1. Nimakere ku Juefeso 6:10-13, Yehova nyutho nia ebedieng’ piwa nikadhu kud i yo acel ma kani ma pire tek? Kekor.

YEHOVA bedieng’ piwa i yo ma tung’ tung’. Yo ne acel ma pire tek mandha utie kite m’ekonyo kowa kara wacerara i kum judegi mwa. Judegi mwa mi kwong’o utie Sitani ku pajogi pare. Yehova ubepoyowa i kum judegi maeno, man emio iwa gin ma copo konyowa kara wacerara i kumgi. (Som Juefeso 6:10-13.) Ka wayio kony pa Yehova man wajengara zoo i wie, e wabivoyo Wonabali. Wabibedo ku kit tegocwiny ma jakwenda Paulo ubino ko. Eyero kumae: “Tek Mungu en e jabang’wa, ng’a ke ma goyo kore i kumwa?”​—Rum. 8:31.

2. Wabineno lembang’o i thiwiwec maeni?

² Wa Jukristu mandha, wabayu ngo saa mwa nisayu lembe iwi Sitani ku pajogi pare, ento wamiara zoo niponjo lembe iwi Yehova man nitimo ire. (Zab. 25:5) Enre ubekwayu wang’ei kit bodho pa Sitani. Pirang’o? Kara kud wawek ewondwa. (2 Kor. 2:11) I thiwiwec maeni, wabineno yo ma dongo dongo ma Sitani ku pajogi pare gitio ko pi niwondo dhanu. Wabineno bende lembe moko ma ng’atuman m’i kindwa copo timo pi nicerere ni Sitani.

3-4. (a) Weco ku tipo utie ang’o? (b) Timo mi weco ku tipo unyai rukani?

³ Yo ma dit ma Sitani ku pajogi pare gitio ko pi niwondo dhanu utie niweco ku tipo. Dhanu ma giweco ku tipo giwacu nia ging’eyo lembe ma jumange romo ng’eyo ngo, man gitimo lembe ma dhanu mange timo ngo. Ku lapor, jumoko giwacu nia giewo lembe mi nindo m’ubino man gineno  nyikaluku pi ning’eyo lembe ma fodi utimere ngo. Jumange ke gicopo timo lembe ma nyutho nia ve gibeweco ku ju m’utho. Jumoko gitimo lemb thangu kunoke giewo lembe, man jumange ke gilamu dhanu. *

⁴ Timo mi weco ku tipo unyai rukani? Sayusac moko ma jutimo i ng’om 18 mir Amérique latine ku cula mir Antilles unyutho nia iwi dhanu adek, ng’atacel kokoro uyio nia jucopo timo udu, jucopo ewo lembe man nia jei utie. Bende wend dhanu mange ma lee giyio nia juromo weco ku tipo ju m’utho man ku pajogi. Sayusac mange ma jutimo i ng’om 18 mir Afrika unyutho nia iwi dhanu ario, ng’atacel uyio nia alam copo bedo ku matoke iwi ng’atini. M’umbe jiji, kaka moko ci ma wabekwo i ie, ukwayu wabed ku wang’wa i kum weco ku tipo; kum Sitani tie “jawondi mi ng’om ngung’.”​—Nyu. 12:9.

5. Yehova utie ku paru ma kani iwi weco ku tipo?

⁵ Yehova utie “Mungu mi lemandha.” (Zab. 31:5) Dong’ etie ku paru ma kani iwi weco tipo? Edagu timo maeno magwei! Yang’ con egam eyero ni nyithindho mir Israel kumae: “Ku junwang’ ng’atu moko i beng’i ma ketho wode kadi nyare kadh kud i mac, ng’atu ma lamu bila, ng’atu ma jakilgot, kadi jalamlam, kadi jawodhtho, kadi ajoga, kadi weg tipo, kadi jacwitho, kadi adranga. Kum ng’atu ma tek timo gin maeni en e ginmajudagu ni Yehova.” (Poi. 18:10-12) I andha, tin Jukristu gitie ngo i the Cik ma Yehova umio ni nyithindho mir Israel. Ento wang’eyo nia paru pa Yehova iwi weco ku tipo ulokere ngo.​—Mal. 3:6.

6. (a) Sitani betio nenedi ku weco ku tipo pi nimio peko i kum dhanu? (b) Nimakere kud Eklizia 9:5, ju m’utho gitie nenedi?

⁶ Yehova ukwerowa niweco ku tipo, pilembe eng’eyo nia eno tie yo ma Sitani betio ko pi nimio peko i kum dhanu. Sitani betio ku yo maeno pi nimewo vupo, uketho i ie vupo ma nia ju m’utho gibemediri nikwo kaka moko. (Som Eklizia 9:5.) Bende, weco ku tipo tie yo ma Sitani nyayu ko lworo i dhanu, man m’enyotho ko wi dhanu kara kud ging’ei Yehova. Ebemito nia dhanu gimiiri i weco ku tipo kara gigen pajogi kakare nigeno Yehova.

7. Yehova unyutho iwa lembang’o?

⁷ Calu ma waai waneno, Yehova unyutho iwa lembe ma wacikara ning’eyo kara Sitani ku pajogi pare kud giwondwa. Wakenen lembe moko ma ng’atuman m’i kindwa copo timo pi nicerere ni Sitani ku pajogi pare.

8. (a) Yo ma pire tek ma wagwokara ko i kum vupo mi pajogi utie ang’o? (b) Zaburi 146:4 ubetuco wi ndra pa Sitani iwi ju m’utho nenedi?

⁸ Bed isom Lembe pa Mungu man inyam ie. Eni utie yo acel ma pire tek ma wagwokara ko i kum ndra ma Sitani ku pajogi gibemewo tin eni. Lembe pa Mungu utie ve palamularu ma lake bith, pieno egolo wi ndra pa Sitani kamaleng’. (Ef. 6:17) Ku lapor, ebegolo wi ndra ma nia ju m’utho gicopo weco ku ju ma kwo. (Som Zaburi 146:4.) Ebepoyo wiwa bende nia Yehova  kende re ma tie ku copo mi ewo lembe mi nindo m’ubino tap tap. (Isa. 45:21; 46:10) Tek wabesomo Lembe pa Mungu nja man wabenyamu ie, wabibedo ayika nikwero ndra ma pajogi gimito walubi, man wabidage ku rac.

9. Wacikara nicerara i kum timo ma kani ma tie ku winjiri ku tipo m’ucido?

⁹ Kud itim lembe moko ci m’utie ku winjiri ku tipo m’ucido. Wa Jukristu mandha, waweco ngo ku tipo i ayi moko ci. Ku lapor, wacidho ngo i bang’ ajoga, man wapimo ngo niweco ku dhanu m’utho. Calu ma waponjo i thiwiwec m’ukadhu, wadikara ngo i lemb suru moko ci mi kuny m’ucwaku ponji ma nia ju m’utho gibemediri nikwo kaka moko. Bende, waneno ngo nyikaluku pi ninyutho lembe ma bibino, man wakwayu ngo ng’atu moko ci uew iwa lembe ma fodi ung’eire ngo. (Isa. 8:19) Wang’eyo nia timo maeno ceke gitie kud ariti lee mandha, man gicopo ketho wabedo ku winjiri ku Sitani man pajogi pare.

10-11. (a) Dhanu moko mir adhura mir Efeso gitimang’o kinde ma giwinjo lemandha? (b) Nimakere ku 1 Jukorinto 10:21, pirang’o wacikara nilubo lapor mi Jukristu mi rundi ma kwong’a? Wacopo lubo lapor migine nenedi?

¹⁰ Bai piny ceke ma tie ku winjiri ku lembajoga. I rundi ma kwong’a, dhanu moko mir adhura mir Efeso gibed gidikiri i timo mi weco ku tipo. Re kinde ma giwinjo lemandha, gitimo lembe moko ma lee. Biblia uyero kumae: “Weg ajoga de m’i kindgi ma nok ungo gikelo kitabu migi karacelo giwang’ugi de i wang’ dhanu ceke.” (Tic. 19:19) Dhanu maeno gitimo lembe ceke ma gicopo pi niceriri ni pajogi. Buku mi lembajoga ma gibino ko ucamu igi sente ma lee. Ento kakare nimiye ni dhanu kunoke nilwore ni jumange, giwang’ugi cen. Gin ma pire tek akeca igi ubino mer migi ku Yehova, ento ubino ngo wend sente ma buku migi tie ko.

¹¹ Wacopo lubo lapor mi Jukristu maeno nenedi? Kan itie ku piny moko ma tie ku ribiri ku pajogi, eber nya ibaye cen.  Ecopo bedo rigi, tigo man piny mange ma dhanu bekendo kunoke gibedo ko pi nigwokiri i kum tipo m’ucido.​—Som 1 Jukorinto 10:21.

12. Wacikara nipenjara ku penji ma kani iwi galuwang’ mwa?

¹² Ng’ii galuwang’ peri cuu mandha. Kepenjiri kumae: ‘Nyo abed asomo buku, gazeti, kunoke lembe ma jukoro i Internet iwi pajogi? Nyo abed awinjo mizik, aneno filme man program mi televizio, kunoke abed atuko tuko mi video ma tie ku lembe mi pajogi i ie? Nyo galuwang’ moko m’amaru utie ku lembe mi weco ku tipo i ie? Nyo abed aneno filme ma junyutho i ie ulelu dhanu, karacika, kunoke lemb thangu? Nyo eketho dhanu neno timo thangu, lamulam kunoke kwong’okwong’ nia tie rac ungo?’ I andha, jubemito yero ngo nia filme ceke m’ukoro lembe ma jupangu apanga ci utie ku winjiri ku tipo m’ucido. Kinde m’ibeng’io galuwang’ moko, ii nitimo ng’iong’ic ma biketho ibidikiri ngo i lembe moko ci ma Yehova udagu. Wabetimo kero nibedo ku “pidocwiny ma ber m’umbe kier” i wang’ Mungu.​—Tic. 24:16. *

13. Wacikara nikoro ngo lembang’o?

¹³ Kud ibed ikor lembe iwi pajogi. I lembe maeno, Yesu uweko iwa lapor ma ber mandha m’ukwayu walubi. (1 Pet. 2:21) Yesu ular ukwo i polo i wang’ nibino i ng’om, pieno eng’eyo lembe lee iwi Sitani ku pajogi pare. Re ebed ekoro ngo lembe ma Sitani ku pajogi gibed gitimo, ento ebed eponjo dhanu ku lemandha iwi Yehova, ento ungo nibeweco iwi Sitani. Waromo lubo lapor pa Yesu nwang’u wabetadu ngo lembe iwi pajogi ni dhanu mange.  Ento wanyutho nikadhu kud i wec mwa nia ‘adundewa upong’ hau ku lembe ma ber,’ niwacu lemandha.​—Zab. 45:1.

14-15. (a) Pirang’o ubekwayu ngo walwor tipo m’ucido? (b) Lembang’o m’unyutho nia Yehova ubegwoko dhanu pare tin eni?

¹⁴ Kud ilwor tipo m’ucido. I ng’om ma tin eni, wacopo nwang’ara ku lembe ma reco dupa. Ku lapor, rek kumeni, wacopo nwang’ara kud aksida, ku remokum, kunoke tho copo nego ng’atu ma wamaru. Ento ukwayu ngo wapar nia tipo m’ucido re m’umio peko maeno i kumwa. Kum Biblia uyero nia ng’atuman copo nwang’ere ku peko ma wok rek. (Ekl. 9:11) Yehova unyutho nia etie ku tego lee dit nisagu pajogi. Ku lapor, Mungu uyio ngo ni Sitani nia eneg Yob. (Yob 2:6) I rundi pa Musa, Yehova unyutho nia etie ku kero nisagu weg ajoga mi ng’om Misiri. (Ai 8:18; 9:11) I ng’eye, Yehova ugam umio tego ni Yesu iwi Sitani ku pajogi pare, pieno egam eriemogi cen kud i polo. Nindo ma ceng’ini eni, ebibologi i longoro ma there mbe, man dong’ gibimio ngo peko nyanok de i kum ng’atu moko.​—Nyu. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ Lembe utie dupa m’ubenyutho kamaleng’ nia Yehova ubegwoko dhanu pare tin eni. Kepar pi lembe mae: Tin, waberweyo lembanyong’a man wabeponjo dhanu ku lemandha i gund ng’om zoo. (Mat. 28:19, 20) Nikadhu kud i rweyo lembanyong’a, wabetuco wi tic ma reco ma Wonabali ubetimo. I andha ka nwang’u Sitani utie ku copo, nwang’u dong’ edaru jigo tic ma wabetimo, enre ecopo jigo ngo tije. Pieno ubekwayu ngo walwor tipo m’ucido nyanok de. Wang’eyo nia ‘wang’ Yehova ringo kun ku kun i ng’om ngung’, kara enyuthre gire tek ni ju m’adundegi bedo ndhu cu yor i bang’e.’ (2 Kei. 16:9) Ka wamedara nigwoko bedoleng’ mwa ni Yehova, wang’ei nia pajogi bituc ungo ninyayu i kumwa peko moko ma rondo ku rondo.

16-17. Kemii lapor moko m’unyutho nia kara wacerara i kum tipo m’ucido, ubekwayu wabed ku tegocwiny.

¹⁶ Kara watuc nicerara ni tipo m’ucido,  ubekwayu wabed ku tegocwiny ma lee mandha, asagane i saa ma jurimbwa kunoke wedi mwa gibenyayu ragedo i kumwa pilembe gibeparu nia wabiwayu lembe i wigi ka wadikara ngo kugi i lemb suru ma gibetimo. Ento Yehova bemio mugisa ni dhanu ma gibenyutho tegocwiny ma kumeno. Wakenen lapor pa nyamego moko mi Ghana ma nyinge Erica. Erica ubino ku oro 21 kinde m’ecaku ponjo Biblia. Calu ma won utie ajoga, jugam judiye nia en de edikere i lemb suru m’ubekwayu nia jucam ring’o ma juthiero ni tipo kwaru pare. Ento Erica ugam ukwero magwei. Jupagi Erica giparu nia tipo kwaru migi binwang’u nia jucayugi lee dit, pieno gibibolo abelu i wigi kunoke bikelo remo i kumgi.

¹⁷ Jupagi Erica gidiye nia elub lemb suru migi, re ekwero magwei. E gigam girieme, ento Jumulembe moko gijole i bang’gi. I ayi maeno re ma Yehova umio junyodo mange ni Erica, niwacu Jukristu wagi ma gibedo ire calu umego ku nyimego. (Mk. 10:29, 30) Kadok nwang’u jupagi ugam urieme man giwang’u piny pare zoo de, re Erica umedere nigwoko bedoleng’ pare ni Yehova man elimo batizo, kawoni etie jayab yo ma nja. Erica ulworo ngo tipo m’ucido. Eyero pi jupagi kumae: “Arwo pi jufwa kubang’ ceng’ kara gin de giponj ning’eyo Yehova man ginwang’ bedagonya ma junwang’u ka jubetimo ni Mungu mwa ma jamer.”

18. Wabinwang’u mugisa ma kani tekene waketho genogen mwa iwi Yehova?

¹⁸ I andha, etie ngo nia wan ceke wabinwang’ara kud amulaic ma rom kumeno pi yioyic mwa. Ento wan ceke wacikara nicerara i kum tipo m’ucido man niketho genogen mwa iwi Yehova. Tekene watimo kumeno, wabinwang’u mugisa ma tung’ tung’ man wabiweko ngo Sitani uwondwa. Bende, wabiweko ngo lworo mi pajogi ucerwa ku nitimo ni Yehova. M’usagu zoo, wabidwoko mer mwa ku Yehova bidoko tek. Jalub ma nyinge Yakobo ukiewo kumae: “Dong’ wumond kumeno ni Mungu: ento wugut ni wonabali, e ebiringowu. Cor i vut Mungu, man ebicoro i vutwu”​—Yak. 4:7, 8.