በምድር ላይ ያሉ ፍጥረታት በአየር ብክለት የተነሳ ከፍተኛ አደጋ ተጋርጦባቸዋል። የዓለም የጤና ድርጅት ባወጣው መሥፈርት መሠረት ጤናማ የሆነ አየር የሚተነፍሰው ከዓለም ሕዝብ መካከል አንድ በመቶው ብቻ ነው።

የአየር ብክለት ለመተንፈሻ አካላት ሕመም፣ ለሳንባ ካንሰር እንዲሁም ለልብ በሽታ መንስኤ እንደሆነ ይታመናል። በየዓመቱ 7,000,000 ገደማ የሚሆኑ ሰዎች በአየር ብክለት የተነሳ ያለዕድሜያቸው ይቀጫሉ።

ፕላኔታችን አየር ለሚተነፍሱ ሕያዋን ፍጥረታት በሙሉ በዘላቂነት ጤናማ አየር የማቅረብ አቅም አላት። ይሁንና እነዚህ ተፈጥሯዊ ሂደቶች ውጤታማ የሚሆኑት የሰው ልጆች የሚያደርሱት ብክለት ቁጥጥር ከተደረገበት ብቻ ነው። አንዳንድ ምሳሌዎችን እስቲ እንመልከት።

• ደኖች ከአየር ውስጥ ካርቦንዳይኦክሳይድን እንደሚወስዱ በደንብ ይታወቃል። ይሁንና በባሕር ዳርቻ በሚገኙ ረግረጋማ አካባቢዎች የሚበቅሉት ማንግሮቭ የተባሉ ዛፎች ከደኖች ይበልጥ አየርን ማጣራት እንደሚችሉ ብዙ ሰዎች አያውቁም። ማንግሮቮች ከአየር ውስጥ የሚያስወግዱት የካርቦንዳይኦክሳይድ መጠን ከትላልቅ ደኖች በአምስት እጥፍ ይበልጣል።

• በቅርቡ የተደረጉ ጥናቶች እንደሚያሳዩት አንዳንድ ትላልቅ አልጌዎች ካርቦንዳይኦክሳይድን ከአየር ወስደው ወደ ውስጣቸው ማስገባት ብቻ ሳይሆን ይቀብሩታል። ለምሳሌ ኬልፕ የተባለው አልጌ ቅጠሎቹ ረጅም ርቀት ለመንሳፈፍ የሚያስችል በአየር የተሞላ ከረጢት አላቸው። ኬልፑ ከውቅያኖሱ ዳርቻ ከራቀ በኋላ ከረጢቱ ይፈነዳል፤ ከዚያም በካርቦንዳይኦክሳይድ የተሞላው ኬልፕ ወደ ውቅያኖሱ ወለል ይዘቅጣል። በዚያም በመቶዎች ለሚቆጠሩ ዓመታት ተቀብሮ ይቆያል።

• ከባቢ አየራችን ያለው ራሱን ከከባድ ብክለት የማጽዳት ችሎታ በኮቪድ-19 ምክንያት የእንቅስቃሴ ገደብ በተጣለበት ወቅት ታይቷል። በ2020 በዓለም ላይ ያሉት ፋብሪካዎችና ተሽከርካሪዎች አየሩን መበከላቸውን ሙሉ በሙሉ በሚባል ደረጃ ባቆሙበት ወቅት የአየሩ ንጽሕና በእጅጉ ተሻሽሎ ነበር። “የ2020 የዓለም የአየር ንጽሕና ሪፖርት” እንደገለጸው በሪፖርቱ ላይ ከተካተቱት አገሮች መካከል ከ80 በመቶ በላይ የሚሆኑት የእንቅስቃሴ ገደቡ በተጣለ በአጭር ጊዜ ውስጥ የአየሩ ንጽሕና እንደተሻሻለ ገልጸዋል።

መንግሥታት፣ ኢንዱስትሪዎች የሚያደርሱትን የአየር ብክለት እንዲቀንሱ ጫና ማሳደራቸውን ቀጥለዋል። በተጨማሪም ሳይንቲስቶች የአየር ብክለት የሚያስከትለውን ጉዳት ለመቀልበስ የሚያስችሉ አዳዲስ መንገዶችን ለመፈለግ ጥረት እያደረጉ ነው። ለምሳሌ ባክቴሪያዎችን በመጠቀም በካይ ንጥረ ነገሮችን መርዛማ ወዳልሆኑ ነገሮች መቀየር የሚቻልበት ዘዴ አግኝተዋል። ከዚህም ሌላ ባለሙያዎች፣ ሰዎች መኪና ከመጠቀም ይልቅ በእግራቸው ወይም በብስክሌት እንዲጓዙ እንዲሁም በቤታቸው ውስጥ ኃይል ቆጣቢ መሣሪያዎችን እንዲጠቀሙ ያበረታታሉ።

ሆኖም እየተደረጉ ያሉት ጥረቶች አመርቂ አይደሉም። የዓለም የጤና ድርጅትንና የዓለም ባንክን ጨምሮ የተለያዩ ዓለም አቀፋዊ ድርጅቶች በ2022 ያጠናቀሩት ሪፖርት ይህን ያሳያል።

ሪፖርቱ እንደሚገልጸው በ2020 ከዓለም ሕዝብ መካከል አንድ ሦስተኛ የሚሆነው ምግብ ለማብሰል በዋነኝነት የሚጠቀመው የአየር ብክለት የሚያስከትሉ ዘዴዎችንና መሣሪያዎችን ነበር። በብዙ ቦታዎች ውስጥ አብዛኞቹ ሰዎች አዳዲስ ምድጃዎችን ወይም ብክለት የማያስከትሉ የነዳጅ አማራጮችን ለመግዛት አቅማቸው አይፈቅድም።

“ሰማያትን የፈጠረውና የዘረጋው፣ ምድርንና በውስጧ ያሉትን ነገሮች ሁሉ የሠራው፣ በላይዋም ለሚኖሩ ሰዎች እስትንፋስን . . . የሰጠው እውነተኛው አምላክ ይሖዋ እንዲህ ይላል።”—ኢሳይያስ 42:5

የምንተነፍሰውን አየር እንዲሁም አየርን የሚያጣሩ ተፈጥሯዊ ሂደቶችን የፈጠረው አምላካችን ነው። እሱም ወደር የለሽ ኃይል ያለው ከመሆኑም ሌላ ለሰው ልጆች ጥልቅ ፍቅር አለው። ታዲያ የአየር ብክለትን በተመለከተ እርምጃ ይወስዳል ብሎ ማሰብ ምክንያታዊ አይመስልህም? “አምላክ ፕላኔታችን እንደምትተርፍ ቃል ገብቷል” የሚለውን ርዕስ ተመልከት።