1. Yehova utimo ang’o iwa wan ceke?

WAN ceke Yehova re m’upeyowa i bang’e. (Yoh. 6:44) Kepar i lembe maeno cuu. Kinde ma Yehova ubeneno kilili mandha bilioni mi dhanu ma n’i wang’ ng’om zoo, eneno lembe moko ma ber i ii, niwacu eneno nia itie kud adunde m’umbe umbili man nia icopo mare. (1 Kei. 28:9) Yehova ung’eyi, enyang’ kudi man emeri. Eno tie lembe ma tielo cwinyjo andhandha!

2. Yesu utiyo ku lapor ma kani pi ninyutho kite ma Yehova dieng’ ko pi rombe pare acel acel?

² Yehova dieng’ lee mandha piri, man edieng’ bende pir umego ku nyimego peri ceke ma gi Jukristu. Pi nikoro i lembe maeno, Yesu uporo Yehova ku jakwac. Jakwac timo ang’o ka rombe acel urwinyo kud i kind rombe dak acel m’i dwoli? ‘Eweko pier abung’wen wi abung’wen, ecidho de wi got, man eyenyo maeno m’urwinyo.’ Ka jakwac unwang’u rombe maeno m’urwinyo, ng’eicwiny make ngo i kume pilembe nia egam erwinyo. Ento anyong’a re ma nege. Eno ubemiyo iwa ponji ma kani? Rombe ceke pigi tie tek i Yehova. Yesu uwacu kumae: “En e yeny ma Wegwu ma ni i polo yenyo ngo, nia acel m’i kind ju ma thindho maeni urwiny.”​—Mat. 18:12-14.

3. Wabiponjo lembang’o i thiwiwec maeni?

³ Wacopo mito ngo nyanok de nia watim lembe moko ma copo turo cwiny umego kunoke nyamego mwa moko ci. Waromo timo ang’o kara kud wabed wakier jumange? Man wacopo timo ang’o ka ng’atu moko utimo lembe m’uton i iwa? Wabidwoko wang’ penji maeno i thiwiwec maeni. Ento ku kwong’a, wakenenu nia “ju ma thindho maeni” ma juweco pigi i Matayo thek 18 gitie jukani.

4. “Ju ma thindho maeni” gitie jukani?

⁴ “Ju ma thindho maeni” utie julub pa Yesu ceke. Kadok  nwang’u gitie ku oro ma rukani de, gin ceke gitie ve “nyithindho ma thindho” pilembe giyiyo nia Yesu uponjgi. (Mat. 18:3) Kadok nwang’u gitie dhanu m’uai kud i kabedo ma tung’ tung’, kud i suru ma tung’ tung’ man paru ku kite migi de ubed ukoc, re gin ceke gitie ku yiyoyic i Kristu. Kristu bende umarugi lee mandha.​—Mat. 18:6; Yoh. 1:12.

5. Yehova winjere nenedi ka ng’atu moko uketho acel m’i kind dhanu pare ukier kunoke unwang’ere ku cani?

⁵ “Ju ma thindho maeni” ceke pigi tie tek i Yehova. Pi ninyang’ i kite m’ewinjere ko, Kepar pi kite ma wawinjara ko pir awiya ma thindho. Pigi tie tek lee i iwa. Wamaru nigwokogi pilembe gimbe ku tego, ging’eyo ngo lembe lee, man rieko migi de utie ngo calu mi dhanu ma dongo. I andha, calu ma wamaru ngo nineno ka jubesendo ng’atu moko, walund wamaru ngo magwei man ng’eicwiny de makuwa ka ng’atu moko ubesendo nyathin. Yehova de ubemito egwokwa i ayi ma rom eno. Can mondo lee i iye, ng’eicwiny de make ka ng’atu moko uketho acel m’i kind dhanu pare ukier kunoke unwang’ere ku can!​—Isa. 63:9; Mk. 9:42.

6. Nimakere ku 1 Jukorinto 1:26-29, ng’om neno julub pa Yesu nenedi?

⁶ Julub pa Yesu gitie ve “ju ma thindho” i ayi mange ma kani? I andha, jukani ma ng’om neno nia pigi tie teki? Julonyo, ju ma pigi yik, man ju ma weg tego. Tung’ ku maeno lundo, julub pa Yesu ginen ve ka bang’gi de mbe man ve “ju ma thindho” ma tijgi mbe. (Som 1 Jukorinto 1:26-29.) Ento Yehova nenogi ngo i ayi maeno.

7. Yehova ubemito nia wabed ku paru ma kani pir umego ku nyimego mwa?

⁷ Yehova umaru jutic pare ceke, kadok nwang’u gidaru timo ire pi oro ma dupa kunoke gimondo ma nyen i lemandha de. Umego ku nyimego mwa ceke pigi tie tek i Yehova, pieno pigi ucikere nibedo tek i iwa bende. Ukwayu “wamar umego” ceke, ento ungo jumoko m’i kindgi kende. (1 Pet. 2:17) Wacikara nibedo ayika nitimo lembe moko ci ma wacopo pi nigwokogi man nidieng’ pigi. Tekene wanyang’ nia watimo lembe moko m’uton i ng’atini kunoke m’uketho ekier, wacikara ngo nibedo ve nia lembe moko mbe m’utimere, man niparu nia ng’atune ucikere nitimo iwa kisa man niwil i kum lembene. Pirang’o jumoko bekieri? Saa moko nyo tie pi kite ma gidongo ko; pilembe umego ku nyimego moko gibed givoniri ka gibeneno jumange. Jumange ke fodi gitie nyen i lemandha, man ging’eyo ngo kite ma giromo ciro ko ng’ico mi dhanu mange. Nik’ebed nia wan re ma wakier kunoke watimo lembe m’ukiero jumange, wacikara nitimo kero mwa ceke pi ketho kwiyocwiny i kindwa. M’umedo maeno, ng’atu ma wang’ ma pol bekier ni kum timo mi jumange, ucikere ning’eyo nia eno tie kite ma cuu ngo, m’ubekwayu etim alokaloka i iye kara kud ebed ekier nyaswa swa. Ubekwayu etim kumeno kara ebed ku kwiyocwiny en gire, man bende ku winjiri ma ceng’ini kud umego.

8. Paru ma kani m’unyay lee i rundi pa Yesu m’ugam umondo bende i julubne?

⁸ Ang’o m’ucwalu Yesu niweco pi “ju ma thindho maeni”? Pilembe julubne gigam gipenje ku penji ma e: “Ng’a ma dwong’ ma sagu i ker m’i polo?” (Mat. 18:1) Juyahudi ma pol mi rundi maeca gibed gimaru jumange unengi nia pigi tie tek lee. Jararieko moko uyero kumae: “Dhanu ubed ukwo zoo pi nisayu nia juyunggi, pigi uyiki, jumargi man juworgi.”

9. Julub pa Yesu gicikiri nitimo ang’o?

 ⁹ Yesu ung’eyo nia julubne gicikiri nitimo kero lee pi niwodho cen kud i adundegi paru ma nia pigi tek lee nisagu jumange, ma tie paru m’ugam umondo i thek mi Juyahudi. Eyero igi kumae: “Ento ng’atu m’usagu i kindwu, dong’ edok calu ng’atu ma nok; ng’atu [m’ubetelowic] de, calu ng’atu ma timo.” (Lk. 22:26) Tekene “ng’atuman ie pido ya wadi ber ma sagu en,” eno nyutho nia watie calu “ng’atu ma nok.” (Flp. 2:3) Ka wabemedara nicego kite maeno, wabituc ungo nikiero jumange.

10. Wacikara nitiyo ku juk ma kani ma Paulo umiyo?

¹⁰ Umego ku nyimego mwa ceke gitie dit nisaguwa i yore moko kunoke mange. Etie yot nineno lembe maeno tekene waketho wiwa i kum kite migi ma beco. Wacikara nitiyo ku juk ma e ma jakwenda Paulo umiyo ni Jukorinto: “Ng’a m’uketho idok tung’i? man ke girang’o m’ibedo ko ma k’igamu agama iri ngo? ento tek igamu agama, idong’ iheri nedi calu k’igamu agama ngo e?” (1 Kor. 4:7) Ukwayu wabed ku wang’wa i kum lembe moko ci ma romo ketho watelo nen mi dhanu i wiwa giwa, kunoke wapar nia wa dit nisagu jumange. Ku lapor, kan umego moko utie ku bodho mi miyo ponji kunoke nyamego moko utie ku copo mi caku ponji mi Biblia ku dhanu dupa, ukwayu umego kunoke nyamegone ubed udwok yung kwa ni Yehova.

11. Yesu uponjo iwa lembang’o iwi lapor p’ubimo ku jatic pare?

¹¹ I ng’ei ma Yesu ucimo wang’ julubne nia kud giketh jumange ukier, emiyo lapor p’ubimo moko ku jatic pare. Ubimo uweko banja moko ma dit ma nwang’u dong’ jatic pare romo culo ngo. I ng’eye, jatic ma rom eno ukwero niweko banja ma nok magwei ma jatic wadi ubino ko. Tokcen ne, ubimo ubolo jatic maeno ma cwinye rac i kol. Eno ubemiyo iwa ponji ma kani? Yesu uyero kumae: “Vwa m’i polo bende bitimo iwu kumeno, tek wuweko kier mir umego woko ngo kubeng’wu kubeng’wu ku i adundewu.”​—Mat. 18:21-35.

12. Tekene wakwero nitimo kisa, waromo nyayu can i jumange nenedi?

¹² Lembe ma jatic maeno utimo unyayu can i iye kende ngo ento i jumange bende. Mi kwong’o, cwinye ubino rac man etimo ngo kisa ni jatic wadi, ento “ecwale i odkol, maram ebiculo ko wang’ banja” ma n’i iye. Mir ario, enyayu can i jutic wadi ma gibino neno lembe m’etimo. Kinde ma “jutic wadi gineno gin m’utimbre, can umakugi dit apila.” I ayi ma rom eno, timo mwa de nyayu can i jumange. Tek ng’atu moko utimowa rac man wakwero niweko ire, lembang’o ma romo timere? Mi kwong’o, wanyayu can i iye pilembe wakwero nitimo ire kisa, wakwanu ngo kude man wayutho ngo ire mer. Mir ario, wanyayu can i jumange m’i cokiri kinde ma gibeneno nia wawinjara ngo ku ng’atune.

13. Ponji ma kani m’inwang’u niai kud i lembe ma jayab yo moko ukadhu kud i iye?

¹³ Tekene watimo kisa ni umego ku nyimego mwa, wan giwa de wanwang’u bero man jumange bende. Eno tie lembe ma jayab yo moko ma nyinge Crystal ukadhu kud i iye. Nyamego moko m’i cokiri ugam utimo lembe m’uton i iye. Crystal uyero kumae: “Wec pare ma rac ubed ucoba saa moko geno ve jucoba ku pala. Abed amito de ngo niwok i lembanyong’a karacelo kude. Anyong’a man amora para ucaku jwik i tic mi lembanyong’a.” Crystal ubed uparu nia etie ku thelembe ma cuu mi bedo ku can i adundene. Re ebedo  ngo ku ng’eicwiny i kum nyamegone man enwang’u nia ukwayu ngo ebed ewagere akeca pi lembene. Ejwigere man etiyo ku juk mi Lembagora ma nwang’ere i thiwiwec m’uwacu: “Wek lembe niai kud i adundeni,” m’uwok i Otkur ma Wiw mi nindo 15, dwi mir 10, 1999 (mi français). E egam etimo kisa ni nyamin. Crystal umedo kumae: “Kawoni anyang’ nia wan ceke wabeii aiia nironyo ng’atu ma nyen, man nia Yehova de tie ayika nitimo iwa kisa, ke kubang’ ceng’. Anwang’u ve nia juting’o ter m’iwi ng’om e zoo kud i goka. E anyong’a udwogo kendo i iya.”

14. Nimakere ku Matayo 18:21, 22, lembang’o m’ugam ukwayu jakwenda Petro uii ko aiia, man ponji ma kani m’inwang’u niai kud i lembe ma Yesu udwoko?

¹⁴ Wang’eyo nia wacikara nitimo kisa, kum eno re m’utie gin m’atira m’ukwayu watim. Ento eromo kwayu waii aiia pi nitimo kumeno. Jakwenda Petro de ugam uwinjere kumeno saa moko. (Som Matayo 18:21, 22.) Lembang’o ma copo konyowa? Mi kwong’o, kenyam i lembe cuu iwi kite ma Yehova udaru timo ko iri kisa. (Mat. 18:32, 33) I andha nwang’u waromo ngo ku kisa pare, re etimo iwa kisa yot yot. (Zab. 103:8-10) Pieno, ukwayu ‘wan bende wamarara’ i kindwa. Nitimo kisa utie ngo gin ma wang’iyo ang’iya nia watimo kunoke ngo. Etie gin ma wacikara nitimo ni umego ku nyimego mwa. (1 Yoh. 4:11) Mir ario, kepar cuu iwi gin ma copo timere ka watimo kisa ni jumange: Wacopo konyo ng’atu m’utimowa rac, wacopo ketho cokiri bedo i acel, wagwoko winjiri mwa ku Yehova man wabikabu ter ma pek ma n’iwi gokwa. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Tokcen ne, umaku warwo pi ng’atu m’ukwayu nia watim ire kisa. Kud iwek Sitani unyoth winjiri ma ber m’itie ko kud umego ku nyimego peri. (Ef. 4:26, 27) Watie ku yeny mi kony pa Yehova tekene wabemito kud wapodh i uwic pa Sitani.

15. Nimakere ku Jukolosai 3:13, wacopo timo ang’o ka timo p’umego kunoke pa nyamego moko ukierowa?

¹⁵ Dong’ kan umego kunoke nyamego moko utimo lembe m’ukieri lee ke? Icikiri nitimo ang’o? Ubekwayu itim kero peri ceke pi niketho kwiyocwiny i kindwu. Kor ni Yehova kite m’ibewinjiri ko ku cwinyi ceke. Kway emii mugisa ni ng’atu m’utimi rac, ekonyi inen kite ma beco ma ng’atune tie ko, niwacu kite pare ma beco ma Yehova umaru. (Lk. 6:28) Tekene inwang’u nia iromo wil ungo i kum lembe m’umego ugam utimo iri, say yore moko m’iromo weco ko kude. Etie lembe ma ber ning’eyo nia umego romo timo ngo lembe m’uton i ii akakaka. (Mat. 5:23, 24; 1 Kor. 13:7) Kinde m’ibeweco kude, ng’ey nia ebino ku nen ma cuu. Dong’ iromo timo ang’o kan ekwero niketho kwiyowiny? Ukwayu ‘ioi lembe ma kum wedu.’ Cwinyi kud utur i kum umeru. (Som Jukolosai 3:13.) Lembe ma pire tek utie nia, kud i bed ku ng’eicwiny i kume, pilembe eno binyotho mer m’i kindwu ku Yehova. Kud iwek gin moko ci ukieri. Tekene itimo kumeno, ibinyutho nia imaru Yehova nisagu gin moko ci.​—Zab. 119:165.

16. Rwom ma kani ma ng’atuman acel acel m’i kindwa utie ko?

¹⁶ Watie ku foyofoc ma lee pi rwom ma watie ko mi timo ni Yehova karacelo kud umego ku nyimego mwa calu “udul acel,” i the telowic pa “jakwac acel!” (Yoh. 10:16) Buku Dilo m’ubetimo yeny pa Yehova, mbaya 165, uyero kumae: “Kara inwang’ bero mi bedo i acel maeni, in de itie ku tic mi gwoke.” Pieno, ukwayu “watim kero nineno umego ku nyimego mwa calu ma Yehova neno kogi.” I wang’ Yehova, wan ceke watie “ju ma thindho” ma pigi tek. In de icikiri nineno umego ku nyimego peri kumeno. Yehova neno man efoyo gin ceke m’ibetimo pi nikonyo man nidieng’ pigi.​—Mat. 10:42.

17. Wacikara nitimo ang’o?

¹⁷ Wamaru umego ku nyimego mwa. Pieno, wacikara nitimo kero ma ‘kud waketh gin ma redho jo i yo, kadi gin ma cero wang’ umego.’ (Rum. 14:13) Waneno umego ku nyimego mwa nia gitie dit nisaguwa, man wamito watim igi kisa niai kud i adundewa. Mito ngo wawek dhanu mange ukierwa. Pieno, dong’ “walubu tok gin ma ketho kwiocwiny, man gin ma watengra ko i kume.”​—Rum. 14:19.