1. Biblia ukoro lembang’o iwi twiny?

PARU ma kani ma bino i wii kan iwinjo wec ma nia twiny? Dhanu ma pol giparu wang’ acel iwi matira, re twiny nyutho lembe lee nisagu maeno. Biblia uyero nia twiny utie lembe ma ber dit iwa man saa moko ekwane karacelo ku ng’eyong’ec, rieko, mer man kwo. (Rie. 1:2-7; 4:11-13) Pieno, twiny pa Mungu, nyutho nia emaruwa man ebemito wakwo nja ku nja. (Ebr. 12:6) Re kadok saa moko twiny pa Mungu uketho i ie matira de, emiye ngo ku kwinyo kunoke i ayi ma nyayu peko i kumwa. I andha, thelembe ma lee mi wec ma nia twiny, uketho i ie ponji, ma calu ma janyodo mio ni nyathin pare m’emaru.

2, 3. Twiny copo ketho i ie ponji ku matira nenedi? (Nen cal mir acaki.)

² Wakewec iwi lapor ma e. Nyathi jalawobi moko ma nyinge Johnny ubino goyo mupira i ot. E min ugam ukwere kumae: “Johnny, kud igoy mupira i ot ibimaru ng’enyo piny.” Re Johnny uwinjo ngo min man emedo asu ku goyo mupira. E mupira ucidh upodho iwi agulu mi thiwe man agulune ng’eny! Dong’ min utimo ang’o pi nitwinye? Ekoro ire nia pirang’o lembe m’etimo ubino rac. Min umito nikonye kara  enyang’ nia etie ber niworo junyodo, man eng’ei nia juketho ngo cik mi mananu man cikne gicuu. Kara Johnny unyang’ i lembe maeni, enwang’u bende nia ukwayu ekan mupira pare pi nindo moko pi nimio ire matira. Lembuno uroyo can i Johnny, re ukonye ning’eyo nia kan eworo ngo junyodo pare, matokene copo bedo ma rac.

³ Jukristu gitie i Juruot pa Mungu. (1 Tim. 3:15) Pieno Wegwa Yehova utie ku twero mi ketho cik pi gin ma ber ku gin ma rac, man etwinyowa ka wanyutho ngo woro. Bende ka timo mwa uwodho matoke ma rac, twiny ma Yehova mio iwa ku mer copo konyowa ninyang’ nia kara pire utie tek dit niwinjo dwande. (Gal. 6:7) Mungu umaruwa lee akeca, pieno emito ngo nyanok de nia wanen can.​—1 Pet. 5:6, 7.

4. (a) Yehova ubemito waponj jumange nenedi? (b) Wabing’io i penji ma kani i thiwiwec maeni?

⁴ Ka wabemio twiny nimakere ku Biblia, waromo konyo nyathin mwa kunoke japonj Biblia nidoko jalub pa Kristu. Watio ku Biblia pi niponjo ng’atini ung’ei gin m’atira man wakonye kara enyang’ man ‘ewor gin ceke ma Yesu ung’olo.’ (Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:16) Kumeno re ma Yehova ubemito ginwang’ ponji, kara gin de giromo konyo jumange nilubo tok Kristu. (Som Tito 2:11-14. *) Kawoni wakeng’ii i penji adek ma e ma pigi tek: (1) Twiny ma Mungu bemio iwa nyutho nenedi mer pare? (2) Lapor mi dhanu ma Mungu utwinyo ubemio iwa ponji ma kani? (3) Wacopo lubo nenedi kite ma Yehova giku Wode gimio ko twiny?

5. I yo ma kani ma twiny pa Yehova nyutho nia emaruwa?

⁵ Yehova tirowa, eponjowa man etendowa, pilembe emaruwa. Ebemito wabed ku mer ma ceng’ini kude man wakwo rondo ku rondo. (1 Yoh. 4:16) Enywaruwa ngo man ecayuwa de ngo. (Rie. 12:18) Yehova neno akeca kite mwa ma beco man eweko wabed agonya. Twiny ma wanwang’u niai i Biblia, i girasoma mwa, i bang’ junyodo mwa, kunoke i bang’ judong cokiri nyutho andha nia Yehova umaruwa. I andha, ka judong cokiri gibetwinyowa ku yoo man ku mer pi kosa moko, ma nyo fodi wan de wanyang’ ungo pire, eno nyutho andha nia gibelubo lapor mi mer pa Yehova.​—Gal. 6:1.

6. Twiny nyutho mer pa Mungu nenedi, kadok nwang’u twinyne uketho ng’atini ubayu rwom pare de?

⁶ Saa moko twiny copo bedo ngo kende kende nimio juk. Ka ng’atu moko utimo dubo ma lee, ecopo bayu rwom m’etie ko i cokiri. Re kadok enwang’u twiny ma kumeno de, asu twinyne nyutho mer pa Mungu. Ku lapor, ecopo konye ning’eyo nia ubekwayu ekoi saa ma lee pi niponjo Biblia, pi ninyamu ie, man pi nirwo. Kan ebetimo kumeno, mer pare ku Yehova copo doko tek. (Zab. 19:7) I ng’ei nindo moko, ecopo dok nwang’u kendo rwom m’elar ebayu. Kadok i saa ma jukoyo ng’atini akoya de, asu eno nyutho mer pa Yehova, pilembe egwoko cokiri i kum timo ma rac pa ng’atune. (1 Kor. 5:6, 7, 11) Bende calu ma twiny pa Mungu utie saa ceke atira, ekonyo ng’atu ma jukoyone ninyang’ nia etimo dubo ma lee. Pieno ecopo loko cwinye.​—Tic. 3:19.

7. Cebna ubino ng’a, man kite ma kani ma rac m’umondo i ie?

⁷ Pi ning’eyo nia twiny utie lembe ma pire tek, wakewec iwi dhanu ario ma Yehova utwinyo. Ng’atu acel utie Cebna, m’ubino Jaisrael m’ukwo i rundi p’ubimo Hezekia, man m’ucelo ke utie Graham, ma tie umego mi rundi mwa eni. Cebna ubino “jawiot,” copere p’ubimo Hezekia man ebino ku dito ma lee. (Isa. 22:15) Ento Cebna uweko kuhaya umondo i ie, man emito eketh jumange ung’ei nia en re ma pire tek dit. Eroko bende ire liel mi bei ma tek i cana man ebed ewotho ku “magali mi dwong’.”​—Isa. 22:16-18.

8. Yehova utwinyo Cebna nenedi, man adwogine ubino ang’o?

⁸ Calu ma Cebna umito ebed ku dwong’ ire gire, Mungu ugam umayu dito pare man emie ni Eliakim. (Isa. 22:19-21) Lembe maeno utimere kinde ma Senakerib m’ubimo mir Acur upangu ninyotho Yerusalem. Nindo moko, Senakerib uoro judong askari pare man udul mony ma dit pi ninyayu ndiri i Juyahudi, man pi nicwalu ubimo Hezekia kara etim lembariba kugi. (2 Ub. 18:17-25) Hezekia ugam uoro Eliakim ku jumange ario nirombo ku judong askari maeno. I kind dhanu adek m’eoro, acel ubino Cebna, ma i saa maeca nwang’u etie jagor. Lembuno ubenyutho nia Cebna uponjo nibedo ku jwigiri, lembe de uton ungo i ie, man enwang’u ngo nia dong’ tije mbe. Ento ebino ayika niyio tic ma nok ma jumio ire. Lembe m’unwang’u Cebna copo mio iwa ponji adek.

9-11. (a) Lembe m’unwang’u Cebna ubemio iwa ponji ma kani ma pigi tek? (b) Lembe ma Yehova utimo ni Cebna romo ketho cwinyi nenedi?

⁹ Mi kwong’o, calu ma Cebna ubayu rwom pare, eno ubepoyo wiwa nia, “kuhaya lar wok ni nyoth.” (Rie. 16:18) Saa moko nyo watie ku rwom ma segi i cokiri, man nyo jumange gibeparu nia piwa utie tek nisagu. Ka tie kumeno andha, nyo wabed wanyutho jwigiri de? Nyo wabed wapoi de nia copo ceke ma watie ko, man lembe ceke ma beco ma wabetimo utie nikum Yehova? (1 Kor. 4:7) Jakwanda Paulo umio cimowang’ ma e: “Ayero . . . ni dhanu ceke ma ni i kindwu kubang’gi kubang’gi, ng’atuman ie kud upid pire gire ma sagu ma maku ie pidi; ento ie pid kumeni calu pidoie bedo nger.”​—Rum. 12:3.

¹⁰ Mir ario, juk ma tek ma Yehova umio ni Cebna, copo nyutho nia egeno andha nia Cebna copo lokere. (Rie. 3:11, 12) Lembe maeni ubemio ponji ni  umego ku nyimego ma gibayu rwom moko ma segi. Kakare nimaku ng’ecwiny man nikun, gicopo nimediri nitimo ni Yehova kud adundegi ceke. Ukwayu ginen twiny calu yo ma Yehova nyutho ko mer. Bende, wiwa kud uwil nia Wegwa bimio sukulia ni dhanu ma gibemediri ninyutho jwigiri. (Som 1 Petro 5:6, 7.) Pieno ka wabenyutho jwigiri man watie calu ulobo ma yom, twiny ma Yehova mio iwa ku mer romo binyowa.

¹¹ Mir adek, lembe ma Yehova utimo ni Cebna ubemio iwa ponji ma pire tek. Yehova mio twiny i kite ma nyutho nia edagu dubo, man ma nyutho bende nia emaru ng’atu m’utimo dubone. Yehova neno kite ma cuu ma ng’atini utie ko. Dong’ kan itie janyodo kunoke jadit cokiri, nyo icopo lubo lapor pa Yehova saa m’ibemio twiny?​—Yud. 22, 23.

12-14. (a) Jumoko gijolo twiny pa Yehova nenedi? (b) Lembe pa Mungu ukonyo umego moko nenedi niloko paru pare, man matokene ubino ang’o?

¹² Lembe ma rac utie nia jumoko i ng’ei ma ginwang’u twiny, ng’ecwiny mondo i igi, pieno gikoyiri ku Yehova man cokiri de. (Ebr. 3:12, 13) Nyo eno ubenyutho nia ng’atu moko mbe ma romo konyogi? Kumeno ngo! Wakenen lapor p’umego Graham, ma jukejukoyo kud i cokiri man i ng’eye udok udwogo. I ng’ei ma dong’ edwogo, eweko nirweyo man nicidho i coko. E jadit cokiri moko utimo kero nitheyo mer ku Graham, man Graham ukwayu nia giponj Biblia gikude.

¹³ Jadit cokiri maeno uyero kumae: “Peko pa Graham ubino kuhaya. Ebed eweco rac ku nying’ judong cokiri ma gitito lembe pare. Kinde ma wacaku ponjo kude Biblia, saa moko wabed wang’io i giragora ma tung’ tung’ iwi kuhaya man iwi matokene. E Graham ucaku nenere gire cuu i kieu ma tie Lembe pa Mungu, man efoyo ngo lembe m’eneno! Lembuno uwodho cegonying’ ma wang’u ijo! I ng’ei m’enyang’ nia kara ‘riu’ mi kuhaya re m’unego wang’e, man peko pare ubino wec m’ebeweco rac ku nying’ umego, e ndhundhu ecaku timo alokaloka. Bende ecaku bino nja i coko mi Jukristu, ecaku miere niponjo Lembe pa Mungu, man nibedo ku ng’iyo mi rwo nja. M’umedo maeno, ecaku telo wi ot pare cuu i thenge mi tipo; e lembuno unyayu mutoro ma lee i dhaku kud awiya pare ceke.”​—Lk. 6:41, 42; Yak. 1:23-25.

¹⁴ Jadit cokirine umedo kumae: “Nindo moko, Graham uyero ira lembe m’umulo adundena, ewacu kumae: ‘Ang’eyo lemandha pi oro ma dupa, man abed atimo bende tic pa jayab yo. Re eni kan acopo yero ma jiji mbe nia andhandha amaru Yehova.’” I ng’eye nyanok, Graham ucaku konyo nimio mikro i coko, man efoyo lee dit rwom maeno. Jadit cokirine uyero kumae: “Lapor pare uponja nia ka ng’atini ujwigere i wang’ Mungu man ejolo twiny, enwang’u mugisa ma lee!”

15. Wacikara nitimo ang’o kara twiny ma wabemio ubed ku matoke ma cuu?

¹⁵ Ka wabemito wadok juponji ma beco, wacikara mi kwong’o nilar ponjara cuu. (1 Tim. 4:15, 16) Kumeno bende, ka Yehova ung’iyi nitwinyo jumange, icikiri ninyutho jwigiri man niweko en re m’etel wii i kwo peri. Ka jumange gineno nia ibed ijwigiri, gibinyutho iri woro man gibibedo ayika nijolo telowic man juk m’ibemio. Wakenen lapor pa Yesu.

16. Lapor ma cuu mi twiny man mi ponji pa Yesu romo ponjowa nenedi?

 ¹⁶ Yesu ubedo wor ni Won saa ceke, kadok kinde ma ninyutho worone ubino tek de. (Mat. 26:39) Epoyo wi juwinj pare nia lembe m’ebeponjo man rieko pare uai i bang’ Won. (Yoh. 5:19, 30) Yesu ubed ujwigere man ebino wor; lembuno uketho ebedo japonji ma tie ku ngisi. Dhanu m’atira gibed gifoyo nibedo karacelo kude. (Som Luka 4:22.) Wec ma tie ku kisa ma Yesu ubed uweco umio kero ni dhanu ma cwinygi tur man ni dhanu m’uvoc. (Mat. 12:20) Ebed etwinyo jukwenda pare i ayi ma yoo man ku mer, kadok i saa ma nwang’u ng’ecwiny copo nege i ie de, ku lapor kinde ma gibino piemiri nia ng’a m’i kindgi ma dit nisagu.​—Mk. 9:33-37; Lk. 22:24-27.

17. Kite ma kani ma bikonyo judong cokiri nigwoko cokiri cuu?

¹⁷ Saa ceke ka judong cokiri gibemio twiny m’ucungo iwi Biblia, ubekwayu gilub lapor pa Kristu. I kite maeno re ma gibinyutho nia gibemito niweko Mungu man Wode re ma gitel wigi. Jakwenda Petro ukiewo kumae: “Wukwai udul pa Mungu ma ni i kindwu, wunen wigi de, ma jukucukowu acuka ngo, ento ni kum avane m’unegowu, calku yeny ma Mungu yenyo; kadi kum kuloka ma rac de ngo, endre ku pidoic ma yot, kadi kud wurwodh arwodha wi ju ma jukethowu i wigi, endre wukethru ni por ni udul.” (1 Pet. 5:2-4) Judong cokiri ma gitie ayika ninyutho woro ni Mungu man ni Kristu, gibinwang’u mugisa gin gigi ku ju ma gibeneno wigi de.​—Isa. 32:1, 2, 17, 18.

18. (a) Yehova ubekwayu nia junyodo gitim ang’o? (b) Mungu konyo junyodo nenedi?

¹⁸ Junyodo giromo mio twiny man ponji nenedi? Yehova ung’olo ni wego kumae: ‘Kud wunyai ng’ecwiny i nyithindho mu: endre wutunggi i ponji (twiny) man juk pa Yehova.’ (Ef. 6:4) Nyo ponji man twiny pigi tie tek andha? Lembrieko 19:18 unyutho nia ka junyodo gibetwinyo ngo awiya migi, awiyane gicopo tho i kosa mi junyodo. Yehova umio rwom mi twinyo awiya ni junyodo. Tek gitimo ngo kumeno, gibiwodho wel ire! (1 Ub. 3:12-14) Ka junyodo gibekwayu kony i bang’ Yehova nikadhu i rwo, man gibeweko Lembe pare man tipo pare maleng’ re m’utel wigi, ebimio igi rieko man kero ma gitie ku yenyne.​—Som Yakobo 1:5.

19, 20. (a) Mugisa ma kani ma wanwang’u ka wajolo twiny? (b) Wabiponjo lembe ma kani i thiwiwec m’ulubo?

¹⁹ Ka wabejolo twiny pa Mungu man wabelubo kite ma Yehova giku Yesu gimio ko twiny, wabinwang’u mugisa dupa dit. Juruot mwa man cokiri bende bibedo ku kwiocwiny, man ng’atuman binwang’ere nia jumare, pire tie tek man etie museme. Eno ceke fodi tie nyathin abila mi kwiocwiny man anyong’a ma wabinwang’u rondo ku rondo. (Zab. 72:7) Twiny pa Yehova ubeyikowa pi kwo ma wabikwo ko rondo ku rondo i acel ku kwiocwiny, calu juruot ma Yehova re ma tie Wegone. (Som Isaya 11:9.) Ka wabepoi pi lembe maeno, wabineno nia kara andha twiny utie yo ma ber mandha ma Mungu nyutho ko mer pare iwa.

²⁰ I thiwiwec m’ulubo, wabiponjo lembe dupa iwi twiny ma wacopo nwang’u i ot man i cokiri. Wabing’eyo kite ma waromo kwerara ko giwa. Wabing’eyo bende kite ma waromo urara ko i kum lembe ma copo mio iwa can lee nisagu twiny moko ci ma wacopo nwang’u.