1. Pirang’o Jumulembe pa Yehova gitie jumutoro? (Nen cal mir acaki.)

JUMULEMBE PA YEHOVA gitie jumutoro. Ka ginwang’iri karacelo, kadok ebed i coko ma kubang’ yenga kunoke i coko ma dongo, kunoke i nambu moko, giweco man ging’iero i kindgi. Pirang’o gitie jumutoro? Thelembe ma pire tek utie nia ging’eyo Yehova, “Mungu ma jamutoro. *” Gibetimo ire man gibelubo lapor pare. (1 Tim. 1:11, NWT; Zab. 16:11) Mutoro ai i bang’ Yehova, pieno ebemito wabed jumutoro, man emio iwa piny ceke ma copo ketho wanwang’u mutoro.​—Poi. 12:7; Ekl. 3:12, 13.

2, 3. (a) Jamutoro utie ng’atu ma nenedi? (b) Pirang’o ecopo bedo tek nibedo jamutoro?

² Ka dong’ in ke? Nyo itie jamutoro? Ng’atu ma jamutoro nwang’ere ma ber, efoyo ku kwo pare man ebedo kud anyong’a lee. Biblia unyutho nia ju ma Yehova upoko mugisa i wigi gitie  weg mutoro mandha. Ento i ng’om ma tin eni, ecopo bedo yot ungo ninwang’u mutoro. Pirang’o?

³ Etie lembe ma tek nibedo ku mutoro kinde ma wabenwang’ara ku peko. Ku lapor, kinde ma ng’atu moko ma wamaru utho kunoke jukoye kud i cokiri, saa ma gamiri mwa ulal, kunoke saa ma tic uwekowa. Ecopo bedo tek ni juruot nibedo ku mutoro ka saa ceke gibedhau adhawa. Waromo koso bende mutoro ka jurutic wadwa kunoke awiya ma wasomo kugi gibenywaruwa, ka jubenyayu ragedo i kumwa, man ka jutwiowa pilembe wabetimo ni Yehova. Bende, nyo watie ku twoyo moko m’ubenyang’ i kumwa, kunoke twoyo ma kei ungo, kunoke nyo apidacwiny re m’uroyo tho i kumwa. Re poi nia Yesu ma tie ‘Ubimo ma jamutoro’ ubed umaru nijuko dhanu man ninyayu mutoro i igi. (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30) I ponji ma Yesu umio iwi got, eweco iwi kite moko ma copo konyowa nibedo ku mutoro kadok watie ku peko lee i ng’om maeni pa Sitani.

4, 5. Wacopo timo ang’o kara wanwang’ mutoro man wamedara nibedo jumutoro?

⁴ Gin ma kwong’a ma Yesu uweco i wie, pire tie tek lee mandha. Eyero kumae: “[Mutoro] ni jucan mi tipo: kum Ker m’i polo en e migi.” (Mat. 5:3) Wacopo nyutho nenedi nia wang’eyo yeny mwa mi tipo? Nwang’u wayio nia watie ku yeny mi ng’eyo Mungu, man mi nwang’u kony ku telowic i bang’e. Pi nipong’o yenyne, ubekwayu waponj Biblia, wawor dwand Mungu, man waketh thier ma watimo ire i kabedo ma kwong’a i kwo mwa. Ka wabemedara nitimo kumeno, wabibedo jumutoro. Bende, wabibedo ku yioyic ma tek nia ceng’ini eni lembang’ola pa Mungu bipong’o. M’umedo maeno, ‘genogen mi mutoro’ ma nwang’ere i Biblia bitielo cwinywa.​—Tit. 2:13.

⁵ Tek wabemito wabed jumutoro kadok i saa mi peko, ubekwayu wamedara nidwoko mer mwa ku Yehova udok tek. Jakwenda Paulo ukiewo kumae: “Anyong’a negwu thiri thiri i Rwoth: awacu kendo, Anyong’a negwu.” (Flp. 4:4) Kara wabed ku mer ma ceng’ini ku Yehova, wacikara nibedo ku rieko m’uai i bang’e. Biblia uyero kumae: “Ng’atu m’unwang’u rieko en e jamutoro, man ng’atu m’unwang’u ng’eyothelembe.” Emedo bende nia rieko “en e yen mi kwo ni ju m’umaku kume: ku ba dhanu ceke m’ucere i bang’e en e jamuroro.”​—Rie. 3:13, 18.

6. Kara wabed jumutoro, wacikara nitimo ang’o mange?

⁶ Kara wamedara nibedo jumutoro, ubekwayu kud wawek nitio ku gin ma wabeponjo i Biblia. Yesu uketho nwoc iwi lembe maeno kinde m’eyero kumae: “Tek wung’eyo gin maeni, [mutoro] iwu tek wutimogi.” (Yoh. 13:17; som Yakobo 1:25.) Ka wabemito wapong’ yeny mwa mi tipo man wabed ku mutoro saa ceke, ubekwayu walub lembe maeno. Dong’ wacopo bedo ku mutoro nenedi kinde ma peko tie dupa ma copo daru mutoro mwa? Wakenen lembe mange ma Yesu uyero i ponji pare ma wi got.

7. Ju m’ubewak giromo bedo ku mutoro nenedi?

⁷ “Mutoro ni ju m’ubeywak: kum jubijukogi.” (Mat. 5:4, NWT) Wacopo penjara kumae: ‘Ju m’ubewak giromo bedo ku mutoro nenedi?’ Yesu ubino weco ngo iwi dhanu ceke ma gibewak. Dhanu ma pol ma gitie jutimrac, gibewak nikum  peko ma tung’ tung’ ma gibekadhu kud i ie i nindo maeni “mi kajik rundi” ma ciro tek. (2 Tim. 3:1) Ento gibedieng’ kende kende pigi m’umbe nidieng’ pi Yehova, pieno gicopo nwang’u ngo mutoro pilembe gibeii ngo nyanok de nibedo ku winjiri kude. Yesu ubino weco pi ju ma ging’eyo yeny migi mi tipo. Giwak pilembe gibeneno dhanu ma pol ubekwero Mungu man ubekwo ngo nimakere ku cik pare. Ging’eyo bende nia gitie judubo, man gibeneno lembe ma reco m’ubetimere i ng’om. Yehova ubeneno dhanu ma gibewak pi thelembe ma kumeno, man ebejukogi nikadhu kud i Lembe pare, ebemio igi mutoro man kwo.​—Som Ezekiel 5:11; 9:4.

8. Nibedo mol copo mio iri mutoro nenedi?

⁸ “[Mutoro] ni ju m’ubedo mol: kum ng’om bidoko aba migi.” (Mat. 5:5) Nibedo mol copo mio mutoro ni ng’atini nenedi? Tin dhanu ma pol wigi tek man gikwiny, man lembuno copo kelo peko ma tung’ tung’. Ento kinde ma giponjo lemandha, gitimo alokaloka i kwo migi man gironyo “ng’atu ma nyen.” Gibedo bende kud “adunde mi ngisi, ku bedo ber ku dhanu, ku ming’o, ku molcwiny, ku mwonyo lembe hai.” (Kol. 3:9-12) Kite maeno mio igi kwiocwiny, ketho gibedo ku winjiri ma ber ku jumange man mio igi mutoro. Bende, Lembe pa Mungu ung’olo nia “gibicamu ng’om ni aba.”​—Zab. 37:8-10, 29.

9. (a) Yesu umito yero ang’o kinde m’ewacu nia “ng’om bidoko aba” mi ju ma mol? (b) Pirang’o ju ma kec ku rieu benegogi kum bedopwe gitie ju mutoro?

⁹ Yesu umito yero ang’o kinde m’ewacu nia “ng’om bidoko aba” mi ju ma mol? Jukristu ma juwiro ku tipo gibicamu ng’om ni aba kinde ma gibibedo jubim man julam. (Nyu. 20:6) Dhanu milioni dupa ma gimbe ku genogen mi cikwo i polo gibicamu ng’om ni aba, saa ma Yehova bimio igi kwo ma rondo ku rondo iwi ng’ombe. Gibibedo mbe ku dubo man gibikwo ku kwiocwiny man mutoro. Gin re ma Yesu uyero bende pigi nia, “[mutoro] ni ju ma kec ku rieu de benegogi kum bedopwe.” (Mat. 5:6) Ava bedopwe m’ubenegogi bipong’o kinde ma Yehova bikabu lembe ma reco ceke. (2 Pet. 3:13) I ng’om ma nyen, weg bedopwe gibibedo ku mutoro man gibiwak kendo ngo pi timo mi judubo.​—Zab. 37:17.

10. Nibedo ku kisa thelembe tie ang’o?

¹⁰ “[Mutoro] ni ju ma kisa negogi: kum gibinwang’u kisa.” (Mat. 5:7) Nibedo ku kisa thelembe tie ninwang’u can i adunde pi ng’atu moko m’ubesendere, man nineno kisa i kume. Re, kisa jik kende kende ngo i wec. Biblia uponjo nia kisa mandha nyuthere nwang’u wabetimo lembe moko pi nikonyo jumange.

11. Wacopo nwang’u ponji ma kani niai kud i lapor pa Jasamaria ma cwinye leng’?

¹¹ Som Luka 10:30-37. Lapor ma Yesu umio iwi Jasamaria ma cwinye leng’ ubenyutho kamaleng’ nia kisa utie ang’o. Kisa unego Jasamaria maeno i kum ng’atu moko m’ubino i peko, uketho egam ekonye. Kinde ma Yesu udaru lapor maeno, eyero kumae: “Cidhi, itim kumeno.” Pieno wacopo penjara kumae: ‘Nyo abed atimo gin ma Jasamaria ma cwinye leng’ utimo? Kinde ma jumange gibenwang’iri ku peko, nyo abed atimo gin moko pi nikonyogi? Ku lapor, nyo i cokiri mwa, acopo konyo ju m’utii, mon tho, awiya ma junyodo migi timo ngo ni Yehova? Acopo timo ang’o pi ‘nidwoko cwiny ju ma cwinygi tek ungo?’’​—1 Tes. 5:14; Yak. 1:27.

12. Pirang’o wabedo ku mutoro ka wabenyutho kisa ni jumange?

¹² Pirang’o wabedo jumutoro ka watie  ku kisa i kum jumange? Ka wabenyutho kisa ni jumange, nwang’u wabemio; Yesu ke uyero nia nimio beketho wabedo ku mutoro. Thelembe mange utie nia ka watimo kumeno nwang’u wabenyayu mutoro i Yehova. (Tic. 20:35; som Juebrania 13:16.) Ubimo Daudi uyero nia ng’atu ma nyutho kisa, “Yehova bibodhe i ceng’ ma rac. Yehova bikure, man ebigwoke ma kwo, man mugisa bikwanye i ng’om.” (Zab. 41:1, 2) Ka wabenyutho kisa ni jumange, Yehova binyutho bende iwa kisa man wabibedo ku mutoro rondo ku rondo.​—Yak. 2:13.

13, 14. Pirang’o ukwayu ‘adundewa bed leng’’?

¹³ Yesu uyero kumae: “[Mutoro] ni ju ma adundegi leng’: kum gibineno Mungu.” (Mat. 5:8) Kara wabed kud adunde ma leng’, ukwayu nia paru mwa man ava mir adundewa ceke ubed leng’, m’umbe cilo. Eno tie lembe ma pire tek lee mandha, tekene wabemito nia Yehova ujol thier mwa.​—Som 2 Jukorinto 4:2; 1 Tim. 1:5.

¹⁴ Dhanu ma gitie kud adunde ma leng’ gicopo bedo ku winjiri ma ber ku Yehova. Ewacu kumae: “[Mutoro] ni ju m’ulwoko kendi migi.” (Nyu. 22:14) ‘Nilwoko kendi’ utie ku thelembang’o? Ni Jukristu ma juwiro ku tipo, wec maeno nyutho nia Yehova nenogi nia gicido ngo. Ebimio igi kwo ma tho ngo man gibinwang’u mutoro ma lee dit nja ku nja. Ni udul ma dit ma gitie ku genogen mi kwo iwi ng’om ke, thelembene tie nia, Yehova uyio igi nibedo jurimbe, pilembe ebenenogi ni weg bedopwe. Biblia uyero nia, “gilwoko kendi migi, gidwokogi tar de i rimo pa Nyathi Rombo.”​—Nyu. 7:9, 13, 14.

15, 16. Ju m’adundegi leng’ ‘gineno Mungu’ i ayi ma kani?

¹⁵ Yehova uyero kumae: “Dhanu binena ngo man ekwo.” (Ai 33:20) Dong’ dhanu ma gitie kud adunde ma leng’ ‘gineno Mungu’ i ayi ma kani? Wec mi dhu Jugiriki ma juloko nia ‘nineno’ copo nyutho nineno lembe i paru, ninyang’ kunoke ning’eyo. Pieno, ‘nineno Mungu’ utie ninyang’ nia etie Ng’atu ma nenedi man nimaru kite pare ma tung’ tung’. (Ef. 1:18) Yesu ulubo cuu mandha kite ma tung’ tung’ pa Mungu, uketho eyero kumae: “Ng’atu m’uneno an nwang’u eneno Wego [bende].”​—Yoh. 14:7-9.

¹⁶ M’umedo maeno, ‘waneno Mungu’ kinde ma wabeneno kite m’ebekonyo kowa i kwo mwa. (Yob 42:5) Wacopo bende ‘nineno,’ kunoke niketho wiwa i kum lembe ma wang’u ijo ma Yehova ung’olo nia ebitimo ni ju ma gibegwokiri leng’ man ma gibegwoko bedoleng’ migi ire. Jukristu ma juwiro ku tipo ke gibineno Yehova ku kume i ng’ei ma gibicer pi nicikwo i polo.​—1 Yoh. 3:2.

17. Pirang’o ju ma sayu kwiocwiny gi jumutoro?

¹⁷ I ng’eye, Yesu uyero kumae: “Mutoro ni ju ma sayu kwiocwiny.” (Mat. 5:9, NWT) Wacopo bedo ku mutoro ka wabemaku yub mi poto kindwa ku jumange. Jalub ma nyinge Yakobo ukiewo kumae: “Nying’ bedopwe jucoyo i kwiocwiny ni ju m’unyayu kwiocwiny.” (Yak. 3:18) Pieno, ka lembe uwok i kindwu ku ng’atu moko i cokiri kunoke ku wat peri moko, kwai Yehova ukonyi ibed ng’atu ma sayu kwiocwiny. Yehova bimio iri tipo pare maleng’ man eno bikonyi nicego kite ma tung’ tung’ mi Jukristu, e ibibedo jamutoro. Yesu unyutho nia ukwayu nibedo ma kwong’a nisayu kwiocwiny kinde m’ewacu kumae: “Tek ibethiero giramia peri dhu pemblam, ipoi kakeca nia lembe moko ni i umeru i kumi, wek giramia peri keca wang’ pemblam, icidhi, wular wupot kindwu wukud umeru, e kan ilund ibin ithier giramia peri.”​—Mat. 5:23, 24.

18, 19. Pirang’o anyong’a nego Jukristu kadok jubenyayu ragedo i kumgi?

¹⁸ “[Mutoro] iwu ka dhanu bicayuwu, man gibinyayu ragedo i kumwu, man gibiyero gin ma rac ma kwonde tung’ tung’ i kumwu ma en e ndra, ni kuma.” Yesu umito yero ang’o? Emedo kumae: “Anyong’a negwu, ku mutoro ma dit de: kum sukulia mu e dit i polo: kum ginyayu ragedo kum jubila m’ular uwok iwu bende.” (Mat. 5:11, 12) Kinde ma jufwodo jukwenda man jung’olo igi nia gijig nirweyo lembanyong’a, “giai kud i dilo, ma anyong’a negogi.” M’umbe jiji, anyong’a unegogi ngo pi fwodo ma jufwodo kogi. Ento gibino kud anyong’a pilembe “jukwanu ya giromo sendri ma jujwigo kogi” pi nying’ Yesu.​—Tic. 5:41.

¹⁹ Tin bende, dhanu pa Yehova giciro ku mutoro kinde ma jubenyayu ragedo i kumgi pi nying’ Yesu. (Som Yakobo 1:2-4.) Calu jukwenda, anyong’a negowa ngo ka jubesendowa kunoke jubenyayu ragedo i kumwa. Re tekene wagwoko bedoleng’ mwa ni Yehova, ebimio iwa kero pi niciro. Kenen lembe m’umego Henryk Dornik kud umin ginwang’iri ko. I dwi mir 8, oro 1944, jugam juorogi i kambi mi masendi. Ju m’ubino nyayu ragedo i kumgi uwacu kumae: “Jucopo tundo ngo nyanok de nicwalugi gitim gin moko. Ragedo ma jubenyayu i kumgi ulund ubemio igi mutoro.” Henryk ukoro kumae: “Kadok nwang’u amaru ngo nia junega de, re cirocir m’anyutho kud amora man gwoko bedoleng’ para ni Yehova umio ira mutoro.” Emedo kumae: “Nikwayu Yehova kud adundena ceke ukonya nicoro ceng’ini i vute, man ebedo ira ni Jakony.”

20. Pirang’o watie ku mutoro nitimo ni “Mungu ma jamutoro”?

²⁰ Ka wabetimo lembe ma foyo i Yehova “Mungu ma jamutoro,” wacopo bedo ku mutoro kadok saa ma jubenyayu ragedo i kumwa, kinde ma wedi mwa gibejai i kumwa, saa ma waberemo, kunoke saa ma watii. (1 Tim. 1:11) Wacopo bedo bende ku mutoro pilembe Mungu mwa ma copo “cwayu ndra ngo” ung’olo iwa lembe dupa ma beco. (Tit. 1:2) Saa ma Yehova bipong’o lembang’ola pare, wabipoi ungo kadok apoya de i kum lembe ma wabeciro kawoni. I andha, kwo bibedo leng’ leng’ ma yawe mbe man jubikwo ku mutoro ma lee dit i Paradiso! Eyo, wabinyayu mutoro i iwa giwa, kum “dit mi kwiocwiny.”​—Zab. 37:11.