’etimo andha ucikere ngo niwinjere i wie, kara nying’ cokiri kud ucidere. Kwayu ngo ebed ng’atu ma jujuko i kind nindo ma ceng’ini eni pi dubo moko ma pek m’etimo. Lapor pare ma ber copo cwalu dhanu mange mi cokiri nikwanyu kothe yot yot, man nibedo ku genogen iwi gwok mi tipo m’ebemio igi.​—1 Kor. 11:1; 16:15, 16.

¹⁰ Umego maeno ma giromo, gitie ku copo mi timo i cokiri mi Jukristu kit tic ma rom ku mi judongo mir Israel, ma Biblia uyero nia gibino dhanu ma riek, ma gitie ku ng’eyong’ec man ma ging’eyo lembe dupa. (Poi. 1:13) Kadok judong cokiri gitie dhanu ma gileng’ ungo de, ento ging’eyiri i cokiri man kaka ma gibekwo i ie nia gitie dhanu m’atira, ma woro Mungu, man ma gidaru nyutho pi nindo dupa nia gibekwo nimakere ku cik  pa Mungu. Calu ma gimbe kud adote i wigi, gicopo weco i wang’ cokiri thwolo thwolo m’umbe lworo.​—Rum. 3:23.

¹¹ Umego ma giromo ya gibed juliew gitie dhanu ma gidhiro wi ava gin ceke, niwacu gikadhu ngo mukero i kwo migi man i kite ma gibekwo ko ku dhanu mange. Gicwaku ngo lembe i abinga. Ento, i lembe ceke ma gibetimo, gikadhu ngo mukero man gikweriri gigi. Gikadhu ngo mukero bende i lembe ma calu ve camu, meth, tuko, man galuwang’. Gimadhu ngo kong’o nikadhu mukero kara kud juyer nia gimer ku kong’o kunoke nia gitie jumero. Ecopo bedo tek ni ng’atu ma kong’o udaru kadhu i wang’e nikwerere gire, man ecopo lubo ngo kilili lembe mi cokiri i saa maeno.

¹² Pi nitimo tic pa jaliew i cokiri, ubekwayu ng’atini ubed umego ma pangu lembe ceke kakare kakare. Lembuno ucikere ninen i kume en gire, i pacu pare, man i tic pare ma tung’ tung’ ma kubang’ ceng’. Umego ma kumeno dwoko ngo lembe m’ukwayu etim tin pi nindo ma cen, ento eng’eyo lembe m’ubekwayere man epangu program ndhu ndhu. Emoko kikiki i kum cik pa Mungu.

¹³ Jaliew ucikere nibedo ng’atu ma mol, niwacu ma lembe pare ie tek ungo. Ecikere nibedo ng’atu ma copo timo tic i acel karacelo kud umego mange mi guriri mi judong cokiri man nidiko cinge kugi. Ecikere ning’eyo copo pare cuu man niyenyo ngo nia jumange utim lembe kwa i kite m’emaru en. Jaliew ma kumeno cerere ngo kwa iwi paru pare, man eketho ngo nia paru pare re ma cuu nisagu mi judong cokiri wadi. Eng’eyo nia jumange gicopo bedo ku kite kunoke copo ma en embe  ko. Jadit cokiri nyutho nia etie ng’atu ma lembe pare ie tek ungo, nwang’u ebeketho paru pare zoo ujengere iwi Lembagora man ebetimo kero nilubo lapor pa Yesu Kristu. (Flp. 2:2-8) Jadit cokiri ucikere ngo nibedo japiem, jalii, kunoke ng’atu ma goyo jo ento enyutho woro m’ukwayere ni dhanu mange, man enenogi nia gidit nisagu en. Etie ngo udhuko, niwacu ng’atu ma wie tek, ma saa ceke bediyo jumange nia gilub en kunoke giyii kwa paru pare. Ng’ecwiny make vur vur ungo, ento ekwo ku kwiocwiny ku jumange.

¹⁴ Bende, ng’atu m’uromo nibedo jaliew i cokiri tie ng’atu ma pidoie nger. Thelembene, etie ng’atu ma yo, ento ma maku ngo lembe vur vur. Enyang’ ma ber i cik mir ukungu mi Biblia man eng’eyo kite mi tio kugi. Ng’atu ma pidoie nger tie ng’atu ma jolo juk man telowic ma jumio ire. Etie ngo won umbili.

¹⁵ Jakwenda Paulo unyutho ni Tito nia jaliew ucikere nibedo ng’atu ma jamar gin ma ber. Ecikere nibedo ng’atu ma pwe man ma leng’. Ukwayu kite maeno unen i ayi m’ebekwo ko ku jumange man i ayi m’ecungo ko ma tek i kum gin m’atira man ma ber. Etie ng’atu m’umoko kikiki i kum Yehova man ma diko cinge saa ceke i kum cik pare ma pwe. Etie ng’atu ma gwoko amung’. Etie bende ng’atu ma jolo welo; emiere man emio piny pare ku berocwinye pi nikonyo jumange.​—Tic. 20:33-35.

¹⁶ Kara jaliew utim tic ma ber, ecikere bende nibedo jabodho mi ponji. Nimakere ku wec ma Paulo uyero ni Tito, kwayu jaliew ubed ng’atu “ma cwinye cungo ki kum lembe mandha ma calku [bodho mi] ponji, kara ecopo  juko juk ku ponji m’ulil, ecopo tuco wi jupiem bende.” (Tit. 1:9) Pieno, ecopo ninyamu i lembe ku dhanu, ninyutho cuu gin m’ubecwaku wec pare, nidaru piem, man nitio ku Lembagora i ayi ma copo cwalu jumange niyio man ma copo tielo yioyic migi. Jaliew tio ku bodho maeno mi ponji i saa ma lembe utie ber man i saa ma lembe tie rac bende. (2 Tim. 4:2) Enyutho cirocir man molo m’ukwayere pi nitwinyo ng’atu m’utimo kosa, kunoke pi nikonyo ng’atu ma tie ku jiji man nicwale etim lembe ma ber nimakere ku yioyic. Kan umego moko tie ku bodho mi ponjo dhanu dupa kunoke ng’atu acel, eno nyutho nia epong’o lembe maeno ma pire tek ma Biblia ubekwayu pi nibedo jaliew.

¹⁷ Pire tie tek nia judong cokiri gibed kud amora i tic mi lembanyong’a. Ecikere ninen kamaleng’ nia kadok i lembe maeno bende, gibeii nilubo lapor pa Yesu, m’ubed uketho tic mi rweyo lembanyong’a i kabedo ma kwong’a i kwo pare. Yesu udieng’ pi julub pare man ekonyogi gidok jurwei ma beco man ma weg amora. (Mk. 1:38; Lk. 8:1) Kumeno bende, ka judong cokiri gitie saa ceke kud amora i tic mi lembanyong’a kadok program migi usagu de, lapor migi konyo cokiri zoo nibedo kud amora ma rom. Man ka judong cokiri giberweyo karacelo ku juruot migi man kud umego ku nyimego mange mi cokiri, gituc nitielo cwinygi i kindgi ma ber.​—Rum. 1:11, 12.

¹⁸ Lembe maeno zoo ma Biblia ubekwayu i bang’ jaliew copo nen ni ter ma pek dit. I andha, jaliew moko mbe ma romo pong’o lembe maeno dak wi dak. Ento kwayu ngo jadit cokiri moko urem magwei i lembene  moko i ayi ma romo nen kamaleng’ nia lembene tie ng’ico pare ma lee. Judong cokiri moko copo bedo tek lee i lembene moko, jumange lundo giromo bedo tek i lembene mange. Eno ketho guriri zoo mi judong cokiri bedo ku kite ceke ma beco maeno ma Biblia ubekwayu pi nitelo cuu wi cokiri pa Mungu.

¹⁹ Kinde ma guriri mi judong cokiri ubeneno nia jukani ma giromo doko juliew i cokiri, kwayu judong cokiri gipoi i kum wec ma e ma jakwenda Paulo ukiewo: “Ayero . . . ni dhanu ceke ma ni i kindwu kubang’gi kubang’gi, ng’atuman ie kud upid pire gire ma sagu ma maku ie pidi; ento ie pid kumeni calu pidoie bedo nger, calu mukero mi yioyic ma Mungu daru mio ni dhanu ceke kubang’gi kubang’gi.” (Rum. 12:3) Jadit cokiriman ucikere ngo ninenere nia edit nisagu jumange. Kinde ma gibeng’io ka nyo umego moko upong’o lembe ma Biblia ubekwayu, mito ngo jadit cokiri moko ukethere nia etie “pwe ma sagu [mukero].” (Ekl. 7:16) Guriri mi judong cokiri ucikere ning’eyo cuu lembe ma Lembagora ubekwayu pi nidoko jaliew, man ning’io ka nyo umego ma gibeneno nia copo doko jadit cokiri upong’o lembenegi i mukero m’ukwayere. Kara ng’iong’ic migine unyuth nia gibeworo cuu cik ma pwe pa Yehova man gibeneno bero mi cokiri, kwayu ging’ei nia wa dhanu waleng’ ungo, man kud gibed kud akoyakoya man umbili. Kinde ma gibeneno  nia umego ma kani ma romo nwang’u rwom, gibirwo pi nikwayu telowic pa tipo maleng’ pa Mungu, man gibing’io cuu ka nyo umegone upong’o lembe ma Biblia ubekwayu. Eno tie acel m’i kind rwom ma pek ma ni i kor judong cokiri, man gicikiri nipong’o rwomne nimakere ku cimowang’ ma e ma Paulo umio: “Kud iketh cingi vur vur [iwi] ng’atu moko.”​—1 Tim. 5:21, 22.

²⁰ Umego ma giromo nibedo ku rwom i cokiri ginyutho kamaleng’ nia tipo maleng’ re m’ubetelo wigi, man gicego nying’ tipone i kwo migi. Paul ukwanu thenge abung’wen mi nying’ tipo, eyero kumae: “Ento nying’ tipo en e mer, ku mutoro, ku kwiocwiny, ku mwonyolembe hai, ku bedo ber ku dhanu, ku berocwiny, ku bedo mandha (yioyic), ku molcwiny, ku kwerigijo.” (Gal. 5:22, 23) Juliew ma kumeno giyomo cwiny umego ku nyimego man gikonyo cokiri zoo nitimo thier ni Mungu i acel. Timo migi man adwogi ma ber mi tic ma tek ma gibetimo nyutho andhandha nia tipo maleng’ ukethogi en.​—Tic. 20:28.

²¹ Pire tie tek dit nia judong cokiri gidik cinggi adika pi niketho cokiri ubed i acel. Timo migi man kothgi copo koc, ento gigwoko bedo i acel i guriri mi judong cokiri nwang’u ng’atuman ubewinjo wadi ku woro, kadok paru migi copo rombo ngo iwi lembe ceke ma gibeweco i wie de. Ng’atuman ucikere ngo nicerere iwi paru pare, ento nibedo ayika nidiko cinge i kum yub ma tokcen ma guriri mi judong cokiri umaku, ka fodi yubne uturo ngo cik  mir ukungu mi Biblia. Nibedo mbe ku pidoic mi ceriri iwi paru mijo nyutho nia ng’atini uweko “rieko m’uai malu,” ma en e “mi kwiocwiny, [man ma] yo de” re m’utel wie. (Yak. 3:17, 18) Jadit cokiri moko mbe m’ucikere niparu nia edit ma sagu jumange, man nisayu ya ebim wi jumange. Judong cokiri ginyutho andhandha nia gibetimo karacelo ku Yehova nwang’u gibediko cingi adika i kindgi i guriri migi pi bero mi cokiri.​—1 Kor., thek 12; Kol. 2:19.

²² Jukristu ma co ma giteng’ini i tipo gicikiri nibedo kud ava mi doko juliew i cokiri. (1 Tim. 3:1) Re, nibedo jadit cokiri tie tic ma kwayu miiri ma lee. Niwacu, nibedo ayika pi nikonyo umego ku nyimego i yeny migi man nigwokogi i thenge mi tipo. Niyenyo tic mi doko jaliew i cokiri thelembene tie nitimo kero pi nipong’o lembe ma tung’ tung’ ma Lembagora ubekwayu.

²³ Umego moko m’udaru timo ku bedopwe pi nindo dupa calu jadit cokiri copo nwang’ere ku twoyo m’ubegalu kunoke ku macero moko mange. Saa moko nyo pi oro pare m’ucidho, ecopo bedo mbe ku copo mi timo tic ma tung’ tung’ ma jaliew ucikere nitimo. Kadok kumeno de, jucikiri asu nimio ire woro man ninene calu jadit cokiri ka fodi rwom pare uweke ngo. Pire tie tek ungo nia ewek nibedo jadit cokiri pi macero pare maeno. Umego maeno uromo asu ku yung ma wang’ ario ma jumio ni judong cokiri mange ceke ma gibekwayu rombe ku kero migi zoo.

 ²⁴ Ento kan umego moko unwang’u nia ecopo bedo ber ire niweko tic pa jadit cokiri ni kum lembe m’ulokere i kwo pare m’ubecere nimedere ku ticne, ecopo ng’io niweko. (1 Pet. 5:2) Re asu jucikiri niwore, kum ecopo bedo ku kony lee ni cokiri, kadok dong’ ebetimo ngo tic pa jadit cokiri de.

²⁵ Judong cokiri gitie ku rwom dupa i cokiri. I kindgi, junwang’u jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri, jagor, janen wi tic mi lembanyong’a, jatel wi ponji mi Otkur ma Wiw, man janen wi coko mi Kwo man tic. Judong cokiri ma dupa, gitimo calu junen wi ungu mi lembanyong’a. Judong cokiri gitimo i rwom migi ma tung’ tung’ pi nindo ma welne mbe. Ento, kan umego moko udok kaka mange, kunoke etie ku twoyo m’ubecere ku pong’o rwom pare, kadi etie ngo jadit cokiri pilembe dong’ epong’o ngo lembe ma Biblia ubekwayu, jucopo ng’io ng’atu mange i kind judong cokiri kakare. I cokiri ma wend juliew tie nok i ie, ecopo bedo ber nia jadit cokiri acel ubed ku tic ma kadhu acel nitundo m’umego mange gibipong’o lembe ma Biblia ubekwayu pi nidoko judong cokiri.

²⁶ Jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri re ma telo wi coko mi guriri mi judong cokiri. Kadok kumeno de, etimo karacelo ku judong cokiri mange ku jwigiri pi nikwayu udul rombe pa Mungu. (Rum. 12:10; 1 Pet. 5:2, 3) Ecikere nibedo ng’atu ma kpero lembe ma ber man ma telo wi lembe cuu.​—Rum. 12:8.

²⁷ Jagor tio iwi karatasi ma tung’ tung’ mi cokiri man enyutho pir atwong’a ma pigi tek ni judong cokiri. Kan  ukwayere, jucopo ng’io jadit cokiri mange kunoke jakony tic m’uromo, pi nikonye.

²⁸ Janen wi tic mi lembanyong’a telo wi yub ceke man lembe mange ceke m’uneno tic mi lembanyong’a. I thum pa yenga acel kubang’ dwi, epangu program mi liewo ungu acel mi lembanyong’a. I cokiri ma thindho, ma ungu mi lembanyong’a tie nok i ie, ecopo liewo unguman wang’ ario i oro acel. I saa mi liewne, en re m’etelo wi coko mi lembanyong’a, erweyo karacelo kud umego ku nyimego mir ungune, man ecidho kugi i liew migi man i bang’ dhanu ma giponjo kugi Biblia.

²⁹ Acel m’i kind rwom ma pigi tek i cokiri tie nibedo janen wi ungu mi lembanyong’a. Tic pare uketho i ie (1) nidieng’ cuu ku thenge mi tipo pa ng’atuman mir ungu pare; (2) nikonyo jarweiman mir ungu pare nirweyo nja kud amora man kud anyong’a; (3) nikonyo kunoke nitendo jukony tic ma gini i ungu pare kara gitund niromo pi ninwang’u rwom mange ma tung’ tung’ i cokiri. Guriri mi judong cokiri re ma ng’io nia umego ma kani dhe ma giromo cuu pi nipong’o rwom maeno kakare kakare.

³⁰ Calu tic maeno tie tic mi kwac, kan ecopere, junen wi ungu mi lembanyong’a gicikiri nibedo judong cokiri. Kunoke jucopo kemio rwomne ni jakony tic m’uromo nitundo ma jadit cokiri moko binwang’ere. Jakony tic ma jumio ire rwom maeno julwong’e jakony mir ungu mi lembanyong’a, pilembe etie ngo jaliew i cokiri. Pieno, ecikere nitimo tic maeno i the telowic mi judong cokiri.

 ³¹ Lembe mange ma pire tek ma janen wi ungu mi lembanyong’a ucikere nitimo tie nibedo ma kwong’a i tic mi lembanyong’a. Kan eberweyo nja man etie kud amora, lapor pare bitielo cwiny jurwei mir ungu pare. Etie ber niketho program mi lembanyong’a mir ungu urombi ku program mi jurwei ma dupa, pilembe jurwei gibed gimaru tielocwiny man kony ma ginwang’u ka giberweyo karacelo. (Lk. 10:1-16) Janen wi ungu mi lembanyong’a ucikere nineno nia kabedo ma jubirweyo i ie utie kwa. Wang’ ma pol en re m’etelo wi coko mi lembanyong’a man epoko jurwei pi nicirweyo. Kan ebibedo mbe, ecikere nimaku yub kara jadit cokiri mange, kunoke jakony tic moko utel wi coko mi lembanyong’a kara jurwei unwang’ telowic m’ubekwayere. Ento ka jadit cokiri man jakony tic de bibedo mbe, ebimaku yubne ku jarwei moko m’uromo.

³² Janen wi ungu mi lembanyong’a ucikere nilar nyutho ni jurwei mir ungu pare pi liew pa janen wi tic mi lembanyong’a man ebiyawu kumgi kara ginwang’ bero i liewne. Kan elar enyutho pi liew maeno ni jurwei zoo mir ungu pare, gicopo dikiri kud amora i ie.

³³ Etie ber nia wel mi jurwei ubed nyanok i unguman mi lembanyong’a. Eno konyo janen wi ungu kara eng’ei cuu jurwei ceke ma gini i ungu pare. Bende calu jakwac ma jamer, edieng’ cuu mandha ku ng’atuman acel acel mir ungu pare. Etimo kero nikonyo man nitielo cwiny ng’atuman acel acel kara edikere i tic mi lembanyong’a man i coko ma tung’ tung’ mi cokiri. Emiere bende pi nitimo lembe mange ceke m’ubekwayere pi nikonyo ng’atuman umedere nibedo tek i tipo. Ecidh eliewo ng’atuman  m’uberemo kunoke ma cwinye tur pi nitielo cwinye. Tielocwiny man juk m’ebemio copo cwalu jumoko kara gitim kero ninwang’u rwom mange i cokiri pi nikonyo lee mandha umego ku nyimego. Janen wi ungu mi lembanyong’a biketho wie asagane pi nikonyo ju ma gini i ungu pare mi lembanyong’a. Ento, calu etie jadit cokiri man jakwac, ebidieng’ bende ku mer pir umego ku nyimego ceke mi cokiri man ebibedo ayika nikonyo ng’atu moko ci m’utie ku yeny.​—Tic. 20:17, 28.

³⁴ Tic mange pa janen wi ungu mi lembanyong’a tie nikonyo man nicoko dhu rapor mi lembanyong’a mi jurwei mir ungu pare. Edwoko rapor m’ecokone i bang’ jagor. Jarweiman copo dwoko tic yot ni janen wi ungu migi mi lembanyong’a nwang’u ebedwoko rapor pare con con. Jurwei copo mio rapor migi wang’ acel i bang’ janen wi ungu migi mi lembanyong’a i thum pa dwiman, kunoke gicopo roye i sanduku mi coko dhu rapor ma juketho i Ot Ker.

³⁵ Tic moko mange tie ma Komite mi tic mi cokiri re ma timo. Komitene bedo ku judong cokiri adek: jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri, jagor, man janen wi tic mi lembanyong’a. Ku lapor, komite maeno re ma yio nia jutii ku Ot Ker pi nyom man pi ponji mi kuny, man en re m’epoko jurwei i ungu ma tung’ tung’ mi lembanyong’a. Bende, umego mi komitene giketho cinggi i the karatasi mi kwayu tic pa jayab yo ma nja man ma jakony man mi kwayu tic mange ma tung’ tung’. Komite mi tic mi cokiri timo i the telowic mi guriri mi judong cokiri.

 ³⁶ Biro mi filial benyutho tic ma tung’ tung’ ma tap mir umego maeno man bende tic pa jatel wi ponji mi Otkur ma Wiw, janen wi coko mi Kwo man tic, man tic mir umego mange mi guriri mi judong cokiri.

³⁷ I cokiriman, guriri mi judong cokiri betimo coko i ng’ei nindo moko pi niweco iwi lembe m’uneno mediri mi tipo i cokirine. M’uweko coko ma jaliew mi twodiri timo kugi i saa mi liew pare, judong cokiri timo bende coko mange dwi adek i ng’ei liewne. Re asu gicopo berombo saa moko ci kan ubekwayere.

³⁸ Juliew gitie dhanu ma gileng’ ungo; ento ubekwayu dhanu ceke i cokiri gibed wor man gijwigiri igi pilembe Yehova re m’ukethogi. Gibiwodho wel i wang’e pi tic ma gibetimo. Gicungo kaka Yehova man kaka bimobim pare mi theokrasi. Juebrania 13:17 uyero kumae: ‘Wuwor ju ma gibimo wiwu, [wujwiguru igi] de: kum gikuro kum ng’eyong’ec mwu calu ju ma biwodho wel; kara gitim maeni ku mutoro, ku can re ngo: kum maeni kuloka ngo iwu.’ Tap calu ma Yehova tio ku tipo pare maleng’ pi niketho umego udok jaliew, ebitio bende ku tipo ma rom eno pi nikabu rwom pare kan ebecego ngo nying’ tipo i kwo pare kunoke dong’ ebepong’o ngo lembe ma Biblia ubekwayu i bang’ juliew.

³⁹ Nyo wabed wafoyo ngo lee ku tic ma tek man lapor ma beco mi juliew i cokiri? I waraga ma Paulo ugoro ni cokiri mi Tesaloniki, eyero ni umego kumae: “Wakwayuwu, umego, ya wung’ei (wuwor) ju ma gimuli ku tic i kindwu, man gini i wiwu i Rwoth, man gijukowu; man  wufoigi dit apila i mer kum tic migi.” (1 Tes. 5:12, 13) Tic dupa ma tek ma juliew gibetimo i cokiri ubekonyowa nitimo ni Yehova yot yot man kud anyong’a lee. Bende, i waraga ma kwong’a ma Paulo ugoro ni Timoteo, enyutho pidoic ma cokiri ucikere ninyutho ni juliew; eyero kumae: ‘Maku judongo m’ubimo bim cuu dong’ jukwan ya giromo ku yung ma juyungo kojo wang’ ario, ma dhene re ju ma gimuli ku tic mi lembe ku mi ponji de.’​—1 Tim. 5:17.

⁴⁰ Saa moko, jubed julondo judong cokiri moko pi nitimo i Ungu mi liewo jurutwoyo. Jumange ke gitimo i Komite mi diko kind umego ku odiyath; giliewo odiyath man dokter ma tung’ tung’, pi niweco kugi kara ka gibethiedho Jumulembe pa Yehova, kud gidwok rimo i kumgi. Pi niketho tic mi Ker ucidh i wang’e, juliew mange gikonyo tic mi giedo, mi yiko kum Udi Ker ku Udi mi coko ma dongo kunoke gitimo i komite ma tung’ tung’ mi coko ma dongo. Umego ku nyimego ceke i dilo pa Yehova gitie ku foyofoc lee ni umego maeno pi tic ma tek ma gibetimo man pi miiri migi ma ku berocwiny. Andhandha, kwayu wamedara ‘niyungo wagi dhanu ma kumeno.’​—Flp. 2:29.

⁴¹ Guriri m’utelowic bemaku yub mi ketho judong cokiri moko ma giromo kara gitim calu juliew mi twodiri. Biro mi filial beketho umego maeno giliew cokiri ceke mi twodiri ma juorogi i ie wang’ ma pol wang’ ario kubang’ oro. Saa moko gibed giliewo bende juyab yo ma ginwang’iri i kabedo ma cokiri mbe i ie. Gilar gipangu pi wotho migi i cokiri ma tung’ tung’, man ginyutho ni cokiriman con con kara umego ku nyimego ginwang’ kony lee i liewne.

⁴² Jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri re ma coko dhu lembe ma tung’ tung’ kara liew maeno ukony dhanu ceke i thenge mi tipo. (Rum. 1:11, 12) Ka cokiri udaru ng’eyo pi liewne man pi yeny ma tung’ tung’ pa jaliew mi twodiri giku dhaku pare (tekene egamu), jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri biyiko karacelo kud umego ma tung’ tung’ kabedo man lembe mange ma pigi tek ni jaliewne. Ebitimo kero ninyutho ni dhanu ceke man bende ni jaliew mi twodiri pi yub maeno m’umakere.

⁴³ Jaliew mi twodiri biweco ku jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri iwi program mi coko ma tung’ tung’, uketho i ie coko mi tic mi lembanyong’a. Gibipangu programne nimakere ku paru ma jaliew mi twodiri biwodho man bende telowic m’uai i biro mi filial. Kwayu junyuth ni dhanu ceke pi saa man kaka ma coko ceke mi cokiri bitimere i ie, saa man kaka mi coko ma karacelo ku juyab yo, coko ma karacelo ku judong cokiri man jukony tic, man bende coko ma tung’ tung’ mi lembanyong’a.

 ⁴⁴ Kas’ario ku reto, jaliew mi twodiri bing’io i karatasi ma tung’ tung’: Fic mi tic pa jarwei, karatasi mi wend ju m’ubino i coko, karatasi mi teritwar mi cokiri man karatasi ceke mi lemb sente. Eno bikonye nibedo ku paru moko iwi yeny ma tung’ tung’ ma cokiri copo bedo ko, man kite m’eromo konyo ko umego ma gibetio iwi karatasi maenogi. Jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri ucikere nitimo kero ceke kara jaliew mi twodiri unwang’ karatasi ma tung’ tung’ maeno con con.

⁴⁵ I yenga mi liew pare, jaliew mi twodiri timo kero niweco kud umego ku nyimego acel acel kan ecopere ire; ecopo weco kugi i coko, i lembanyong’a, i saa ma gibecamu i ie, man i saa mange. M’umedo maeno, etimo coko karacelo ku judong cokiri man jukony tic pi nimio igi telowic, juk, man tielocwiny moko m’ukwayere mi Biblia ma bikonyogi nipong’o rwom migi mi kwayu udul rombe ma tie i the telowic migi. (Rie. 27:23; Tic. 20:26-32; 1 Tim. 4:11-16) Etimo bende coko karacelo ku juyab yo pi nitielo cwinygi i tic migi, man nimio kony ni ng’atuman m’i kindgi iwi peko ma tung’ tung’ ma nyo ebenwang’u i tic pare mi lembanyong’a.

⁴⁶ Tekene lembe mange nuti m’ubekwayu junen ie cuu, jaliew mi twodiri bikonyo i kadhiri m’eromo i yenga mi liew pare. Ento, ka gicopo daru ngo lembene i saa maeno, ecopo konyo judong cokiri kunoke ju ma lembene umulo kumgi, kara gitim sayusac i giragora pi ninwang’u telowic ma copo konyogi iwi lembene. Kan ubekwayu nia bethel ulub lembene, jaliew mi twodiri ku judong cokiri gibioro rapor m’ukoro pi lembene thwolo thwolo i bethel.

 ⁴⁷ Jaliew dikere i coko ceke kinde m’ebeliewo cokirine. Saa moko jucopo wilo program mi cokone nimakere ku telowic m’uai i bethel. Ebimio korolembe ma tung’ tung’ pi nitielo cwiny umego ku nyimego, nimio amora i kumgi, niponjogi, man niteng’ogi. Etimo kero nikonyo cokiri kara gimediri nimaru Yehova, Yesu Kristu, man dilo pa Yehova.

⁴⁸ Thelembe acel mi liew pa jaliew mi twodiri utie nimio amora i kum jurwei kara gidikiri ku yaw yaw i tic mi lembanyong’a, man nimio igi telowic ma romo konyogi i tije. Jurwei dupa mi cokiri gicopo niyiko i program migi kara gidikiri lee i tic mi lembanyong’a i yenga maeno; ku lapor, gicopo pangu nitimo tic pa jayab yo ma jakony i dwi mi liewne. Ju ceke ma gibemito nirweyo karacelo ku jaliew mi twodiri kunoke ku dhaku pare, gicopo lar nyutho pigi. Nicidho ku jaliew kunoke min ot pare i bang’ dhanu m’iponjo kugi Biblia man ju m’ibed iliewo copo bedo ku kony dupa. Kero ma lee m’ibetimo pi nitielo liew pa jaliew mi twodiri utie ku kony lee.​—Rie. 27:17.

⁴⁹ Kubang’ oro, twodiriman bebedo ku coko ario ma dongo mi twodiri. Jaliew mi twodiri re ma neno wi yub ceke m’ubekwayere pi niyiko coko ma dongo maeno. Eng’io jadit cokiri acel ubed ni janen wi coko ma dit man acel mange ni jakony pa janen wi coko maeno. Umego ario maeno gicikiri nitimo kude gok ku gok lembe ceke m’uneno yub mi coko ma dit. Eno bikonyo jaliew mi twodiri niketho wie asagane iwi program mi coko ma dit. Jaliew mi twodiri ng’io bende umego mange ma giromo, pi nineno wi tic ma tung’ tung’ mi coko ma dit.  Bende, i ng’ei cokoman ma dit mi twodiri, etimo kero nineno nia umego moko ulubo cuu kite ma jutio ko ku sente mi twodiri. I cokone acel kubang’ oro, jubed juoro umego acel pi nibedo jakorlembe ma welo; julwong’o umegone, jaor mi bethel. Ka kabedo mi cokone utie bor kud umego moko kunoke ot mi cokone utie nok, juromo poko i twodiri moko kara thengeman utim coko i ng’ete pare.

⁵⁰ Jaliew mi twodiri beoro rapor pare mi lembanyong’a wang’ acel i biro mi filial i thum pa dwiman. Kan etio ku sente lee pi wotho pare, camu pare, kabedo, kunoke pi lembe mange m’etie ku yenyne i tic pare man cokiri m’eliewo utuc ungo nidwoko wang’ sentene, ecopo oro wend sente maeno i biro mi filial. Juliew ma bewotho awotha giyio andhandha nia calu ma Yesu ung’olo, ka gimediri niketho lembe mi Ker pa Yehova i kabedo ma kwong’a i kwo migi, yeny migi mi kum bipong’o. (Lk. 12:31) Ubekwayu cokiri ung’ei nia gitie ku rwom ma dit mi nyutho jol ni judong cokiri maeno ma gibemiiri pi nikonyogi.​—3 Yoh. 5-8.

⁵¹ I biro ma tung’ tung’ mi filial mi Jumulembe pa Yehova i ng’om zoo, umego adek kunoke nikadhu ma giromo man ma giteng’ini i tipo, gitimo i Komite mi filial pi nineno wi tic mi lembanyong’a i ng’ombe kunoke i ng’om mange ma tie i the loc mi filialne. Umego acel m’i kindgi timo calu janen wi tic mi Komite mi filial.

⁵² Umego ma gitimo i Komite mi filial gitio iwi lembe ma tung’ tung’ m’umulo kum cokiri ceke ma tie i kabedo  ma filialne ubeneno wie. Komite maeno neno wi tic mi lembanyong’a mi Ker i kabedo ceke ma filial ubeneno wie, man etimo kero niketho cokiri man twodiri ma tung’ tung’ pi nipong’o yeny mi lembanyong’a i kabedo mi filialne. Komitene dieng’ bende i kum tic mi ju m’ubetimo tic mi misioner man i kum tic mi juyab yo ma segi, ma nja man ma jukony. Ka coko ma dongo utie, Komite mi filial kpero lembe m’ubekwayere man emio tic ni dhanu ma tung’ tung’ kara ‘jutim gin ceke cuu kakare bende.’​—1 Kor. 14:40.

⁵³ Ka ng’om moko tie i the telowic mi Komite mi filial mi ng’om mange, juketho Komite mi jang filial i ng’ombe. Eno konyo pi nineno cuu wi tic m’ubetimere i ng’om maeno. Komite mi jang filial neno wi udi mi bethel, etio iwi barua man rapor ma tung’ tung’ man wang’ ma pol komitene neno wi tic mi lembanyong’a i ng’om ma eni ie. Komite mi jang filial diko cinge ku Komite mi filial pi niketho yeny mi Ker ucidh i wang’e.

⁵⁴ Guriri m’utelowic re ma ketho umego ceke ma gibetimo i Komite mi filial man i Komite mi jang filial.

⁵⁵ Saa moko Guriri m’utelowic beoro umego moko ma giromo, gicidh giliew filial ma tung’ tung’ i ng’om zoo. Umego maeno julwong’ogi juor mi kabedo mwa ma dit. Tic migi ma kwong’a tie nitielo cwiny juruot mi Bethel man nikonyo Komite mi filial ku yiko lembe ma tung’ tung’ ma romo wok i rwom migi mi neno wi tic mi rweyo lembanyong’a man mi ketho dhanu gidok julub. Jaor mi kabedo mwa ma dit rombo bende ku juliew moko mi  twodiri man saa moko erombo ku ju ma gibetimo tic mi misioner. I saa maeno eweco kugi iwi peko man yeny migi ma tung’ tung’ man etielo cwinygi iwi tic migi ma pire tek akeca ma en e tic mi rweyo lembanyong’a mi Ker man mi ketho dhanu gidok julub.

⁵⁶ Jaor mi kabedo mwa ma dit dieng’ akeca pi tic ceke m’ubetimere i kabedo ceke ma filial neno wie, man edieng’ bende pi tic mi lembanyong’a ku tic mange ma tung’ tung’ mi cokiri. Ka saa uyio ire, ecopo bende niliewo biro ma tung’ tung’ mi loko dhok. Kinde ma jaor mi kabedo mwa ma dit ubeliewo filial, edikere bende i tic mi rweyo lembanyong’a mi Ker i mukero ma romo copere ire.

⁵⁷ Wabenwang’u kony lee dit i kum tic ma tek m’umego ma giteng’ini gibetimo man i kum dieng’ ma gibedieng’ ko piwa. Calu wabemedara niworo man nijwigara ni juliew ma jukethogi pi nikwayu udul rombe, watie i acel karacelo ku Wic mi cokiri, Yesu Kristu. (1 Kor. 16:15-18; Ef. 1:22, 23) Pieno, tipo pa Mungu ubekonjere i cokiri ceke man Lembe pa Mungu ubekonyo pi nitelo wi tic i ng’om zoo.​—Zab. 119:105.