KA NG’ATU moko utimo iwa bero, wanwang’u tego man tielocwiny lee dit! Bende, wadwoko foyofoc ni ng’atu m’ubedieng’ piwa. I andha, dhanu zoo bemaru nia jubed kugi ma ber; dong’ wacopo timo ang’o kara waceg kite mi bedo ber ku dhanu i kwo mwa?

Ng’atu ma nyutho bedo ber ku dhanu dieng’ andha pi jumange nikadhu kud i wec man timo pare. Ejik ungo nibedo kende kende ma ber ku dhanu, ento etimo igi lembe ma nyutho nia emarugi man ebedieng’ pigi. Mer ma thuc man kisa re ma cwalu ng’atini ninyutho bedo ber ku dhanu. M’usagu zoo, kite maeno utie thenge acel mi nying’ tipo pa Mungu. (Gal. 5:22, 23) Pieno, wacikara nicego bedo ber ku dhanu i kwo mwa; dong’ wakenen ayi ma Yehova giku Wode gigam ginyutho ko kite maeno, man wanen lembe ma wacopo timo pi nilubo lapor migi.

Yehova nyutho bero man edieng’ pi dhanu ceke, uketho i ie “ju m’umbe foyofoc ku judubo bende.” (Lk. 6:35) Ku lapor, Yehova ketho “ceng’ pare dongo wi judubo ku jubero bende, man ekonjo koth wi ju ma pwe ku wi ju ma pwe ngo bende.” (Mat. 5:45) Kadok dhanu m’uyio ngo nia Yehova tie Jacwic migi de gibekwo ku piny ma tung’ tung’ m’ecwio, man bende gitie ku mutoro i kadiri moko.

Gin ma Yehova utimo ni Adamu giku Eva unyutho nia etie won bero ma yawe mbe. I ng’ei ma gidubo, gigam “gikwoyo ith uboko, gitimo ni kendi igi gigi.” Ento Yehova ung’eyo nia bikwayu gibed ku kendi ma cuu pi nikwo woko mir Eden, kaka ma nwang’u dong’ julamu nia bitwio “ukudho man ucok.” Pieno bero ugam ucwalu Yehova nitimo igi “kendi mi lau.”​—Tha. 3:7, 17, 18, 21.

Kadok nwang’u Yehova nyutho bero ni “judubo ku jubero” de, re akecane enyutho bero ni jutic pare ma gibegwoko bedoleng’ migi ire. Ku lapor, i rundi pa jabila Zekaria, kinde ma malaika moko uneno nia giedo mir hekalu mi Yerusalem ucungo, can umondo lee akeca i cwinye. Yehova uwinjo malaika maeno saa m’ebekoro adieng’a pare, man edwoko ire “lembe ma ber, [man] mi juk.” (Zek. 1:12, 13) Yehova utimo kumeno ni jabila Eliya de. Saa moko, cwiny Eliya ugam utur magwei, uketho ekwayu nia Yehova unege cen. Yehova unyang’ i peko pare man eoro malaika ubin umio ire kero. M’umedo maeno, Mungu utielo cwinye nia etie kende ngo. I ng’ei wec man kony ma Mungu umio ni Eliya, egam enwang’u tego m’emedere ko ku tic pare. (1 Ub. 19:1-18) I kind jutic pa Yehova  ceke, ng’a m’ugam unyutho bedo ber ku dhanu nisagu zoo?

Kinde ma Yesu ubino timo tic pare iwi ng’om, eng’eyere ni ng’atu ma ber man ma dieng’ pi jumange. Ebino kwiny ungo, man ebed ediyo dhanu ngo. Ento kisa ubed unege i kumgi, uketho ewacu kumae: “Wubin i bang’a, kewu ceke ma wumulu ku tic ma ter ma pek unurowu, man abimio iwu yom. . . . Kum mberembere para e yot, ter para de foka foka.” (Mat. 11:28-30) Kinde ma dhanu gineno bero pa Yesu, gilubo toke kaka moko ci. “Ngisi” ubed unego Yesu i kum dhanu, pieno ebed emio igi cam, ekeyo remo ku goro migi, man ebed eponjogi ku “gin dupa” iwi Won.​—Mk. 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38.

Ayi ma Yesu ubed unyang’ ko i kum yeny mi dhanu man m’ebed ekwo ko kugi unyutho bende nia etie ku kite mi bedo ber ku dhanu. Kadok kinde ma dhanu bed ubino i bang’e i saa ma cuu ngo de, ebed ‘ejologi.’ (Lk. 9:10, 11) Nindo acel dhaku moko ma rimo uoi kud i kume pi oro apar ario ubin umulo dhu kendi pa Yesu kum eng’eyo nia ecopo kei. Re Yesu udhau ungo iwie kadok nwang’u nimakere ku cik dhakune cido de. (Law. 15:25-28) Kisa ucwalu Yesu niyero ni dhaku maeno m’uneno can ma lee dit kumae: “Nyara, yioyic peri e m’ukeyo kumi; ci ma cwinyi kwio, kumi bed leng’ de ni tho peri.” (Mk. 5:25-34) Eno ubino bero ma yawe de mbe!

I lapor ma wadaru weco i wigi, waneno nia bedo ber ku dhanu nen i timo. Pi ninyutho nia andha kite maeno nen i timo, Yesu umio lapor pa Jasamaria ma ber. Kadok nwang’u adegi ubino i kind Jusamaria ku Juyahudi de, re kisa unego Jasamaria maeno i kum ng’atu ma juyaku, ma jufodo man ma juweko i dhu gengi ceng’ini ku tho. Bedo ber ku dhanu ucwalu Jasamaria maeno i timo. Uketho egam elwoko wang’ rem pa ng’atu maeno man etere i odwelo. Bende eculo sente ni won ot maeno pi kony ceke m’emio ni jalwo ma jufodo, man eng’olo nia ebiculo ire sente mange de m’ebinyotho.​—Lk. 10:29-37.

Kadok bedo ber ku dhanu nen wang’ ma pol i timo de, re ecopo nen bende nikadhu kud i wec ma beco man ma mio amora i kumjo. Biblia uyero nia “pidoic ma i adunde ng’atu moko nure, ento lembe ma ber nyayu mutoro i ie.” (Rie. 12:25) Eyo, ka wabeii nibedo ma ber ku dhanu, wabiyero lembe ma bitielo cwinygi man ma bimio igi mutoro. * Wec mwa ma mit binyutho nia wabedieng’ pigi, man bimio igi kero mi ciro peko ma gibenwang’iri ko i kwo migi.​—Rie. 16:24.

Mungu ucwio dhanu i “ayine,” pieno ng’atu moko ci copo nyutho kite mi bedo ber ku dhanu. (Tha. 1:27) Ku lapor, kinde ma jadit moko mi juaskari mi Roma ma nyinge Yulio ubino tero Paulo i Roma, ‘etimo ber ba Paulo, eyio ya ecidh ba wat pare kara edwok cwinye’ i adhura mi Sidon. (Tic. 27:3) Nindo moko yor i ng’eye, dhanu mi cula mi Melita bende ginyutho ‘bero’ ni Paulo i ng’ei ma jularugi ma nwang’u gioy i nam. Dhanune gikudho mac kara Paulo ku juwagi gioi. (Tic. 28:1, 2) Lembe maeno ma gitimo uromo ku yung; re bedo ber ku dhanu utie ngo nitimo lembe ma beco ni jumange wang’ acel acel kende.

Kara watuc ninyayu mutoro i Mungu, ukwayu saa ceke wanyuth bedo ber ku dhanu, man waketh kite maeno udok ni ng’io mwa. Pi thelembe maeno re ma Yehova ubeyero iwa nia, ‘warony’ bedo ber ku dhanu.  (Kol. 3:12) I andha re etie yot ungo iwa ninyutho kite maeno saa ceke. Pirang’o? Saa moko nyo nyutho bedo ber ku dhanu bevoyowa pilembe watie ku lewic, ku lworo, nyo jubenyayu ragedo i kumwa, kunoke saa moko nyo nyathi pidoic mi mariri gijo moko fodi udong’ i iwa. Enre ka wabejengara zoo iwi tipo maleng’ pa Yehova man wabelubo lapor mi bero pare, wabituc nivoyo ng’ico ma kumeno.​—1 Kor. 2:12.

Nyo ineneno nia ubekwayu itim alokaloka moko pi ninyutho kite maeno nisagu? Wacikara nipenjara kumae: ‘Nyo abed awinjo jumange cuu ka gibekoro lembe migi ira? Nyo abed atimo kero nineno nia ng’atu moko tie ku yeny? Wang’ ma tokcen m’anyutho bero ni ng’atu ma tie wat para ngo, kunoke ma tie jarimba ngo ubino awene?’ I ng’eye wacopo nwang’u nia ubemito waii ning’eyo cuu dhanu ma wakwo kugi, asagene i cokiri mi Jukristu. Ka watimo kumeno, wabing’eyo lembe ma gibekadhu kud i ie man yeny migi. Bende, wacikara ninyutho bedo ber ku dhanu i kite ma wan de wacopo mito jumange ginyuth iwa. (Mat. 7:12) M’usagu zoo, Yehova biwekowa ngo ka wabekwaye ekonywa kara wanyuth bedo ber ku dhanu.​—Lk. 11:13.

Kinde ma jakwenda Paulo ubino kwanu lembe ma copo ketho jung’ei nia etie jatic pa Mungu, ekwanu bende “bedo ber ku dhanu.” (2 Kor. 6:3-6) Lembe m’ubed utelo dhanu i bang’ Paulo ubino kite m’ebed edieng’ ko pigi nikadhu kud i wec man timo pare. (Tic. 28:30, 31) Wan bende timo mwa ma ber romo telo dhanu i lemandha. Ka wabetimo kero ninyutho bedo ber ni ng’atu moko ci, kadok ni dhanu ma gibejai i kum lembanyong’a, eno copo turo lak kwinyo migi, man copo ketho gilok paru migi. (Rum. 12:20) Nok nok, gicopo winjo lembe mi Biblia.

I Paradiso, jubinyutho bedo ber ku dhanu milioni dupa ma gibicer; ni jumoko nyo ebibedo wang’ ma kwong’a. Kinde ma gibineno lembe maeno, gin de foyofoc bicwalugi ninyutho bedo ber ku dhanu. Ng’atu ma bikwero ninyutho bedo ber ku dhanu man ma bikwero nikonyo jumange, kakare bibedo mbe i the Ker pa Mungu. Ento ju ma gibinyutho mer man bedo ber ku dhanu re ma gibikwo rondo ku rondo. (Zab. 37:9-11) Ebibedo kaka mi kwiocwiny man bedomoth ma yawe de mbe! Dong’ ma fodi nindo maeno uromo ngo, wacopo nwang’u bero ma kani ka wabenyutho bedo ber ku dhanu?

Biblia uwacu kumae: “Ng’atu ma won kisa (bedo ber ku dhanu) timo kum ng’eyong’ec pare gire.” (Rie. 11:17) Dhanu maru ng’atu ma timo bero, man gin de ginyutho ire bero. Yesu wacu kumae: “Kum ku mukero ma wuporo ko jubiporo ko iwu bende.” (Lk. 6:38) Pieno, ng’atu ma nyutho bedo ber ku dhanu copo theyo mer yot yot ku jumange, man merne copo galu.

Paulo uyero ni Jukristu mi cokiri mir Efeso kumae: “wubed ber ng’atuman ku wadi man ku wadi, kud adunde mi ngisi, ma wuwek ko lembe m’i kumwu, ma ng’atuman uwek lembe ma kum wadi man kum wadi.” (Ef. 4:32) Ka Jukristu ceke gibedieng’ ng’atuman pi wadi man pi wadi, man ka gibekonyiri i kindgi, cokiri bedo ma ber mandha. Pieno gicikiri ngo niyero wec ma ton ijo, wec mi cac, man niyero nying’. Ento ukwayu gitii ku lebgi pi nikonyo jumange. (Rie. 12:18) Ka gitimo kumeno, cokiri bibedo tek man gibimediri nitimo ni Yehova ku mutoro.

Eyo, bedo ber ku dhanu utie kite ma junyutho i wec man i timo. Ka wabeii ninyutho bedo ber ku dhanu, nwang’u wabelubo kite pa Yehova Mungu ma en e jabero. (Ef. 5:1) Eno konyowa nitielo cokiri mwa, man ketho watelo dhanu mange i thier mandha. Dong’ watim kero mwa ceke pi ninyutho bedo ber ku dhanu saa ceke!