1. O pakayraan no faˈinayan micada to fafahi ato wawa mafiyoray no manan lalangian hani?

MASOWAL ko “fadangalan no kakeridan,” o maanan ko maharatengay iso hani? O pakayraan no roma faˈinayan micada to fafahi ato wawa mafiyoray no litengan a pinangan, serangawan ato lalengawan. Cecay ci Yanita fafahiyan salikaka i Iwropa, sanay cingra: “Itini kitiraan ako, o halafinayto a harateng o kangodoen ko faˈinayan sapoeneren ko fafahiyan. Pinengneng to fafahiyan o koli no lomaˈ sanay.” Cecay ci Roke a faˈinayan salikaka i Padaka, sanay: “O roma malo wamaay sanay pasifanaˈ to faˈinayan a wawa, o harateng no fafahiyan ato sapaini, hamaan tengilen sanay.” Kawra, o mahaenay harateng cowa kalecad to harateng ni Yihofa. Cowa ka olah ci Yihofa mihaen ko demak no faˈinay to fafahi. (Nengnengen ko Marko 7:13.) Mihaenay, sasamaan ko faˈinayan minanam malo ngaˈayay a tawki no lomaˈ hani?

2. O tawki no lomaˈ mamafanaˈ to manan a demak hani? Misamanay?

² Ano makalim ko faˈinayan malo ngaˈayay tawki no lomaˈ, salakatho cipinang to saali ni Yihofa cingranan. Roma i, o mamafanaˈ cingra hano patireng ci Yihofa to fadangalan no kakeridan, ato sasamaan cingra mitodong to taˈarawan ni Yihofa aci Yis. Mafanaˈ toniya demak hano masakalimlaan hani? Samanen ano pafelian ni Yihofa ko tawki no lomaˈ to fadangalan, mitokelay Cingra misongilaˈ cangra a misaka dademak.—Luka 12:48b.

3. Pakayni fadangalan no kakeridan, o manan ko mananamay ita i 1 Korinto 11:3 hani?

³ ˈOsien ko 1 Korinto 11:3. Mitadtaday koniya sinael, samanan ni Yihofa a milikakawan ko kakarayan ato seraan paro no lomaˈ. Mikitini mahapinangay ita o fadangalan no kakeridan  mahawpay ko tosa kalimlaan lalangian, o fadangalan ato ˈinorong. Itini taˈangayay paro no lomaˈ i dohaw, o “fongoh” ci Yihofa, o tawki no lomaˈ, iraay ko saˈakawangay a fadangalan. Polong a wawa Ningra, o coyoh anca o tamdaw, wa misiˈayaw Cingranan. (Loma 14:10; Ifiso 3:14, 15) Pafelian ni Yihofa ci Yis to fadangalan mikerid to kasakopang, kawra samaan ko picada ni Yis to kasakopang o mamisiˈayaw ci Yihofaan. (1 Korinto 15:27) Malecaday, pafelian ni Yihofa ko faˈinay to fadangalan mikerid to fafahi ato wawa, kawra sasamaan ko faˈinay misaka dademak toniya fadangalan, o mamisiˈayaw ci Yihofaan aci Yisan.—1 Pitiro 3:7.

4. Ci Yihofa aci Yis iraay ko manan a fadangalan hani?

⁴ O tawki no taˈangayay paro no lomaˈ no dohaw ci Yihofa, iraay ko fadangalan patireng to rikec no lomaˈ. (Isaya 33:22) O fongoh no kasakopang ci Yis, iraay ko fadangalan patireng to rikec no kasakopang ato midemak to rikec.—Kalatiya 6:2; Kolosay 1:18-20.

5. O tawki no lomaˈ iraay ko fadangalan midemak to maanan? Kawra tahacowaay ko tolas no fadangalan ningra?

⁵ Malecad ci Yihofaan aci Yisan, tawki no lomaˈ iraay ko fadangalan pakayni i lomaˈ midemak to sasaˈosien. (Loma 7:2; Ifiso 6:4) Kawra, citolasay ko fadangalan ningra. Tinakoen, o patirengan ningra a rikec no lomaˈ patatodongen to safalod no Fangcalay Cudad. (Taneng 3:5,  6) O tawki no lomaˈ awaay ko fadangalan patireng to potalay no lomaˈ a sarikec. (Loma 14:4) Roma i, lomahadto ko wawa miliyas to lomaˈ wa padadotoc a mikangodo to wama, kawra cowato ko tawki no lomaˈ nangra ko wama.—Matay 19:5.

6. Hano patireng ci Yihofa to fadangalan no kakeridan hani?

⁶ Patireng ci Yihofa to fadangalan no kakeridan pakayniay i olah, o sapatelong Ningra konini to paro no lomaˈ. Ira koniya limasmas, hato rihadayay ko taˈangayay paro no lomaˈ ni Yihofa, masieroday ko demak. (1 Korinto 14:33, 40) Anoca ka mahaen i, wa sasifod saan koniya paro no lomaˈ, ecato ka lipahak. Tinakoen, o salikoray a saˈosi i, cakafanaˈ ko ˈalomanay to cima ko mamisaˈosi, o cima ko mamidemak toniya misaˈosiyan.

7. Sowal no Ifiso 5:25, 28, mitokelay ci Yihofa to faˈinay samaan micada to fafahi hani?

⁷ Ano o ngaˈayay a limasmas ko fadangalan no kakeridan, o ˈalomanay fafahiyan hano mapaekelay ato makowanay no faˈinay saan a miharateng hani? Samanen ˈalomanay a faˈinayan mihakelongay to nanaman anca nolitengan, cowa pisikol to palinian no Kawas. Roma lalangian i, sapirenecaw ko faˈinay to malikoay falocoˈ, sapisawacayaw to idahiyay ko niyah, o soˈlinay a faˈinayan. Harateng ningra, soˈlin caka ngaˈay pacieci to fafahi a maolah cingranan, wa ngaˈay paˈangi cingranan, mihaen wa ngaˈayto a ontingen cingra. * O mahaenay harateng ato demak o cowa ka pikangodo to fafahiyan, misafelitay to harateng ni Yihofa.—ˈOsien ko Ifiso 5:25, 28.

8. Sasamaan ko faˈinayan malo ngaˈayay a tawki no lomaˈ hani?

⁸ Mamalo ngaˈayay a tawki no lomaˈ, o mamitodong to pakayraan ni Yihofa aci Yis misaka dademak to fadangalan. Dotoc wa misimsim kita to tosa capeling ni Yihofa aci Yis, minengneng itini picada no tawki no lomaˈ to fafahi ato wawa i, sasamaan paihkal toniya tosa capeling.

9. Samaan mahapinang ita to misapoeneray ci Yihofa hani?

⁹ Misapoeneray. Ikakaay ko taneng ni Yihofa  to cimacimaan, kawra makahiyayho mitengil to harateng no sikawdan Ningra, papihadak cangranan to sapaini. (Satapangan 18:23, 24, 32; 1 Hongti 22:19-22) O malefotay ci Yihofa, kawra cowa pisaali Cingra kitaanan malefot ko demak. Cowa ka hatini aca, micelohan Ningra ko kacangoˈotan ita, “padama” kitaanan malaˈosi ko demak. (ˈOlic 27:9; 113:6, 7; Hipray 13:6) Mihaiyay ci Tafiti, saka laˈosi no demak ningra, pakayniay pisapoener ni Yihofa, makahi a padama cingranan.—2 Samuil 22:36.

10. Samaan mahapinang ita to misapoeneray ci Yis?

¹⁰ Nohatini, nengnengen ita ko taˈarawan ni Yis. Soˈlin o tapang cingra, o singsi, kawra misawsaway to waˈay no nisawawaan. Hano tiliden ni Yihofa koniya demak i Fangcalay Cudad hani? Cecay lalangian i, ngaˈay ko tawki no lomaˈ ato roma tamdaw minanam to ngaˈayay taˈarawan ni Yis. Sanay ci Yis: ‘Patirengen ako ko taˈarawan, samanay ko demak ako tamowanan, haenen namo ko pidemak.’ (Yohani 13:12-17) Soˈlin taˈangayay ko fadangalan ni Yis, kawra makahiay talaˈayaw a matayal saki tao, cowa pitala to tao matayal saki cingranan.—Matay 20:28.

11. O tawki no lomaˈ sasamaan mitodong ci Yihofaan aci Yisan paihkal to misapoeneray?

¹¹ Mananam ita ko maanan. O tawki no lomaˈ itini adihayay pakayraan ngaˈayay paihkal to misapoeneray. Tinakoen, cowa ko mamisaali cingra malefot ko fafahi ato wawa. Soˈlin cakalecad ko harateng no paro no lomaˈ cingranan, wa makahi cingra a mitengil. Itiniay i Padaka ci Mari sanay: “Latekay cowa kalecad ko harateng ako to faˈinay, kawra misaaretengay mikangodoay cingra takowanan, samanen salakatay cingra a milicay to harateng ako, ikor ngaˈ misaˈosiay.” Roma i, harateng no roma tamdaw o fafahiyan ko mamidemak tono lomaˈ a demak saan ko harateng, o misapoeneray a faˈinay wa makahi pacafay to tayal no lomaˈ. Mihaen to demak cowa ko madoloay, cecay ci Rowiciw fafahiyan salikaka sanay: “Itini kitiraan niyam, ano pacafay ko faˈinay to fafahi misawsaw to kaysing, miharateng ko salawina ato fiyaw cowa ko soˈlinay a faˈinayan cingra, cowa pakaˈimer to fafahi sanay.” Itihiay iso a tamdaw ano mahaenay ko pinengneng, aka mapawan, mihaharateng ko roma tamdaw, misawsaw to waˈay ono koli a tayal,  kawra misawsaway ci Yis to waˈay no tarokos. O ngaˈayay a tawki no lomaˈ cowa ko saaroˈan noniyah ko misaaretengan, ao nafalocoˈan no fafahi ato wawa. Cowa ko misapoeneray aca, o tawki no lomaˈ papaihkalho to maanan kalimlaan a capeling hani?

12. Ci Yihofa aci Yis pakayni ka olah kitaanan, mansa midemak to maanan hani?

¹² Ciolahay falocoˈ. Ano mananto ko demak ni Yihofa, mikitiniay i olah. (1 Yohani 4:7, 8) Samanen maolahay kitaanan, mansa pakaynien i Fangcalay Cudad ato likakawa Ningra a mirenec to saali ita i noˈadingoan. Misaliyaliyaway Cingra paihkal to olah kitaanan, marenecay ko saali ita i nofalocoˈan. Itini no dafongan samanay hani? Sowal no Fangcalay Cudad, ci Yihofa ‘pafeliay to kihcod kadofahay a sakaˈorip no mita.’ (1 Timoti 6:17) Ano mararaw kita, mirikecay Cingra kitaanan, cowa ko mamisawad a maolah kitaanan. Milimasmas ci Yihofa to sapatefoc, pakayniay kaolah kitaanan. Malecaday, maolahay ci Yis kitaanan, hai sanay pakayni kitaanan kinafalah to ˈorip. (Yohani 3:16; 15:13) Tada maolahay ci Yihofa aci Yis to madimadiay Cangranan a tamdaw, o mahaenay a olah awaay ko papakaconged.—Yohani 13:1; Loma 8:35, 38, 39.

13. Maolah to paro no lomaˈ ko tawki no lomaˈ hano kalimlaan? (Nengnengen ko sapatongal lalakaw “O Faelohay Ciraramod a Faˈinay Sasamaan Milifok to Pikangodo no Fafahi?”)

¹³ Mananamay ita ko maanan. Ano o mananto ko demak no tawki no lomaˈ kitinien i ciolahay falocoˈ ko pidemak. Hano kalimlaan konini hani? Sowal no tarokos ci Yohani: ‘O cima ano caka olah to maˈaraway a salikaka (anca paro no lomaˈ), cowa ko mamaolah to cowa kaˈaraw a Kawas.’ (1 Yohani 4:11, 20) Ano maolah ko tawki no lomaˈ to paro no lomaˈ, sapinanamaw to taˈarawan ni Yihofa aci Yis, wa misongilaˈ mirenec to saali no paro no lomaˈ i noˈadingoan, nofalocoˈan ato nodafongan. (1 Timoti 5:8) Wa pahatatanamen ato rikecen ningra ko wawa. Roma i, saka inanengaw ko misaˈosian, paˈdil ci Yihofaan ato sakaciepoc no lomaˈ, wa padotoc cingra misaˈicel a macakat. Dotoc nengnengen ita, o tawki no  lomaˈ toniya pina pakayraan sasamaan minanam ci Yihofaan aci Yisan.

14. O tawki no lomaˈ sasamaan midimokos to saali no paro no lomaˈ i noˈadingoan hani?

¹⁴ Midimokos to saali no paro no lomaˈ i noˈadingoan. Mitodongay ci Yis to kakarayan Wama, misaaretengay to noˈadingoan a saali no nisawawaan. (Matay 5:3, 6; Marko 6:34) Malecaday, o tawki no lomaˈ wa isalakat midimokos to saali no paro no lomaˈ i nofalocoˈan. (Limoˈot 6:6-9) Sapidemakaw tonini, cingra ato paro no lomaˈ wa micerid a micekiw to Fangcalay Cudad, mirienang to saˈopo ato mitosilay a tayal, palahad ato padotoc to ngaˈayay kalawidang ci Yihofaan.

15. O tawki no lomaˈ sasamaan midimokos to saali no paro no lomaˈ i nofalocoˈan hani?

¹⁵ Midimokos to saali no paro no lomaˈ i nofalocoˈan. Pakapapotalay ci Yihofa pasowal to maolahay ci Yisan. (Matay 3:17) Marariday ci Yis pakayni sasowalen ato waywayan paihkal to olah i nisawawaan, cowa ka mangodoen. Ikor, mafanaˈay ko nisawawaan paihkal to olah ci Yisan. (Yohani 15:9, 12, 13; 21:16) Malecaday, o tawki no lomaˈ wa ngaˈay tano waywayan paihkal to olah i fafahi ato wawa, tinakoen micerid malacafay cangranan micekiw to Fangcalay Cudad. Roma i, papasowalen ningra ko paro no lomaˈ tada maolahay cingra cangranan, misaaretengay cangranan, latekay ngaˈay itini ˈaˈayaw no tamdaw a pakahemek cangranan.—Taneng 31:28, 29.

16. O tawki no lomaˈ wa midimokosho to maanan a saali no paro no lomaˈ hani? Kawra cowa ka ngaˈay cingra samaan ko demak?

¹⁶ Midimokos to saali no paro no lomaˈ i nodafongan. Nolitengan, soˈlin pakayni pitowakang a masayfang ko Israil tamdaw, kamayan midimokos ci Yihofa to sakaˈorip nangra. (Limoˈot 2:7; 29:5) Anini, padadotocay Cingra midimokos to sakaˈorip no mita. (Matay 6:31-33; 7:11) Malecaday ci Yis, pakaenan ningra koya mikotoday cingranan a tamdaw. (Matay 14:17-20) Miadahanho ningra ko adada nangra. (Matay 4:24) Malecaday, o tawki no lomaˈ wa midimokos to saali no paro no lomaˈ i nodafongan, mihaen ngaˈ pakahemek ci Yihofaan. Kawra o mamisadafdaf cingra, cowa ka ngaˈay pakinali ko ˈifowa mietan to payci a misakahmaw to saali no paro no lomaˈ i noˈadingoan ato nofalocoˈan.

17. Itini i pahatatanam ato mirikec, ci Yihofa aci Yis patirengay to manan a taˈarawan?

¹⁷ Pahatatanam ato mirikec. Ano pahatatanam ato mirikec ci Yihofa kitaanan i, mitokelay to saka ciepocaw no mita. (Hipray 12:7-9) Ci Yis malecaday to kakarayan Wama, pakayniay i olah ko pipahatatanam to nisawawaan. (Yohani 15:14, 15) Tanektekay ci Yis, kawra iraay ko sidaˈit. (Matay 20:24-28) Cipinangay cingra cowa ko malefotay kita, madoloay a mararaw.—Matay 26:41.

18. O ngaˈayay a tawki no lomaˈ itini manan pakayraan wa makahi misodod hani?

 ¹⁸ O tawki no lomaˈ mitodong ci Yihofaan aci Yisan, o mamisodod to dangoc no fafahi ato wawa, cowa ko ‘mamangolaw’ cangranan. (Kolosay 3:19) Maharatengay ningra cowa ko malefotay ko niyah, wa misaka dademak to safalod no Kalatiya 6:1, ‘tano damsayay a waywayan’ misalof to paro no lomaˈ. Malecad ci Yisan, cipinangay cingra o sangaˈayay pakayraan a pasifanaˈ, o ngaˈayay taˈarawan no niyah.—1 Pitiro 2:21.

19-20. O tawki no lomaˈ ano misaˈosi i, wa samaan mitodong ci Yihofaan aci Yisan hani?

¹⁹ Ano misaˈosi i, haratengen ko paro no lomaˈ. Ano o mananto ko misaˈosian ni Yihofa, sahtoay o sakaciepoc no tao. Tinakoen misangaˈ Cingra to ˈorip i, kita ko maharatengay cowa ko Niyah, ho lipahak ko kaˈorip ita sanay. Misaˈosi ci Yihofa kinafalah to wawa no Niyah mihepol to raraw ita, o kalim no falocoˈ, cowa ko mapacieciay. Malecaday, misaˈosi ci Yis i, o tao ko maharatengay. (Loma 15:3) Kinacecayay, sapasifanaˈaw cingra to taˈangayay ˈopo a tamdaw i, hawad han ko pahanhanan noniyah a toki sanay a misaˈosi.—Marko 6:31-34.

²⁰ O ngaˈayay a tawki no lomaˈ mafanaˈay, patado to paro no lomaˈ inaneng ko saˈosi cowa ko madoloay, mihaenay misongilaˈay cingra minengneng toniya ˈinorong. Cowa ko saoniyahay saan cingra a misaˈosi, cowa ko nafalocoˈan itiya ko piˈarawan. Wa micada cingra to sakayat ato sapahatatanam ni Yihofa. * (Taneng 2:6, 7) Mihaen, wa patado cingra to paro no lomaˈ a miharateng, cowa ko niyah aca ko maharatengay.—Filipi 2:4.

21. Dotoc a lalakaw wa milengo to maanan a salicay?

²¹ Pafelian ni Yihofa ko tawki no lomaˈ to aretengay a ˈinorong, sasamaan cangra milahci to ˈinorong wa misiˈayaw ci Yihofaan. Kawra, ano misaˈicel ko malo faˈinayay a minanam ci Yihofaan aci Yisan, o mamalo ngaˈayay a tawki no lomaˈ. Itini roma pakayraan, ano ngaˈay ko fafahi midemak to ˈinorong no niyah, wa ngaˈay micowat to rihadayay a raramod. Mihaenay, sasamaan ko pinengneng no fafahi to fadangalan no kakeridan hani? Wa misiˈayaw cangra to maanan pasangaray? Dotoc a lalakaw wa milengo toniya salicay.