1. Lembakeca pa Mungu tie ang’o pi dhanu?

MUNGU tie ku lembakeca maber dit pi dhanu. Ecwio nico ku dhaku ma kwong’a, Adamu giku Eva, kara gikwo i podho moko maleng’ akeca. Lembakeca parene ubino nia ginyol awiya, gidwok ng’om ceke ni paradiso, man ginen wi lei ma tung’ tung’.—Thangambere 1:28; 2:8, 9, 15; som Thenge ma jumedo, namba 6.

2. (a) Wang’eyo nenedi nia Mungu bitimo lembakeca pare? (b) Biblia uyero nia jukani ma gibikwo iwi ng’om keni, man ke pi nindo ma rukani?

² Nyo ibeparu nia ebicopere iwa nikwo rondo ku rondo i paradiso? Yehova uyero iwa kumae: “Akeco, abitime bende.” (Isaya 46:9-11; 55:11) Eyo, ebitimo gin m’ekeco, man gin ma copo cere acel de mbe. Yehova yero nia ecwio ng’om pi thelembe moko. ‘Ecwie ni uvuru ngo [niwacu, mi mananu ngo].’ (Isaya 45:18) Emito dhanu gikwo iwi ng’om ceke. Mungu ubemito jukani ma gikwo iwi ng’om keni, man pi nindo ma rukani? Biblia yero kumae: “Won bedopwe bicamu ng’om ni aba, man ebibedo i ie mi nja.”—Zaburi 37:29; Lembanyutha 21:3, 4.

3. Calu tin dhanu gibed giremo man githo, wacopo penjara ku penji makani?

³ Ento, tin dhanu remo man githo. I kabedo mapol, gibed gidhau, gikiedo lwiny man ginegiri i kindgi. M’umbe jiji, eno tie ngo lembe ma nwang’u Mungu ukeco. Dong’ wacopo nipenjara nia lembang’o m’ugam utimere, man ke pirang’o? Biblia kende re ma copo dwoko wang’ penji maeno.

4, 5. (a) Ng’a m’uweco ku Eva nikadhu kud ibang’ thwol i podho mir Eden? (b) Ng’atu m’atira copo doko ni jakwo nenedi?

⁴ Biblia uyero nia Mungu tie ku jadhoge kunoke jakwoje, ma nyinge tie “Wonabali man Jok [niwacu, Sitani].” Sitani utio ku thwol pi niweco ku Eva i podho mir Eden. (Lembanyutha 12:9; Thangambere 3:1) Eweco kude i ayi ma kara unen nia thwol re m’ubino niweco.—Som Thenge ma jumedo, namba 7.

⁵ Nyo, wacopo yero nia Mungu re m’ucwio Sitani Wonabali? Ungo! Malaika acel m’ubedo nuti i polo kinde ma Mungu ubino niyiko ng’om ni Adamu giku Eva, udwokere en gire ni Wonabali. (Yob 38:4, 7) Lembe maeno ugam ucopere nenedi? Pi ninyang’, wapenjara kumae: Ng’atu m’atira copo dwokere en gire ni jakwo nenedi? Enyolere ngo ni jakwo, ento epidho awanya marac kunoke eketho cwinye ikum piny ma pare ngo. Emedere niparu akeca pi pinyne, e awanya marac parene gam teng’ini. Ing’eye, kinde ma kaka unen ire, egam ekwalu pinyne. Edwokere en gire ni jakwo.—Som Yakobo 1:13-15; som Thenge ma jumedo, namba 8.

6. Malaika acel udoko ni jadhu Mungu nenedi?

⁶ Eno tie tap lembe ma malaika maeno de ugam utimo. Yong’ei ma Yehova ucwio Adamu giku Eva, eyero igi nia ginyol awiya man “gipong’ ng’om.” (Thangambere 1:27, 28) Ecicopere nia malaika maeno uparu kumae: ‘Eni to dhanu maeno ceke gicopo nitimo ira thier kakare nitimo thier ni Yehova ba!’ Emedere niparu lee i wie, man awanya bende umedere ninege kumeca ikum thier m’umaku jutim ni Yehova kende. Malaika maeno umito dhanu gitim ire thier [niwacu, giwore]. E egam ewondo Eva. (Som Thangambere 3:1-5.) Kumeno re m’edoko Sitani Wonabali, jadhu Mungu.

7. (a) Pirang’o Adamu giku Eva githo? (b) Pirang’o wabed watii man watho?

 ⁷ Adamu giku Eva gicamu nying yen, e gituro cik pa Mungu. (Thangambere 2:17; 3:6) Gidubo ni Yehova, e ing’ei nindo moko gigam githo, tap calu ma Yehova uwacu nia gibitho andha. (Thangambere 3:17-19) Awiya p’Adamu giku Eva gibino bende judubo, pieno gin de gigam githo. (Som Jurumi 5:12.) Kara wanyang’ nia pirang’o awiya p’Adamu giku Eva gibino bende judubo, wakenen lapor mae: Kepar nia ibetedo mapa i jamtedo moko ma ie ubam. Mapa ceke ma biwok kud i jamtedo maeca biwok kud ayi bam pa jamtedone. Kinde m’Adamu uturo cik pa Mungu, edoko jadubo. Calu watie awiya p’Adamu, wan ceke watie judubo, niwacu watie kud “ayi bam” marom ku p’Adamu. Pieno, calu wan ceke watie judubo, wabed watii man watho.—Jurumi 3:23; som Thenge ma jumedo, namba 9.

8, 9. (a) Sitani umito nia Adamu giku Eva giyii lembang’o? (b) Pirang’o Yehova unego ngo jujai maeno ndhu ndhu?

⁸ Sitani ucaku jai ni Yehova kinde m’ecwalu Adamu giku Eva nituro cik pa Mungu. Emito nia Adamu giku Eva giyii nia Yehova tie javupo, man jabim marac m’umaru ngo nia gikwo maber. Jucopo yero nia Sitani uwacu nia dhanu mbe ku yeny pa Mungu pi ninyutho igi lembe m’umaku gitim, man nia Adamu giku Eva gicikiri ning’io gigi gin maber ku gin marac. Nwang’u Yehova copo timo ang’o saa maeca? Nwang’u ecopo ninego jujai maeno pi nidaru jaine. Ento, nyo nitimo kumeno nwang’u ubecinyutho andha nia Sitani tie javupo? Ungo.

⁹ Pieno, Yehova unego ngo jujai maeno ndhu ndhu. Ento, eweko kaka ni dhanu gitel wigi gin gigi. Eno binyutho kamaleng’ nia Sitani tie javupo man nia Yehova re m’ung’eyo gin ma copo bedo ber akeca pi dhanu. Wabiponjo lee akeca iwi lembuno i Wic mir 11. Re, ibeparu  ang’o iwi lembe m’Adamu giku Eva ging’io nitimo? Nyo gitimo lembe m’atira niyiyo lembe pa Sitani man nituro cik pa Mungu? Yehova re m’umio ni Adamu giku Eva gin ceke ma gibedo ko. Emio igi kwo maleng’ [niwacu, m’umbe dubo], kabedo maleng’ akeca ma gibino nikwo i ie, man tic maber ma mio igi mutoro kwaa. Ento Sitani utimo  ngo igi gin moko maber kadok nyanok de. Ka nwang’u ibino keca, nwang’u icopo timo ang’o?

10. Ng’atuman i kindwa utie ku ng’iong’ic makani ma pire tek m’ecikere nitimo?

¹⁰ Tin eni bende, ng’atuman m’ikindwa utie ku ng’iong’ic marom m’ecikere nitimo, man kwo mwa ujengere iwi ng’iong’icne. Wacopo ng’io niworo Yehova ni Jabim mwa, man ninyutho nia Sitani utie javupo. Kunoke wacopo ng’io Sitani ubed jabim mwa. (Zaburi 73:28; som Lembrieko 27:11.) Dhanu manok kende mi ng’om maeni re ma giworo Mungu. I andha, jabim mi ng’om maeni utie ngo Mungu. Kadong’ ke ng’a m’ubebimo wi ng’ombe?

11, 12. (a) Sitani ugam umito nia emii ker ceke mi ng’om ni Yesu, eno nyutho iwa ang’o? (b) Giragora makani ma tung’ tung’ m’unyutho nia Sitani re m’ubebimo wi ng’om?

¹¹ Yesu ugam ung’eyo ng’atu m’ubebimo wi ng’om. Nindo moko, Sitani ‘unyutho ire ker ceke m’i ng’om, ku dwong’ne de.’ Man Sitani ung’olo ni Yesu kumae: “Gin maeni ceke abimio iri, tek ibipodho [kunoke, ibirum] piny irwo de i bang’a.” (Matayo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Dong’ kepenjiri kumae: ‘Ka nwang’u ker maeno ceke gitie ngo pa Sitani, nyo nwang’u ecopo yero nia ebimiogi ni Yesu?’ Ungo. Ker ceke mi ng’om utie pa Sitani andha.

¹² Icopo penjiri ku zungo kumae: ‘Nenedi Sitani re ma copo bedo jabim mi ng’om, ma ke Yehova re ma tie Mungu ma Jategokpo, man m’ucwio piny ceke?’ (Lembanyutha 4:11) Eyo, en re m’etie Jategokpo man Jacwic, ento Yesu ulwong’o Sitani ngbeng’ ni “jadit mi ng’ombuni.” (Yohana 12:31;14:30; 16:11) Jakwenda Paulo bende ulwong’o Sitani Wonabali nia “mungu mi ng’om maeni.” (2 Jukorinto 4:3, 4) Man jakwenda Yohana de  ukiewo nia “ng’om ngung’ uvuto i [tego pa] ng’atu marac.”—1 Yohana 5:19.

13. Pirang’o watie ku yeny mi ng’om manyen?

¹³ Ng’om maeni ubemedere nidoko rac magwei. Epong’ ku lwiny, kanyaka, umbili, rop man nek. Dhanu gicopo ngo nidaru lembe maeno ceke, nwang’u niki gitim kero ma rukani de. Ento ceng’ni eni, Mungu binyotho ng’om maeni marac i saa mi lwiny pare ma julwong’o Armagedon, man ebiwile ku ng’om manyen mi weg bedopwe.—Lembanyutha 16:14-16; som Thenge ma jumedo, namba 10.

14. Ng’a ma Mungu ung’io nibedo Rwoth mi Ker pare? Biblia uewo ang’o pi Yesu?

¹⁴ Yehova ung’io Yesu nibedo Rwoth mi bimobim kunoke Ker Pare mi polo. Yang’ con, Biblia ular uewo nia Yesu bibimo ni “Jaditmawijo mi kwiocwiny” man nia bimobim parene bibedo mi nja. (Isaya 9:6, 7) Yesu uponjo julub pare nia girwo pi bimobim maeno kumae: “Ker peri bin, Yeny m’iyenyo utimbre i ng’om calu etimbre i polo.” (Matayo 6:10) I Wic mir 8, wabiponjo kite ma Ker pa Mungu bituro ko bimobim ceke mi ng’om maeni man ebicungo kakare. (Som Daniel 2:44.) Ing’eye, Ker pa Mungu bidwoko ng’om ni paradiso maleng’ akeca.—Som Thenge ma jumedo, namba 11.

15. “Ng’om ma nyen” thelembene tie ang’o?

¹⁵ Biblia ung’olo kumae: “Wabekio polo ma nyen ku ng’om ma nyen, ma bedopwe bedo i ie.” (2 Petro 3:13; Isaya 65:17) Saa moko ka Biblia ubeweco pi “ng’om,” nwang’u ebeweco pi dhanu ma kwo iwi ng’ombe. (Thangambere 1:1) Pieno, “ng’om ma nyen” mi bedopwe  nyutho dhanu ceke ma gibeworo Mungu man m’emio mugisa igi.

16. Mungu bimio giramia maber makani ni dhanu ma gibikwo i ng’om pare ma nyen, man wacikara nitimo ang’o kara wanwang’ giramiane?

¹⁶ Yesu ung’olo nia dhanu ma bikwo i ng’om ma nyen pa Mungu gibinwang’u “kwo ma rondo ku rondo.” (Marko 10:30) Wacikara nitimo ang’o kara wanwang’ giramia maeno? Kesom Yohana 3:16 man 17:3 kara inwang’ dwokowang’ penji maeno. Wakenen kawoni nia Biblia yero kwo bibedo nenedi i ng’om ma bidoko ni Paradiso.

17, 18. Wang’eyo nenedi nia kwiocwiny bibedo nuti iwi ng’om zoo man nia wabikwo i bedomoth?

¹⁷ Timo marac, lwiny, turocik, rop man nek bithum. Dhanu ma reco acel de mbe ma bidong’ iwi ng’om. (Zaburi 37:10, 11) Mungu ‘bijigo lwiny cil i kajik mi ng’om.’ (Zaburi 46:9; Isaya 2:4) Ng’om bipong’ ku dhanu m’umaru Mungu man m’uwore. Kwiocwiny bibedo nuti rondo ku rondo.—Zaburi 72:7.

¹⁸ Dhanu pa Yehova gibikwo i bedomoth. Yang’ con, kinde ma nyithindho mir Israel gibed giworo cik pa Mungu, gibed gikwo i bedomoth, pilembe Mungu ubed ugwokogi. (Lembe mi Julawi 25:18, 19) I Paradiso, ng’atu moko kunoke gin moko acel de mbe ma binyayu lworo i iwa. Saa ceke, wabikwo i bedomoth!—Som Isaya 32:18; Mika 4:4.

19. Pirang’o wacopo yio m’umbe jiji nia cam bibedo lee i ng’om ma nyen pa Mungu?

¹⁹ Cam bibedo lee dit. “Cam bibedo dit i ng’om wi gudi.” (Zaburi 72:16) Yehova, ‘Mungu mwa ma dhe, bimio mugisa iwa,’ man ‘ng’om bicego nyaine.’—Zaburi 67:6.

20. Wang’eyo nenedi nia ng’om zoo bidoko ni paradiso?

²⁰ Ng’om zoo bidoko ni paradiso. Dhanu bibedo  ku podho man udi ma beco. (Som Isaya 65:21-24; Lembanyutha 11:18.) Ng’om ngung’ bibedo maleng’ akeca kite ma podho mir Eden ubino ko yang’con. Yehova bipong’o yeny mwa kakare kakare saa ceke. Biblia uyero pi Yehova kumae: “Iyabu cingi, man iyeng’o gin ceke ma kwo [niwacu, ipong’o yeny mi gin ceke ma kwo] kubang’gi.”—Zaburi 145:16.

21. Wang’eyo nenedi nia kwiocwiny bibedo nuti ikind dhanu ku lei?

²¹ Dhanu ku lei gibikwo ku kwiocwiny i kindgi. Lei bitimo dhanu rac ungo kendo. Awiya ma thindho gibilworo ngo kadok lei ma kwiny kudwa tin eni.—Som Isaya 11:6-9; 65:25.

22. Yesu bitimo ang’o ni dhanu m’uberemo?

²² Ng’atu moko mbe ma biremo. Kinde ma Yesu bino wi ng’om keni, ekeyo kum dhanu dupa. (Matayo 9:35; Marko 1:40-42; Yohana 5:5-9) Calu m’etie Rwoth mi Ker pa Mungu, ebikeyo kum dhanu ceke. Ng’atu moko acel de mbe ma biwacu kendo kumae: “Kuma lith.”—Isaya 33:24; 35:5, 6.

23. Mungu bitimo ang’o ni ju m’utho?

²³ Ju m’utho gibicer. Mungu ung’olo nia ebicero milioni dupa mi dhanu ma githo. “Cer ma jucer ko bibedo nuti ni weg bedopwe ku ni weg bedopwe ngo de.”—Som Yohana 5:28, 29; Tic mi Jukwenda 24:15.

24. Ibewinjiri nenedi pi kwo mi Paradiso?

²⁴ Wan ceke watie ku ng’iong’ic m’ukwayu watim. Wacopo ng’io niponjo iwi Yehova man nitimo ire, kunoke nitimo kende kende lembe ma wamaru. Ka wang’io nitimo ni Yehova, wacopo bedo ku kwo ma cuu nindo m’ubino. Kinde ma ng’atu moko ugam ukwayu Yesu nia epoi pire ing’ei tho pare, Yesu ung’olo ire kumae: ‘Wabibedo wakudi i Paradiso.’ (Luka 23:43) I wic m’ulubo wabiponjo lembe lee iwi Yesu Kristu man iwi kite m’ebiketho ko lembakeca maber akeca pa Mungu utimere.