1. Wacopo ketho lembakeca ma kani mi tipo?

 WA JUKRISTU mandha wamaru Yehova lee. Wamito tic ma watimo ire ubed mi nivo ma malu m’usagu zoo. Ento pi nitimo lembe ceke ma wacopo ni Yehova, umito waketh lembakeca mi tipo ma calu ve: Nicego kite ma tung’ tung’ mi Jukristu, niponjo bodho, man nisayu yo ma watim ko ni jumange. *

2. Pirang’o wacikara nitimo mediri i thenge mi tipo?

² Pirang’o wacikara nimaru nitimo mediri i thenge mi tipo? Thelembe ma kwong’a, utie pilembe wabemito wanyay anyong’a i Wegwa m’i polo ma jamer. Anyong’a nege kan ebeneno wabetiyo ku bodho man copo mwa ceke i tic pare. M’umedo maeno, wamito watim mediri i thenge mi tipo kara wakony bende umego ku nyimego mwa lee. (1 Thes. 4:9, 10) Kadok nwang’u wadaru timo oro dupa i lemandha de, wan ceke wacopo timo mediri i thenge mi tipo. Wakenen kite ma wacopo timo ko medirine.

3. Calu m’ugorere i 1 Timoteo 4:12-16, jakwenda Paulo ukwayu Timoteo utim ang’o?

³ Kadok nwang’u Timoteo ubino aradu kinde ma jakwenda Paulo ukiewo ire barua ma kwong’a de, re nwang’u dong’ etie  jadit cokiri m’uteng’ini i tipo. Re asu Paulo ukwaye nia emedere nitimo mediri i thenge mi tipo. (Som 1 Timoteo 4:12-16.) Kan ing’iyo cuu i wec ma Paulo uyero, ibinwang’u nia ekwayu Timoteo utim mediri i ayi ario: Eceg kite mi Jukristu ma calu ve mer, yiyoyic, leng’o mi kurajo, man etim mediri i bodho mi somo piny i wang’ dhanu, i jukojuk, man i ponji. Wabiweco iwi ayi ma lapor pa Timoteo romo konyo kowa niketho lembakeca ma wacopo tundo i kumgi pi nitimo mediri i thenge mi tipo. Wabiweco bende iwi ayi ma wacopo timo ko lee i tic mwa mi lembanyong’a.

4. Nimakere ku Jufilipi 2:19-22, ang’o m’uketho Timoteo ubino jaratic ma cuu pa Yehova?

⁴ Ang’o m’uketho Timoteo ubedo jaratic ma cuu pa Yehova? Ubino kite pare ma beco mi Jukristu. (Som Jufilipi 2:19-22.) Nimakere ku lembe ma Paulo ukoro iwi Timoteo, waromo wacu nia ebino ng’atu ma jwigere, ma pwe, ma timo tic kud amora, man ma jugeno. Ebino bende ng’atu ma jamer man ma dieng’ lee pir umego ku nyimego. Lembuno uketho Paulo umare, man ebino mbe ku jiji nimiyo ire tic ma tek. (1 Kor. 4:17) Kumeno bende, ka wabecego kite ma beco ma Yehova foyo, ebimaruwa man wabimiyo kony lee i cokiri.​—Zab. 25:9; 138:6.

5. (a) Icopo ng’iyo nenedi kite mi Jukristu m’ukwayu itim mediri i iye? (b) Calu ma junyutho i cal, nyamegwa m’aradu ubetimo ang’o pi nitundo i kum lembakeca pare mi nyutho kisa ni jumange?

⁵ Nen kite mi Jukristu m’ukwayu itim mediri i iye. Rwo i bang’ Yehova man par pi kite mi Jukristu m’imaru itim mediri i iye. Lond kitene moko acel m’ukwayu iketh wii i kume. Ku lapor, nyo itie ku yeny mi nyutho kisa lee kunoke mi konyo umego ku nyimego? Nyo itie ku yeny mi kwo ku kwiyocwiny ku jumange man mi weko igi lembe? Pi nikonyi, icopo penjo jarimbi moko unyuth iri thenge m’umito itim mediri i iye.​—Rie. 27:6.

6. Icopo timo ang’o pi nicego kite moko mi Jukristu?

⁶ Tim kero itund i kum lembakeca peri. Icopo tundo i kume nenedi? Yone acel utie ning’eyo cuu mandha kite mi Jukrisu m’ukwayu i tim mediri i iye. Wakemak nia ikeco ibed iwek lembe lee ni jumange. Mito ilar icak nisomo man ninyamu i lembe iwi lapor mi dhanu ma jukiewo pigi i Biblia, ma giweko lembe yot yot ni jumange ku ju m’uweko ngo.  Wakewec iwi lapor pa Yesu. Eweko lembe yot yot ni jumange. (Luka 7:47, 48) Bende, eketho ngo wiye i kum kosa ma gilar gitimo, ento eketho wang’e i kum gin ma ber ma giromo timo. Tung’ kude, Jufarisayo gibed “gineno jumange ni gin moko ngo.” (Luka 18:9) I ng’ey nyamu i lembe iwi lapor ma kumeno, penjiri kumae: ‘Abed aneno lembang’o i bang’ jumange? Nyo abed aketho wiya i kum kite migi ma kani?’ Tek inwang’u nia etie tek iri niweko lembe ni ng’atini, kepim nirieyo kite ma beco ma ng’atune utie ko. I ng’eye penjiri kumae: ‘Yesu ubeneno ng’atuni nenedi? Nyo ecopo weko ire?’ Ka watimo kumeno, wabiwilo paru mwa. I acaki, ecopo kwayere nia watim tego pi niweko lembe ni ng’atu m’utimowa rac. Re ka wabemedara nitimo kero, nok nok wabicaku weko lembe yot yot ni dhanu mange.

7. Nimakere ku Lembrieko 22:29, Yehova ubetiyo nenedi ku jubodho tini?

⁷ Lembakeca mange m’icopo ketho utie niponjo bodho. Kepar pi wend jurutic m’ubekwayere pi nigiero udi mi Bethel, Udi coko ma dongo, man Udi Ker. Dupa m’i kind jurutic maeno ging’eyo ticne pilembe gitimo tic karacelo kud umego ku nyimego m’ular ung’eyo ticnegi. Calu ma junyutho i cal, umego ku nyimego eno ceke gibeponjo bodho m’ubekwayere pi niyiko kum Udi coko ma dongo man kum Udi Ker m’unyothere. I ayi maeno ku mange de dupa, Yehova Mungu ma tie “Ubimo ma rondo ku rondo” man Kristu Yesu “Rwoth mi rwodhi,” gibetimo lembe ma wang’u ijo nikadhu kud i bang’ jubodho maeno. (1 Tim. 1:17; 6:15; som Lembrieko 22:29.) Wabemito watim kero watii ku bodho mwa pi niyungo Yehova, ento ungo pi niyungara giwa.​—Yoh. 8:54.

8. Icopo timo ang’o kara ing’ey bodho m’ukwayu iponji?

⁸ Ng’ii bodho moko acel m’imito iponji. Icopo ponjo bodho ma kani? Penj judong cokiri kunoke nyo jaliew mi twodiri peri pi ning’eyo bodho m’ukwayu iponji. Ku lapor, tek giyero iri nia ukwayu itim mediri i bodho mi wec man mi ponji, kwaygi ginyuth iri thenge ma tap m’umito itim mediri i iye. I ng’eye ke, tim tego itim medirine. Dong’ icopo timo medirine nenedi?

9. Icopo tundo i kum lembakeca peri mi ng’eyo bodho mi ponji nenedi?

⁹ Tim kero itund i kum lembakeca peri. Wakemak nia ibemito imed bodho peri mi ponji. Icopo ketho wii i kum ponjo nyathibuku Miiri zoo i somo piny man i ponji. Ka jumiyo iri theng ponji moko mi coko m’i kind yenga, icopo kwayu umego moko ma jabodho i ponji ular uwinji i wang’ nicimiyo theng ponjine, man enyuth iri kaka m’ukwayu iyiki. Tim tego kud ibed ku bodho kende, ento bed bende ng’atu ma timo tic ku kero man ma jugeno.​—Rie. 21:5; 2 Kor. 8:22.

10. Kemii lapor moko m’unyutho kite ma jucopo timo ko mediri i bodho moko.

¹⁰ Dong’ tek ubekwayere nia iponj bodho moko m’inwang’u nia ng’eyo copo bedo tek iri ke? Cwinyi kud utur, tim tego! Umego moko ma nyinge Garry ubino ku peko mi somo piny. Lewic ubed unege kan ebesomo piny ma tek i wang’ dhanu i coko. Re emedere nitimo kero. Eyero nia nikum ponji m’enwang’u, kawoni dong’ emiyo korolembe ma ber i cokiri, i coko ma dongo mi twodiri man mir adhura!

11. Calu Timoteo, ang’o ma bikonyowa nibedo ku copo mi timo lee i tic pa Yehova?

¹¹ Nyo Timoteo udong’ udoko japonji ma  jabodho man ma pire uyiki? Biblia unyutho ngo. Re m’umbe jiji Timoteo utimo tic ma jumiyo i kore ma ber nikum juk m’enwang’u i bang’ Paulo. (2 Tim. 3:10) Kumeno bende, tek wabemedo bodho mwa, wabibedo ku copo mi timo lee i tic pa Yehova.

12. Dhanu mange udaru konyi nenedi?

¹² Wan ceke wabed wanwang’u kony i kum tic mi jumange. Ku lapor, ka waberemo i odiyath, wafoyo ka judong cokiri ma gitimo i Komite mi diko kind umego ku odiyath, kunoke ma gitimo i Ungu mi liewo jurutwoyo gibin ginenowa. Tek wabenwang’ara ku peko moko i kwo mwa, wafoyo ka jadit cokiri moko ubewinjowa man ubejuko cwinywa kinde ma wabekoro ire lembene. Ka watie ku yeny mi kony iwi ayi mi telo wi ponji mi Biblia, wamaru ka jayab yo moko ma jabodho uyiyo nitelo wi ponji karacelo kudwa man ninyutho iwa kaka ma wacopo yiko. Umego ku nyimego eno ceke anyong’a negogi ka gibekonyowa. Wacopo nwang’u anyong’a ka wabemiyara nitimo ni umego mwa. Yesu uwacu nia ‘miyo nyayu anyong’a lee ma sagu gamu.’ (Tic. 20:35) Kan ibemito imed tic peri i ayi ma kumeno kunoke i ayi mange, ang’o ma copo konyi nitundo i kum lembakecane?

13. Ka wabeketho lembakeca moko, mito ngo wawil i kum lembang’o?

¹³ Bed ku weng’i, kud icok lembakeca ng’aa i weng’i. Ku lapor, icopo maru nia itim lee i cokiri peri. Ento ebibedo iri tek ning’eyo ayi m’itund ko i kum lembakeca peri kan icokogi ng’aa, man ning’eyo nia idaru tundo i kumgi de copo bedo iri tek. Pieno, ng’ii lembakeca ma tap m’imito tundo i kume. Icopo kiewo pi lembakecane akiewa man nipangu kite m’icopo tundo ko i kume.

14. Pirang’o ukwayu wabed ku nen ma cuu kinde ma wabeketho lembakeca?

¹⁴ Ukwayu bende wabed ku nen ma cuu kinde ma wabeketho lembakeca. Pirang’o? Pilembe wambe ku copo iwi lembe ma copo wok i wang’wa. Ku lapor, jakwenda Paulo ugam uyabu the cokiri ma nyen i adhura mi Thesaloniki. M’umbe jiji, ebino ku lembakeca nia nwang’u ebed keca pi nikonyo Jukristu ma nyen m’i iye. Ento jujai uketho Paulo uweko adhurane. (Tic. 17:1-5, 10) Ka  nwang’u Paulo ubedo asu keca, nwang’u eciketho kwo mir umego pare i ariti. Re Paulo uweko ngo nikonyogi. Etimo alokaloka nimakere ku lembe m’enwang’ere ko. I ng’eye edok eoro Timoteo ucidh ukony Jukristu maeno ma nyen mi Thesaloniki kara gibed ku yiyoyic ma tek. (1 Thes. 3:1-3) Jukristu mi Thesaloniki gibino kud anyong’a lee mandha pi kum Timoteo ubino ayika nicidho kaka moko ci ma jutie ku yeny pare i iye.

15. Lembe ma copo wok romo bedo ku matoke ma kani iwi lembakeca mwa? Kemii lapor moko.

¹⁵ Wacopo nwang’u ponji i kum lembe ma Paulo unwang’ere ko i adhura mi Thesaloniki. Wacopo ketho lembakeca moko i wang’wa, re lembe moko romo wok ma cerowa nitundo i kum lembakecane. (Ekl. 9:11) Ka in de ibenweng’iri ku lembuno, bed ayika niketho lembakeca mange m’icopo tundo i kume. Eno tie tap gin m’umego Ted giku min ot pare Hiedi gitimo. Peko mi remo uketho giwok kud i Bethel. Ento mer ma gimaru ko Yehova uketho gisayu yo mange ma gitim ko lee i tic mi lembanyong’a. Mi kwong’o, gicaku ku tic pa jayab yo ma nja. I ng’eye, gidok gitimo calu juyab yo ma segi man Ted ucaku nwang’u ponji pi nitimo calu jaliew ma jakony. I ng’eye oro migi m’ucidho uketho gijigo timo tic pa jaliew mi twodiri. Ted giku Hiedi ginwang’u nia gitii dit ma gicopo timo ngo ni Yehova i ayi tic maeno. Kadok nwang’u cwinygi ukeutur de, re gidok ginyang’ nia gicopo timo ni Yehova i ayi mange. Ted uwacu kumae: “Wanwang’u nia mito ngo waketh wiwa i kum ayi acel kende mi timo ni Yehova.”

16. Ponji ma kani ma waromo nwang’u i Jugalatia 6:4?

¹⁶ Wambe ku copo iwi lembe moko ci ma wok i kwo mwa. Pieno, pire tie tek nia kud wapar ya valer ma watie ko i wang’ Yehova utie nikum rwom mi tic mwa, man kud wapor rwom mi tic ma watie ko ku mi jumange. Hiedi ukoro kumae: “Anyong’a peri bithum kan ibed iporo kwo peri ku mi jumange.” (Som Jugalatia 6:4.) Pire tie tek nia wasay yo ma wakony ko jumange man ma watim ko ni Yehova. *

17. Icopo timo ang’o kara ibed ni ng’atu m’uromo nitimo tic mange?

¹⁷ Ebibedo iri yot nitimo lee ni Yehova kan ibekwo ngo ku giki mi kum dupa man kan ibekoc i kum gamu deni ma kabang’e mbe. Keth lembakeca ma thindho thindho ma copo konyi nitundo i kum lembakeca peri ma dit. Ku lapor, kan imito itim tic pa jayab yo ma nja, nyo ecibedo ber ungo nia ilar icak nitimo tic pa jayab yo ma jakony ku bang’ dwi  niai kawoni? Ka lembakeca peri utie nidoko jakony tic, nyo ecibedo ber ungo nia ibed itim saa ma lee i tic mi lembanyong’a man ibed iliew jurutwoyo ku ju m’utii m’i cokiri peri? Lembe m’ibetimo kawoni copo yabu iri yo mi timo tic mange de dupa ma bibino. Pieno, bed ayika nitimo ku copo peri ceke tic moko ci ma jumiyo i kori.​—Rum. 12:11.

18. Calu ma junyutho i cal, inwang’u ponji ma kani kud i lapor pa Beverley?

¹⁸ Tiyo copo cerowa ngo niketho lembakeca man nitundo i kumgi. Wakewec iwi lapor pa nyamego Beverley ma oro pare tie 75. Enwang’ere ku twoyo moko ma pek m’uketho niwotho de utie ire tek. Re asu emito etim lee pi nidikere i kampany mi Poy pi tho pa Yesu. E eketho lembakeca m’ukwayu etund i kume. Ebedo kud anyong’a lee kinde m’etundo i kum lembakeca parene. Kero m’etimo umiyo amora i kum dhanu mange de nimiyiri lee i tic mi lembanyong’a. Yehova neno tic m’umego ku nyimego mwa ma gitii gibetimo ni gin ma pire tek kadok lembe ma ginwang’iri ko uketho gicopo timo ngo lee akeca de.​—Zab. 71:17, 18.

19. Wacopo ketho lembakeca moko ma kani mi tipo?

¹⁹ Keth lembakeca m’icopo tundo i kume. Ceg kite mi Jukristu ma biketho ibinyayu anyong’a i Yehova. Ponj bodho ma bikonyi nitimo lee ni Mungu man ni dilo pare. Say yo m’itim ko lee ni umego ku nyimego. * Ku kony pa Yehova, calu Timoteo, “dhanu ceke [bineno] kamaleng’ nia ibeteng’ini.”​—1 Tim. 4:15.