Lembe maeno ma nyayu ndiri uloko kwo para, pilembe ebino saa m’acaku sayu ning’eyo iye Mungu. I wang’ nikoro iwu lembe m’ukadhu i uthieno ma cing’ nica, wukewek akor iwu lembe m’akadhu kud i iye kinde m’abino nyathin. Lembene uloko kwo para man eyiko adundena pi nisayu Mungu.

Junyola i oro 1937 i Guesnain, m’utie adhura ma jugolo iye charbon, enwang’ere yo malu mi France. Baba ubino ng’atu ma golo charbon, uketho aponjo timo tic ma tek ni kume. Alagu bende kite pare mi timo lembe i atira. Kitene ubed uketho ekonyo dhanu mange ma jucan m’ubed ugolo charbon. Pi nikonyo jucan ma jusendone, baba umondo i dilo moko ma nyego pi twero mi ju ma golo charbon. Bende, ebed edagu timo mir umbili mi jupadhri mi kabedo ma ekwo i iye. Ju dupa m’i kindgi ubed ukwo kwo mi julonyo, re asu gidok gikwayu cam man sente i bang’ jucan ma golo charbon. Baba gam udagu dit timo maeno mi jupadhri, uketho niponjo ira lembe mi dini de eponjo ngo. Kude, waweco ngo wi lembe pa Mungu kadok wang’ acel de.

 Kinde m’abedongo, an de acaku dagu lembe ma rac ma jubetimo i kum dhanu mange. Lembe ma racne moko ubino akoyakoya ma jubenyutho ni dhanu mange m’ubekwo i ng’om mi France. Abed agoyo mupira kud awiya ma giai i ng’om mange man abed amaru ninambu kugi. M’uweko maeno, mama ubino dhanu mi Pologne, ento mi France ungo. Amaru nia dhanu mi rangi ma tung’ tung’ gikwo karacel ku kwiyocwiny man kud junyuth igi akoyakoya.

Amondo i tic mir askari i oro 1957. Eno re m’uketho anwang’ara iwi got mir Algerie uthieno ma bii m’akoro pire i acaki. I ng’ei m’akok nia “Mungu, e Mungu!” Arombo wang’ ku wang’ ku kana ento ungo kud adui! E tipona udwogo! Re kadok kumeno de, lembe m’utimere cing’ nica ku lwiny ma wabino i iye, uketho aparu cuu pi thelembe mi kwo. Pirang’o wadhanu wan iwi ng’omi? Nyo Mungu ubedieng’ piwa? Nyo nindo moko tie ma wabikwo i iye ku kwiyocwiny de?

I ng’eye, kinde m’amaku yom abeciliewo junyodo para i pacu, arombo ku Jamulembe pa Yehova moko acel. Emiyo ira Biblia acel, man acaku some i ng’eye kinde m’adok i Algerie. Giragora m’utelo nen para akeca i iye ubino Lembanyutha 21:3, 4 m’uwacu kumae: “Hema pa Mungu ni karacelo ku dhanu . . . Man ebiyweyo piwang’ pet kud i wang’gi; man tho bibedo nuti kendo ngo; kadok can, kadi ywak, kadok remokum de bibedo nuti kendo ngo.” Nwang’u fodi asomo ngo giragora maeni niai con. ‘Apenjara nia nyo andha lembuni copo timere?’. I saa maeno, nwang’u ang’eyo ngo lembe moko nyanok de iwi Mungu man iwi Biblia.

I ng’ei m’aweko tic mir askari i oro 1959, arombo ku Jamulembe pa Yehova moko ma nyinge François, m’uponja ku lemandha dupa mi Biblia. Ku lapor, enyutho ira kud i Biblia nia nying’ Mungu ma dhe utie Yehova. (Zab. 83:18) Man nia Yehova biketho lembe udok atira iwi ng’om, ebidwoko ng’om ni paradizo, man ebipong’o lembe ma nwang’ere i Lembanyutha 21:3, 4.

Anwang’u nia lembe m’ebino ponjo, ubino lemandha man ponjine umulo adundena. Bende, ng’eicwiny ugam umaka i kum jupadhri man amito atuc wigi pi lembe ma gibeponjo m’umbe i Biblia! Ubenen nia saa maeno, abino asu ku kit timo pa baba m’adongo ko man amito atim lembe moko kokoro pi nikiedo dhu lembe ma rac m’umbe galu.

François giku jarimba moko ma nyen ma Jamulembe, gikonya kara akwi kuma. Gikoro ira nia tic mwa wa Jukristu utie ngo nipoko lembe iwi jumange, ento nimiyo igi genogen nikadhu kud i lembanyong’a mi Ker pa Mungu ma waberweyo igi. Eno re m’utie tic ma Yesu utimo man m’emiyo ni julub pare de gitim. (Mat. 24:14; Lk. 4:43) Ugam ukwayere bende nia aponj niweco i bang’ dhanu ku yoo man ku bodho kadok nwang’u yiyoyic migi ukoc ku para de. Biblia uyero nia, “jamiru pa Rwoth maku kud edhau, ento ebed yo ni dhanu ceke.”​—2 Tim. 2:24.

Atimo alokaloka m’ukwayere, man alimo batizo, adoko Jamulembe pa Yehova i oro 1959 i coko ma dit mi twodiri. I coko ma dit maeno, arombo ku nyamego moko m’aradu ma nyinge Angèle, e cwinya upodho i wiye. Acaku dikara i  coko mi cokiri migi man i oro 1960 ke wagamara. Ebino dhaku ma yawe mbe, ma nyakawang’a, man giramiya ma pire tek m’uai i bang’ Yehova.​—Rie. 19:14.

Kubang’ oro m’ubecidho, anwang’u ponji dupa ma pigi tek niai kud i bang’ umego ma giriek man m’ung’eyo lembe lee. Ponji acel ma pire tek ma wanwang’u, m’ukonyowa nitimo tic ma tek m’umiyere i korwa, ubino nibedo ku jwigiri man nitiyo ku wec ma nwang’ere i Lembrieko 15:22, m’uwacu: “Lembapora . . . cungo ni kum udul juporlembe.”

I oro 1964, acaku neno kite ma lembe maeno ma Mungu uyuyo i wiye ubepong’o ko. I oro maeno, adoko jaliew mi twodiri man acaku liewo cokiri ma tung’ tung’ pi nitielo cwiny umego man niketho gicung ma tek i thenge mi tipo. Ento saa maeno, abino ku oro 27 man nwang’u fodi ang’eyo ngo lembe lee. Pieno abed atimo kosa dupa re kosane ubed umiyo ira ponji. M’usagu zoo, anwang’u ponji dupa ma beco nikadhu kud i bang’ umego ma giteng’ini man ma ging’eyo lembe lee.

Abepoy pi lembe moko m’utima kinde ma fodi acaku tic pa jaliew mi twodiri acaka. I ng’ei nindo moko kinde m’aliewo cokiri mi Paris, umego moko m’uteng’ini i thenge mi tipo upenja ka nyo ecopere ira nia wawec kude ang’et nyanok. E adwoko ire nia, “eyo wacopo weco.”

Epenja kumae: “Louis, ka dokter ubeliewo dhanu, eliewo jukani: Nyo eliewo ju ma kumgi remo kunoke ma kumgi leng’?”

Adwoko ire nia, “eliewo ju ma kumgi remo.”

Eyero ira kumae: “Idwoko ber. Ento abeneni icuku betimo kwa saa ma lee ku ju ma giteng’ini i thenge mi tipo, calu ve jatel wi tic mi guriri mi judong cokiri. Cokiri mwa utie kud umego ku nyimego dupa ma cwinygi tur, ju ma nyen, man ma bedo nyalworo lworo. Gicopo foyo lee ka tek ibenambu kugi, kadok nicicamu kugi i pacu migi.”

Afoyo lee dit juk m’umego maeno umiyo ira. Mer m’emaru ko rombe pa Yehova umulo adundena. Kadok ebino ira tek niyiyo kosa para de, re agalu ngo, acaku tiyo wang’ acel ku lembe m’eyero ira. Abefoyo Yehova pir umego ma kumenogi.

Niai i oro 1969, nitundo i oro 1973, jung’iya abed janen wi tic mi departema mi tic mi cam i coko ma dongo ario ma diko ng’om ma tung’ tung’ m’utimere i Colombes, i adhura mi Paris.  I coko ma dit m’utimere i oro 1973, ugam ukwayere nia wami cam ni dhanu ma kazu 60 000 pi bang’ abic! Wiya lal, ang’eyo ngo nia wacopo timo ang’o. Re gin m’ukonyowa kendo, utie juk ma nwang’ere i Lembrieko 15:22, m’uwacu nia mito junwang’ juk i bang’ jumange. Akwayu kony i bang’ umego ma gibino ku ng’eyong’ec iwi lembe mi tedo cam; ma jumoko m’i kindgi ubino ju ma lworo ring’o, ma lworo dek ma col, jurutedo, man jurung’iew. Karacelo kugi, watimo tic ma nwang’u urodere i wang’wa calu got.

I oro 1973, julwong’owa waku min ot para nia wadok watim i Bethel mi France. Tic ma kwong’a ma juwok jumiyo de ubino ira ni peko ma lee. Ugam ukwayere nia anwang’ yo m’aor ko girasoma ni umego mi Cameroun i ng’om mir Afrika, kaka ma jukwero iye tic mwa niai i oro 1970 nitundo i oro 1993. Tic maeno de ubino tek m’ang’eyo ngo nia nwang’u acopo time. Cicopere nia umego m’ubino neno wi ticne i ng’om mi France uneno kite ma lembene ubesenda ko. Pi nitielo cwinya, ewacu ira kumae: “Umego mwa i ng’om mi Cameroun, gitie ku yeny lee mi cam mi tipo. Umito waor igi girasoma!” E waoro igi.

Abed awotho wang’ ma pol i ng’om ma tung’ tung’ m’utie ku mupaka ku Cameroun pi nicirombo ku judong cokiri m’uai kud i Cameroun. Umego maeno gibino dhanu ma riek man ma weg amora. Gikonya ninwang’u yo ma girasoma ubed umondo ko thirithiri i ng’om mi Cameroun. Yehova umiyo mugisa wi kero ma watimo. Uketho pi oro ma romo 20 i ng’om maeno, dhanu pare gikoso ngo kadok Otkur ma Wiw acel de man girasoma mange ma bewok ku bang’ dwi, ma con eca jubed julwong’o Tic mwa mi Ker.

Niai ma wacaku ng’eyara kud Angèle pi gamiri, aneno nia ebino ku kite ma beco i thenge mi tipo. Kite ma becone udok unen kinde  ma wagamara. Ku lapor, uthieno mi nindo ma wanyomo i iye, ekwaya nia arwo i bang’ Yehova pir ava ma watie ko mi timo ire i gamiri mwa. E Yehova udwoko wang’ rwone.

Angèle ukonya bende nibedo ku genogen lee iwi Yehova. Ku lapor, kinde ma julwong’owa i oro 1973 nia wadok watim i Bethel, abino ku jiji pilembe amaru tic mi twodiri lee. Ento epoyo wiya nia, wadaru thiero kwo mwa ni Yehova man wacikara nitimo gin moko ci ma dilo pare ubekwayu nia watim. (Ebr. 13:17) Ajolo lembe m’eyero ira, e wacidho i Bethel. Nindo ceke ma wakwo karacelo, min ot para unyutho nia etie dhaku ma riek man m’umaru Yehova. Kite maeno uketho winjiri mwa i gamiri ubedo ma tek, man ekonyowa nimaku yub ma beco pi oro dupa ma wakwo i iye karacelo.

Kawoni ma dong’ watii, Angèle utie asu dhaku ma diko cinge i kum yub ma jumaku. Ku lapor, kara wasom somo ma tung’ tung’ mi theokrasi, ma ma pol m’i kindgi bekadhu ku dhok mir Anglais, wakud Angèle watimo kero ning’eyo dhokne cuu. Uketho wadok i cokiri mi dhok mir Anglais, kadok saa maeno nwang’u oro mwa ubino 70 de. Calu abino ku rwom mi timo calu acel mi Komite mi Filial mi France, pieno niponjo dhok mange ubino ira peko. Ento wakonyara i kindwa wakud Angèle. Kawoni ma dong’ oro mwa udoko 80, wabemedara asu niyiko coko i dhok mir Anglais man mi Français bende. Wabed watimo kero wadikara wang’ ma pol ku cokiri mwa i coko man i tic mi rweyo lembanyong’a. Yehova umiyo mugisa wi kero ma watimo pi niponjo dhok mir Anglais.

I oro 2017, wanwang’u mugisa ma dit. Wakud Angèle julwong’owa wacidh wasom Somo mi ju mi Komite mi Filial karacelo ku mon migi, m’ukadhu i Patterson, i New York.

Andha, Yehova tie Japonji ma Dit m’usagu zoo. (Isa. 30:20) Pieno, etie ngo lembe mi zungo ka wabeneno dhanu pare, uketho i iye judongo kud aradu ceke gibenwang’u ponji ma beco! (Poi. 4:5-8) Anwang’u nia aradu ma tek gibewinjo Yehova man umego ku nyimego m’uteng’ini, gimaku yub mi rieko i kwo migi, man gitimo ni Yehova ku gwoko bedoleng’. Lembrieko 9:9 ubepoyo wiwa kumae: “Mi ponji ni ng’atu ma riek man ebicikudoko riek: Ponj ng’atu ma pwe man ebicikung’eyo ponji.”

Saa moko, wiya bepoy asu iwi lembe ma nyayu ndiri m’utimere i uthieno iwi got mir Algerie ma kawoni oro ma romo 60 udaru kadhu. Uthieno ma cing’ nica, nwang’u ang’eyo ngo nia acopo kwo ku kit anyong’a ma kumeni. Aponjo lembe dupa niai kud i bang’ jumange! Andha Yehova umiyo ira Angèle min ot para, man emiyo ira bende kwo ma ber. Pieno, wakeco nia wabiweko ngo nyanok de ninwang’u ponji i bang’ Wegwa m’i polo, man i bang’ umego ku nyimego m’umare, ma giriek man ma ging’eyo lembe dupa.