1. Wacopo nwang’u rieko nenedi, man riekone bikonyowa nenedi?

YEHOVA tie acaki mi rieko, man emio riekone moko ni jumange de. Yakobo 1:5 uyero kumae: “Tek ng’atu moko m’i kindwu rieko mbe kude, wek ekwai Mungu, ma mio ni dhanu ceke ku berocwinye . . . ku dhau de ngo.” Yo acel ma wanwang’u ko rieko utie niyio ponji kunoke twiny pa Mungu. Ka wabetimo kumeno, waroyara ngo i timo ma reco, man kindwa medere nibedo ceng’ini ku Yehova. (Rie. 2:10-12) Pi nindo m’ubino ke wabinwang’u kwo ma rondo ku rondo.​—Yud. 21.

2. Waromo tundo nimaru twiny pa Mungu nenedi?

² Calu ma waleng’ ungo man kite ma wadongo ko de ukoc, saa moko niyio twiny bedo tek, man watundo ngo ninene ni lembe ma ber. Re ka waneno bero mi twiny ma Mungu ubemio iwa i kwo mwa, wanyang’ nia kara andha emaruwa lee dit. Lembrieko 3:11, 12 uyero kumae: “Woda, kud icai ponji mir ukede pa Yehova.” Versene umedo kumae: “Kum ng’atu ma Yehova maru ejuke.” M’umbe jiji, Yehova ubemito wakwo ma ber. (Som Juebrania 12:5-11.) Calu m’eng’eyowa cuu, etwinyowa nimakere ku kite m’eng’eyo kowa man emio tap twiny m’uromo kudwa. I thiwiwec maeni, wabiweco iwi ayi ang’wen mi twiny: (1) kweriri gijo, (2) twiny ma junyodo gicikiri nimio  ni awiya migi, (3) twiny ma wanwang’u i cokiri, man (4) lembe ma copo mio iwa can lee nisagu twiny moko ci.

3. Nyathin tundo nikwerere gire nenedi? Kemii lapor moko.

³ Kwerigijo uketho i ie bende kite ma ng’atini mio ko twiny ire gire, kunoke m’eponjere ko gire pi niloko timo man paru pare. Kwerigijo junyolo ko ng’atini anyola ngo, ento juponje aponja. Ku lapor, ka nyathin ubeponjo gari, janyodo pare maku ng’eye kara kud epodhi. Re kinde m’ecaku beng’eyo ringo, janyodo caku weko kume nok nok. Kan eneno nia nyathin ucaku ringo cuu, dong’ eweko eringo kende. Kumeno bende, ka junyodo gibeponjo awiya migi nok nok “i ponji (twiny) man juk pa Yehova,” nwang’u gibekonyogi kara gitund nikweriri gigi man gitund nibedo ku rieko.​—Ef. 6:4.

4, 5. (a) Pirang’o kwerigijo utie thenge ma pire tek ma nyutho nia waronyo “ng’atu ma nyen”? (b) Pirang’o ubekwayu ngo cwinywa utur kadok kinde ma wakier?

⁴ Dhanu ma giponjo ning’eyo Yehova ku wi dongo de gitie kumeno. Kadok nwang’u gibekweriri gigi i kadiri moko de, re asu fodi gitie ngo Jukristu m’uteng’ini. Ento kinde ma gicaku ronyo “ng’atu ma nyen,” man gicaku timo kero nibedo calu Kristu, giteng’ini i thenge mi tipo. (Ef. 4:23, 24) Kwerigijo ponjowa “kara wakwer gin ma ayi Mungu mbe i kume kud awanya ma rac m’i ng’om, wabed nger man pwe man kud ayi Mungu i kumwa i ng’om ma kawono.”​—Tit. 2:12.

⁵ Re wan ceke watie judubo. (Ekl. 7:20) Dong’ ka watimo kosa moko, nyo eca nyutho nia wakwerara giwa cuu ngo, kunoke nyo wambe ku kwerigijo? Kumeno ngo. Lembrieko 24:16 uyero wec ma e: “Ng’atu ma pwe podho wang’ abiro, man eai kendo.” Dong’ ang’o ma bikonyowa kara ‘waai kendo’? Wabiai ungo ku tego mwa giwa, ento tipo pa Mungu re ma bikonyowa. (Som Jufilipi 4:13.) Nying’ tipone uketho i ie kwerigijo.

6. Wacopo caku ponjo Lembe pa Mungu cuu nenedi? (Nen cal mir acaki.)

⁶ Bende, rwo, ponji mi Biblia man nyamu i lembe ma wabeponjo, biketho wabitundo nikwerara giwa. Dong’ icopo timo ang’o ka ponjo Biblia bebedo tek iri, kunoke kan ibed imaru ngo niponje? Cwinyi kud utur. Kan imio kaka ni Yehova, ebikonyi nibedo kud “ava” mi Lembe pare. (1 Pet. 2:2) Kwaye ekonyi nikweriri giri, kara inwang’ saa mi ponjo Biblia in giri. Icopo caku niponjo wang’ acel acel pi dakika ma nyanok. E yoo yoo, ibicaku nwang’u nia kara ponjine tie yot, man ebinyeng’i. Pieno, saa m’ibedo i ie ting’ pi ninyamu i paru ma beco iwi Yehova binyayu anyong’a lee i ii.​—1 Tim. 4:15.

7. Kwerigijo konyowa nenedi nitundo i lembakeca mwa i tic pa Yehova?

⁷ Kwerigijo konyowa kara watund i lembakeca mwa i tic pa Yehova. Ku lapor, wego moko unwang’u nia ebayu amora pare, pieno ekeco nia ukwayu emak tic pa jayab yo ma nja. Kwerigijo ukonye nenedi? Esomo thiwiwec ma tung’ tung’ mi gazeti mwa m’ukoro iwi tic pa jayab yo, man erwo pi lembene. Eno uketho kindgi ku Yehova udoko ceng’ini mandha. Bende saa moko ebed etimo tic pa jayab yo ma jakony. Wego maeno uweko ngo gin moko acel de ucer wang’e, ento eketho wiye zoo i kum lembakeca pare. I ng’ei nindo moko, egam edoko jayab yo ma nja.

8-10. Ang’o ma romo konyo junyodo pi nitungo awiya migi kara gitim ni Yehova? Kemii lapor moko.

⁸ Yehova umio rwom mi tungo awiya “i ponji (twiny) man juk” pare ni junyodo. (Ef. 6:4) Nitungo awiya i ng’om ma tin eni tie tic ma tek mi tuko ngo. (2 Tim. 3:1-5) Nyathin nyolere nwang’u fodi eng’eyo ngo gin ma ber ku gin ma rac, man nwang’u fodi pidocwiny pare de sende ngo. Pieno ukwayu nitwinye pi niponjo pidocwiny pare. (Rum. 2:14, 15) Jararieko moko m’uponjo lembe iwi Biblia ukoro nia wec mi dhu Jugiriki ma juloko nia, “twiny” romo nyutho bende “kite ma nyathin ubedongo ko,” kunoke nitungo nyathin kara ebin edok dhanu ma zoo.

⁹ Ka junyodo gibetwinyo awiya migi ku mer, awiya ginwang’iri nia gitie ma ber. Ging’eyo nia bedagonya utie ku mupaka, man lembe ceke ma gibetimo i kwo migi utie ku matokene. Pieno, junyodo ma Jukristu gicikiri nijengiri iwi Yehova, kara ginwang’ rieko ma romo konyogi nitungo awiya migi. Paru ku kite mi tungo awiya ukoc nimakere ku kabedo ma jubenwang’iri i ie, man lembene belokere. Re junyodo ma gibewinjo Mungu, gicikiri ngo nijengiri iwi lembe ma gikadhu kud i ie i kwo migi, kunoke paru mi dhanu mange.

¹⁰ Wacopo nwang’u ponji i kum lapor pa Noa. Kinde ma Yehova uyero ire nia egier avur, eng’eyo ngo nia ebitimo nenedi. Re ejengere iwi Yehova, man Biblia yero nia etimo “kumeca,” niwacu tap calu ma Yehova ung’olo ire. (Tha. 6:22) Adwogine ubino ang’o? Avur ma Noa ugiero ubodho en ku juruot pare ceke! Bende, Noa ubino janyodo ma cuu. Pirang’o? Pilembe ejengere iwi rieko pa Mungu. Noa uponjo awiya pare cuu mandha, man en gire de ebedo igi ni lapor ma ber, kadok nwang’u ebino yot ungo i nindo maeca ma rac, m’i wang’ pii ma dit m’uumo ng’om.​—Tha. 6:5.

11. Pirang’o junyodo gicikiri nitimo kero migi ceke pi niponjo awiya migi?

¹¹ Kan itie janyodo, icopo timo “kumeca” niwacu calu Noa nenedi? Winj Yehova. Wek en re m’enyuth iri kite m’ukwayu itung ko awiya peri. Tii ku juk ma nwang’ere i Lembe pare man ma dilo pare ubemio. Oro moko i ng’eye, nyathin peri bifoyi pi lembuno! Umego moko ukiewo kumae: “Atie ku mutoro lee dit iwi kite ma junyodo para gigam gitunga ko. Gitimo lembe ceke ma gicopo pi nimulo adundena.” Ekoro nia junyodo pare re ma gikonye nicoro ceng’ini ku Yehova. Re junyodo gicopo timo kero migi ceke pi niponjo nyathin migi, ento asu saa moko eromo weko Yehova. Pieno janyodo m’utimo lembe ceke m’ecopo pi niponjo nyathin pare romo bedo ku pidocwiny ma cuu, man ecopo geno nia  nindo moko, nyathin ne bidwogo i bang’ Yehova.

12, 13. (a) Junyodo gicopo nyutho woro ni Mungu nenedi ka jukoyo nyathin migi? (b) Junyodo moko gigam ginyutho woro nenedi ni Yehova, man lembene umio bero ma kani ni juruot?

¹² Lembe acel ma copo bedo tek magwei ni junyodo moko utie ninyutho woro ka jukoyo nyathin migi kud i cokiri. Nyamego moko ma jukoyo nyaku pare kud i cokiri, man nyakune uweko pacu ukoro kumae: “Abed ayenyo thelembe moko ma romo cwaka i girasoma mwa kara atund nibedo ku nyaku para man nyakwara.” Re won ot pare ukonye yoo ma ber, ninyang’ nia dong’ lembe pa nyaku migi uneno gin ungo, ento gicikiri kende kende ninyutho gwoko bedoleng’ ni Yehova.

¹³ Oro moko i ng’eye, nyaku migi udwogo i cokiri. Min uyero kumae: “Kawoni dong’ elwong’a man eoro ira mesaj nja! Bende, eworowa ku won ot para lee, pilembe eng’eyo nia wagam wanyutho woro ni Mungu. Watie ku mer ma cuu mandha i kindwa.” Dong’ ka jukoyo wodi kunoke nyeri kud i cokiri, nyo ‘ibigeno Yehova kud adundeni ceke?’ Nyo ibinyutho ire nia ‘ijengiri ngo iwi ng’eyothelembe peri giri?’ (Rie. 3:5, 6) Ng’ei nia twiny pa Yehova nyutho rieko ma lee m’etie ko, man mer ma yawe mbe m’emaru kowa. Bende wii kud uwil nia emio Wode pi dhanu ceke, uketho i ie wodi kunoke nyeri de. Mungu ubemito nia dhanu ceke unwang’ kwo ma rondo ku rondo. (Som 2 Petro 3:9.) Pieno junyodo, wung’ei andhandha nia twiny man telowic pa Yehova utie atira, kadok i saa ma ninyutho woro utie tek de. Ubekwayu nijolo twiny pa Mungu, ento ungo nijai i kume.

14. Wabenwang’u bero ma kani i ponji ma Yehova ubemio nikadhu kud i bang’ “jakurpiny mandha?”

¹⁴ Yehova ung’olo nia ebigwoko, man ebiponjo cokiri mi Jukristu. Etimo kumeno i ayi ma dupa. Ku lapor, eng’io Wode Yesu pi nigwoko cokiri, man Yesu uketho “jakurpiny mandha” pi nimio cam mi tipo ma konyowa kara wamedara nigwoko bedopwe mwa. (Lk. 12:42) “Jakurpiny” maeno ubemio iwa ponji, kunoke twiny ma beco. Saa moko nyo ibepoi pi korolembe moko m’igam iwinjo, kunoke thiwiwec moko m’isomo i gazeti mwa, m’ukonyi niloko paru peri kunoke timo peri. Anyong’a romo negi lee pir alokaloka maeno m’itimo, pilembe eno unyutho nia iweko Yehova re m’utwinyi.​—Rie. 2:1-5.

15, 16. (a) Waromo timo ang’o kara wanwang’ kony mi tic mi judong cokiri? (b) Waromo dwoko tic yot ni judong cokiri nenedi?

¹⁵ Kristu uketho bende judong cokiri pi nigwoko cokiri. Biblia uyero nia umego maeno gitie “giramia [ma] dhanu.” (Ef. 4:8, 11-13) Dong’ waromo timo ang’o kara wanwang’ bero mi tic ma judong cokiri gibetimo? Wacopo kwanyu kit yioyic migi, lapor migi ma beco, man waromo winjo juk ma gibemio iwa nikadhu kud i Biblia. (Som Juebrania 13:7, 17.) Judong cokiri gimaruwa, man gibemito wacor ceng’ini i vut Mungu. Pieno ka gineno nia wabekoso coko, kunoke nia amora mwa ubejwik, pio pio gikonyowa. Giwinjowa, giketho cwinywa man gimio iwa juk mi rieko m’uai i Biblia. Nyo ibed ineno kony migi calu yo ma Yehova ubenyutho ko nia emeri?

¹⁶ Ng’ei nia saa moko ecopo bedo yot ungo ni judong cokiri nimio iwa juk. Iparu nia Nathan uwinjere nenedi kinde m’ugam ukwayu nia ecidh ewec kud ubimo Daudi, kinde m’emito pondo iwi  dubo ma lee m’etimo? (2 Sam. 12:1-14) Jakwenda Paulo ke uwinjere nenedi kinde m’ugam ukwayu nia ecidh emii juk ni Petro m’ubino acel m’i kind jukwenda 12, pi timo pare m’unyutho akoyakoya i kind Jukristu ma gitie Juyahudi ku ma gitie Juyahudi ngo? Ugam ukwayere nia Paulo ubed ku tegocwiny ma lee pi nimio jukne. (Gal. 2:11-14) Dong’ ka judong cokiri gibemio iri juk, icopo dwoko lembe yot igi nenedi? Jwigiri, foygi man wek giwec yot yot i beng’i. Nen kony migi calu yo ma Yehova ubenyutho ko mer pare iri. Ibinwang’u bero lee mandha, man judong cokiri de gibitimo tic migi kud anyong’a.

17. Judong cokiri konyo nyamego moko nenedi?

¹⁷ Nyamego moko uyero nia lembe m’ekadhu kud i ie con, uketho maru Yehova ubino tek ire, man cwinye utur lee dit. Ekoro kumae: “Agam anwang’u nia ubekwayu awec ku judong cokiri. Gicaya ngo, kadok anywara de ginywara ngo, ento giketho cwinya man gitiela. I ng’ei coko, kokoro ng’atu acel m’i kindgi bino penja nia atie nenedi, kadok nwang’u gitie ku tic dupa de. Lembe m’akadhu kud i ie con uketho anwang’u nia Mungu romo mara ngo. Re wang’ dupa, Yehova utio ku cokiri man judong cokiri pi ninyutho andhandha nia emara. Akwayu Yehova nia ekonya kara kud aweke ki.”

18, 19. Ang’o ma mio can magwei nisagu litho moko ci ma wanwang’u ka jumio iwa twiny? Kemii lapor moko.

¹⁸ Twiny romo bedo lith, re ka ng’atini ukwero twiny ma Mungu mio, matokene bedo rac magwei. (Ebr. 12:11) Wacopo nwang’u ponji i kum lapor ma rac pa Kain man p’ubimo Zedekia. Kinde ma Mungu uneno nia Kain udagu umin man nia ebemito enege, ecime kumae: “Kwinyo negi nedi? man imino weng’i nedi? Tek itimo ber, ebiyire iri ngo? man tek itimo ber ungo, dubo bedo dhugola; man yeny pare bibedo yor i beng’i; ento dong’ ibim wie.” (Tha. 4:6, 7) Kain ukwero twiny pa Yehova, e enego umin; lembene uketho eneno can pi dong’ kwo pare ceke. (Tha. 4:11, 12) Ka nwang’u Kain uwinjo Mungu, nwang’u ecopo neno ngo can lee thwo rukeno.

¹⁹ Zedekia ubino ubimo ma ng’ic man ma rac. I the bimobim pare, kwo mi dhanu mi Yerusalem ubino i ariti. E jabila Yeremia ucimo Zedekia wang’ dupa dit nia ukwayu elok kura pare. Re ubimo maeno ukwero twiny pa Yehova, man matoke mi lembene ubino rac magwei. (Yer. 52:8-11) Andha, Yehova ubemito ngo nia wanen can ma thelembene mbe!​—Som Isaya 48:17, 18.

20. Dhanu ma gibejolo twiny pa Mungu gibinwang’iri ku lembang’o? Ka ju ma gibejolo ngo ke?

²⁰ Tin eni, dhanu ma dupa gicayu juk ma Mungu mio, man gikwanu ngo kude. Re ceng’ini eni, ng’atu moko ci m’ubekwero twiny pa Mungu binwang’u matoke ma rac dit mi timo pare. (Rie. 1:24-31) Pieno, dong’ ‘winj ponji, man bed riek.’ Lembrieko 4:13 uyero nia, “mak ponji ki; kud iwek ecidhi: gwoke; kum en e kwo peri.”