Ecicopere nia Yesu ubino i Kapernaum kinde m’ekwero Jufarisayo ngbeng’ i dhoggi. I ng’eye, i nindo ma rom eno, ecidho ceng’ni dhunam mi Galilaya, ka m’udul dhanu upong’ i ie. Yesu uidho i yei, ecwalu yeine ku dhu wat umondo i pii, man ecaku niponjo dhanu iwi Ker mi polo. Emaku lapor kunoke lembabola ma tung’ tung’ pi niponjogi. Juwinjne ging’eyo lembe mapol ma Yesu ubino niweco i wie i lapor pare, uketho ginyang’ iwi lembe ma tung’ tung’ m’uweco iwi Ker pa Mungu.

I lapor mi kwong’o, Yesu uweco pi ng’atu m’ubecoyo kodhi. Kodhine moko upodho dhu yo, e winyo ucamugi. Kodhine mange upodho iwi cana kama ng’om nok i ie. Saa m’etwi ulage unyang’ ungo, e ceng’ unere, man ewang’. Kodhine mange ke upodho ikind ukudho, kinde ma gibedongo ukudho ukadre i wie man gideye. Kodhi ma tokcen, upodho i ng’om maber. Kodhi maeno ucego nyinge, “acel bang’ dak, moko acel bang’ pier abusiel, moko acel bang’ pier adek.”​—Matayo 13:8.

I lapor mange, Yesu uporo Ker pa Mungu ku ng’atu m’ucoyo kodhi. I lapor maeni, kadok nwang’u ng’atune ubenindo kunoke ecew, kodhine ubedongo pare asu ‘m’eng’eyo ngo.’ (Marko 4:27) Kodhine gidongo gigi man gicego nying’gi, ma ng’atune copo nikayugi.

I lapor mir adek Yesu uweco iwi coyo kodhi. Jacoi kodhi ucoyo kodhi ma cuu, ento “ka dhanu nindo,” jadegine ubino man ecoyo ngoli ikind nganu. E jurutic pare gipenje ka nyo giromo nifudho ngoline cen. Ento eyero igi kumae: “Ungo, kinde ma [wudoyo] ngoli,  wumaru doyo nganu bende. Wek gin ario gidong karacelo cil i palacam: man i nindo mi palacam abiwacu ni jakaicam kumae, wular wucok ngoli, wutwigi de ni wic kara juwang’gi, nganu re e ma wucok i dero para.”​—Matayo 13:24-30.

Dhanu dupa ma gibino niwinje ging’eyo lem pa fur maber. Eweco bende iwi kodhi mi nyingatingili, kodhi maeno de dhanu ung’eyo maber. Etwi man edongo ni yen madit ma winyo de bino kwo i the jange. Yesu uyero pire kumae: “Ker mi polo e calu kodhi atingili, ma dhanu gamu ecoye de i podho pare.” (Matayo 13:31) Yesu ubino ngo niponjo dhanu pi ning’eyo kit yen kunoke kit lum. Ebino niweco iwi dongo pa yen, kite ma piny ma nyanok romo nidongo ko kunoke edhany edoko madit.

Yesu udok umaku kendo lapor ma juwinj pare mapol ging’eyo. Eporo Ker mi polo ku ‘thobi, ma dhaku gamu, ejebe de ku mogo katoko adek.’ (Matayo 13:33) Kadok juneno ngo kume kinde ma jujebe de, re enyang’ i kwen mukathi ceke, ekwode man eketho edoko madit. Jung’eyo ngo kite m’ebekwodo ko kwen mukathine man kite m’edwoke ko edok madit.

Kinde m’edaru niweco iwi lapor maeno, ewacu ni udul dhanu nia gidoki, man en de edok i pacu m’ebedo i ie. I ng’eye nyanok, julubne gibino i bang’e, gibemito ginyang’ i thelembe m’eai eyero.

I wang’e, julub gibed giwinjo lapor dupa ma Yesu ubed umaku, re kit laporne maeni, fodi giwinjo ngo. E gipenje ku penji ma e: “Iyero igi ku lembabola nedi?”​—Matayo 13:10.

Thelembe mi kwong’o m’uketho etimo kumeno, utie pi nipong’o lembila mi Biblia. Matayo ukiewo kumae: “Lembe moko mbe [m’eyero] ku lembabola ngo: kara lembe ma yang’ jabila yero timbre kakare, m’ewacu kumae, abialu dhoga ku lembabola; abiweco pi gin m’ugamu pandre cil i thekri mi ng’om.”​—Matayo 13:34, 35; Zaburi 78:2.

Ento thelembe mange de tie dupa m’uketho Yesu ubed utio ko ku lapor. Ebed etio kugi pi nituco wi paru mi dhanu. Dhanune moko dupa gibed gimaru niwinjo Yesu pi lemb’atada pare ma mit, man pir udu m’ebed etimo.

Gibed ginene ngo ni Rwoth m’ukwayu jumii ire woro man m’ukwayu julub toke. (Luka 6:46, 47) Gimito ngo gilok paru migi ku timo migi. Kadok lembe ma Yesu ubeyero igi de gimito ngo umond i adunde migi.

Pi nidwoko wang’ penji ma julubne upenje ko, Yesu uyero kumae: “Ka kumeno ayero igi ku lembabola; kum anena to gineno [ento] gineno ngo, awinja to giwinjo [ento] giwinjo ngo, kadok ang’eya de ging’eyo ngo. E lembila ma yang’ Isaya yero timbre igi kakare, m’uwacu kumae, . . . Adunde dhanu maeni doko nwang’.”​—Matayo 13:13-15; Isaya 6:9, 10.

Lembe maeno utimere ngo iwi dhanu ceke m’ubino niwinjo Yesu. Yesu ukoro kumae: “Mugisa ni weng’wu, kum gineno; ni ithwu de, kum giwinjo. Kum andha awacu iwu, nia jubila man dhanu ma pwe de dupa giyenyo ginen gin ma wuneno, [ento] gineno ngo; giyenyo giwinj gin ma wuwinjo, [ento] giwinjo ngo.”​—Matayo 13:16, 17.

Jukwenda 12 ku julub mange ma gigwoko bedoleng’ migi, gibino kud adunde mi  jolo lembe. Nimakere ku lembe maeno, Yesu uyero kumae: “Ecibre iwu ya wung’ei giramung’a mi ker mi polo, endre ecibre ngo igi.” (Matayo 13:11) Calu ma julubne gibino kud ava lee mi nyang’ i lembe, Yesu ukoro igi thelembe mi lapor pa jacoi kodhi.

Eyero igi kumae: “Kodhi en e lem pa Mungu.” (Luka 8:11) Ng’om ke utie adunde. Eno re m’utie ukungu mi nyang’ i thelembe mi lapor pare.

Pi kodhi ma jucoyo i dhu yo ke ewacu kumae: “Wonabali lund ubino, man ekabu lembe woko kud i adundegi, kara ku giyi giboth de.” (Luka 8:12) Kinde ma Yesu ubino niweco pi kodhi m’upodho iwi cana, eca ebino niweco iwi adunde dhanu m’ujolo lembe ku mutoro, ento ulag lembene unyang’ ungo i adundegi. “Ka masendi [ku] ragedo wok,” gipodho. Ka “nindo mir abidhe” uwok, gipodho, saa moko nikum jai m’uai ba wedi migi kunoke ba jumange.​—Matayo 13:21; Luka 8:13.

Yesu uyero lembang’o ni julub pare iwi kodhi m’upodho ikind ukudho? Eyero nia kodhi maeno ubenyutho dhanu ma giwinjo lembe. Re dhanu maeno, “giki m’i ng’om, kud awondi mi lonyo,” umwonyogi. (Matayo 13:22) Gigwoko lembene i adundegi ento lembene uthung’, man gicego ngo nying’gi.

Ayi ng’om ma tokcen ma Yesu uweco i wie utie ng’om maber. Eno utie dhanu ma giwinjo lembe man gijole i adundegi man ginyang’ i thelembene tap. Adwogine tie ang’o? “Gicego nying’gi.” Nimakere ku dongo migi, gicego ngo nying’gi i kite marom; acel ucego nyinge 100, mange ucego 60, man ma kucelu ke ucego nyinge 30. Timo ni Mungu mio mugisa ni ‘ju m’uwinjo lembe kud adunde maber man ma cuu, ma ka giwinjo lembene,  gimoko ikume ki, gicego nying’gi ku twiocwiny.’​—Luka 8:15.

Lembe maeno ucikere niwang’u i julub ma gibino nisayu Yesu kara ekor igi thelembe mi ponji pare! Kawoni dong’ ginyang’ ma thuth mandha iwi lapor pa Yesu. Yesu umito ginyang’ i lapor pare kara gin bende gidok giyer lemandha ni dhanu mange. Epenjogi kumae: “Jukelo thala ya juum the katoko, kadi the kavuto, ma jukethe wi kathere ngo? Pieno, Yesu umio igi juk ma e: “Tek ng’atu moko ithe nuti m’ewinjo ko, wek ewinji.”​—Marko 4:21-23.

I ng’ei ma julub pa Yesu ginyang’ i thelembe mi lapor pa jacoi kodhi, gimito ginyang’ i lembe mange bende dupa. Gikwaye kumae: “Tuc iwa the lembabola mi ngoli mi podho.”​—Matayo 13:36.

Kwac maeno, unyutho nia gitie ku nen m’ukoc ku mir udul dhanu mange ma gibino i dhunam. M’umbe jiji, dhanu maeno giwinjo lembe, ento gimito ngo ginyang’ i thelembe mi lapor man kite ma jutio ko ku laporne. Ginwang’u nia lembe ma juyero igi i lapor ca ci uromo kugi. Yesu unyutho tung’ tung’ ikind dhanu m’uwinje i dhunam, ku julubne m’ubino ibang’e, ma gimito ging’ei lembe dupa. Eyero kumae:

“Wubed ku weng’wu kum gin ma wuwinjo: ku mukero ma wuporo ko e ma jubiporo ko iwu bende: jubimedo iwu mange de.” (Marko 4:24) Julub giciko ithgi cu ikum lembe m’eyero igi. Ginyutho ava ma dit mandha mi winjo ponji pa Yesu, man ginwang’u mugisa lee ikum ponji m’eponjo kogi ku der mange de dupa. Pieno, Yesu udwoko wang’ penji migi ma gipenjo iwi lapor mi nganu ku ngoli, kumae:

“Ng’atu m’ucoyo kodhi maber en e Wod dhanu; podho ke en e ng’om; kodhi ma ber ke, maeni gi wot mi ker: ngoli ke gi wot ng’atu ma rac; jadegi ke m’ucoyogi en e wonabali: palacam ke en e kajik mi ng’om; jukaicam ke gi malaika.”​—Matayo 13:37-39.

I ng’eye m’ekoro thelembe mi lapor pare ceke, edok enyutho ponji ma jucopo nwang’u kud i laporne. Eyero nia i rundi mi kajik mi ng’om maeni, jukaicam, niwacu jumalaika, gibipoko kind Jukristu mi vupo ma juporogi ku ngoli kud ikum “wot mi ker.” “Weg bedopwe” ke jubicokogi man gibirieny “i ker pa Weggi.” Pi “wot ng’atu marac ke” eyero ang’o? Eyero nia maka migi bibedo nyoth, ma biketho “ywak ku kayu lak de bibedo nuti” igi.​—Matayo 13:41-43.

I ng’eye, Yesu udok umio lapor adek mange m’ukonyo julub pare. I lapor mi kwong’o eyero kumae: “Ker mi polo e calu piny m’akana  m’upandre i podho: ma ng’atu acel unwang’u ekane de; man kum mutoro pare ecidho eloko [piny] ceke m’ebedo ko, man eng’iewo podho maeno de.”​—Matayo 13:44.

Emedere niyero kendo kumae: “Ker m’i polo e calu ng’atu ma jakuloka m’uyenyo kidi ma beco ma i upal: e kan enwang’u kidi acel ma i upal ma wend pinje lwar, ecidho eloko [piny] ceke m’ebedo ko, man eng’iewe.”​—Matayo 13:45, 46.

Yesu utio ku lapor ario maeno, pi niketho peko iwi miiri ma ng’atini miyere ko pi gin ma pire tek lee. Jakuloka ucidh ulworo “[piny] ceke m’ebedo ko” pio pio ketho enwang’ ire kidi ma pire tek. Julub pa Yesu ginyang’ iwi lapor maeno m’uweco iwi kidi ma pire tek. Man ng’atu m’unwang’u lonyo m’ukanere i podho, ‘uloko piny ceke’ kara enwang’ lonyone. I lembe ario eno ceke, piny ma pigi tek unuti, m’ukwayu junwang’gi, man jugwokgi agwoka. Jucopo poro lembe maeno ku thieriri ma ng’atini timo pi nipong’o yeny pare mi tipo. (Matayo 5:3) Dhanu moko ma giwinjo lapor ma Yesu umio gimiiri gigi pi nipong’o yeny migi mi tipo, man gidoko julub pare mandha.​—Matayo 4:19, 20; 19:27.

I lapor ma tokcen, Yesu uporo Ker mi polo ku ndiya ma coko kwond rec ceke. (Matayo 13:47) Kinde ma dong’ julondo kind recne gi, ma cuu jugwoko agwoka, marac ke jubayu cen. Yesu uyero nia i nindo mi kajik ceng’ mi ng’om maeni de, lembe bibedo kumeno; niwacu, jumalaika gibipoko kind jutim rac ku weg bedopwe.

Yesu de udwaru kit dwar maeno mi tipo, kinde m’elwong’o julubne ma kwong’a nidoko ‘judwar dhanu.’ (Marko 1:17) Ento eyero nia lapor pare mi ndiya bitimere i nindo m’ubino, niwacu, “i kajik mi ng’om” maeni. (Matayo 13:49) Pieno jukwenda ku julub mange ma gibino niwinjo Yesu, gitundo ninyang’ i lembe ma pire tek ma nwang’u fodi jukoro ngo ie igi.

Ju ma giwinjo lapor ma Yesu umio kinde m’ebedo i yei, ginyang’ i lembe nisagu. Yesu umiyere nikoro lembe ceke ni julubne “nyalwe.” (Marko 4:34) Etie “calu ng’atu ma won ot, [m’uwodho] woko kud ikind piny pare m’akana giki manyen ku giki m’utii.” (Matayo 13:52) I lapor maeno ma Yesu umio, enyutho ngo nia bodho pare mi ponji uai i bang’e. Tung’ ku maeno, enyutho ni julubne lemandha ma juporo ku piny ma beine tek. M’umbe jiji, Yesu utie japonji ma kaporne mbe.