1. Pirang’o dhanu moko ginwang’u ngo saa mi ponjo piny?

I NINDO ma tin dhanu ma pol gibetimo tic ku kero pi niwang’u sente ma giromo kwo ko. Umego mwa ma dupa gibetimo tic pi saa ma lee pi ninwang’u cam, ning’iewo kendi ni juruot migi man ninwang’u udi ma giromo kwo i ie. Jumange gibed gitimo saa ma lee pi nicidho i tic man nidwogo i pacu. Jumange lundo pi nipong’o yeny migi man mi juruot migi, gitimo tic ma tek ma kwayu kero lee. Tic ma tek maeno ma gitimo duu ketho kinde ma gidok i pacu ginwang’u nia giol, pieno gibedo mbe ku tego mi ponjo piny.

2. Ibed iponjo piny i saa ma kani?

² I andha, wacikara nikoyo saa mi ponjo Biblia man girasoma mwa cuu mandha. Pire tie tek nia watim kumeno tekene wamito wabed ku winjiri ma ber ku Yehova man wanwang’ kwo ma rondo ku rondo. (1 Tim. 4:15) Jumoko gibed giai nja pir kugweno pi niponjo piny kinde ma fodi woi umbe akeca i udi migi man ma fodi giai gicew acewa. Jumange ke gibed gikoyo dakika ma nok uthieno pi niponjo Biblia man ninyamu ie kinde dong’ woi umbe akeca.

3-4. Jutimo alokaloka ma kani iwi piny ma tung’ tung’ m’ukwayu wasom man wanen, man jutimo alokalokane pirang’o?

³ M’umbe jiji, ing’eyo nia pire tie tek ninwang’u saa mi ponjo piny. Enre wacikara niponjo girang’o? Saa moko icopo wacu kumae: ‘Piny m’ukwayu jusom upong’ apong’a, ang’eyo ngo nia acopo nwang’u saa mi somogi ceke.’ Jumoko gisomo girasoma ma tung’ tung’ man gineno video ceke ma bewok, re ni jumange etie lembe ma tek. Guriri m’utelowic ung’eyo lembe maeno; pieno, nindo m’ukadhu eni yub umakere  nia jujwig wend piny ma bewok iwi karatasi man bende i Internet.

⁴ Ku lapor, tin dong’ wabemedara ngo niwodho Buku mi oro mi Jumulembe pa Yehova (Annuaire), kum lembe ma beco ma tielo cwinyjo m’umego gikadhu kud i ie bewok dong’ i jw.org^® man i program ma kubang’ dwi ma Televizio JW. Tin dong’ juwodho gazeti Otkur ma Wiw mi dhanu ceke man Cew! (Réveillez-vous !) wang’ adek kende kubang’ oro. Jutimo ngo alokaloka maeno kara wadong’ ku saa lee pi lembe mange ma tie ngo ku winjiri ku thier ma wabetimo ni Yehova. Ento jutimo alokaloka maeno kara wabed ku saa mi ketho wiwa zoo i kum “gin ma pigi tek nisagu.” (Flp. 1:10, NWT) Wakenen kawoni nia icopo ng’io gin ma pire tek nisagu nenedi, man kwayu itimang’o kara ponji peri mi Biblia umii iri kony lee.

5-6. Wacikara nisomo cuu mandha girasoma ma kani?

⁵ Mi kwong’o wacikara niponjo girang’o? Kubang’ nindo wacikara nikoyo saa mi ponjo Biblia. Jujwigo wend verse ma jubed jupangu pi som mwa mi Biblia ma kubang’ yenga, kara uwek iwa saa mi nyamu i gin ma wabesomo man mi timo sayusac lee i wigi. Kinde ma wabeponjo piny, lembakeca mwa ucikere ngo kende kende nidaru som mi giragora ma kubang’ yenga, ento wacikara niweko Lembe pa Mungu umul adundewa man ukonywa nicoro ceng’ini i vut Yehova.​—Zab. 19:14.

⁶ Wacikara niponjo bende cuu mandha girang’o? M’umbe jiji, wabed wamito wayikara cuu pi ponji mi Otkur ma Wiw, pi Ponji mi Biblia mi cokiri, man pi ponji mange mi coko mwa m’i kind yenga. Kwayu bende wabed wasom gazeti Otkur ma Wiw ceke man Cew! ma bewok.

7. Pirang’o kwayu ngo cwinywa utur ka watuc ungo nisomo man nineno piny ceke ma bewok i kusika mwa mir Internet man i Televizio JW?

⁷ Saa moko icopo yero kumae: ‘Piny upong’ dit m’ukwayu wasom man wanen! Ukwayu wasom piny man wanen video ma tung’ tung’ ma bewok i kusika mwa mir Internet jw.org^®, man i Televizio JW.’ Wakemak lapor moko: Kepar nia julwong’i i nambu moko ma jutedo cam dupa dupa i ie. Nyo icopo camu piny ceke ma jutedo? Ungo. Icopo ng’io nicamu camne moko kende. Rom rom kumeno, tekene ebecopere ngo iri nisomo piny man nineno video ceke ma bewok Internet, cwinyi kud utur. Ento bed isom man inen piny i kadiri m’icopo. Dong’ wakenen nia niponjo piny utie ku thelembang’o man gin ma wacopo timo kara ponji mwa mi Biblia umii iwa kony lee.

8. Kwayu wacak nitimang’o kinde ma wabeyiko Otkur ma Wiw, eno copo mio iwa kony ma kani?

⁸ Niponjo piny utie niketho wii i kum lembe m’ibesomo kara ituc ning’eyo lembe ma pire tek. Nitimo ponji utie ngo kende kende nisomo piny nyapio pio man niriedo the jibu. Ku lapor, kinde m’ibeyiko Otkur ma Wiw, mi kwong’o lar inen paru ma jumio i adundo ma nwang’ere i acaki mi thiwiwecman. I ng’eye, som man par i thiwiwec ma dit, i nyithi thiwiwec ma thindho thindho man i penji mi poyo wic. Kan idaru timo kumeno, cak some yo yo man ku mukuni. Nen kilili wec m’unyutho lembe m’udukuwecman biweco i wie ma wang’ ma pol bebedo i acaki mir udukuwecne. Kinde m’ibesomo piny, nen winjiri ma tie i kind udukuwecman ku nyathi thiwiwec, man nen bende winjiri m’utie i kindgi ku thiwiwec ma dit. Kiew lembe  ceke m’inwang’u nia tie nyen iri man ponji m’inwang’u.

9. (a) Pirang’o ukwayu waketh wiwa akeca i kum giragora kinde ma wabeyiko Otkur ma Wiw, man wacopo timo nenedi? (b) Nimakere ku Yocuwa 1:8, wacikara nitimang’o kinde ma wabesomo giragora?

⁹ Ponji mi Otkur ma Wiw ma wabed watimo i cokiri mwa konyowa kara wanyang’ i Biblia. Pieno, kinde m’ibeyiko ponjine, keth wii akeca i kum giragora, asagane ma jubiwosomo i coko. Nen kilili mandha kite ma wec mi giragorane ucwaku ko paru ma nwang’ere i udukuwec maeno. Bende, koi saa mi paru i giragorane cuu mandha man par bende kite m’icopo tio ko ku ponjine i kwo peri.​—Som Yocuwa 1:8.

10. Nimakere ku Juebrania 5:14, pirang’o kwayu junyodo gibed ginwang’ saa mi konyo awiya migi ung’ei niponjo piny man nitimo sayusac?

¹⁰ Junyodo gibed gimito nia Thier mi juruot ma gitimo kubang’ yenga unyai anyong’a i awiya migi. Kadok nwang’u junyodo gibed gipangu lembe ma gibiweco i wie i Thier mi juruot de, re etie ngo nia gicikiri nipangu kwa lembe ma segi kubang’ yenga. Gicopo pangu nineno program ma tung’ tung’ ma bewok kubang’ dwi i Televizio JW, kunoke nitimo lembe moko ma segi calu ve nigiero avur pa Noa, re pire tie tek bende nikonyo awiya ung’ei niponjo piny. Ku lapor, ukwayu bende ging’ei niyiko coko kunoke nitimo sayusac iwi penji ma tung’ tung’ ma jubed jupenjo kogi i somo. (Som Juebrania 5:14.) Kan awiya beponjo piny i pacu, ebibedo igi yot ninyang’ bende i ponji ma tung’ tung’ ma jubed jumio i coko man i coko ma dongo, kum i coko mwane wabed waneno ngo kwa video. I andha, oro pa nyathin man copo m’enyang’ ko i lembe re ma bikonyo junyodo ning’io nia kwayu gitim kude ponji pi saa ma rukani.

11. Pirang’o ukwayu wanyuth ni ju ma waponjo kugi Biblia ayi ma gicopo ponjo ko piny gin gigi?

¹¹ Ukwayu wanyuth kite mi ponjo piny ni ju ma waponjo kugi Biblia bende. Kinde ma wacaku ponjo kugi Biblia aponja, wabedo ku mutoro ka giberiedo the jibu kinde ma gibeyiko ponji migi mi Biblia kunoke gibeyiko coko. Ento ukwayu wanyuth igi ayi mi timo sayusac man mi ponjo piny cuu mandha saa ma gitie kendgi. Ka watimo kumeno, kinde ma gibinwang’iri ku peko moko, gibipenjo ngo dhanu mange i cokiri nia unyuth igi gin m’ukwayu gitim; kum nwang’u ging’eyo nisayu lembe i girasoma mwa pi ninwang’u juk ma copo konyogi.

12. Wacikara nibedo ku lembakeca ma kani kinde ma wabeponjo piny?

¹² Kan ava ponjo piny bebedo mbe i kumi, saa moko nyo iparu nia icopo nwang’u ngo mutoro niponjo piny. Ento icopo. Iromo caku ponjo pi saa ma nok, kan i ng’eye icopo caku medo saa peri mi ponjo piny. Par nia pirang’o ibeponjo piny man ibemito ing’ei lembang’o. I andha, lembakeca ma pire tek nisagu zoo utie nia lembe ma wabeponjo ukonywa nicoro ceng’ini i vut Yehova. Ento lembe m’icopo timo nyapio pio utie, nisayu wang’ penji moko ma jugam jupenji ko, man nitimo sayusac iwi lembe moko m’ibenweng’iri ko.

13. (a) Kekor lembe ma nyathin mi somo copo timo pi nicero ba yioyic pare i somo. (b) Icopo tio ku juk ma nwang’ere i Jukolosai 4:6 nenedi?

¹³ Nyo itie nyathin m’ubesomo dharaza? Saa moko nyo awiya wedu gibed gisendi pilembe imotho ngo drapo. Icopo maru inyuth igi gin ma Biblia ubeponjo iwi lembe maeno, ento nyo saa moko ibeparu nia ibiromo ngo. Kan etie kumeno, ubekwayu itim sayusac! Icopo bedo ku lembakeca ario: (1) nisayu lembe ma copo tielo yioyic peri nia andha kwayu ngo wadikara ku ng’om maeni man (2) nimedo copo peri kara ituc nicero ba lemandha. (Yoh. 17:16; 1 Pet. 3:15) Dong’ kepenjiri kumae: ‘Awiya ma pol gibed giyero lembang’o iwi motho drapo?’ I ng’eye tim sayusac ku mukuni i girasoma mwa. Eno bikonyi nicero ba yioyic peri yot yot. Dhanu ma pol gibed giparu nia kwayu gimoth drapo kende kende pilembe ng’atu moko ma giworo uponjogi nia gibed gitim kumeno. Kan inwang’u lembe acel kunoke ario m’icopo yero igi, ibituc nikonyo ng’atu moko m’ubemito ning’eyo lemandha.​—Som Jukolosai 4:6.

14-16. (a) Icopo timang’o kara ing’ei lembe lee iwi buku mi Biblia m’ing’eyo ngo lembe hai i wie? (b) Kekor kite ma giragora moko ma jumio i udukuwec maeni copo konyo kowa ninyang’ ma ber i buku p’Amos. (Nen sanduku, “ Roiri i lembe m’ibesomo!”)

¹⁴ Kepar nia i program mi coko, wabesomo buku acel mi jubila mi Biblia ma gikiewo lembe akeca ngo, man ing’eyo ngo jabilane cuu. Lembe mi kwong’o utie nisayu ning’eyo jabilane cuu man ning’eyo lembe m’ekiewo. Iromo timo nenedi?

¹⁵ Mi kwong’o, kepenjiri kumae: ‘Ang’eyo lembang’o iwi ng’atu m’ukiewo buku maeni? Ebino ng’a, ebed ekwo kani, ebed etimo tijang’o?’ Ka waponjo lembe lee iwi ng’atu m’ukiewo bukune, wabinyang’ i wec m’ekiewo man i lapor m’etio ko. Kinde m’ibesomo buku moko mi Biblia, sai wec ma copo konyi ninyang’ nia ng’atu m’ukiewe ubino dhanu ma nenedi.

¹⁶ Bende icopo maru ing’ei nia jukiewo bukune awene. Kara inwang’ nindone yot yot icopo yabu kaka ma jurieyo nying’ buku ma tung’ tung’ mi Biblia i ie i mbaya 1 544, 1 545 i Biblia Lok mi ng’om ma nyen. M’umedo maeno, icopo neno bende kart m’uweco iwi jubila man jubim ma tung’ tung’ i thenge ma jumedo A6. Ka buku m’ibeponjo utie buku mi lembila, sai ning’eyo nia dhanu ubed ukwo nenedi saa ma jubino kiewo buku maeno. Jabilane ubed ukonyo dhanu kara giwek kura man timo ma kani ma reco? Jumange m’ukwo i rundi pare ubino ng’agi? Pi ninyang’ ma ber i lembe m’ubino kadhu, ecopo bedo ber nia itim sayusac i buku mange de mi Biblia. Ku lapor, pi ninyang’ ma ber i lembe m’ubino kadhu i rundi pa jabila Amos, icopo somo 2 Ubimo man 2 Lemkei, ma juoro jo i ie i buku p’Amos 1:1. Icopo somo bende buku pa Hoseya, ma copere nia  ukwo i rundi ma rom ku jabila Amos. Kan itimo sayusac i buku mange maeno mi Biblia, ibinyang’ kamaleng’ nia dhanu bino kwo nenedi i rundi pa jabila Amos.​—2 Ub. 14:25-28; 2 Kei. 26:1-15; Hos. 1:1-11; Amo. 1:1.

17-18. Kemii lapor moko ma nwang’ere i udukuwec maeni, kunoke ma peri giri m’unyutho nia nitimo lembe moko ma nen ve kabang’e mbe copo ketho inwang’u mutoro lee i ponji peri.

¹⁷ Kinde ma wabesomo Biblia, eber nia wabed kud ava mi sayu ning’eyo lembe ma nyen. Wakemak nia ibesomo buku pa Zekaria thek 12 m’uewo pi tho pa Masiya. (Zek. 12:10) Kinde m’iwok i verse mir 12, inwang’u nia “juot mi ot pa Nathan” biywak man gibedo ku can kinde ma Masiya bitho. Kakare nikadhu pio pio iwi wec maeno, eber nia ikecungi man ipenjiri kumae: ‘Winjiri ma kani ma tie i kind juot pa Nathan ku tho pa Masiya? Acopo tuc ninyang’ cuu i lembe maeni nenedi?’ Pieno icaku timo sayusac iwi lembene. Giragora ma kwong’a ma juori i ie niai i Buku pa Zekaria 12:12, utie 2 Samwil 5:13, 14, man inwang’u i giragorane nia Nathan ubino wod ubimo Daudi. Giragora mir ario ma juori i ie utie Luka 3:23, 31, m’unyutho nia Yesu ubino nyakwar Nathan nikadhu kud i bang’ Maria. (Nen wec “Yosefu ma wod Eli,” nyathi korolembe iwi Luka 3:23.) E lembene caku nyeng’i! Nwang’u ing’eyo nia lembila moko ular uewo nia Yesu binyolere i thekwaru pa Daudi. (Mat. 22:42) Ento Daudi ubino kud awiya ma co ma kadhu 20. Etie andhandha lembe mi zungo nineno nia Zekaria unyutho nia juot pa Nathan binwang’u can lee pi tho pa Yesu.

¹⁸ Wakenen lapor mange. Buku pa Luka thek mi kwong’o, unyutho nia kinde ma malaika  Gabriel ubino i bang’ Maria, eyero ire lembe moko mi zungo pi wode m’ebinyolo, ewacu kumae: “Ebibedo dwong’, man jubilwong’e Wod Ng’atu ma Malu Ngbir: man Rwoth Mungu bimio ire komker pa kwarumire Daudi, man ebicamu ker wi ot pa Yakobo mi nja.” (Lk. 1:32, 33) Lembe ma kwong’a ma copo telo nen mwa, utie wec ma Gabriel ucaku yero nia Yesu bibedo “Wod Ng’atu ma Malu Ngbir.” Re Gabriel uewo bende nia Yesu “bicamu ker.” Pieno, waromo penjara nia Maria ubino ku paru ma kani iwi wec maeno ma Gabriel uyero. Nyo Maria uparu nia Gabriel umito wacu nia Yesu biwilo ubimo Herode, kunoke ebiwilo ng’atu moko ma bibimo i ng’ei Herode pi nicamu ker iwi Israel? Ka nwang’u Yesu udoko ubimo, nwang’u Maria doko mego mir awora pilembe etie min ubimo man nwang’u gikwo i kal. Ento Biblia unyutho ngo nyanok de nia Maria uwodho paru ma kumeno ni Gabriel; bende junwang’u ngo nyanok de i Biblia nia Maria ukwayu nia jukethe i kabedo moko mi yung i Ker, calu ma julub ario pa Yesu gigam gikwayu. (Mat. 20:20-23) Lembe maeno uketho wayio andhandha nia Maria ubino ku jwigiri ma yawe mbe!

19-20. Nimakere ku Yakobo 1:22-25 man 4:8, wacikara nibedo ku lembakeca ma kani kinde ma waponjo piny?

¹⁹ Wacikara nipoi saa ceke nia thelembe ma pire tek ma cwaluwa niponjo Lembe pa Mungu man girasomo mwa mi Jukristu, utie kara wacor ceng’ini i vut Yehova. Bende, kinde ma waponjo piny, wamito wang’iara cuu nia watie kit dhanu ma nenedi man nia kwayu watim alokaloka ma kani i kwo mwa pi ninyayu anyong’a i Mungu. (Som Yakobo 1:22-25; 4:8.) Pieno, i wang’ nicaku ponjo piny, kwai Yehova ukonyi ku tipo pare maleng’. Kwaye ekonyi inwang’ bero lee i lembe m’ibeponjo, man inen cuu alokaloka m’ukwayu itim i kwo peri.

²⁰ Dong’ wek wan ceke wabed calu jaratic pa Yehova ma jagor zaburi uyero pire kumae: “Anyong’a pare ni i cik pa Yehova; man ie pido pi cik pare dieceng’ ku diewor . . . Gin ceke ma tek etimo bibedo miero.”​—Zab. 1:2, 3.