1. Yehova copo timo ang’o kara yeny pare utimere?

YEHOVA copo doko gin moko ci m’emaru pi nipong’o lembakeca pare. Ku lapor i rundi ma con, ebed edoko Japonji, Jajuk, kunoke Jayer lembanyong’a, ku mange de dupa. (Isa. 48:17; 2 Kor. 7:6; Gal. 3:8) Ento wang’ ma pol, ebed etio ku dhanu pi nipong’o lembakeca pare. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kor. 1:3, 4) Yehova copo mio iwa rieko man kero ma watie ku yenyne kara watuc nitimo lembe moko ci m’ukwayere pi nipong’o yeny pare. Eno zoo utie thelembe mi nyinge, calu ma jururieko moko giyero.

2. (a) Pirang’o saa moko waromo bedo ku jiji nia Yehova copo tio kudwa ngo? (b) Wabineno lembang’o i thiwiwec maeni?

² Wan ceke wamito Yehova utii kudwa pi nitimo yeny pare, ento jumoko romo bedo ku jiji nia Yehova copo tio ngo kugi. Pirang’o? Pilembe giparu nia tio m’umondo i kumgi, lembe moko ma ginwang’iri i ie, man copo migi ma nok uketho gibetimo ngo ire i kadhiri ma nwang’u gimaru. Jumoko lundo ginwang’u nia tic ma gibetimo uromo eca, e gimiyiri ngo nitimo lee nisagu. I thiwiwec maeni, wabineno kite ma Yehova copo konyo ko ng’atuman m’i kindwa kara etuc nitimo yeny pare. I ng’eye, wabineno bende lapor mi ju ma co ku ju ma mon moko ma Biblia uweco pigi, ma Yehova ugam umio igi ava man kero mi timo yeny pare.  Man ma tokcen, wabineno nia wacopo weko Yehova utii kudwa nenedi.

3. Nimakere ku Jufilipi 2:13, Yehova copo mio iwa ava mi timo yeny pare nenedi?

³ Som Jufilipi 2:13. * Yehova copo mio iwa ava mi timo yeny pare. Nenedi? Saa moko nyo wawinjo nia cokiri utie ku yeny moko. Kunoke judong cokiri usomo barua moko m’uai i biro mi filial m’unyutho nia yeny mi kony utie kaka moko. Eno copo ketho ipenjiri kumae: ‘Acopo timo ang’o kara an de acidh akony kuca?’ Saa moko nyo jumio iwa tic ma tek, ento wang’eyo ngo nia waromo time nenedi. Kunoke i ng’ei m’isomo giragora moko i Biblia, icopo penjiri kumae: ‘Aromo tio ku giragora maeni nenedi pi nikonyo jumange?’ Yehova bidiyowa ngo adiya kara watim gin moko ci, ento ecopo mio iwa ava mi timo gin ma wiwa ubeparu.

4. Yehova copo mio iwa kero nenedi?

⁴ Yehova copo mio iwa bende kero kara watim yeny pare. (Isa. 40:29) Ecopo tio ku tipo pare maleng’ pi nimedo kor bodho moko ma dong’ watie ko con. (Ai 35:30-35) Eromo tio ku dilo pare pi niponjowa kara wang’ei kite ma wacopo timo ko tic moko. Pieno, kan ing’eyo ngo cuu kite m’icopo timo ko tic moko ma jumio iri, kwai kony. Bende, icopo kwayu Wegwa m’i polo saa moko ci nia emii iri “tego” lee. (2 Kor. 4:7; Lk. 11:13) Biblia utie ku lapor mi dhanu ma tung’ tung’ ma Yehova umio igi ava man kero kara gituc nitimo yeny pare. Kinde ma wabeneno lapor mi dhanu maeno, kepar pi kite ma Yehova copo tio ko kudi bende kara itim lembe ma rom ku ma dhanu maeno utimo.

5. Saa ma Yehova utio i ie ku Musa pi nibodho dhanu pare ubemio iwa ponji ma kani?

⁵ Yehova utio ku Musa pi nibodho nyithindho mir Israel. Re etio kude i saa ma kani? Nyo etio kude i saa ma Musa ubino nwang’u nia eromo pilembe ‘juponje ku rieko ceke mi Jumisiri’? (Tic. 7:22-25) Ungo, Yehova utio ku Musa i ng’ei m’ebinye edoko ng’atu ma mol. (Tic. 7:30, 34-36) Yehova umio ire bende tegocwiny m’etuc niweco ko i wang’ ubimo mi Misiri ma won tego. (Ai 9:13-19) Saa ma Yehova utio i ie ku Musa ubemio iwa ponji ma kani? Yehova betio ku dhanu m’ubenyutho kite pare i kwo migi man m’ubenjengiri i wie kara emii igi tego.​—Flp. 4:13.

6. Ayi ma Yehova utio ko ku Barzilai pi nikonyo Ubimo Daudi ubemio iwa ponji ma kani?

⁶ Oro ma dupa i ng’eye, Yehova utio ku Barzilai pi nikonyo Ubimo Daudi. Kinde ma Daudi ku dhanu ma gibino kugi giberingo Absalom ma wode, ‘kec ubino negogi, giol, man rieu pi bende unegogi.’ Kadok saa maeno nwang’u dong’ Barzilai utii de, re en ku dhanu mange giketho kwo migi i ariti pi nicikonyo Daudi man dhanu ma gibino kugi. Barzilai uparu ngo nia calu edaru tii, Yehova copo tio ngo kude. Ento etio ku jamcinge pi nikonyo jurutic pa Mungu kinde ma gibino i yeny. (2 Sam. 17:27-29) Eno ubemio iwa ponji ma kani? Kadok nwang’u oro mwa tie rukani de, Yehova copo tio kudwa pi nipong’o yeny mi Jukristu wadwa m’i kabedo ma wabekwo i ie kunoke mi ng’om mange. (Rie. 3:27, 28; 19:17) Bende, kadok nwang’u wacopo cidho ngo athothi nikonyogi de, re wacopo mio  giramia pi tic m’utimere i ng’om zoo pi nikonyo umego ku nyimego mwa ma gitie i yeny.​—2 Kor. 8:14, 15; 9:11.

7. Yehova utio ku Simeon nenedi, man pirang’o eno copo mio amora i kumwa?

⁷ Yehova ung’olo ni jadwong’ moko ma nyinge Simeon m’ubino kwo i adhura mi Yerusalem nia ebitho ngo ma fodi eneno ngo Masiya pa Mungu. M’umbe jiji, lembang’ola maeno umio amora lee i kum Simeon, pilembe oro ukadhu lee niai m’ebino kuro nineno Masiya. Yehova umio ire mugisa pi yioyic man cirocir pare. Nindo acel, tipo maleng’ ucwale nicidho i hekalu. Kuca ewok eneno nyathin Yesu, man Yehova utio kude pi niewo lembe iwi nyathin maeno ma bibedo Kristu. (Lk. 2:25-35) Kadok ve Simeon ular utho nwang’u fodi Yesu ucaku ngo tic mi rweyo lembanyong’a de, re ebino ku foyofoc lee pi rwom ma Yehova umio ire, man i nindo m’ubino ebinwang’u mugisa dupa! I ng’om ma nyen, jadwong’ maeno m’ugwoko bedoleng’ pare ni Yehova bineno ayi ma bimobim pa Yesu bimio ko mugisa ni thek ceke m’i ng’om. (Tha. 22:18) Wan bende watie ku foyofoc pi tic moko ci ma Yehova uketho wabetimo.

8. Yehova romo tio kudwa nenedi calu m’egam etio ko ku Barnaba?

⁸ I rundi ma kwong’a, jalwo moko ma nyinge Yosefu uweko Yehova utio kude. (Tic. 4:36, 37) Copere nia Yosefu ubed umiyere lee pi nijuko cwiny umego ku nyimego, uketho jukwenda gibed gilwong’e Barnaba, ma thelembene tie “Wodjuk.” Ku lapor, kinde ma Saul udoko Jakristu, umego ma pol gibino lwore pilembe egam enyayu ragedo i kum dhanu ceke m’uyio Yesu. Ento Barnaba ujukocwiny Saul, man ekonye. M’umbe jiji, Saul ufoyo lembe maeno lee dit. (Tic. 9:21, 26-28) I ng’eye, judong cokiri m’i Yerusalem ginwang’u nia kwayu gior ng’atu moko ucidh utiel cwiny umego ma gibino kwo bor i adhura mir Antiokia mi Cami. Gioro ng’a? Barnaba! Gitimo ng’iong’ic ma tap! Biblia ukoro nia Barnaba uwok ujuko cwiny umego ku nyimego ceke nia “ku tego mir adundegi gimok ndhu kum Rwoth.” (Tic. 11:22-24) Tin bende, Yehova copo tio kudwa pi nijuko cwiny umego ku nyimego wadwa. Ku lapor, ecopo tio kudwa pi nijuko cwiny ju ma wedi migi tho. Kunoke eromo cwaluwa niciliewo ng’atu moko m’uberemo kunoke ma cwinye tur, nyo ke nilwong’e alwong’a i telefon pi niyero ire wec moko ma copo juko cwinye. Nyo ibiweko Yehova utii kudi calu m’egam etio ko ku Baranaba?​—1 Tes. 5:14.

9. Kite ma Yehova ukonyo ko umego Vasily kara edok jadit cokiri ma ber ubemio iwa ponji ma kani?

⁹ Yehova ukonyo umego moko ma nyinge Vasily kara edok jadit cokiri ma ber. Kinde ma Vasily ubino ku oro 26, juketho edoko jadit cokiri; saa maeno ebino ku lworo lee pilembe ebino paru nia ecopo konyo ngo umego ku nyimego i thenge mi tipo, akecane ju ma gibekadhu kud i peko. Enre, judong cokiri ma ging’eyo lembe lee gikonye man etuc ninwang’u bende bodho i Somo mi tic mi Ker. Vasily en gire de eii ning’eyo lembe lee. Ku lapor, ekiewo lembakeca moko ma thindho thindho m’emito pong’o. Kinde m’ebino pong’o lembakeca maeno, enwang’u nia lworo ucaku thum kud i ie. Eyero kumae: “Lembe ma nwang’u ubed umielo kuma re ma kawoni ubemio ire mutoro nisagu. Kinde ma Yehova ukonya anwang’u giragora moko pi nitielo cwiny umego kunoke nyamego moko i cokiri, eno mio ira mutoro lee dit.”  Umego, ka wun de wubelubo lapor pa Vasily, niwacu wuweko Yehova utii kudwu, ebimio iwu copo ma wubitimo ko kadok tic ma dongo ma juromo mio iwu i cokiri.

10. Abigail utimo ang’o, man lapor pare umio iri ponji ma kani?

¹⁰ Kinde ma Daudi ku dhanu pare gibino ringo Ubimo Saul, ginwang’iri ku yeny mi kony lee. E Daudi ku dhanu pare gikwayu Jaisrael moko ma jalonyo ma nyinge Nabal nia ekonygi ku cam, kunoke piny moko ci ma copo nwang’ere. Ginwang’u nia gicopo kwayu kony i bang’e pilembe gigam gigwoko udul rombe pare i langa. Ento calu Nabal ubino jakec, ekwero nimio igi piny moko ci. Lembe maeno unyayu ng’ecwiny lee i Daudi, uketho emito ecidh eneg Nabal ku ju ma co ceke mi ot pare. (1 Sam. 25:3-13, 22) Ento Abigail ma dhaku pa Nabal, ubino dhaku ma riek. Tegocwiny ucwale nicidho i bang’ Daudi, man kinde m’etuc i bang’e ewok epodho i the tiende, man ekwaye nia kud ecidh ecwir rimo mananu. Ento ejuke nia ewek lembene i cing Yehova. Kite ma Abigail uweco ko ku molo man lembe mi rieko m’etimo umulo adunde Daudi lee dit. Eno uketho enyang’ nia Yehova re m’uoro Abigail. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Abigail utimo kero nicego kite ma beco i kwo pare uketho Yehova utio kude. Kumeno bende, Yehova romo tio ku nyimego ma gibetimo kero nibedo ku riekowang’ man ng’eyothelembe pi nitielo juruot migi man umego ku nyimego i cokiri.​—Rie. 24:3; Tit. 2:3-5.

11. Jumanyir pa Calum gitimo ang’o, man ng’agi ma gibelubo lapor migi tin?

¹¹ Oro ma lee i ng’eye, jumanyir pa Calum gibino i kind dhanu ma Yehova utio kugi pi nidogiero gang’kidi mi Yerusalem. (Neh. 2:20; 3:12) Kadok nwang’u Calum ubino ku dito de, re jumanyir pare gibino ayika nitimo tic maeno ma tek man mir ariti. (Neh. 4:15-18) Gikoc bor ku judongo mi Tekoa ma ‘giketho ngo ng’utgi i kum tic,’ niwacu gimiyiri ngo nitimo tic! (Neh. 3:5) Kepar pi mutoro ma jumanyir pa Calum gibino ko kinde ma i ng’ei nindo 52 kende ci gang’kidi maeno ugam uthum! (Neh. 6:15) Tin bende, nyimego ma dupa gibemiyiri nitimo tic moko ma segi: gibegiero udi ma jutimo ie thier ni Yehova, man gibeyiko kum udine. Kara tije ucidh i wang’e, watie ku yeny mi nyimego maeno ma gitie ku bodho, ma gimiyiri kud anyong’a i tic man ma gigwoko bedoleng’ migi.

12. Yehova copo tio kudwa nenedi calu m’egam etio ko ku Tabitha?

¹² Yehova ugam utio ku nyamego moko mi rundi ma kwong’a ma nyinge Tabitha pi nikonyo “jucan,” akecane montho. (Tic. 9:36) Calu ebed ekonyo dhanu lee, montho maeno giwage mi tuko ngo saa m’etho. Ento i ng’eye, anyong’a negogi lee dit kinde ma jakwenda Petro ucere. (Tic. 9:39-41) Lapor pa Tabitha umio iwa ponji ma kani? Kadok watie aradu kunoke watii, watie dhanu ma co kunoke ma mon, wan ceke wacopo timo lembe moko pi nikonyo umego ku nyimego mwa.​—Ebr. 13:16.

13. Yehova utio ku nyamego moko ma nyinge Ruth nenedi, man nyamego maeno uyio lembang’o?

¹³ Nyamego moko ma nyinge Ruth umito doko misioner, ento ebino jalewic. Kinde m’en aradu, amora uketho ebed ekadhu nyapio pio mandha ot kubang’ ot kara epok trakt lee ni dhanu. Eyero kumae: “Tije ubed unyang’a lee.” Ento niciweco ku dhanu i pacu migi, man niweco  ku ng’atini iwi Ker pa Mungu ubino ire lembe ma tek mi tuko ngo. Kadok Ruth ubino jalewic de, edoko jayab yo ma nja kinde m’etie ku oro 18. I oro 1946, ecidh elubo Somo mi Gilead man i ng’eye, etimo i ng’om mir Hawaii man i Japan. Yehova utio kude pi nirweyo lembanyong’a lee i ng’om maeno. I ng’ei ma Ruth urweyo lembanyong’a pi oro 80, eyero kumae: “Yehova ubed ujuko cwinya saa ceke. Abino jalewic, ento kony m’emio ira uketho cwinya doko tek. Kawoni ayiyo andhandha nia Yehova copo tio ku ng’atu moko ci m’uketho genogen pare i wie.”

14. Nimakere ku Jukolosai 1:29 ukwayu watim ang’o kara Yehova utii kudwa?

¹⁴ Niai con, Yehova ubed utio ku jurutic pare pi nitimo tic ma tung’ tung’. Dong’ in ke ebitio kudi pi nitimo ang’o? Eromo tio kudi pi nitimo tic moko ci kan imiyiri nitimo ma tek i tic pare. (Som Jukolosai 1:29.) Tekene iweko Yehova utii kudi, eromo konyi kara idok jarwei ma won amora, japonji ma ber, jajuk m’uromo, won bodho i tic, jarimo ma konyo juwagi, man eromo konyi kara itim lembe moko ci m’ebemito pi nipong’o yeny pare.

15. Nimakere ku 1 Timoteo 4:12, 15, umego m’aradu gicikiri nikwayu ang’o i bang’ Yehova?

¹⁵ Kan itie umego m’aradu, nyo Yehova copo tio kudi bende? Eyo. Tin, cokiri utie ku yeny mir aradu lee kara juromo tio kugi calu jukony tic. I cokiri ma pol, wend judong cokiri ukadhu wend jukony tic. Nyo in m’itie aradu icopo miyiri nitimo lee i cokiri? Saa moko, umego moko romo paru kumae, “Calu atie jarwei lembanyong’a e ci, eromo eni.” Ka in de itie ku paru ma kumeno, kwai Yehova ukonyi kara iceg ava mi doko jakony tic i cokiri man kara emii iri kero m’icopo timo ko ire ku cwinyi ceke. (Ekl. 12:1) Watie ku yeny peri lee!​—Som 1 Timoteo 4:12, 15.

16. Wacikara nikwayu Yehova umii iwa ang’o, man pirang’o?

¹⁶ Yehova copo tio kudi pi nitimo gin moko ci m’emito kara yeny pare utimere. Dong’ kwaye emii iri ava man kero m’itim ko tic pare. Kadok itie aradu kunoke oro peri ng’adu de, tii ku saa peri, tego peri, man piny moko ci m’itie ko pi niyungo Yehova. (Ekl. 9:10) Ka jumio iri tic moko i dilo pa Yehova, kud ikwere nyapio pio pilembe iparu nia icopo time ngo. Etie iwa rwom ma lee dit ni ii ku kero mwa ceke kara wayung Wegwa mi polo!