1-2. Nyo ecopere iwa nilubo ba tiend Yesu? Kekor.

KEPAR nia ibewotho kud ungu mi dhanu moko i hanga kaka m’ariti n’i ie, ng’atu moko m’ung’eyo hangane cuu ubetelo wiwu. Kinde m’ebewotho, ba tiende uwotho bedong’ i weng’wu i kwiyo. Kinde ma wuwok kaka moko, wuneno nia toke umwony. Ento cwinywu tek pilembe in ku dhanu ma wubewotho kugi, wubelubo ba tiende tap tap!

² Wa Jukristu bende, i ayi moko wabewotho i hanga m’ariti ni i ie, niwacu ng’om maeni ma rac. Ento watie kud anyong’a, pilembe Yehova umio iwa jatelwic ma ber m’usangu, niwacu Wode ma Yesu Kristu kara walub ba tiende tap tap. (1 Pet. 2:21) Jararieko moko wacu nia i verse maeni, Petro uporo Yesu ku Jatelwic. Calu jatelwic m’uwotho weko ba tiende ni dhanu m’i ng’eye, Yesu de uweko ba tiende kara walubi. Dong’ wakewec iwi penji adek ma e: Lubo ba tiend Yesu, thelembene tie ang’o? Pirang’o ukwayu walub ba tiende? Man wacopo lubo ba tiendene ke nenedi?

3. Nilubo ba tiend ng’atini, thelembene tie ang’o?

³ Nilubo ba tiend ng’atini, thelembene tie ang’o? I Biblia, wec ma nia “woth” kunoke “tielo,” wang’ ma pol nyutho kit kwo pa ng’atini. (Tha. 6:9; Rie. 4:26) Jucopo poro ayi ma ng’atini ubekwo ko, ku ba tiende m’ebeweko i ng’eye kinde m’ebewotho. Pieno, nilubo ba tiend ng’atini, thelembene tie nilubo lapor pare.

4. Nilubo ba tiend Yesu, thelembene tie ang’o?

 ⁴ Dong’ nilubo ba tiend Yesu ke thelembene tie ang’o? I adundo, etie nilubo lapor pare. I giragora mwa ma thiwiwec maeni ucungo i wie, jakwenda Petro uweco iwi lapor ma ber ma Yesu uweko iwi ciro can. Ento lembe mange de nuti dupa m’etimo ma wacopo nilubo. (1 Pet. 2:18-25) Andha i kwo pa Yesu, gin ceke m’etimo ku m’eyero, utie iwa lapor m’ukwayu walubi.

5. Wa dhanu ma waleng’ ungo, nyo andha waromo lubo lapor pa Yesu? Kekor.

⁵ Calu watie dhanu ma waleng’ ungo, nyo andha wacopo lubo lapor pa Yesu? Eyo, wacopo. Poi nia Petro ukwayuwa nia ‘walub ba tiend Yesu tap tap,’ ento ungo ma nia kosa moko kud uvuth iwa nyanok de. Tek wabelubo ba tiende cuu, niwacu wabetimo kero mwa ceke calu wa dhanu ma waleng’ ungo, wabiworo wec ma Yohana ugoro nia ‘wawothi cil calu Yesu de uwotho.’​—1 Yoh. 2:6.

6-7. Pirang’o lubo ba tiend Yesu dwoko kindwa ku Yehova ceng’ini?

⁶ Lubo ba tiend Yesu biketho kindwa bidoko ceng’ini ku Yehova. Pirang’o wayero kumeno? Mi kwong’o, pilembe Yesu uweko lapor ma ber i kite ma juromo kwo ko i ayi ma nyayu anyong’a i Mungu. (Yoh. 8:29) Pieno ka wabelubo ba tiend Yesu, wabinyayu anyong’a i Yehova. Man wang’eyo nia Wegwa m’i polo bibedo ceng’ini ku dhanu ci ceke ma gibetimo kero pi nibedo jurimbe.​—Yak. 4:8.

⁷ Mir ario, Yesu ulubo lapor pa Won tap tap m’umbe kosa i ie, uketho ewacu kumae: “Ng’atu m’uneno an nwang’u eneno Wego.” (Yoh. 14:9) Waromo lubo kite ma tung’ tung’ pa Yesu, man ayi m’ebed  ekwo ko ku jumange. Ku lapor, enyutho kisa ni won dhobu, ngisi unege i kum dhaku m’ubino ku twoyo ma pek, man enyutho kisa ni dhanu ma wedi migi utho. Pieno ka wabelubo lapor pare, eca nwang’u wabelubo lapor pa Yehova. (Mk. 1:40, 41; 5:25-34; Yoh. 11:33-35) Ka wabemedara nilubo kite pa Yehova, e kindwa de bidoko ceng’ini kude.

8. Pirang’o lubo ba tiend Yesu konyowa ‘nivoyo’ ng’om? Kekor.

⁸ Lubo ba tiend Yesu konyowa kara ng’om ma rac maeni kud uwing wiwa ku nitimo ni Yehova. I uthieno ma tokcen mi kwo pare iwi ng’om, Yesu uyero kumae: “Avoyo ng’om.” (Yoh. 16:33) Eno nyutho nia eweko ngo paru mi ng’om, lembakeca mi ie, man timo mi dhanu mi ng’ombe uwing wie. Wi Yesu uwil ungo nyanok de ku thelembe m’uketho ebino i ng’om, niwacu nidwoko nying’ Yehova leng’. Kadong’ wan ke? I ng’om ma tin wakwo i ie, lembe tie dupa ma copo wingo wiwa. Ento tek wabemedara niketho wiwa i kum timo yeny pa Yehova calu Yesu, wan bende ‘wabivoyo ng’om.’​—1 Yoh. 5:5.

9. Wacikara nitimo ang’o kara wanwang’ kwo ma rondo ku rondo?

⁹ Nilubo ba tiend Yesu ketho wanwang’u kwo ma rondo ku rondo. Kinde ma jalawobi moko m’ulony upenjo nia eromo timo ang’o kara enwang’ kwo ma rondo ku rondo, Yesu udwoko ire nia ‘bin ilub ng’eya.’ (Mat. 19:16-21) Yesu uyero ni Juyahudi m’ugam uyie ngo nia etie Kristu kumae: “Rombe para . . . gilubo ng’eya [man] amio igi kwo ma rondo ku rondo.” (Yoh. 10:24-29) Nikodem ubino acel m’i kind judong Sanedrini man egam emito eng’ey lembe lee iwi ponji pa Yesu. Yesu yero ire nia ju ceke ma giyie, gibinwang’u “kwo ma rondo ku rondo.” (Yoh. 3:16) Wanyutho nia watie ku yioyic i Yesu, nwang’u wabetio ku lembe m’eponjo, i wec man i timo mwa. Tek watimo kumeno, e wabinwang’u kwo ma rondo ku rondo.​—Mat. 7:14.

10. Nimakere ku Yohana 17:3, ‘ning’eyo’ Yesu cuu, thelembene tie ang’o?

¹⁰ I wang’ nicaku lubo ba tiend Yesu tap tap, ukwayu walar wang’eye. (Som Yohana 17:3.) ‘Ning’eyo’ Yesu, utie gin m’umito wabed wamedara ameda nitimo. Ukwayu wamedara niponjo lembe lee i wie, uketho i ie kite pare, paru pare, man cik pare. Kadok nwang’u watimo oro ma rukani i lemandha de, wacikara nimedara ning’eyo Yehova man Wode.

11. Lembang’o ma nwang’ere i buku ang’wen mir Injili?

¹¹ Yehova umaruwa lee. Pieno, eketho  buku ang’wen mir Injili i Biblia Lembe pare kara ukonywa wang’ey Wode cuu. Buku ang’wen maeno ukoro pi kwo pa Yesu, man pi tic m’etimo iwi ng’om. Gikoro bende pi gin m’eyero, gin m’etimo man kite m’ewinjere ko. Bukune konyowa kara ‘waketh paru mwa zoo’ i kum lapor pa Yesu. (Ebr. 12:3, NWT) Wanwang’u ba tiend Yesu i buku ang’wen maeno. Pieno, tek wabeponjogi wabituc ning’eyo Yesu cuu mandha, e wabilubo ba tiende tap tap.

12. Kara wanwang’ kony cuu i buku mir Injili, ukwayu watim ang’o?

¹² Kara wanwang’ kony cuu i buku mir Injili, ukwayu ngo wasome asoma kende. Ukwayu wanwang’ saa ma waponj kogi cuu, man wanyam i lembe ma waponjone i thuthne. (Nen Yocuwa 1:8.) Kawoni wakewec iwi lembe ario ma copo konyowa ninyamu i lembe ma wabesomo i Injili man nitio kugi.

13. Icopo ketho lembe m’ibesomo i Injili ubed ni lembe m’ubetimere andha nenedi?

¹³ Mi kwong’o, keth lembe m’ibesomo i Injili ubed ni lembe m’ubetimere andha. Tii ku paru peri pi nineno, niwinjo, man iwinjiri kite ma lembene ubino kadhu ko. Pi nikonyi kara itim kumeno, tim sayusac i girasoma ma tung’ tung’ ma dilo pa Yehova uwodho. Kenen lembe m’utimere i wang’ gin m’ibeponjo man m’udong’ utimere i ng’eye. Tim sayusac ing’ei lembe iwi dhanu m’ibesomo pigi man iwi kabedo m’isomo pire. Por lembe m’ibesomo ku lembe mange ma rom ma nwang’ere i Injili mange. Sa moko jagor Injili acel romo kiewo lembe moko ma nwang’u jugor Injili mange ukiewo ngo.

14-15. Wacopo timo ang’o kara watii ku lembe ma waponjo i Injili i kwo mwa?

¹⁴ Mir ario, tii ku lembe m’ibeponjo i buku mir Injili i kwo peri. (Yoh. 13:17) I ng’ei ponjo lembe mir Injili moko cuu, kepenjiri kumae: Nyo i gin maeni m’aai  asomo e, ponji moko tie m’aromo tio ko i kwo para? Aromo tio ku lembe maeni nenedi pi nikonyo ju mange? Par pi ng’atu moko m’ing’eyo, man i kite mi mer man ku bodho, wec kude iwi ponji m’inwang’u iwi lembe m’isomone.

¹⁵ Wakewec iwi lapor moko ma copo konyowa nitio ku lembe ario maeno. Wabiweco iwi lapor pa dhatho moko ma Yesu uneno i hekalu.

16. Kekor lembe mukadhu ma ju kiewo pire i Marko 12:41.

¹⁶ Keth lembe m’isomo ubed ni gin m’utimere andha. (Som Marko 12:41.) Nindo ma nok i wang’ tho pa Yesu, i nindo 11 mi Nisan oro 33 R.M., Yesu ting’o saa ma lee pi niponjo dhanu i hekalu, ento judong dini ginyutho ire jai. I wang’e, jumoko cayu dito pare, jumange ke upenje ku penji ma gikethe ko i amulaic. (Mk. 11:27-33; 12:13-34) Kawoni Yesu ucidh ubedo ang’et i hekalu, cibedo i thenge ma mon bebedo i ie; kaka m’ecopo neno ie kakanpiny ma juketho i kor ot, ma copere de juketho kaka ma mon bebedo i ie. Kinde m’ebedo piny, eneno dhanu ubebolo sente migi i kakanpiny. Julonyo de ubino dupa, ma gibebolo sente ma dongo; saa moko nyo ebino ceng’ini m’ecopo winjo dwand sente ma gibebolo i kakanpiny.

17. Dhatho ma jukoro pire i Marko 12:42 utimo ang’o?

¹⁷ Som Marko 12:42. I saa maeno, dhaku moko utelo nen pa Yesu. Ebino ‘dhatho ma jacan.’ (Lk. 21:2) Kwo ubino tek ire. Ubenen nia ebino ku sente ma nyanok dit, m’eromo ng’iewo ko ngo piny m’ecopo kwo ko. Re asu ecidho i dhu kakanpiny, man ebolo sente pare ario nya ling’ ling’ ma saa moko winjo dwand sentene ubino tek kinde m’ebebologi i kakanpiny. Ento Yesu ung’eyo gin m’ebolo, niwacu sente ario ma nok magwei ma jubed jutio ko i rundi maeca. Sentene ubino nyanok mandha ma copo ng’iewo ngo kadok kira acel de, ma tie i kind winyo ma beine nok akeca ma jubed julworo pir acama.

18. Nimakere ku Marko 12:43, 44, Yesu uyero ang’o iwi giramia pa dhatho?

¹⁸ Som Marko 12:43, 44. I Yesu uwang’ lii i kum dhatho maeno. Pieno, elwong’o julubne, e ewacu igi kumae: “Dhaku maeni ma cware tho ma jacan ebolo ma sagu . . . dhanu ceke.” Edok emedo kumae: “Kum gin ceke [asangane julonyo] gibolo i ie kum sagri migi; ento en kum canpiny pare ebolo i ie ceke m’ebedo ko, ma en e ceke m’etungre kudo.” Kinde ma dhaku maeno ma dhatho m’ugwoko bedoleng’ pare ubolo dong’ sente ceke m’ebedo ko, enyutho nia etie ku genogen nia Yehova bigwoke.​—Zab. 26:3.

19. Ponji ma kani ma pire tek ma waromo nwang’u i kum wec ma Yesu yero pi dhatho ma jacan?

¹⁹ Tii ku lembe m’iponjo i kwo peri. Penjiri kumae: ‘Aromo nwang’u ponji ma kani i kum wec ma Yesu yero pi dhatho ma ja can?’ Kepar pi dhatho maeno. M’umbe jiji, nwang’u emaru nia emii lee ni Yehova. Ento etimo kadhiri m’ecopo, emio ni Yehova piny pare ma pire tek, man Yesu de ung’eyo nia giramia m’emio pire bino tek lee i Won mi polo. Dong’ ponji ma pire tek ma wacopo nwang’u ni e: Anyong’a nego Yehova ka wabemio piny mwa ma pire tek ire, niwacu ka watimo ire kud adundewa ceke, man ku ng’eyong’ec mwa ceke. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Anyong’a nego Yehova ka wabetimo ire ku copo mwa ceke. Cik mir ukungu  maeno konyowa nitio ku saa mwa man tego mwa pi nitimo thier ni Yehova, uketho i ie tic mi lembanyong’a man coko.

20. Icopo tio nenedi ku ponji m’inwang’u iwi lembe ma jukoro iwi dhatho? Kemi lapor moko.

²⁰ Icopo tio nenedi ku ponji m’inwang’u iwi lembe ma jukoro iwi dhatho? Kepar pi dhanu moko ma gitie ku yeny mi winjo wec mi tielocwiny ma nia anyong’a benego Yehova pi kero ma gibetimo. Ku lapor, nyo ing’eyo nyamego moko m’utii ma cwinye bepido, kunoke enwang’u nia dong’ tije mbe, pilembe twoyo kunoke tego pare m’ujwik uketho ebetimo ngo lee calu ma naka ebed etimo i tic mi rweyo lembanyong’a? Kunoke nyo iromo paru pir umego moko ma twoyo gonjo, ma dong’ cwinye utur pilembe ebedikere ngo i coko ceke ma jubetimo i Ot Ker? Kony dhanu ma kumeno m’iyer ko igi wec ma ber mi “teng’oteng’.” (Ef. 4:29) Wawec kugi iwi ponji ma ber ma wanwang’u ma tielo cwinyjo iwi lembe ma waponjo iwi dhatho ma jacan. Tielocwiny peri biketho gibing’eyo nia anyong’a nego Yehova ka wabemio ire gin ma wacopo. (Rie. 15:23; 1 Tes. 5:11) Kan ibefoyo jumange pilembe gibemio ni Yehova gin ma gicopo, kadok nwang’u gin ma gimione ubed nok rukani de, eca nwang’u ibelubo ba tiend Yesu tap tap.

21. In ikeco nitimo ang’o?

²¹ Watie ku foyofoc lee iwi buku mir Injili m’ukoro lembe dupa iwi kwo pa Yesu. Eketho wabelubo lapor pare man wabekwanyu ba tiende tap tap! Nyo ecibedo ber ungo nia wabed ku lembakeca ma waponj ko buku mir Injili i saa mi ponji mwa ma segi kunoke i thier mwa mi juruot? Poi nia kara wanwang’ bero lee i ponji ma kumeno, ukwayu waketh lembe ma wabesomone ubed ni gin m’ubetimere andha, man watii ku lembene i kwo mwa. M’uweko lubo lapor pa Yesu iwi gin m’etimo, ukwayu wawinj bende gin m’eyero. I thiwiwec m’ulubo, wabiweco iwi ponji ma waromo nwang’u i kum wec ma tokcen ma Yesu uyero i wang’ tho pare.