1. Jukristu gicikiri nitimo ang’o kara gidar kwaya ma giberingo pi nwang’u kwo?

JUKRISTU giberingo kwaya pi nwang’u kwo. Kadok wadaru ringo kwayane pi oro ma dupa kunoke fodi wacake acaka de, re ukwayu watim kero niringo nitundo i ajiki. Juk ma jakwenda Paulo umio ni Jukristu mi Filipi copo mio amora i kumwa niringo nitundo i ajiki. Kinde ma jakwenda Paulo uoro barua ni cokiri mi Filipi, nwang’u dong’ jumoko mi cokirine gidaru timo ni Yehova pi oro m’ulwar. Gibino gwoko bedoleng’ migi ni Yehova, re asu Paulo uketho cwinygi nia gimediri niciro man nitimo ni Yehova. Ebino mito nia gilub lapor pare, niwacu, ‘gicwaliri kara gitund kum sukulia.’​—Flp. 3:14.

2. Pirang’o juk ma Paulo umio ni Jufilipi utuc tap i saane?

² Juk ma jakwenda Paulo umio ni Jufilipi utuc tap i saane. Kinde ma cokiri ucaku acaka i adhura maeno ci, dhanu mir adhurane gicaku nyayu ragedo i kum umego ku nyimego. I kum oro 50 mi rundi mwa, Paulo giku Sila gicidho pi nirweyo lembanyong’a i adhura mi Filipi, i ng’ei ma ng’atu moko ukwaye i ginmawokiwang’ nia “bin lokani i Makedoni.” (Tic. 16:9) Kuca, giwok ginwang’u dhaku moko ma nyinge Ludia, m’uwok uwinjo lembanyong’a pio pio pilembe ‘Yehova yabu adundene.’ (Tic. 16:14) E gigam gilimo batizo ku juruot pare ceke. Re ndhundhu nica, Sitani umito ecer tic m’ucaku i adhura maeno. E dhanu mir adhurane gimaku Paulo giku Sila, giwayugi nitundo i wang’ jurucik, man gikelo adote mi ndra i wigi nia gibenyayu yakini i kind dhanu. Jugam jufwodo Paulo giku Sila, jubologi i kol man i ng’eye jung’olo nia giai kud i adhurane. (Tic. 16:16-40) Nyo cwinygi utur? Nyanok de ngo! Kan umego ku nyimego mi cokiri mir adhura maeno ma fodi uai ucaku ma nyen ke? Gin de gigam giciro! M’umbe jiji, lapor pa Paulo giku Sila utielo cwinygi magwei.

3. Paulo unwang’u nia kwayu etim ang’o, man wabiweco iwi lembang’o i thiwiwec maeni?

 ³ Paulo ubed uii ku kero pare ceke kara kud evoci. (2 Kor. 4:16) Re egam enwang’u nia kara ering kwaya nitundo i ajikine, ubekwayu eketh wie zoo i kum sukulia m’ebinwang’u. I thiwiwec maeni, wabineno ponji moko ma waromo nwang’u niai kud i lapor pa Paulo; wabiweco bende pir umego ku nyimego moko mi rundi mwa eni, ma lapor migi copo konyowa niciro kadok wabenwang’ara ku peko dupa de. Bende, wabineno kite ma genogen mwa mi nindo m’ubino copo konyowa kara kud wavoci.

4. Paulo ubed utimo ang’o pi nimedere asu ku tic kinde m’ebino i kol?

⁴ Wakepar nyanok iwi lembe ceke ma Paulo ubino timo kinde m’ebekiewo barua ni Jukristu mi Filipi. Saa maeno, nwang’u jutwie i kol i Roma, man rieko m’ecopo wok ko i lembanyong’a ubino mbe. Re asu ebino timo tic ma tung’ tung’; ku lapor, ewotho rweyo lembanyong’a ni ju m’ubed ucidh unene, man ekiewo barua ni cokiri ma tung’ tung’ mi kabedo ma bor. Tin bende, Jukristu ma pol ma tiyo kunoke remo ugonjogi i pacu gibed gitimo kero nirweyo ni dhanu m’ubino nenogi. Bende, gikiewo barua pi nirweyo ni dhanu ma jubed junwang’ugi ngo i pacu migi.

5. Nimakere ku Jufilipi 3:12-14, lembang’o m’ukonyo Paulo niketho wie zoo i kum sukulia?

⁵ Paulo uweko ngo lembe moko ci ucere ku timo ni Yehova, nik’ebed lembe ma ber kunoke ma rac. Ewacu nia, kara ecwalere i ‘kum gin ma ni i wang’e,’ niwacu kara edar kwaya m’eberingo, ukwayu ‘wie wil kum gin ma ni i ng’eye.’ (Som Jufilipi 3:12-14.) Paulo ugam utimo ang’o kara lembe m’edaru weko kud unyoth wie? Mi kwong’o, Paulo uneno lembe ceke m’egam etimo i dini mi Juyahudi ni “usabu.” (Flp. 3:3-8) Mir ario, cwiny Paulo ubed upido pi ragedo m’egam enyayu i kum Jukristu, re eweko ngo apidacwinyne udar amora pare i tic pa Yehova. Mir adek, Paulo uparu ngo nia dong’ edaru timo dit ni Yehova man nia ecopo yom. I andha, Paulo urweyo lembanyong’a lee dit, kadok saa moko jubed jutwiye, jufwode, jung’ure ku kidi, gioi i nam, man ebed ekoso cam kunoke kendi. (2 Kor. 11:23-27) Ento kadok Paulo ugam utimo lee ni Yehova man ekadhu kud i peko ma tung’ tung’ de, eng’eyo nia ukwayu emedere asu nitimo ni Yehova. Wan de wacikara nilubo lapor pare.

6. ‘Gin ma ni i ng’eiwa’ m’ukwayu wawil i kumgi utie ang’o?

⁶ Calu Paulo, wacopo timo ang’o kara ‘wiwa wil kum gin ma ni i ng’eiwa’? Saa moko nyo cwinyi ubepido asu pi dubo moko m’itimo con. Ka tie kumeno, ecopo bedo ber nia i saa mi ponji peri ma segi, isai ning’eyo lembe dupa iwi lam mi jamgony ma Yesu uthiero. Kan ibeponjo lembe iwi jamgony, ibenyamu ie, man iberwo, apidacwiny m’ubesendi akeca copo jwik. Bende, eno copo ketho iweko ngo cwinyi upid asu asu iwi dubo ma dong’ Yehova udaru weko. Lapor pa Paulo romo mio iwa ponji mange de. Ecicopere nia jumoko gigam giweko tic ma nwang’u copo mio igi sente ma dongo, pilembe ging’io nitimo lee ni Yehova. Ka in de igam itimo kumeno, kwayu wii wil i kum gin m’iweko i ng’eyi, niwacu kwayu ngo ipar pi jukupiny ma nwang’u nyo ticne copo mio iri. (Wel 11:4-6; Ekl. 7:10) ‘Gin ma ni i ng’eiwa’ m’ukwayu wawil i kumgi romo bedo bende tic ma wadaru timo ni Yehova, man amulaic ma wagam waciro. I andha, etie rac ungo niparu iwi kite ma Yehova ugam ukonyo kowa, man pi  mugisa m’emio iwa pi oro ceke ma watimo ire, kum eno copo ketho wacoro ceng’ini i vute. Ento ubekwayu ngo wapar nia calu wadaru timo lee ire, dong’ wacopo konjo cingwa.​—1 Kor. 15:58.

7. Nimakere ku 1 Jukorinto 9:24-27, ukwayu watim ang’o kara waring kwaya mwa nitundo i ajiki? Kemii lapor moko.

⁷ Paulo unyang’ ma ber i wec ma Yesu uwacu nia “tim kero lee.” (Lk. 13:23, 24, NWT) Eng’eyo nia ecikere nitimo kero lee nitundo i ajiki mi kwo pare calu ma Kristu ugam utimo. Pieno eporo kwo mi Jukristu ku kwaya mi ng’wec. (Som 1 Jukorinto 9:24-27.) Ng’atu m’uberingo kwaya ketho paru pare zoo kaka ma gibijigo ng’wec i ie. Saa moko i ng’wec migi, gicopo kadhu ku kaka ma jubelworo piny i ie, kunoke kaka ma lembe ma romo nyotho wigi usagu i ie. Nyo iparu nia ng’atu m’uberingo kwaya copo kecungo pi nineno piny ma jubelworo i dhu gengi? Ebicungo ngo kan ebemito enwang’ aloci! Wan de wacikara niuro lembe moko ci ma romo nyotho wiwa i ng’wec ma waberingo pi ninwang’u kwo. Ka waketho wiwa zoo i kum sukulia, calu Paulo, wabituc nitimo kero lee pi ninwang’u sukuliane!

8. Wabiweco iwi peko adek ma kani?

⁸ Wakewec iwi peko adek ma copo turo cwinywa. Mi kwong’o, ka lembe moko ma wabekuro utimere ngo i saa ma waparu, mir ario ka tiyo ubejwigo kero mwa, man mir adek ka wabenwang’ara kud amulaic iwi wadi wi wadi. Lapor mir umego ku nyimego moko ma gigam giciro kit peko maeno, romo konyo wan bende niciro.​—Flp. 3:17.

9. Ka lembe moko ma wabekuro utimere ngo i saa ma waparu, matokene copo bedo ang’o iwa?

⁹ Ka lembe moko ma wabekuro utimere ngo i saa ma waparu. Wan ceke wabed wamaru nia lembe ma Yehova ung’olo utimere pio pio. Ku lapor, kinde ma jabila Habakuk ukwayu Yehova nia ejig nyapio pio lembe ma reco m’ubino timere i Yuda, Yehova wacu ire nia ‘ekur.’ (Hab. 2:3) Re ka wabeneno nia lembe ma wabekuro ubegalu, amora mwa copo jwik, man cwinywa de copo tur. (Rie. 13:12) Lembuno utimo  umego moko i kum oro 1914. I wang’e, Jukristu ma dupa ma juwiro ku tipo gibino kuro nia i oro 1914, gibicidho i polo. Re saa ma lembene utimere ngo, Jukristu m’ugwoko bedoleng’ migi gigam gitimo ang’o?

10. Umego moko giku dhaku pare gitimo ang’o kinde ma lembe ma gibino kuro utimere ngo?

¹⁰ Wakenen lapor mi Jukristu ario ma gikadhu kud i lembe ma kumeno. Umego Royal Spatz ulimo batizo i oro 1908 saa m’ebino ku oro 20. Egam eng’eyo andhandha nia i oro 1914, ebicidho i polo. Pieno, i oro 1911 kinde m’emito gamu nyamego Pearl, ewacu ire kumae: “Si ing’eyo lembe ma bitimere i oro 1914! Dong’ kan iyio andha nia wagamara, watim nyapio pio.” Nyo cwinygi ugam utur kinde ma gineno nia oro 1914 ukadhu ma gicidho ngo i polo? Ungo. Cwinygi utur ungo pilembe giketho wigi zoo i kum timo yeny pa Yehova, ento giketho ngo wigi i kum cidho i polo. Gikeco niringo kwaya ku cirocir. Umego Royal giku dhaku pare Pearl gimediri asu nigwoko bedoleng’ migi ni Yehova man gitimo ire pi oro ma dupa i ng’eye, nitundo i ajiki mi kwo migi iwi ng’om. M’umbe jiji, in de ibekuro kud ava ma dit nindo ma Yehova bidwoko i ie nyinge leng’, pi ninyutho nia Bimobim pare kende re ma tie mandha, man ibekuro nindo m’ebipong’o i ie lembang’ola pare ceke. Dong’ ng’ei nia Yehova udaru ng’io saa ma lembe maeno ceke bitimere i ie. Re ma fodi saane romo ngo, wamedara nitimo lee ni Yehova, man cwinywa kud utur ka waneno nia lembe ma wabekuro ubetundo ngo i saa ma waparu.

11-12. Pirang’o wacopo medara asu nitimo ni Yehova kadok nwang’u tiyo ujwigo kero mwa de? Kemii lapor.

¹¹ Ka tiyo ubejwigo kero mwa. Pi niringo kwaya mi ng’wec, ukwayu nibedo ku kero lee i kumjo; ento kara wabed ku yioyic i Yehova man watim ire kud amora, eno kwayu ngo nia wakebed ku kero lee i kumwa. Dhanu ma pol ma kero migi udaru jwik gibemediri asu nitimo ni Yehova nimakere ku copo migi. (2 Kor. 4:16) Ku lapor, kinde m’umego Arthur Secord udoko ku oro 88, nwang’u edaru timo i Bethel pi oro 55. Saa maeno kero bino mbe i kume man ebino twoyo bende. Nindo acel, nyamego moko ma munganga ucoro i dhu pem pare pi nikonye. Egam eneno bang’ umego maeno man eyero ire kumae: “Umego Arthur, itimo tic lee andha ni Yehova ba!” Ento umego Arthur uketho ngo wie i kum gin m’etimo ma dong’ udaru kadhu. Egam eneno bang’ nyamegone, evonjo man edwoko ire kumae: “Etie kumeno andha. Re gin ma pire tek nisagu utie tic ma wabetimo kawono, ento ungo ma wadaru timo.”

¹² Saa moko nyo icaku timo ni Yehova niai con, man kawoni inwang’u nia tiyo ubeceri ku timo lee calu m’i wang’e. Ento  cwinyi kud utur. Ng’ei nia wi Yehova biwil ungo pi tic m’idaru timo ire. (Ebr. 6:10) Ng’ei bende nia gin ma nyutho ya wamaru Yehova nisagu utie ngo tic ma lee ma wabetimo ire, ento utie nitimo ire ku nen ma cuu, man i kadhiri ma wacopo. (Kol. 3:23) Yehova bekwayu ngo nia watim lembe m’ukadhu kero mwa pilembe eng’eyo copo mwa.​—Mk. 12:43, 44.

13. Umego Anatoly giku Lidiya ginwang’iri ku lembang’o, man lapor migi copo konyowa nenedi nitimo ni Yehova kadok nwang’u wadaru ciro peko dupa de?

¹³ Ka wabenwang’ara kud amulaic iwi wadi wi wadi. Jumulembe pa Yehova moko gituc niciro amulaic kunoke ragedo pi oro ma dupa. Ku lapor, kinde m’umego Anatoly Melnik * ubino ku oro 12 kende, jugam jutwio won man jutere bor mandha i Sibérie, kago kilometre 7 000 niai kud i adhura mi Moldavie ma gibino kwo i ie. I ng’ei oro acel kende, jutwio Anatoly, min, man kwarumire ku wang’umire bende i Sibérie. I ng’eye, kinde ma lak lembe ukwio nyanok, gicaku cidho i coko i pacu moko ma nwang’ere i kilometre 30 niai ku kaka ma gibino i ie; gibed giwotho kud i kind pei man i ng’ico ma yawe mbe. Oro moko i ng’eye, Anatoly udok utimo kendo oro adek i otkol. Saa maeno eweko Lidiya ma dhaku pare ku nyathin migi ma nyaku mi oro adek i pacu. Kadok nwang’u Anatoly ku juruot pare gikadhu kud i peko ma kwiny pi oro ma dupa de, re gimediri asu nitimo ni Yehova. Kawoni Anatoly utie ku oro 82 man etie acel m’i kind umego mi Komite mi filial mir Asie centrale. Calu Anatoly giku Lidiya, dong’ wan ceke watimu ni Yehova i kadhiri ma wacopo man wamedara niciro calu ma walar waciro i wang’e.​—Gal. 6:9.

14. Paulo unyang’ nia kara enwang’ sukulia pare, ukwayu etim ang’o?

¹⁴ Jakwenda Paulo ung’eyo m’umbe jiji nia ebidaru kwaya pare, man ebinwang’u sukulia. Calu m’ebino Jakristu ma juwiro ku tipo, ebedo ku genogen nia ebinwang’u “sukulia mi lwong’o ma malu pa Mungu.” Re enyang’ nia kara enwang’ sukuliane, ubekwayu emedere asu ‘nicwalere,’ niwacu emedere asu ku ng’wec. (Flp. 3:14) Pi nikonyo Jufilipi kara giketh wigi zoo i kum sukulia ma gibinwang’u, Paulo umaku lapor moko ma ber akeca.

15. Pi nikonyo Jufilipi kara gimediri niringo kwaya, pirang’o Paulo utio ku lapor mi bedo anyoli?

¹⁵ Paulo upoyo wi Jufilipi i kum rwom ma gibino ko mi cikwo i polo. (Flp. 3:20)  Pirang’o ugam ukwayu nia Jufilipi gipoi i kum rwom maeno? I rundi ma gibino kwo i ie, dhanu ubed uneno twero mi bedo anyoli mi Roma ni rwom ma dit, pilembe ju m’ubino ku twerone gibed ginwang’u bero lee. * Ento Jukristu ma juwiro gibino ku twero mi bedo anyoli mi Ker moko ma bikelo igi bero nisagu. Jucopo poro ngo nyanok de twero ma gibino ko ku twero mi bedo anyoli mi Roma! Pi thelembe maeno re ma Paulo umio amora i kum Jufilipi ku wec ma e: “Wuwek bedo mu urom lembanyong’a ma juboth ko pa Kristu.” (Flp. 1:27) Wec ma nia “bedo mu” ma Paulo uyero i verse maeni nyutho ayi m’anyoli mi ng’om moko kwo ko. Tin, Jukristu ma juwiro gitie lapor ma ber mandha: gibemediri asu niringo kara ginwang’ sukulia migi mi kwo ma rondo ku rondo i polo.

16. Nimakere ku Jufilipi 4:6, 7, wacikara nitimo ang’o kadok watie ku genogen mi kwo i polo kunoke iwi ng’om?

¹⁶ Kadok watie ku genogen mi cikwo i polo kunoke mi kwo rondo ku rondo iwi ng’om, ubekwayu wamedara niringo kwaya pi ninwang’u sukulia maeno. Dok ebed wabeciro peko ma rukani de, wacikara ngo niparu pi lembe m’ukadhu, man kud wawek gin moko ci ucerwa ku nitimo ni Yehova. (Flp. 3:16) Saa moko nyo wabenwang’u nia lembang’ola pa Yehova ubegalu, nyo tio ubedaru kero mwa, kunoke nyo wacaku ciro amulaic man ragedo ma tung’ tung’ niai con. Kan in de ibenweng’iri ku kit peko ma kumeno, ‘cwinyi kud uringi.’ Ento wek kwac man rwo peri ng’eire ni Mungu, man ebimio iri kwiocwiny nisagu.​—Som Jufilipi 4:6, 7.

17. Wabiweco iwi lembang’o i thiwiwec m’ulubo?

¹⁷ Jaring kwaya timo kero lee kan eneno nia edhingo tundo kaka ma jung’olo nia gijik i ie; dong’ wan de waketh wiwa zoo nidaru kwaya ma waberingo pi ninwang’u kwo. Calu ma wadhingo ajiki mi kwaya mwa, dong’ wan ceke wamiara zoo nitimo ni Yehova, kara wanwang’ mugisa ma yawe mbe m’ubebino i wang’wa. Dong’ waromo timo ang’o kara wamedara niringo ku cirocir? Thiwiwec m’ulubo bikonyowa ning’eyo lembe ma pigi tek akeca m’ukwayu wadieng’ i kumgi, man kite ma wacopo dieng’ ko i kumgi.​—Flp. 1:9, 10.