Nen video ma nwang'ere

Nen lembe ma nwang'ere i iye

THIWIWEC MI MBAYA MI KWONG’O | BIBLIA UBOTH KU RWINYO

Biblia uboth kadok nwang’u jukiewe iwi piny ma nyothere

Biblia uboth kadok nwang’u jukiewe iwi piny ma nyothere

ARITI: Jamtic ma kwong’a ma jukiewo Biblia i wiye man ma judok juloke i wiye ubino kolo man adila. (2 Timoteo 4:13) Jamtic maeno uketho Biblia i ariti nenedi?

Kolo tie piny ma yec, rangi pare nyothere, man efur nyapio pio. Richard Parkinson giku Stephen Quirke, ma gitie jururieko ma giponjo lembe iwi ng’om mi Misiri giyero kumae: “Karatasine copo top man edong’ acokane ma nyathol thol, ma ka jumake i cing’jo uturne re ma dong’. Kitabu m’adola ma juyiko ku kolo copo fur kunoke ecopo top ku kaka ma jukane i iye ni kum ng’ico, man ka jukane i ng’om ukoko copo came, asagane rudho.” I ng’ei ma junwang’u kitabu moko ma juyiko ku kolo, jugam jukethogi i ceng’ ma lake tek, kunoke kaka ma ng’ic lee, eno uketho ginyothiri pio.

Adila lundo vuto lee nisagu kolo, ento enyothere ka jubetiyo kude rac kunoke ka jukethe kaka ma lieth lee, kaka ma ng’ic, kunoke i der. * Adila utie bende cam p’ukudi. Eno uketho buku moko (Everyday Writing in the Graeco-Roman East) uyero nia, “etie lembe ma tek ninwang’u piny moko ma jukiewo con m’unyothere ngo.” Pieno, ka nwang’u Biblia de unyothere, nwang’u rwonglembe m’i iye de urwinyo.

KITE MA BIBLIA UBOTH KO: Cik mi Juyahudi ung’olo nia ubimoman “bikiewo ire wadi cik maeni i kitabu,” niwacu buku abic ma kwong’a mi Biblia. (Poi mi Cik 17:18) M’umedo maeno, jugor ma gi jubodho giloko kitabu m’adola dupa iwi jamtic mange, uketho i rundi ma kwong’a, kitabu m’adola ubed unwang’ere i sinagog mir Israel ceke man nitundo i kabedo ma bor mi Makedonia! (Luka 4:16, 17; Tic mi Jukwenda 17:11) Dong’ gor ma con magwei uboth nenedi nitundo i rundi mwa eni?

Kitabu m’adola ma julwong’o nia Kitabu m’adola mi Nam m’utho ugwokere i agulu ma jukanu i odcana i ng’om ma lieth

Jararieko moko ma nyinge Philip Comfort, m’uponjo lembe i wi theng Biblia ma julwong’o Lembariba ma nyen uyero nia, “Juyahudi gibed gigwoko kitabu m’adola ma Lembagora n’i iye i agulu.” Ubenen kamaleng’ nia Jukristu de gimediri nibedo ku kura maeno mi gwoko piny. Eno re m’uketho jugam junwang’u gor ma con i agulu mir ulobo, i kusika, kaka ma col i odcana, man tak tak i kabedo m’uthwo.

ADWOGINE: Kitabu m’adola ma wendgi lee dit, ma kud i kind kitabune, moko m’udaru timo oro ma kadhu elufu ario (2 000) uboth nitundo tin eni. Kitabu mange ma con ma gorne tie dupa nisagu maeno man m’ugalu lee umbe.

^ par. 5 Ku lapor, buku ma junyutho i iye nia ng’om mir États-Unis unwang’u bedagonya, ubino buku ma juyiko kud adila. Ento kawoni dong’ enyothere ma somo lembe m’i iye udoko tek, ma ke etimo de ngo oro ma romo dak ario pier abic (250).