HANO mahaen kako hani? Sowalen ako ko tawcikel ako. Isaka 1929 miheca saka 7 folad 29 romiˈad a hofocen kako, itiniay i Pulakan no Filiping a lomahad. Tona cowa ka ngaˈay ko kicay, manikaway ko ˈorip no tamdaw. Kaemangho kako malalooday ko kitakit, mihedefongay ko sofitay no Dipong. Tona maraayay ko niyaroˈ niyam, cowa ka mafiyor no lalood kami. Itiya awaay ko laciyo, tilifi, sinpong, naitiraay i taowanan mafanaˈ kami to lihaf no lalood.

O saka tosa no fafaloay a wawa kako. Falo ko mihecaan i, mialaan no fofo kako tayra cangranan. Soˈlin o Tingsokiw kami, kawra cowa ka pisakakinih ko fofo to pidoyongan, saka naitiraay i widang ningra ira kono pidoyongan a cudad. Maharatengayho ako pafelian no fofo kako tono Takalok sowal a cudad, ato Fangcalay Cudad. * Maolahay kako to Fangcalay Cudad, mangalefay oya sepat a Ratoh a cudad. Miˈosi kako tora maˈoningay i, matemeray ko falocoˈ ako, sapikotodaw ci Yisan.​—Yohani 10:27.

Isaka 1945 miheca miliyasayto ko Dipong to Filiping. Panokayan no wama wina kako itiya, minokay sanay ko fofo takowanan, saka minokay sato kako i wamaan.

Toya mihecaan ka 12 a folad, iraay ko Misawacayay Tamdaw ni Yihofa tayra i niyaroˈ niyam a mitosil, naitiniay i Angat cangra. O cecay malitengay a Misawacayay tayniay i lomaˈ niyam, mitadtaday toya nisowalan no Fangcalay Cudad a ‘saikoray a lintad.’ (2 Timoti 3:1-5) Ikor, miataay tamiyanan tayra i ngataay niyaroˈ a mirienang to malalengoay to Fangcalay Cudad, o wama wina ako cowa ka tayra, kako aca ko tayraay. Maedeng tosaay polo a tamdaw ko mirienangay, iraay ko papina misadakay to salicay pakayni Fangcalay Cudad.

Soˈlinay haw i, awaay ko pinang ako mitengil, sapiliyasaw sato kako. Itiya misatapangay cangra romadiw to Hongti Kitakit a radiw, masemeray mitengil kako, saka terek saho kako. Maherek a  romadiw ato mitolon ikor, mitahidangay to polong tamdaw, papirienang to i pilipayan a saˈopo i Angat.

Romakatay kami to 8 kongli, tayra i lomaˈ ni Kerus a masaˈopo. Limaay a polo ko mirienangay tamdaw, ilalomaˈ nangra iraay ko kaemangay a pacaˈof to pasangaray salicay no Fangcalay Cudad, tada masemeray kako. To kina pinapina ako mirienang to saˈopo, o cecay matoˈasay a misakafahay ci Tamian Santos, miataay takowanan milafin i lomaˈ ningra. Toya dadaya, pinaay a tatokian a malalengo kami to Fangcalay Cudad.

Itiya tora lalintadan, o ˈalomanay minanamay to Fangcalay Cudad a tamdaw, tangsolay mitatoy to matatodongay a demak. To kina pinapina ako mirienang to saˈopo, milicayay ko salikaka takowanan ato romaroma tamdaw: “Micada kamo to inoˈ han?” Han ako pacaˈof: “Hay, miharatengay kako. ‘Makalimay kako matayal ci Kristoan.’” (Kolosay 3:24) Kako ato roma a cecay tamdaw, tayrato kami i ˈalo a mainoˈ, itiniay isaka 1946 miheca saka 2 folad 15 romiˈad itiya.

Misatapangay kako cipinang, o mainoˈayto a Krisciyang, o mamitodong ci Yisan a mitosil. ˈArawhan maketeray ko wama ako, saan a pasowal: “O wawaho kiso mimaan mafanaˈ mitosil, ka picedoˈ aca i ˈalo, mala singsito sanay kiso han?” Tadtaden ako ko wama, o araaw no Kawas papipatenakay kitanan to ngaˈayay lihaf no Hongti Kitakit. (Matay 24:14) Hananay ako pasowal ko wama: “O tatooren ako ko miketonan a sowal i Kawas.” Itiyaay mipatalaw ko wama toya saˈayaway a sowal noni lalakaw. Sapicongedaw takowanan a mitosil, ˈarawhan itiniay a misatapang mitinako kako to maanan ko mifalahay to kihecod a maamaan a micangacang to noˈadinogan a patosokan hananay.

Mipohayay ko paro no lomaˈ ni Kerus miteko cangranan i lomaˈ nangra. Pakalalokay cangra takowanan ato sasafaay a wawa to fafahiyan nangra ci Nora, mirienang to misakafahay a demak. Misahatiraay a misatapang kami isaka 1947 miheca 11 folad ka cecayan romiˈad a misakafah. Ikor, padadotocay kako materek i Angat a mitosilay, ci Nora tayraay i roma a niyaroˈ a misakafah.

Saka tolo a miheca misakafah kako i, o salikaka i fenpo ci Elo Stowat, tayniay i Angat a mikimad, 500 ko mirienangay a tamdaw, micoyakan ako palo Takalok a sowal. Soˈlinay haw i, pitoay aca miheca ko picudadan ako, o singsi i picudadan marariday sano Padaka a sowal. Hanaca, cowa ka hakowa kono Takalok a cudad no Fangcalay Cudad itiya, mankora, adihayay ko miˈosian ako a no Padaka a cudad, hato macakatay ko kafanaˈ ako tono Padaka sowal, ngangaˈayto a micoyak tono Padaka a kimad.

Kina cecayay, micoyakay kako to kimad no salikaka ci Stowat, pasowalay to itiraay a kasakopang, mitahidangay ko Pitil to cecay anca tatosa a faˈinayan salikaka a mipadang sanay. Samanen itiya ˈalomanay a milakowitay to riyar a misakafahay, tayraay i Niwyok Padaka, mirienang to isaka 1950 miheca a “Macowatay ko Pikowan no Kawas a Taykay.” Misaaliay ko Pitil to mamipadang a tamdaw, saka matahidangay kako. Mankora, miliyaway haca kako miliyas to kafanaˈan a kitiraan, tayra i Pitil a dademak.

Isaka 1950 miheca ka eneman folad saka 19 romiˈad tayniayto kako i Pitil, misatapang to faelohay a ˈinorong. Itiniay i cecay taˈangayay matelangayto a lomaˈ ko Pitil, mataliyokay no ˈakawangay a kilakilang, cecayay a kofo kora sera, mamoetepay ira ko tatosa ko caayho ka cifafahi a salikaka matayal itira. Dafak to romiˈamiˈad, itiniay i cawka a mipadang kako; tahira 9 ko toki, tayraay kako pifacaan to rikoˈ a miaylong to rikoˈ; herek no lahok mahecaday kora limasmas. Maherekto ko koksay taykay, minokayto ko milakowitay to riyar a misakafahay i, itiraayho kako i Pitil a matayal. Midemakay kako to miciwmongay to casi, mitafo a parakat i yofing, anca micada a militemoh to tayraay i Pitil a tamdaw, ano o manan ko silsil no salikaka, makahiyay kako micada.

Isaka 1952 miheca, kako ato roma aenem a faˈinayan salikaka matahidangay, naitini i Filiping tayra mirienang to saka 20 liyad a Kiliyat a Picudadan, tada lipahakay kako. Itini i Padaka, adihayay ko cowaho ka ˈaraˈaraw a demak, cowa ka lecalecad to i niyaroˈay a demak.

 Patinakoen, maminanamho kami mikalasaka dademak tono tingki a dafong, saka komaen a lalosidan, o kafahalan niyam kora, cowa koninian aca, sienaway itira. To cecay papacem, talapotal kako sakohecal sako maˈaraway, masaka sapaan. O sakina cecay ako pakaˈaraw to soeda, tangsol a matirtir kako to lietec.

Nikawrira, tangsolay matawal ako ko nika ecaka depoc no faelohay a kitiraan, samanen tada maolahay kako to picudadan i Kiliyat. Matanengay a pasifanaˈ ko singsi, minanamay kami to sasamaan a mikilim to lalakaw ato misamaan a micekiw. Micudad i Kiliyat macakatay ko noˈadingoan ako.

Micudiyapto ikor, malo mikiriwiˈay a misakafahay kako matayal i Polangkes no Niwyok to cecay a liyad. Mansa isaka 1953 miheca ka pitoan a folad, mirienangay kako to Faelohay Hekal a Taykay i Niwyok. Ikor no taykay, panokayan kako tayra i Filiping.

Ikor, pasowalay ko salikaka i fenpo: “Misatapang kiso to milisoˈay a demak,” sanay. Hato iraayto ko toki ako mikotod to nasaripaˈan ni Kristo, milakowit to tokos milakec to ˈalo, padama to siri ni Yihofa. (1 Pitiro 2:21) O milisoˈan ako kilac itiniay tatenokan no Lucon, o sataˈangayay potipot no Filiping, mahawpay ko Pulakan, Niwa Iciya, Talac, ato Campalis. To sakatayraaw tora niyaroˈ, mamilakowit kako to Matela a lotolotokan, awaay ko paso tayra, marariday licayen ako ko micoloˈay to kilang a tolako pakalic takowanan, tohatiniay makahiyay cangra, ifafekangay no kilang a maroˈ, cowa ka ngaˈay ko kapikalic.

O ˈalomanay kasakopang sahetoay o faelohay, ato mimingay. Mahemekay ko salikaka tayra kako mipadang cangranan milimasmas to saˈopo ato mitosilay demak, ira ko minaroˈan no demak.

Dotoc, malinahay kako to roma kasakilac, mahawpay ko Pikol a kilac. Oniya kasakilac adihayay ko maraayay a kasakapot, saˈayaw awaayho ko mitosilay, o mikiriwiˈay a misakafahay ko mipatirengay tora kasakapot. Kina cecayay tatomaˈi kako, korkor hananay ko sera pasifalatan ko tosa a kilang, miripaˈ kako tora kilang i, matefaday tora ofang, hakelong sa kako matefad talaeno. Halafinay kako misawsaw to tireng ngaˈ, micomod a malanam.

Itiya tora lintad, maharatengay ako ci Nora. Na itiniay i Pulakan misatapang a misakafah, ikor itiniay i Tumaket a pala malo mikiriwiˈay misakafahay cingra, tayraay kako milisoˈ cingranan. Ikor misatapangay kami patikami, isaka 1956 miheca mararamod kami. Ikor no cecay lipay a pakaetim kami, misatapangto milisoˈ to Rapu Rapu a Potipot. Itira milakowitay a macokacok to tokotokosan, maraayay ko rarakaten, kawra, mahemekay kami tatosa padama to itiraay a salikaka.

Maedeng 4 miheca milisoˈ kami, mitahidangan no fenpo kami tayra i Pitil. Isaka 1960 miheca ka cecayan folad, misatapang kami matayal itira, taha aniniay a matayal. Itini toniya lintad, cicafayay kako to ciˈinorongay salikaka a dademak, adihayay ko mananamay ako, ci Nora i, adihayay ko masasiromaay a tayal ningra itira.

Adihayay ko karahekeran ako matayal i Pitil, maˈaraw ko nika cakat noˈadingoan demak i Filiping. Saˈayaw tayni i Pitil kako i, o kaemangayho cowaho cifafahi, itiya cecayay ˈofad ko kaˈaloman no mitosilay i polong no kitakit. Anini, mataˈlifayto ko 20 a ˈofad ko mitosilay i Filiping, pinaayto a soˈot ko matayalay i Pitil a tamdaw mipadang to mitosilay demak.

Macowatay ko demak toniya pina a mamihecaan, cowato ka edeng ko Pitil. Malohemay Malitengay i Congpo papikilimay to faelohay kakahaday a kitiraan. Kako ato mitepangay to cudad a kantok tayraay i ngata no fenpo, pakalomalomaˈan a milicay to iraay ko makahiyay paliwal to sera hokira. ˈAlomanay ko Kowaping a maroˈ itira tora pala, awaay ko makahiyay paliwal to sera nangra, iraay ko cecay sanay a pasowal tamiyanan: “O Kowaping a tamdaw micakayay to sera, cowa paliwal to sera.”

Iraay ko cecay romiˈad, fahal saan tayra milicay ko cecay ciseraay tamdaw to mamakahi kami micakay to sera ningra hokira; o mamalinah tayra i Padaka cingra, fahekaay kami. Hato palalanay koni, o roma a fiyaw sapipaliwalaw to sera ningra, miowing to romaroma ciseraay paliwal to sera nangra. Cowa koninian aca, ya somowalay to “cowa paliwal to sera ko Kowaping,” sanay a tamdaw makahiyayto paliwal to sera ningra. Itini i apotoˈay a toki, mataˈlifayto ko tolo a kofo ko nika tongal no sera no fenpo. Pakasoˈlinay kako, o ci Yihofa ko palaˈosiay tonini a demak.

Itini isaka 1950 a miheca, o sakaemangay kako i Pitil, nohatini sato kako ato fafahi ako, o satoˈasayto. Cowa ka pacekos ko falocoˈ ako mikotod to nasaripaˈan ni Kristo, ano talacowa cingra mitooran a talacowa, makahiyay kako tayra. Soˈlina laplapan no wama wina kako papiliyas to lomaˈ, pafelian ni Yihofa kako to taˈangayay no Krisciyang a palo no lomaˈ. Pakasoˈlinay kako, ano icowato ko tayal niyam, iraay ci Yihofa pafeli to kihecod a saali niyam. Ci Nora ato kako miakoˈiday ci Yihofaan, tahaniniay a midipot tamiyanan, mihaenan niyam pakalalok ko romaroma a milifet ci Yihofaan.​—Malaki 3:10.

Na mitahidangan ni Yis ko cecay ci Matay hananay a milisataay tamdaw, pasowal cingranan: “Katayni a mitoor i takowanan,” samaanay pacaˈof ci Matay hani? “Sawad han ningra ko maamaan ningra a mitoor i ci Yisan.” (Luka 5:27, 28) Iraay ko mahecaday no mako a toki mikotod ci Yisan, hanaca mikifalocoˈay kako pakalalok to romaroma a papihaen to demak, milifet to adihayay sapalemed no Kawas.