1-2. Hano masasi paihkal kita to madimadiay a olah hani?

ADIHAYAY ko lalangian ita masasi paihkal to madimadiay a olah. Nengnengen ko Fangcalay Cudad i Taneng samanay ko sowal: ‘Aka paliyasen ko madimadiay a olah ato soˈlinay a demak tisowanan . . . Mihaen, o kaolahan no Kawas ato tamdaw kiso, mahapinang to masongilaˈay ko kacipinang iso to demak.’ ‘Iraay ko madimadiay a olah a tamdaw o sakaciepoc no niyah.’ ‘O cima micangacangay to moecelay ato madimadiay a olah, mamilifok to ˈorip.’—Taneng 3:3, 4; 11:17, ato roma pihongyak.; 21:21.

² Onini a sinael padamaay kitanan minanam to tolo lalangian paihkal to madimadiay a olah. Saka cecay, o mamalo kalimlaan a tamdaw kita i pinengneng ni Yihofa. Saka tosa, o mamilifok ko niyah to epoc, tinakoen patireng to midaˈocay kalawidang to tao. Saka tolo, noikor mamilifok kita to adihayay a sapalemed, mahawpay ko midaˈocay a ˈorip. Soˈlinay iraay ko lalangian ita midofdof to limoˈot ni Yihofa, sanay Cingra: ‘Pairaen namo ko madimadiay a olah ato siniˈadaay falocoˈ a macacada.’—Cikariya 7:9.

3. Onini lalakaw wa pacaˈof to maanan a salicay?

³ Onini lalakaw wa pacaˈof to sepat a salicay: O cima ko paihkalen ita to madimadiay a olah? Pakayni madimadiay a olah, mikitini i Rucu a cudad ngaˈay mananam ita ko maanan? Ngaˈay kita samaan paihkal to madimadiay a olah? Paihkalay to madimadiay a olah a tamdaw mamilifok to maanan a epoc hani?

4. Mitodong kita ci Yihofaan paihkal to madimadiay a olah, sasamaan ko pidemak hani? (Marko 10:29, 30)

⁴ Malecad to masowalay i fafekang a lalakaw, edengan o maolahay Cingranan, midokoay Cingranan a tamdaw ko paihkalan  ni Yihofa to madimadiay a olah, o hatiniay a olah tangongolay caay ka mafalic. (Taniil 9:4) Kita ‘tona o kakaolahan no Kawas a wawa saka, o tatodongen ko Kawas.’ (Ifiso 5:1) Mihaenay makalimay kita paihkal i salikaka to hatiniay tangongolay tahadaˈocay a olah.—ˈOsien ko Marko 10:29, 30.

5-6. Harateng no kalo tamdaw o ‘madimadiay’ o manan ko tatodong?

⁵ Ano matongal ko kacipinang ita to tatodong no madimadiay a olah, mamatongal ko pipaihkal tonini makapahay a capeling i salikaka. Sapitongalaw to kacipinang, dotoc maminengneng kita o madimadiay a olah o manan ko cowa kalecad to miharatengan no kalo a tamdaw a ‘madimadiay.’ Nengnengen ko cecay tinakoan.

⁶ O cecay matayalay ano halafinayto matayal i kaysiya, papasowal ko ˈalomanay tamdaw o ‘madimadiay a matayalay’ cingra. Kawra, soˈlin halafinay cingra matayal i kaysiya, cowa ka fanaˈ cingra to ˈakawangay a kakeridan no kaysiya alatek, o pakayraan no kaysiya cowa ka pihayi cingra alatek. Soˈlinay i, matayal cingra itini cowa ko pakayniay kaolah ningra tonini a kaysiya, samanen o pisaali aca to katayalan ato lifon. Itini roma pala ano awaay makilim ningra ko ngaˈayay a katayalan, papadotoc matayal tonini a kaysiya tahira i pisawadan matayal.

7-8. (1) O cecay tamdaw hano paihkal to madimadiay a olah? (2) Hano maminengneng kita to Rucu a cudad hani?

⁷ Harateng no kalo tamdaw o kasasiroma no ‘madimadiay’ ato madimadiay a olah, itiniay i araaw no falocoˈ. O nolitengan a madimadiay sikawdan no Kawas hano paihkal to madimadiay a olah hani? Mihaen ko demak nangra cowa ko mapacieciay, ao mikifalocoˈay a sapidemakaw. Haratengen ko tinakoan ni Tafiti, soˈlin o wama ni Yonatan sapipatayaw ci Tafitian, kawra kamayan paihkal ci Tafiti to madimadiay a olah ci Yonatanan, mikifalocoˈay ci Tafiti maolah tonini a widang. Mapatay ci Yonatan ikor no pina miheca, kamayan ci Tafiti tano madimadiay a olah micada to wawa ningra ci Mifipositan.—1 Samuil 20:9, 14, 15; 2 Samuil 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

⁸ Pakayni madimadiay a olah, mikitini i Rucu a cudad adihayay ko mananamay ita. Mikitini kita i lalomaˈay a tamdaw no cudad mananam ko maanan? Sasamaan kita misaka dademak to mananamay hani? *

9. Mipadesay ci Yihofa cingranan hano saan ko harateng ni Naomi hani?

⁹ Itini i Rucu a cudad iraay ko tatoloay kalimlaan a tamdaw ci Naomi, kadafo ningra ci Rucu, aci Powac. Mikangodoay to Kawas a tamdaw ci Powac, o salawina no faˈinay ni Naomi cingra. Samanen cangoˈotay ko kakaenen i Israil, ci Naomi ato faˈinay miˈorongay to tatosa faˈinayan wawa malinah tayra i Moap. Itini pacarcar a maroˈ i Moap a tatokian, mapatayay ko faˈinay ni Naomi. O tatosa a faˈinayan wawa ningra mararamodayto, kawra ikor mapatayay. (Rucu 1:3-5; 2:1) Padadotocay a pisemsem ato pasofaway a harateng matongal matongalay ko kasomad ni Naomi, tada adadaay ko falocoˈ ningra, hanaca mipadesay ci Yihofa cingranan saan ko harateng. Nengnengen samanay cingra paihkal to nafalocoˈan no niyah: ‘O kamay ni Yihofa mipades i takowanan.’ Sanayho cingra: ‘O nipadesan ni Yihofa kako, o mipasemseman no ciˈicelay a Kawas i takowanan.’—Rucu 1:13, 20, 21.

10. Pakayni ka ngaliwngiw ni Naomi samanay ko harateng ni Yihofa hani?

 ¹⁰ Pakayni ka ngaliwngiw ni Naomi samaanay ko harateng ni Yihofa hani? Cowa ka pifalah Cingra to matoleday a Naomi, siniˈadaayho to kaˈorip ningra. Mafanaˈay ci Yihofa ‘o saroero mipasingkiay to citanengay a tamdaw.’ (Patnakay 7:7) Kawra, misaaliay ci Naomi to sadama ngaˈ mahapinang to cowa pifalah ci Yihofa cingranan. Samanay ci Yihofa padama cingranan hani? (1 Samuil 2:8) Pakaynian Ningra ci Rucuan paihkal to madimadiay a olah ci Naomian. Ciharatengay ci Rucu to nafalocoˈan ni Naomi, makalimay cingra sapadamaaw ci Naomian miliyaw a talifak, mahapinang to padadotocay ci Yihofa kalacafay cingranan. Mikitini ci Rucuan mananam ita ko maanan hani?

11. ˈAlomanay salikaka hano makahi padama to matoleday masomaday a tamdaw?

¹¹ Ira ko madimadiay a olah ita wa talaˈayaw padama to matoleday masomaday a salikaka. Malecad ci Rucuan cowa ka piliyas ci Naomian, anini ˈalomanay a salikaka padadotocay padama to matoleday masomaday a tamdaw i kasakopang. Tada maolahay cangra to salikaka, mansa makalimay sapadamaaw cangranan. (Taneng 12:25; 24:10) Mihaen ko demak nangra malecaday to sapalimoˈot no tarokos ci Pawlo, sanay cingra: ‘Mihinom to matoleday a tamdaw, midama to malonayay tamdaw, paira to mihadidiay a falocoˈ i polong a tamdaw.’—1 Tisalonika 5:14.

12. Sapadamaaw to matoleday a salikaka, o maanan ko sangaˈayay a pakayraan hani?

¹² Sapadamaaw to matoleday a salikaka, o sangaˈayay a pakayraan i, misongilaˈ a mitengil to nafalocoˈan nangra, ato mifanaˈ cangranan tada maolahay kiso cangranan. Misarocod kiso ciharateng to kalimlaan a siri ni Yihofa, cowa ko mamapawan Cingra. (ˈOlic 41:1) Taneng 19:17 sanay: ‘O paladaˈay a padama to pakosiya a tamdaw i, o pacaliway ci Yihofaan, samaanay cingra micada to tao, mamihaen ko Kawas micada cingranan.’

13. (1) Ci Rucu aci Orpa iraay ko maanan kasasiromaan hani? (2) O saˈosi ni Rucu hano mikitiniay i madimadiay a olah saan ko sowal? (Nengnengen ko papotalay coka.)

¹³ Nengnengen ita ikor no mapatay ko faˈinay ni Naomi ato faˈinayan wawa mifekaday a demak, mamatongal ko kacipinang to maanan ko madimadiay a olah. Matengilay ni Naomi ko sowal ‘padamaay ci Yihofa to finawlan Ningra, pafeli cangranan to kakaenen,’ orato misaˈosiay minokay i nalacolan. (Rucu 1:6) Tatosaay a kadafo malacafayay cingranan a malingad. Itini i lalan, kina toloay palimoˈot ci Naomi cangranan minokay i lomaˈ no wina. Ikor samanayto ko teloc? Sowal no Fangcalay Cudad: “Mihangot to paciˈeng no ina ci Orpa to sapiliyasaw ningra, caay ka sapiliyasan ci Rucu ci Naomian.” (Rucu 1:7-14) Minokay ci Orpa o mitooray to sapalimoˈot ni Naomi midemak, kawra midemakan ni Rucu ikakaay ko ka adihay to milongocan ni Naomi.  Na ngangaˈay ci Rucu minokay i lomaˈ no wina, kawra iraay ko madimadiay a olah ningra ci Naomian, orato misaˈosiay materek kalacafay cingranan. (Rucu 1:16, 17) Mihaen ko demak ni Rucu cowa ko paciecian, ao makalimay mihaen to demak, o saˈosi ningra pakayniay i madimadiay a olah. Ngaˈay kita mikitini tonini a maˈoningay mananam ko maanan hani?

14. (1) ˈAlomanay a salikaka samanay ko demak? (2) Mikitini Hipray 13:16, o manan a sapatoˈaya ko kaolahan no Kawas?

¹⁴ Ira ko madimadiay a olah no mita mamikiriwiˈ a misaˈicel padama to tao. Anini ˈalomanay salikaka misaˈicelay paihkal to madimadiay a olah, hanaca mihaenay ko demak toya cowa ko kafanaˈan nangra a Krisciyang. Tinakoen, mafekad ko pades i, makalimay cangra tangsol a mafanaˈ to sasamaan ngaˈ ngaˈay mirienang to padamaay to tahapadesay. Tahalifa to pasangaray ko kasakopangay a tamdaw, cowa ka cisasa cangra padama to salikaka, mihadakay to ciepocay a sapadama. Malecaday to saka 1 hahekalan no Makitoniya a Krisciyang cangra mihadak to payci ato ˈicel padama to salikaka, o midemakan ‘mataˈlifay to ˈicel nangra.’ (2 Korinto 8:3) Paihkalan nangra a madimadiay a olah, maedeng o papakahemek ci Yihofaan.—ˈOsien ko Hipray 13:16.

15-16. Samanay ci Rucu padadotoc sapadamaaw ci Naomian?

¹⁵ Anini, sasamaan kita paihkal to madimadiay a olah? Mikitini pipadama ni Rucu ci Naomian a pakayraan adihayay ko mananamay ita, dotoc nengnengen ita ko pina kalimlaan.

¹⁶ Aka pisawad. Sanay ci Rucu malacafay ci Naomian minokay i nalacolan, satapang aca minaˈayay ci Naomi, kawra cowa ka pisawad ci Rucu, samanay ko teloc hani? Sanay ko Fangcalay Cudad: ‘Maˈaraw ni Naomi ko soˈlinay a falocoˈ ni Rucu sapihakelongaw i cingranan i, awaayto ko sasowalen ni Naomi.’—Rucu 1:15-18.

17. O maanan a capeling papadama kitanan eca ka ranikay a misawad?

¹⁷ Sasamaan ko demak ita? Padama to matoleday masomaday a salikaka i, misaaliay kita to mihadidiay a falocoˈ, aka ranikay a misawad. O cecay misaaliay to sadama a fafahiyan salikaka * salakat minaˈayay to sapadama ita alatek. Kawra ira ko madimadiay a olah ita, wa padotoc i tatihi ningra malacafay, makalim to mamakahi cingra micada to sadama, miremo to pasangaray i nokaˈorip.—Kalatiya 6:2.

18. O maanan a demak maedeng pakasomaday ci Rucuan?

¹⁸ Aka telien i falocoˈ. Patikol i Piclihim ikor, pasowalay ci Naomi to saˈayaway a fiyaw: ‘Nano malemeday ko ˈorip ako yo miliyas to niyaroˈ. Pawakawak han ni Yihofa kako a panokay.’ (Rucu 1:21) Haratengen hena matengil ni Rucu koniya sowal samanay ko harateng. Sapadamaaw ci Naomian, adihayay ko mihadakan ni Rucu. Misaˈicelay mihinom ci Naomian, malacafayay cingranan tomangic, kalacafay cingranan romakat to maraayay a lalan minokay i nalacolan. Kawra sanay ko sowal ni Naomi: ‘Pawakawak han ni Yihofa kako a panokay.’ Itiya tomirengay ci Rucu i tatihi ni Naomi, hato sanay ko sowal ni Naomi, o mihadakan ni Rucu awaay ko epoc. Matengil koniya sowal, maedeng tada masomaday ci Rucu, kawra kamayan cingra cowa ka pisawad ci Naomian.

19. Sasamaan kita ngaˈay padotoc padama to matoleday ko harateng a tamdaw?

¹⁹ Sasamaan ko demak ita? Soˈlin misaˈicelay kita padama to matoleday ko harateng a  salikaka, somowal cingra to midokaˈay kitanan a sowal alatek. Kawra aka telien i falocoˈ koniya sowal, wa padotoc i tatihi ningra a malacafay, hanaca micangacang ci Yihofaan padama kitanan mahela ko sapihinom cingranan a pakayraan.—Taneng 17:17.

20. O maanan ko paˈicelay ci Rucuan padadotoc tanektek hani?

²⁰ Itini matatodongay a tatokian pakalalok to tamdaw. Padotocay ci Rucu paihkal to madimadiay a olah ci Naomian, kawra misaaliay ko niyah to sapakalalok. Orato miocoran ni Yihofa ci Powac pakalalok cingranan, sanay ci Powac: ‘Nanay tooren ni Yihofa ko nano demak iso mipalifon i tisowanan. Tayni kiso mitiˈer to Kawas no Israil ci Yihofaan, materek i laeno no sapikpik Ningra, nanay mapalemed Ningra kiso!’ Oniya kasemeran a sowal mitemeray to falocoˈ ni Rucu, milifokay cingra to taˈangayay a sahinom ato sapakalalok! (Rucu 2:12, 13) Itini pisaalian ni Rucu a tatokian pakalalokay ci Powac cingranan, paˈicel cingranan padadotoc a tanektek.

21. Mikitini Isaya 32:1, 2, o malohemay malitengay ngaˈay mihadak to maanan a sapadama?

²¹ Sasamaan ko demak ita? Paihkalay to madimadiay a olah i tao a salikaka, nolatekay misaaliay to sapakalalok. Malecad o misowalan ni Powac ci Rucuan masinanotay ningra ko paihkalan ni Rucu a olah, o malohemay malitengay mamihayda to mihadakan no salikaka, paihkal to miakoˈiday a falocoˈ i cangranan. Itini matatodongay a tatokian o malohemay malitengay pakahemek to salikaka, ngangaˈay paˈicel cangranan padadotoc a tanektek.—ˈOsien ko Isaya 32:1, 2.

22-23. Iraay ko maanan a kafalic ni Naomi? Misamanay? (ˈOlic 136:23, 26)

²² Ikor, adihayay ko sapafeli ni Powac a kakaenen ci Rucuan aci Naomian. (Rucu 2: 14-18) Toniya demak samaanay ko harateng ni Naomi? Cedaˈahay cingra somowal: ‘Ano maˈoripayto a tamdaw anca mapatayay a tamdaw, cowa ka mafalic ko madimadiay a olah ni Yihofa. Nanay palemeden Ningra ci Powac.’ (Rucu 2:20a) O harateng ni Naomi cowato kalecad to isaˈayaway! Na misemsemay cingra a somowal: ‘Ci Yihofa ko mipadesay i takowanan.’ Kawra nohatini mahemekay cingra somowal: ‘Cowa ka mafalic ko madimadiay a olah ni Yihofa.’ O maanan ko pairaay to hatiniay a kafalic ningra hani?

²³ Mahapinangay ni Naomi to padotocay ci Yihofa midama cingranan. Padotocay ci Rucu malacafay cingranan minokay i nalacolan, ci Powac malo ‘micakayay’ cangranan a tamdaw sidaˈitay hinapaladaˈay a midimokos cangranan, onini sahtoay mikitiniay i sadama ni Yihofa. * (Rucu 1:16; 2:19, 20b) Mihaenay ko harateng ni Naomi alatek: ‘Nohatini soˈliˈlinay cipinang kako, cowa ka piliyas ci Yihofa takowanan, padadotocay Cingra kalacafay takowanan!’ (ˈOsien ko ˈOlic 136:23, 26.) Maedeng tada miakoˈiday ci Naomi ci Rucuan aci Powacan cowa ka piliyas cingranan. Ngaˈay ci Naomi miliyaw a talifak, maedeng palipahakay tonini tatoloay a tamdaw!

24. Hano makalim kita padadotoc paihkal to madimadiay a olah i salikaka?

²⁴ Pakayni madimadiay a olah, mikitini i Rucu a cudad ngaˈay mananam ita ko maanan? Ira ko madimadiay a olah ita, wa tanektek padama to matoleday masomaday a salikaka, cowa ka ranikay a misawad, mamakahi mihadak to mikiriwiˈay a ˈicel. Itini matatodongay a tatokian o malohemay malitengay papakalaloken ko paihkalay to madimadiay a olah a salikaka. Ano maˈaraw ita ko matoleday a tamdaw miliyaw a talifak, tada masayaray ko harateng. (Dmak 20:35) Mihaenay, o maanan ko masakalimlaan a lalangian paihkal to madimadiay a olah hani? Samanen o ‘iraay ko kadofahay a olah’ ni Yihofa, tada makalimay kita mitodong Cingranan, makalimayho pakahemek Cingranan.—Kasadakan 34:6; ˈOlic 33:22.