Nen video ma nwang'ere

Nen lembe ma nwang'ere i iye

KPAWA MI KWO

Yehova umiyo iwa tego i saa mi lwiny man mi kwiyocwiny

Yehova umiyo iwa tego i saa mi lwiny man mi kwiyocwiny

Paul: Wabino kud anyong’a ma lee mandha! Ubino dwi mir 11, 1985, kinde ma wamaku avio pi nicidho i Liberia i Afrika ma yo reto, kaka ma wabecicaku timo i iye tic mi misioner. Wawok wapiey kud avio i Senegal. Anne uwacu kumae: “Edong’ saa acel kende ci nwang’u watundo Liberia!” E jugam jumiyo atwong’a moko nia: “Ju m’ubecidho i Liberia gilor kud i avio. Ulum moko udaru maku gavmenti ma kuca.” E pi nindo apar zoo, wabedo karacelo ku bamisioner mi Senegal; wabed wawinjo lembang’eya mi Liberia nia jubenego dhanu dupa man gavmenti ubeyiyo ngo nia dhanu uwok kud i ot migi, kan iwok ci jukili cen.

Anne: Niai m’atie nyathin ci abed abedo kwa ku wang’a, uketho dhanu ucaku nyinga nia Annie ma Jalworo. Kadok nikadhu ndaki de ubed unyayu ndiri i iya! Ento wakeco mwa nia kwayu wacidh i Liberia kadok nwang’u ariti tie de.

Paul: Kaka m’adongo i iye man kaka ma Anne udongo i iye yo reto mir Angleterre, kilometre abora kende re m’upoko kindwa. Wan ario zoo wacaku timo tic pa jayab yo i ng’ey ma wadaru somo mi secondaire. Junyodo para man min Anne re ma gitielo cwinywa. Gicwaku lee dit ava mwa mi timo tic mi saa ceke. Kinde m’adoko ku oro 19, anwang’u rwom mi cidho i Bethel, man Anne de ugam umondo i Bethel i ng’ey gamiri mwa i oro 1982.

Kinde ma jumiyo iwa diplom mi somo mi Gilead, i nindo 8, dwi mir 9, 1985

Anne: Wagam wamaru Bethel lee, re saa ceke wabino kud ava mi citimo kaka yeny utie lee i iye. Nitimo tic i Bethel karacelo ku bamisioner ma con umedo ava mwane ameda. Wabed warwo asagane pi lembuno kubang’ uthieno pi oro adek zoo; pieno anyong’a unegowa lee kinde ma i oro 1985 wagam wanwang’u lwong’o mi cidho i somo mi 79 mi Gilead! I ng’ey somone jugam juorowa i Liberia, i Afrika ma yo reto.

MER MIR UMEGO KU NYIMEGO MWA UKONYOWA NICIRO PEKO

Paul: Wagam wamaku avio ma kwong’a ma juyiyo nia ucidh i Liberia. Lembe ubino asu tek man jubed juyiyo ngo nia dhanu uwok kud i udi migi kud uthieno. Nindo acel muthukari moko utwak ma tek mbwang’, uketho ndiri umaku dhanu i soko man gilal swa! Pi nikwiyo adieng’a mwa, wabed wasomo Zaburi kubang’ uthieno. Ento wagam wamaru lee mandha tic ma juorowa nitimo. Anne ubed ucidh urweyo lembanyong’a kubang’ ceng’, an ke abed atimo i Bethel karacelo kud umego John Charuk. a Aponjo lembe lee i bang’e, pilembe ekwo pi nindo ma lee i Liberia man eng’eyo cuu mandha peko ku lembe m’umego ku nyimego gibekadhu kud i iye.

Anne: Pirang’o wagam wamaru Liberia pio pio mandha? Tie nikum umego ku nyimego mwa. Gimaruwa lee mandha man gigwoko bedoleng’ migi. E wagam watwiyo mer kugi man gidoko wedi mwa ma nyen. Gibed gimiyo iwa juk ma beco man gitielo cwinywa lee i thenge mi tipo. Nirweyo lembanyong’a kuca ubino ber magwei. Dhanu ma wabed warweyo igi ubed umaru ngo ka wabeai kud i bang’gi pio pio! Dhanu ubed uweco iwi Lembe pa Mungu i dhu gengi. Icidh imondo peri amonda kende i wecne. Wabino ku ponji mi Biblia lee dit, ma dong’ niponjo gin ceke ubed uvoyowa. Lembe bino ber magwei!

WANWANG’U TEGOCWINY KADOK KUD I KIND LWORO

Wabekonyo ju m’uringo lwiny i Bethel mi Liberia, i oro 1990

Paul: Pi oro ang’wen, kwiyocwiny moko ubino nuti i ng’ombe, re i oro 1989, lwiny ma kwiny m’i kind thek ugam utuk. Ungu mir ulum umaku kabedo m’i ng’et Bethel i nindo 2, dwi mir 7, 1990. Pi dwi adek zoo jukathu yore mi weco ku ng’om mange, uketho i iye wedi mwa man bende kabedo mwa ma dit. Adici bino lee, cam uthum man mak ma ku kero unyay. Peko maeno umedere pi oro 14 man lembene uromo Liberia zoo.

Anne: Dhanu mi thek moko ubino kiedo man gibino nego dhanu mi thek mange. Juaskari ubino kakare zoo. Gibino kud atum dupa man gikendiri rac magwei, giwotho mondo kubang’ ot man gicoko piny ceke ma ginwang’u. Ni jumoko m’i kindgi, nego dhanu ubino igi ve “thumo gweno.” Avuj dhanu udhurere kaka ma jutimo i iye konthrol ceng’ini ku Bethel. Junego Jumulembe m’ugwoko bedopwe migi bende, uketho i iye bamisioner ario ma wamaru lee.

Jumulembe ubed ukanu dhanu mi thek mange ma jubino dwaru pi ninego kadok nwang’u eno ubed uketho kwo migi i ariti de. Bamisioner ku ju ma timo i Bethel de gitimo lembe ma rom. I Bethel, Jumulembe moko m’uringo ng’wec ubed ubedo i ot ma piny man jumange ke ubed ubedo i kusika mwa i ethaj. Wabed wabedo i kusika mwa ku juruot moko ma gin abiro.

Paul: Kubang’ ceng’, juaskari gibed gimito gimond i Bethel pi nineno ka nyo wakanu dhanu moko. Wabino ku dhanu ang’wen m’ubed utimo tic mi kur: saa ma juario ubekemo ku wang’ madhirisa, nwang’u jumange ario giwok pi niweco ku juaskari woko i ng’ey gang’. Tek juario ma n’i ng’ey gang’ gigwaku cing’gi yor i wang’gi, eno nyutho nia lembe ceke tie ma ber. Ento ka gidwoko cing’gi yor i ng’eygi, eno nyutho nia juaskari udoko kwiny, pieno ju m’ubekemo ku wang’ madhirisa gikanu jurimbwa pio pio.

Anne: I ng’ey yenga dupa, egam copere ngo ni umego nicero ungu mi juaskari moko ma kwiny nimondo i Bethel. Wacidh watwiyo bang’wa waku nyamego moko i sagati kaka ma wabino ku nyathi sanduku moko m’eromo pondo i iye. Nyamegone uridere i iye keca. Juaskari uidho i toka i ethaj kud atum i cing’gi. Gidhongo dhugola mwa ku kwinyo ma lee. Paul upaku dhoge igi nia kud gimondi, ewacu kumae: “Dhaku para ubejom.” Saa m’abetwiyo dhu sanduku ma nyamegone upondo i iye, cinga gudo piny, e dwal moko uwinjere. Nidopangu piny kendo i malumalu uketho agalu nyanok. E cwinya caku pido ka nyo juaskari giromo paru nia abetimo ang’o, pieno kuma zoo ucaku miel krr. Apenjara nia aromo yabu dhugola nenedi? Arwo nyaling’ ling’, m’abekwayu ko Yehova nia ekonya. I ng’eye ayabu dhugola man amothogi yoo ma ber. Ng’atu acel m’i kindgi ucwala cen man emondo ndhu, ecidho i dhu malumalu man eyabu dhoge, i ng’eye ecaku redho piny ceke. Ezungo rac dit nia enwang’u ngo piny moko. I ng’eye en ku juwagi gisayu i kusika mange ceke, giidho bir i wang’ ot. Re de asu ginwang’u ngo piny moko.

LEMANDHA UMEDERE NIRIENY

Paul: Wang’ ma pol, wabed wakoso cam mi kugweno, ento thier mi kugweno mi Bethel ubino iwa calu cam mi kugweno. Wang’eyo ma ber nia nisomo man niponjo Biblia romo miyo iwa tego mi ciro kubang’ ceng’.

Wang’eyo nia ka wawok pi nicisayu cam man pii, wabituc ungo nigwoko ju ma wakanu i Bethel, e juromo negogi. Wang’ ma pol ayi man saa ma Yehova umiyo ko iwa piny ma watie ku yenyne ubed nen ve udu! Yehova upong’o yeny mwa man ekonyowa nibimo wi lworo mwa.

Lembe ugam unyothere dong’ magwei i ng’ombe, ento lemandha umiyo iwa kero wan ceke. Wang’ ma pol umego ku nyimego mwa gibed giringo pi nibodho kwo migi, ento asu yiyoyic migi ubedo ma tek man gibedo ma kumgi ukwiyo kadok kud i kind lembuno zoo de. Jumoko uyero nia niciro i saa mi lwiny maeno ubino igi ve gibenwang’u “ponji pi masendi ma dit.” Judong cokiri kud umego m’aradu ma cwinygi tek gicungo ma tek pi nitelo wi umego. Umego ku nyimego ma giringo i kabedo mange gikonyiri i kindgi man gicaku rweyo i kabedone. Gitiyo ku piny moko ci ma ginwang’u i luli pi nigiero Ot Ker ma nyakumeno kumeno man nitimo coko. I saa ma tek maeno, nicidho i coko man nirweyo ni jumange umiyo genogen man utego cwiny umego ku nyimego lee mandha. Kinde ma wabepoko cam, kendi ku piny mange, iwa uwang’ lii nia umego ku nyimego gibekwayu migi sakoc mi lembanyong’a kakare nikwayu bongu! Dhanu ma dupa m’uneno man m’ukadhu kud i lembe ma tek i lwiny gibino kud ava mi winjo lembanyong’a. Igi uwang’ lii i kum anyong’a ku nen ma ber ma Jumulembe gibino ko; girieny calu der i mudho maeno zoo! (Mat. 5:14-16) Amora m’ubino i kind utumego ucwalu kadok jumoko ma gibino juaskari ma kwiny de nidoko umego mwa.

WANWANG’U TEGOCWINY SAA MA CWINYWA TUR

Paul: Saa moko ubed ukwayu wawek ng’om mi Liberia. Wang’ adek waweko ng’ombe pi nindo moko kende, re wang’ ario waweke pi oro acel zoo. Nyamego moko ma misioner ukoro ma ber kite ma wawinjara ko, eyero kumae: “I Gilead, juponjowa nia wamar umego ku nyimego mwa kaka ma wabecitimo i iye, man eno tie tap gin ma watimo. Pieno niweko umego ku nyimego mwa i saa ma gibekadhu kud i lembe ma kumeno, ubino ve jubeyeco adundewa!” Ku lembe ma ber, wabed wakonyo asu umego ku nyimego mi Liberia i tic mi lembanyong’a niai kud i ng’om mange ma ceng’ini.

Wabino kud anyong’a lee mandha kinde ma waloko i Liberia, i oro 1997

Anne: I dwi mir 5, 1996, wan ang’wen wabino ai ku muthukari mi Bethel ma wayeyo dokima ma pigi tek mi Bethel i iye. Wamito wacidh i kabedo moko m’utie museme i ng’et adhurane ma kucelo, m’ubino i kilometre 16. Re ndhu ndhu eca, ulum umaku kabedo ma wabino i iye. Juaskari moko ma kwiny ucaku kilo atum i yamu, man ging’olowa, e gicwalu wan adek cen kud i muthukari man giringo ku muthukarine ma Paul ke nwang’u fodi asu n’i iye. Wagam wacungo de keca ma kumwa tur. E mbwang’ kumeni, waneno Paul uloko m’ebewotho i ndaki ku rimo cur cur i ter wang’e. Wiwa ugam unyothere, kum wabino paru nia judaru kile, re ndhu ndhu nica wanyang’ nia ka nwang’u jukile akila, nwang’u eromo wotho ngo! Jasuda acel ugoye en kinde m’ebecwale cen kud i muthukari. Ku lembe ma ber, ubino nyathi rem moko kende.

Muthukari moko mi basuda ubino ceng’ini keca ku dhanu m’uberingo lwiny bik i iye. Wan de wanwang’u nia mito waidh i muthukarine, re calu ma kabedo bino mbe i iye, ugam ukwayu wamok amoka i kume yor i wang’e; piny de bino mbe ma waromo maku cuu. Ka cofer de uringo ma tek ma wayenyo vuth avutha zoo. E wakok ire nia ecungi, re lworo ubino nege nicungo. Ugam ukwayu ndhu wang’weny piny cuu; kinde ma watundo kaka ma wabecidho i iye, nwang’u dong’ wadaru ol yere yere man kumwa ubino miel krr ni lworo.

Paul: Wacaku nenara i kindwa ku bongu mwa m’unot man m’uyec; wazungo mwa azunga nia ndhu fodi asu watie kwo. Wagam wavuto i die podho moko, i ng’et elikopter acel ma nying atum uzeko kume de swa, ma urwonde uterowa i ng’om mi Sierra Leone. Saa ma watundo, wabino kud anyong’a nia watie asu kwo, re lworo ubino negowa lee pir umego ku nyimego mwa m’i Liberia.

WANWANG’U TEGOCWINY MI CIRO ARITI MANGE

Anne: Kinde ma watundo i Bethel mi Freetown i Sierra Leone, wabedo museme man umego ku nyimego ugwokowa ma ber mandha. Re ka lembe moko upoya mbwang’ ci, wiya caku paru zoo pi lembe ma reco m’aneno i Liberia. Nja ku dieceng’ ci abed ageno nia lembe ma reco bitimere man wiya ubed uparu ngo lembe cuu; lembe ceke ubedo ira tung’ atung’a. Kud uthieno de lembe ma rom, abed aai ma nwang’u kuma ubemiel m’abeparu ko nia lembe ma rac bitimere. Niyuyo kadok ayuya de ubedo ira lembe ma tek. Paul ugam ukonya man erwo kuda. Wawero wer mi Ker nitundo ma kuma ujigo nimiel. Abed aparu nia abelu ubecimaka man nia dong’ acopo timo ngo kendo calu misioner.

Wiya biwil ungo nyanok de i kum lembe m’udog utimere i ng’eye. I yenga de ma rom eca, wagam wanwang’u gazeti ario. Acel ubino Cew! mi nindo 8, dwi mir 6, 1996. Ebino ku thiwiwec moko m’uwacu: “Gin m’icopo timo ka cwinyi ng’abere” (Comment venir à bout des crises de panique.”) E afoanyang’ nia girang’o m’ubino tima. Mir arionde ubino Otkur ma Wiw mi nindo 15, dwi mir 5, 1996, m’ubino ku thiwiwec m’uwacu: “Ginwang’u tego migi kani?” (“Où puisent-​ils leur force ?”) Cal p’abirbir moko m’unwang’u ret ubino nuti i Otkur ma Wiwne. I thiwiwecne jukoro nia tap calu m’abirbir medere asu nicamu man nituk kadok nwang’u vombe unwang’u ret de, wan de wacopo medara asu ku kony mi tipo ma leng’ pa Yehova nikonyo jumange kadok nwang’u wadaru doko ng’ic nikum lembe ma reco m’utimere i kwo mwa de. Eno ubino cam ma tielocwiny m’uai i bang’ Yehova man m’utundo tap i saane. (Mat. 24:45) Asayu girasoma dupa m’uweco iwi lembe ma kumeno man akanugi zoo karacelo, eno ukonya lee dit. I ng’ey kare, paru ma reco m’ubed usendane ugam ujik.

WANWANG’U TEGO MI YIYO OR MANGE

Paul: Saa ceke ma kan ukwayu nia wadok i Liberia, anyong’a ubed unegowa lee. I thum mi oro 2004, nwang’u dong’ watimo tic ma juorowa i iye i Liberia pi oro ma tundo 20. Lwiny ugam uthum. Wabino ku plan mi giero Bethel. Re mbwang’ kumeni ci, jukwayuwa nia wayii or mange.

Eno bino iwa lembe ma tek dit. Kum wagam wamaru lee mandha umego ku nyimego mwa mi Liberia. Gibino calu wedi mwa ngi, man wabino maru ngo nia wawekgi. Re calu ma walar waneno kite ma Yehova umiyo ko iwa mugisa kinde ma waweko juruot mwa pi nicidho i somo mi Gilead, e wagam wayiyo or maeno. Juorowa de i ng’om ma ceng’ini i Ghana.

Anne: Wawak lee mandha saa ma wabeweko Liberia. Re wazungo kinde ma Frank, ma tie umego moko ma riek man m’uteng’ini uyero iwa kumae: “Wucikuru niwil kudwa!” I ng’eye ekoro kumae: “Wang’eyo nia wubiwil ungo kudwa, re wucikuru nitimo tic kud adundewu ceke kaka ma juorowu i iye. Tije uai i bang’ Yehova, pieno wumar umego ku nyimego m’i ng’om ma wubecidho i iye cuu mandha.” Lembe m’umego eno uyero utielo cwinywa, kara wabed ayika nisayu jurimo mange i ng’om ma dhanu ma nok re m’ung’eyowa i iye, man kaka ma lembe ceke tie iwa nyen i iye.

Paul: E wawok wagalu ngo ku maru umego ku nyimego mwa mi Ghana. Jumulembe ubino lee mandha kuca! Waponjo lembe lee i kum gwoko bedoleng’ man yiyoyic ma tek mi jurimbwa ma nyen. I ng’ey ma watimo oro 13 i Ghana, wanwang’u or mange rek. Jukwayuwa nia wacidh i Afrika ma yo nyangu i Bethel mi Kenya. Kadok nwang’u avan umego ku nyimego mi kaka ma walar wabedo i iye ubed unegowa de, re wawok watudo mer ndhu ndhu kud umego ku nyimego mi Kenya ma gigwoko bedoleng’ migi. Man fodi asu wabetimo i therithwar moko kaka ma yeny utie lee i iye.

Watie karacelo ku jurimbwa kaka ma watimo i iye kawoni i Kenya, i oro 2023

PONJI MA WA NWANG’U

Anne: I kwo para, akadhu kud i lembe dupa ma reco man lworo ubed unega lee mandha. Tek wabekwo kaka m’ariti n’i iye man wabekadhu kud i lembe ma tek, eno romo nyayu twoyo i kumwa, man romo nyayu lworo ma lee man lembe romo kadhu wiwa bende. I kind lembe ma kumeno, Yehova gwokowa ngo i ayi mir udu. Nitundo tin de kan awinjo dwand atum ci, cwinya mil man cinga konjere jebele. Ento aponjo nijengara zoo iwi kony ma Yehova miyo pi nitielo cwinywa, uketho i iye bende kony mir umego ku nyimego. Aneno nia ka wabetimo lembe mi tipo cuu, Yehova copo konyowa nibedo asu i tic ma juorowa nitimo.

Paul: Jumoko ubed upenjo kumae: “Nyo wumaru tic mwu de?” Ng’om moko copo bedo leng’, re saa moko lembe romo doko lingo lingo man ariti romo nyay i iye. Dong’ girang’o ma wamaru nisagu ng’om? Tie umego ku nyimego mwa ma pigi tek, ma gi wedi mwa. Kadok waai kaka ma tung’ tung’ de, re ayi ma wawinjara ko man ma waparu ko lembe iwi Yehova urombo. Wageno nia juorowa nicitielo cwinygi; re i andha, gin re ma gitielo cwinywa.

Saa ceke m’ukwayu wacidh i iye kaka mange, wabed waneno udu ma nyen: utumego ku nyimego mwa. Tek ndhu fodi asu wan i cokiri ci, nwang’u wan’i kind wedi mwa man kaka ma watie i iye museme. Cwinywa tek nia tek wamedara nijengara iwi Yehova, ebimiyo iwa tego mi ciro lembe moko ci ma romo wok.—Filip. 4:13.

a Nen kpawa mi kwo pa John Charuk, ma thiwiye tie “Adwoko foyofoc ni Mungu man Kristu,” i Otkur ma Wiw mi nindo 15, dwi mir 3, 1973.