1, 2. Pirang’o etie lembe mi rieko niwinjo Jacwic peri saa m’ibeng’io gin m’ibitimo i kwo peri? (Nen cal mir acaki.)

 KAN itie aradu, saa moko nyo judaru mio iri juk ma pol pi kwo peri mi nindo m’ubino. Juponji, man dhanu moko ma bemio juk, ku jumange bende gicopo yero iri nia, kwayu isom somo ma malu kunoke inwang’ tic ma bimio iri sente lee. Ento Yehova ubemio iri juk m’ukoc ku maeno. I andha Yehova ubemito ngo isom daraza ku nyap, kum somo bikonyi i kwo peri man biketho ibipong’o yeny peri bende. (Kol. 3:23) Ento eng’eyo bende nia i saa m’itie aradu re m’ukwayu imak yub ma pigi tek, ma bibedo ku matoke iwi kwo peri mi nindo m’ubino. Pieno, emio telowic ma copo konyi nikwo i ayi ma binyayu mutoro i ie i nindo maeni mi kajikceng’.​—Mat. 24:14.

² Poi nia Yehova ma Jacwic peri ung’eyo lembe ceke. Eng’eyo lembe ma bitimere i nindo m’ubino, bende eng’eyo cuu nia kajik mi ng’om maeni dong’ ni ceng’ini magwei. (Isa. 46:10; Mat. 24:3, 36) In de Yehova ung’eyi cuu. Eng’eyo nia ang’o ma copo mio iri mutoro, man ang’o ma copo nyayu can i ii. Juk ma  dhanu bemio romo winjere ber, re kan ecungo ngo iwi Lembe pa Mungu, nwang’u etie ngo juk mandha.​—Rie. 19:21.

3, 4. Niwinjo juk ma reco umio matoke ma kani ni Adamu giku Eva man nyikwaigi?

³ Juk ma cuu ngo ucaku niai con. Wang’ ma kwong’a, Sitani re m’umio juk ma rac ni dhanu. Eyero ni Eva nia, en gikud Adamu gibibedo kud anyong’a ka ging’io gin gigi kite ma gibikwo ko. (Tha. 3:1-6) Re Sitani ubino sayu bero pare gire. Pieno emito nia Adamu giku Eva, man nyikwayu migi, giwor en kakare niworo Yehova man nitimo ire thier. Sitani umio ngo gin moko acel de ni dhanu, ento Yehova re m’umio igi gin moko ci ma gibino ko. Eribogi, emio igi podho ma leng’ ma gicopo kwo i ie, man emio igi kum m’umbe ku dubo pi nikwo rondo ku rondo.

⁴ Re lembe mi can utie nia, Adamu giku Eva gikoso woro ni Yehova. Koso woro migi ugam ucodo kindgi ku Ng’atu m’umio igi kwo. Lembuno ukelo matoke ma rac mandha. Calu thiwe ma ner yo yo ka jucode kud i kum yende, Adamu giku Eva de yo yo gigam gitii man githo. Nyikwaigi ceke ubeneno can, uketho i ie wan de. (Rum. 5:12) Dhanu ma pol tin eni gibeworo ngo dwand Mungu, man gibetimo gin ma gimaru. (Ef. 2:1-3) Lembene tie ku matoke ma kani? Biblia uyero nia, “rieko moko mbe” kinde ma dhanu ubejai ni Yehova.​—Rie. 21:30.

5. Yehova ugam ung’eyo nia dhanu moko bitimang’o, ang’o m’ubenyutho nia ewondere ngo?

⁵ Yehova ugam ung’eyo nia dhanu moko, uketho ie aradu ma pol, gibimaru ging’eye man gitim ire. (Zab. 103:17, 18; 110:3) Pir aradu maeno tie tek lee i Yehova! Nyo in de itie acel m’i kindgi? M’umbe jiji, ibenwang’u bero i kum piny ma tung’ tung’ ‘ma beco’ m’uai i bang’ Mungu, man eno uketho itie ku mutoro i kwo peri. (Som Zaburi 103:5; Rie. 10:22) I kind piny ma beco ma Yehova umio iwa, wabiweco iwi ang’wen i thiwiwec maeni: cam mi tipo, jurimo mandha, lembakeca ma beco, man rieko mandha.

6. Pirang’o ukwayu ipong’ yeny peri mi tipo, man Yehova umio ang’o pi nikonyi?

⁶ Lei umbe ku yeny mi tipo, niwacu gimbe ku yeny mi ng’eyo Jacwic migi. Ento wan, watie ku yeny maeno. (Mat. 4:4) Ka wabewinjo Mungu, wabibedo ku copo mi nyang’ i lembe, wabinwang’u rieko man anyong’a. Yesu uwacu kumae: “Mugisa (mutoro) ni jucan mi tipo.” (Mat. 5:3) Mungu umio iwa Biblia, man ebetio ku ‘jamiru mandha man ma riek’ pi nimio iwa girasoma ma tung’ tung’ kara watiel yioyic mwa. (Mat. 24:45) Girasoma maeno tie cam mi tipo, kum gikonyowa nitielo yioyic mwa, man ka wabesomogi, kindwa ku Yehova doko ceng’ini. Watie kud anyong’a ninwang’u cam ma tung’ tung’ mi tipo!​—Isa. 65:13, 14.

7. Cam mi tipo ma ai i bang’ Mungu konyi nenedi?

⁷ Cam mi tipo romo mio iri rieko, man eromo mio iri copo mi paru i lembe terere; kite maeno bigwoki i ayi ma tung’ tung’. (Som Lembrieko 2:10-14.) Ku lapor, kitene bikonyi kara iuriri i kum vupo ma pol, calu ve ponji ma nia Jacwic umbe, kunoke nia sente man jukupiny re ma mio mutoro. Kite maeno bikonyi bende kara iceriri i kum ava man timo ma bimio peko i kumi. Pieno tim kero peri ceke kara idok riek man icak paru lembe terere. Eno biketho ibineno kamaleng’ nia Yehova umeri man ebemito ikwo ma ber mandha.​—Zab. 34:8; Isa. 48:17, 18.

8. Pirang’o ukwayu icor ceng’ini ku Mungu kawoni, man eno bimio iri bero ma kani i nindo m’ubino?

 ⁸ Ceng’ini eni, jubinyotho ng’om pa Sitani. Yehova kende re ma bibedo ku copo mi gwokowa man en re m’ebipong’o yeny mwa moko ci, kadok piny ma wabicamu. (Hab. 3:2, 12-19) Pieno eni re ma tie saa m’ukwayu nia icor i ie ceng’ini ku Mungu, man m’idwok ko genogen peri udok tek. (2 Pet. 2:9) Kan ibetimo kumeno, kadok lembang’o ma bitimere de, ibibedo ku nen ma rom ku pa Daudi m’uyero kumae: “Aketho Yehova i wang’a thiri thiri: kum eni i cinga ma yor acwic, cwinya biringo ngo.”​—Zab. 16:8.

9. (a) Nimakere ku Yohana 6:44, Yehova betimo ang’o? (b) Lembang’o ma tie segi ka Jumulembe pa Yehova girombo i kindgi?

⁹ Kan irombo wang’ ma kwong’a ku ng’atu ma tie ngo Jamulembe, icopo ng’eyo nyinge kunoke ayiine kende. Ento kan irombo wang’ ma kwong’a ku ng’atu ma tie Jamulembe, iromo ng’eyo lembe dupa. Icopo ng’eyo ndhu nia emaru Yehova. Ing’eyo bende nia Yehova uneno gin moko ma ber i bang’e, uketho elwong’e i kind udul dhanu m’ubetimo ire thier. (Som Yohana 6:44.) Kadok nwang’u ng’atu maeno uai kani, kunoke edongo i kite ma nenedi de, re idaru ng’eyo lembe lee i wie, man en de edaru ng’eyo lembe lee i wii!

10, 11. Girang’o m’udiko dhanu pa Yehova ceke, man eno tie ku matoke ma kani i wii?

¹⁰ Kinde m’irombo ku Jamulembe mange, ing’eyo wang’ acel nia lembe ma pigi tek dupa udiko kindwu. Ing’eyo nia kadok wubeweco dhok m’ukoc de, re wukude zoo wuweco “dhok ma leng’,” niwacu lemandha. (Zef. 3:9) Eno tie ku thelembe ma nia, wun zoo wuyio Mungu, wubelubo cik ma rom mi kurajo i kwo mwu, man wutie ku genogen ma rom pi nindo m’ubino. Lembe maeno konyowu nigenuru i kindwu, man nitheyo mer ma tek pi nja ku nja.

¹¹ Pieno kan iworo Yehova, ng’ei nia itie ku jurimo mandha dupa. Itie ku jurimo i ng’om zoo, kadok nwang’u fodi irombo ngo kugi de. Nyo ing’eyo jumange  m’uweko Jumulembe pa Yehova ma gitie ku giramia ma ber maeno?

12. Icopo bedo ku lembakeca ma kani ma beco?

¹² Som Eklizia 11:9–12:1. Nyo itie ku lembakeca moko m’imito itund i ie? Saa moko nyo itie ku lembakeca mi somo Biblia ku bang’ ceng’, mi dwoko jibu ma cuu, man mi yiko theng’ ponji peri cuu. Saa moko nyo, ibemito icak tio cuu mandha ku Biblia i lembanyong’a. Icopo winjiri nenedi kan inwang’u nia ibetimo alokaloka, kunoke ng’atu moko uyero iri nia bodho peri ubemedere? M’umbe jiji, icopo bedo kud anyong’a lee! Pirang’o etie rac ungo nibedo kud anyong’a i saa maeno? Pilembe calu Yesu, ibetimo gin ma Yehova ubekwayu itim.​—Zab. 40:8; Rie. 27:11.

13. Pirang’o timo ni Mungu utie cuu dit nisagu lubo lembakeca mi ng’om maeni?

¹³ Kan ibeketho wii zoo i kum timo ni Yehova, ibikwo kud anyong’a, man ibibedo ku lembakeca i kwo peri. Jakwenda Paulo umio juk ma e: “Wucung nging’ nging’, ma wulokru ngo, ma wusegru thiri thiri i tic pa Rwoth, kum wung’eyo nia tic ma wumulu kudo en e mananu ngo i Rwoth.” (1 Kor. 15:58) Ento ka ng’atini ubelubo lembakeca mi ng’om maeni, calu ve nisayu sente lee man niketho pire uyiki, ebedo mbe ku mutoro mandha. Kadok dong’ edaru nwang’u gin m’ebino sayune de, asu enwang’ere nia fodi gin moko urem ire. (Lk. 9:25) Lapor p’Ubimo Suleman copo konyowa ninyang’ i lembe maeno.​—Rum. 15:4.

14. Lembe ma Suleman utimo copo mio iri ponji ma kani?

¹⁴ Ubimo Suleman m’ubedo jalonyo ma yawe mbe, man m’ubino ku copo ma kaporne mbe ugam utimo lembe moko ma tie iwa ku ponji. Ewacu yor i adundene kumae: ‘Abimulo ia kud anyong’a.’ (Ekl. 2:1-10) Egam egiero udi ma beco m’ubemil, eyiko kanambu ma cuu mandha, man etimo gin moko ci ma ie yenyo. Nyo piny maeno umio ire anyong’a? Kinde ma Suleman uparu pi lembe ceke m’etimo i kwo pare, eyero kumae: ‘Gin ceke ie nanu . . . man kulokane mbe.’ (Ekl. 2:11) Nyo in de itie ayika nitio ku ponji maeno ma pire tek ma Suleman unwang’u?

15. Pirang’o ubekwayu ibed ku yioyic, man nimakere ku Zaburi 32:8, yioyic bimio iri bero ma kani?

¹⁵ Dhanu moko ginwang’u ponji kinde ma gibemuliri ku matoke ma rac mi kosa ma gitimo. Yehova ubemito ngo matoke mi kosa re m’uponji. Ebemito iwinj dwande man iwore. Re pi nitimo kumeno, ubekwayu ibed ku yioyic. Ng’ei nia yioyic bicweli nitimo ng’iong’ic ma binyolo ngo ang’eyang’o i ii nyanok de. Bende, wi Yehova biwil ki ngo i kum ‘mer m’inyutho kum nyinge.’ (Ebr. 6:10) Pieno, tim kero nitielo yioyic peri udok ma tek. Kan itimo kumeno, ibituc nitimo ng’iong’ic ma cuu i kwo peri, man ibineno in giri nia Wegwa mi polo ubemito ibed ku kwo ma ber m’usagu.​—Som Zaburi 32:8.

16. Pirang’o wacikara nineno bedagonya ni gin ma pire tek man nitio kude ku rieko?

¹⁶ Paulo ukiewo kumae: “Ka ma tipo [pa Yehova] ni i ie, e gony de nuti.” (2 Kor. 3:17) Yehova umaru bedagonya, man eketho mer mi bedagonya i adundeni de. Re ebemito itii ku bedagonya peri ku rieko, i ayi ma bigwoki. Saa moko nyo aradu wedu gineno pornografi, gitimo lembsasa mi tarwang’, gituko kit tuko ma ketho kwo migi i ariti, kunoke gimer ku kong’o man ku yath ma merojo. Piny maeno copo nen rac ungo, man gicopo foyo ijo, re wang’ ma pol gikelo matoke ma reco. Ku lapor, ng’atini copo nwang’u twoyo, eromo doko ni  ng’eca mi piny maeno, kunoke ecopo tho athoa zoo de. (Gal. 6:7, 8) Aradu ma gimondo i timo ma kumeno gicopo paru nia gitie agonya, re i andha gitie ngo agonya.​—Tit. 3:3.

17, 18. (a) Niworo Mungu mio iwa bedagonya i ayi ma nenedi? (b) I yo ma kani m’Adamu giku Eva gibino agonya nisagu dhanu ma tin eni?

¹⁷ M’uweko maeno, niworo Yehova mio iwa bero dupa. Eketho kumwa bedo ma leng’ man wanwang’u bedagonya mandha. (Zab. 19:7-11) Bende, kan ibetio ku bedagonya peri ku rieko, niwacu kan ibeng’io niworo cik pa Mungu man cik pare mir ukungu, Mungu ku junyodo peri gibineno nia ifodoko andha dhanu ma zoo. Pieno, junyodo peri gibigeni, man gibiweki agonya nisagu. M’umedo maeno, Yehova ung’olo nia ceng’ini eni, ju m’ubegwoko bedoleng’ migi ire gibinwang’u bedagonya mandha ma Biblia ulwong’o “gony mi dwong’ mi nyithindho pa Mungu.”​—Rum. 8:21.

¹⁸ Eno tap tie kit bedagonya m’Adamu giku Eva gilar gibino ko. I podho mir Eden, Mungu ugam umio igi cik acel kende. Ekwero nia kud gicam nying yen moko m’ubino segi. (Tha. 2:9, 17) Nyo iparu nia Mungu utimo rac m’emio igi cik maeno, kunoke emio cikne pi nidiyogi adiya? Ungo! Tin eni, dhanu uwodho cik dupa dit, man gibediyo jumange niworo cikne. Ento Yehova ugam umio ni Adamu giku Eva cik acel kende.

19. Yehova giku Yesu gibeponjowa ku lembang’o ma copo mio iwa bedagonya?

¹⁹ Yehova betio kudwa ku rieko ma lee dit. Kakare ninurowa ku cik dupa, ebeponjowa niworo cik mi mer. Ebeponjowa nikwo nimakere ku cik pare mir ukungu, man nidagu gin ma rac. (Rum. 12:9) I ponji ma Wode ma Yesu umio iwi got, ekonyowa ninyang’ i lembe ma cwalujo i timo ma reco. (Mat. 5:27, 28) Bende, calu ma Yesu re ma bibedo Jabim mi Ker pa Mungu i ng’om ma nyen, ebimedere asu niponjowa kara wadag gin ma rac man wamar gin ma ber calu ma en de etimo. (Ebr. 1:9) Yesu bikabu bende dubo alaga man ebidwoko kumwa man paru mwa bidoko leng’. Kepar kite ma kwo bibedo ko saa ma dong’ abidhe mi timo lembe ma rac bibedo mbe, man saa ma wabinwang’ara ngo ku matoke mi dubo alaga! I ng’eye, wabinwang’u “gony mi dwong’” ma Yehova ung’olo.

20. (a)Yehova betio ku bedagonya pare nenedi? (b) Icopo lubo lapor pa Yehova nenedi?

²⁰ Kadok i ng’om ma nyen de, bedagonya mwa bibedo ku mupaka. Nenedi? I lembe ceke ma wabitimo, bikwayu mer ma wamaru ko Yehova man dhanu mange re m’utel wiwa. Ka wabeweko mer re m’utel wiwa, nwang’u wabelubo lapor pa Yehova. Kadok Yehova utie ku bedagonya ma mupakane mbe de, re eweko mer re ma telo wie i lembe ceke m’ebetimo, uketho i ie ayi m’etio ko kudwa bende. (1 Yoh. 4:7, 8) Pieno, wacopo nwang’u bedagonya mandha kende kende ka wabelubo lapor pa Yehova.

21. (a) Daudi ubino ku nen ma kani iwi Yehova? (b) Wabiweco iwi lembang’o i thiwiwec m’ulubo?

²¹ Nyo ifoyo piny ceke ma Yehova umio iri? Emio iri cam mi tipo, jurimo mandha, lembakeca ma beco, genogen mi nwang’u bedagonya mandha i nindo m’ubino, man giramia mange de dupa ma beco. (Zab. 103:5) Saa moko nyo itie ku nen ma rom ku pa Daudi m’uyero ni Yehova i Zaburi 16:11 kumae: ‘Inyutho ira yo mi kwo: udul mi mutoro ni i weng’i; mutoro mi nja ni i cingi ma yor acwic.’ I thiwiwec m’ulubo, wabiweco iwi lemandha mange ma beco ma nwang’ere i Zaburi mir 16. Eno bikonyi ning’eyo lembe m’icopo timo kara ibed ku kwo ma ber m’usagu zoo!