1. O fafahiyan salikaka ano misimsim to cima ko hararamod i, wa miharateng to maanan a salicay hani?

POLONG a Krisciyang o mamidofdof to pikerid no malefotay a Yis Kristoan. Kawra fafahiyan a Krisciyang ikor no ciraramod, o mamidofdof to cowa kalefot a faˈinayan, cowato ko madoloay. Mihaenay, o cowaho ka ciraramod a fafahiyan salikaka ano misimsimay mararamod to cecay faˈinayan salikaka, o mamisongilaˈ a miharateng: ‘Samaan mahapinang ako koniya faˈinayan salikaka o mamalo ngaˈayay a tawki no lomaˈ noikor? Misaaretengay cingra to midokoay to Kawas a demak han? Ano cowa i, ikor no mararamod hano mamisongilaˈ cingra mikerid to paro no lomaˈ a midoko to Kawas saan kako a miharateng hani?’ Manaokaniw, o lalicayen no fafahiyan salikaka koniyah: ‘Iraay ko maanan ngaˈayay capeling ako, ngaˈay micowat to rihadayay a raramod hani? Iraay ko mihadidiay a falocoˈ, hinapaladaˈay to tao han? Tangongolay ko kalawidang ako ci Yihofaan han?’ (Patnakay 4:9, 12) Haratengen, hakowa ko kalipahak no raramod, milingatay to pisaˈosi no cecay tamdaw i ˈayaw no mararamod.

2. Oniya lalakaw wa milengo to manan tolo a salicay?

² Anini, ˈalomanay ciraramoday a fafahiyan salikaka midofdofay to faˈinay no niyah, patirengay to ngaˈayay taˈarawan, o papakahemeken cangra. Ngaˈay malacafay to madimadiay fafahiyan salikaka a midoko ci Yihofaan, tada kahemekanto. Toniya lalakaw, wa milengo kita to tolo salicay: (1) O fafahi wa misiˈayaw to maanan a pasangaray? (2) Hano mamipiliˈ cangra midofdof to faˈinay? (3) Pakayni pidofdof, o faˈinay ato fafahi ngaˈay mikitini ci Yisan aci Apikail ato wina ni Yis ci Mariyaan minanam to maanan?

3. Hano awaay ko malefotay a mararamoday hani?

³ O raramod o malefotay a sapatelong no Kawas i tamdaw, kawra cowa ko malefotay ko tamdaw. (1 Yohani 1:8) Mansa mihaen ko sowal no Fangcalay Cudad, o ‘mamaroray’ ko mararamoday, wa tahalifa to pasangaray. (1 Korinto 7:28) Nengnengen ita nohatini, wa masiˈayaw no fafahi ko maanan pasangaray.

4. O roma fafahi midofdof to faˈinay hano o misakahmaway to niyah saan miharateng hani?

⁴ O fafahi pakayni kalomahadan a lalengawan no niyah, midofdof to faˈinay o misakahmaway to niyah saan miharateng. Itini Padaka cecay fafahiyan salikaka ci Marisoe, sanay: “Itini kalomahadan ako a pala, o malecaday ko saaroˈan no fafahiyan ato faˈinayan sanay ko sowal no tamdaw. Mafanaˈay kako patirengay ci Yihofa tono kakeridan a limasmas, mafanaˈ to saali Ningra to fafahi midofdof to faˈinay, misaaliayho to faˈinay mikangodo to fafahi. Kawra, harateng no ˈalomanay hamaan dofdofen no fafahi ko faˈinay sanay, mansa sapihaenaw to demak cowa ko madoloay.”

5. O roma faˈinay iraay ko manan cowa ka tatodong to safalod no Fangcalay Cudad a harateng?

⁵ Roma i, harateng no roma faˈinay kangodoen ko faˈinayan sakahmawen ko fafahiyan sanay. Itiniay katimol Amilika ci Ifong fafahiyan salikaka sanay: “Itini kilac niyam, saˈayaway ko faˈinayan komaen, ikorto o fafahiyan. Mamisaholo ato miasik ko fafahiyan a wawa, cowa ko mamidemak ko faˈinayan a wawa, tala sanay to pipadama no wina ato fafahiyan kaka ato safa, hato hongti to i lomaˈ.” Itiniay Asiya ci Inglin fafahiyan salikaka sanay: “Iraay ko cecay sowal no Kowaping itini, tatodong i, hamaan citaneng ko fafahiyan. O ˈinorong no fafahiyan o demak aca no lomaˈ, ano samanay ko harateng nangra cowa ka ngaˈay pasowal to faˈinay.” Mahaenay a harateng tada awaay ko olah, cowa ka tatodong to safalod no Fangcalay Cudad. Ano mahaen ko harateng no faˈinay, o cowa pidofdof ci Yisan, cowa ko papakahemek ci Yihofaan, o papakarorayho to fafahi.—Ifiso 5:28, 29; 1 Pitiro 3:7.

6. Sasamaan ko demak no fafahi, ngaˈ matongal ko kalawidang ci Yihofaan hani?

⁶ Masowalay no fafekangay lalakaw, mitokelay ci Yihofa to Krisciyang a faˈinay midimokos to saali no paro no lomaˈ i noˈadingoan, nofalocoˈan, ato nodafongan. (1 Timoti 5:8) Kawra ano samaanto ko ˈifowa no ciramoday a fafahiyan salikaka, o mamihadak to toki micekiw ato midotim to kimad no Kawas, hanaca mitolon to Kawas. Mihaen to demak cowa ko madoloay alatek, tada ˈifowaay ko fafahi, awaay ko toki ato ˈicel midemak tonini saan miharateng, kawra mihaen to demak o kalimlaan. Misamanay hani? Samanen mitokelay ci Yihofa to kahacecay tamdaw palahad ato padadotoc mitongal to kalawidang Cingraanan.—Dmak 17:27.

7. Sasamaan ko demak no fafahi, wa madoloto midemak to ˈinorong no niyah?

⁷ Ngaˈayay haratengen, wa adihay ko mihadakan no fafahi a ˈicel alatek, ngaˈ ngaˈay midofdof to cowa kalefot a faˈinay. Kawra, mitadtaday ko Fangcalay Cudad to lalangian mihaen to demak, ano cipinang ato micada cangra, o mamadoloto midofdof to faˈinay, misongilaˈ midemak to sapafeli ni Yihofa cangranan a ˈinorong.

8. Pakayni Ifiso 5:22-24, hano piliˈen no fafahi a midofdof ko faˈinay?

⁸ O Krisciyang a fafahi mipiliˈ midofdof to faˈinay, samanen o saali ni Yihofa cingranan konini. (ˈOsien ko Ifiso 5:22-24.) Pakasoˈlinay cingra to kakarayan Wama, mafanaˈay ano o mananto ko saali no kakarayan Wama, sahtoay o maolahay cingranan, pakayniay saka  ciepoc ningra ko piharateng.—Limoˈot 6:24; 1 Yohani 5:3.

9. Mikangodo ko fafahi to pikerid no faˈinay i, wa ira ko manan ngaˈayay a minaroˈan hani?

⁹ ˈAlomanay tamdaw anini cowa pisikol to palinian ni Yihofa, midofdof ko fafahiyan to faˈinayan misakahmaway to niyah sanay. Manaokaniw, o mahaenay ko harateng a tamdaw cowa ka fanaˈ to matomesay ko olah no Kawas. O fafahiyan salikaka o odoˈ a wawa ni Yihofa, cowa ko mamisaali cangranan midemak to misakahmaway to niyah a demak. Misaˈicel cangra malo ngaˈayay a fafahi i pinengneng ni Yihofa, o mamicowat to rihaday no lomaˈ. (ˈOlic 119:165) O caciepoc ko faˈinay, caciepoc cingra, caciepoc ko wawa ningra.

10. Mikitini i sowal ni Kaloe ngaˈay mananam ita ko maanan hani?

¹⁰ Midofdof ko fafahi to cowa kalefot a faˈinay, misawacayay to maolahay ato mikangodoay to patirengay to kakeridan a limasmas a Kawas ci Yihofaan. Itiniay katimol Amilika ci Kaloe sanay: “Mafanaˈay kako mamararaw ko faˈinay, mafanaˈayho kako, o pinengneng ako ano mararaw cingra wa paihkal, hakowaay ko pisaareteng ako to kalawidang ci Yihofaan. Makalimay kako pakahemek to kakarayan Wama, mansa misarocod a paihkal to midofdofay a waywayan.”

11. Ci Annise hano ngaˈay mikifalocoˈ a misodod? Mikitini sowal ningra mananam ita ko maanan?

¹¹ Miharateng ko fafahi cowa pisimsim ko faˈinay to harateng ato nafalocoˈan ningra, wa pasangar mikangodo ato midofdof to faˈinay. Nengnengen ita, cecay ci Annise fafahiyan salikaka tahalifa to mahaenay pakayraan samanay ko demak. Sanay cingra: “Misarocoday kako eca ka keter. Patalipaˈelal kako to niyah, mararaway ko kahacecay tamdaw. Mihaenay o patosokan ako i malecad ci Yihofaan mikifalocoˈ a misodod. Mihaen ko demak ako, rihadayayto ko falocoˈ.” (ˈOlic 86:5) Mahapinangay, makahi ko fafahi misodod, wa madoloto a midofdof to faˈinay.

12. I Fangcalay Cudad maˈoningay ko manan a ngaˈayay taˈarawan hani?

¹² Harateng no roma tamdaw, dengan o malonayay tamdaw ko makahiay midofdof to tao sanay. Kawra, cowa ka mahaen ko demak. Itini  Fangcalay Cudad adihayay ko midofdofay a ngaˈayay taˈarawan, kawra oniya tamdaw cowa ko malonayay. Dotoc, haratengen mikitini ci Yisan, Apikail aci Mariyaan mamananam ita ko maanan.

13. Midofdof ci Yis ci Yihofaan cowa ko pakayniay i maanan, ao pakayniay i maanan?

¹³ Midofdof ci Yis ci Yihofaan, cowa ko awaay ko taneng ato ˈicel ningra. O sapasifanaˈ ni Yis kantangay ihkalay, dengan o citanengay tamdaw ko papakadangal tonini. (Yohani 7:45, 46) Madeng masemeray ci Yihofa to inaneng ni Yis, mansa tiya misangaˈ to dohaw i malacafayay ci Yis Cingranan a matayal. (Taneng 8:30; Hipray 1:2-4) Roma i, ikor no patikol ci Yis maˈorip, pafelian ni Yihofa cingra to ‘fadangalan no kakarayan ato sera.’ (Matay 28:18) Soˈlin iraay ko taneng ni Yis, kamayan cingra pasayra ci Yihofaan micangacang to sakayat. Misamanay? Samanen tangongolay ko olah ningra to kakarayan Wama.—Yohani 14:31.

14. (1) O faˈinay ngaˈay samaan mitodong ci Yihofaan, matatodong ko pinengneng to fafahiyan? (2) Ngaˈay cangra mikitini Taneng saka 31 fedengan minanam to maanan hani?

¹⁴ Mananam no faˈinay ko maanan? Misaali ci Yihofa to fafahi midofdof to faˈinay, cowa ko pakayniay caka pakadangal ko fafahiyan to faˈinayan. Hano mafanaˈ kita hani? Samanen, cowa ko faˈinayan aca ko mipiliˈan ni Yihofa, mipiliˈay to fafahiyan malacafay ci Yisan malo hongti. (Kalatiya 3:26-29) Pakasoˈlinay ci Yihofa ci Yisan, mansa makahi patorod to fadangalan cingranan. Malecaday, ira ko taneng no faˈinay, wa patorod to fadangalan i fafahi. Sowal no Fangcalay Cudad, o cecay inanengay a fafahi mafanaˈay midimokos to demak no lomaˈ, ngaˈayho misasingdi. (ˈOsien ko Taneng 31:15, 16, 18.) Cowa ko awaay ko fadangalan mihadak to harateng no niyah a koli, mitadiˈecay ko faˈinay cingranan, makahiay mitengil to sapaini ningra. (ˈOsien ko Taneng 31:11, 26, 27.) Ano mihaen ko pikangodo no faˈinay to fafahi, o mamakahi ko fafahi a midofdof to faˈinay.

15. Mikitini taˈarawan ni Yis wa mananam no fafahi ko manan hani?

¹⁵ Mananam no fafahi ko maanan? Adihayay ko malaˈosiay ni Yis a demak, kawra o misakahmaway to niyah a midofdof ci Yihofaan cowa ka saan ko piharateng ningra. (1 Korinto 15:28; Filipi 2:5, 6) Malecaday, o cecay inanengay a fafahi mitodong ci Yisan a midofdof to faˈinay, cowa ko misakahmaway to niyah. Midama cingra to faˈinay, cowa ko kaolah aca to faˈinay, pakayniayho ka olah ato pikangodo ci Yihofaan.

16. Pakayni 1 Samuil 25:3, 23-28, misiˈayaway ci Apikail to maanan pasangar hani? (Nengnengen ko papotal coka.)

¹⁶ O faˈinay ni Apikail ci Napal. Misatekeday ko harateng ningra, cowa pakomaan minengneng to tamdaw, awaay ko miakoˈiday a falocoˈ. Ci Apikail cowa ka tano mararaway a pakayraan miliyas toniya raramod. Wa ngaˈay pakiyadi saan, papipatay ci Tafitian to faˈinay. Kawra cowa pihaen ko demak ningra, talaˈayaway a midipot ci Napalan ato paro no lomaˈ. Haratengen hena, saka tomirengaw i ˈaˈayaw no 400 malocekay ko sapilood a lalosidan a faˈinayan, mikangodo a palimoˈot ci Tafitian aka mafola ko demak, misaaliay ci Apikail to taˈangayay timolo! Makahiay cingra patado to faˈinay mitamorong to raraw. (ˈOsien ko 1 Samuil 25:3, 23-28.) Tangsolay mahapinang ni Tafiti misaka dademakan ni Yihofa koniya tanektekay a fafahiyan, itini kalimlaan a tatokian paini cingranan, hoeca ka pidemak to taˈangayay a raraw.

17. O faˈinay ngaˈay mikitini pakayniay ci Tafitian aci Apikailan a maˈoningay minanam to manan hani?

¹⁷ Mananam no faˈinay ko maanan? O mafanaˈay pafafidaˈ to demak a fafahiyan ci Apikail. Citanengay ci Tafiti, mitengilay to sapaini  ningra, telocto cowa ka patelas a mipatay to tamdaw, taˈangay ko raraw. Malecaday, ano citaneng ko faˈinay, itini ˈayaw no misaˈosi to kalimlaan a demak i, misongilaˈ a misimsim to pinengneng no fafahi, mihaen wa maliyasto ko mararaway a pisaˈosi.

18. Mikitini taˈarawan ni Apikail mananam no fafahi ko manan hani?

¹⁸ Mananam no fafahi ko maanan? Soˈlin cowa ko Krisciyang ko faˈinay, cowa pitoor to palinian ni Yihofa a maˈorip, o maolahay ato mikangodoay ci Yihofaan a fafahi wa ira ko ngaˈayay pifiyor to paro no lomaˈ. Cowa ko tatano misafelitay to Fangcalay Cudad a pakayraan ko sapiliyas ningra to raramod, ao papadadotoc mikangodo ato midofdof to faˈinay, mihaen o mamitemer to falocoˈ no faˈinay, ho makalim cingra sakafanaˈaw ci Yihofaan. (1 Pitiro 3:1, 2) Midofdof ko fafahi to faˈinay o madimadiay ci Yihofaan, soˈlin caka masolot ko faˈinay, o mamahemek ci Yihofa cingranan.

19. Itini masamanay pakayraan, cowa ko mamidofdof ko fafahi to faˈinay hani?

¹⁹ O Krisciyang a fafahi wa midofdof to faˈinay, kawra polong a demak hakelongen ningra cowa kasaan. Tinakoen, o faˈinay no fafahiyan salikaka cowa ko Krisciyang, misaali ko faˈinay papisamangah, mitakaw to dafong, anca midemak to kapiliˈan ni Yihofa a demak, cowato ko mamidofdof cingra. Polong a Krisciyang, mahawpay ko ciramodayto a fafahiyan salikaka, ai salakat a midofdof ci Yihofaan. Ano misaali ko faˈinay to fafahi midemak to misafelitay to safalod no Fangcalay Cudad a demak, o maminaˈay cingra, hanaca tano damsayay ato tanoktokay a pakayraan mitadtad to lalangian.—Dmak 5:29.

20. Hano mafanaˈ kita to ngaˈayay ko kalawidang ni Mariya aci Yihofa hani?

²⁰ Ci Mariya ngaˈayay ko kalawidang ci Yihofaan. Tiya masasowal cingra to wina no paputisemay a Yohani ci Ilisapic i, misaka dademakay cingra to sinael no Hipray a Fangcalay Cudad kina 20, tada mananamay cingra to Fangcalay Cudad. (Luka 1:46-55) Roma ngaˈayay haratengen, soˈlin mikotiyaanto ni Yosif ci Mariya itiya, kawra cowa koya hafaˈinay ningra ko paˈarawan no coyoh ni Yihofa, ao ci Mariya ko pasowlan, mamihofoc to wawa no Kawas cingra. (Luka 1:26-33) Cipinangay ci Yihofa ci  Mariyaan, pakasoˈlinay cingranan, mamisongilaˈ a midipot to wawa no Kawas. Awaay ko hasasa, ikor no mapatay ato patikol a maˈorip ci Yis, padadotocay ci Mariya mitafo to ngaˈayay kalawidang ci Yihofaan.—Dmak 1:14.

21. Mikitini milingatay ci Mariyaan a maˈoningay mananam no faˈinay ko manan hani?

²¹ Mananam no faˈinay ko maanan? Ira ko taneng no faˈinay, wa pakayni kafanaˈ no fafahi to Fangcalay Cudad a mahemek, cowa ko mamaroero ko saaroˈan no niyah saan a miharateng. Mafanaˈay cingra, mafanaˈ ko fafahi to safalod no Fangcalay Cudad, wa taˈangay ko sapadama to paro no lomaˈ. Manaokaniw, soˈlin ikaka to faˈinay ko picudadan no fafahi, mikerid to pakalomaˈay pidoko ato roma demak, ono faˈinay a ˈinorong.—Ifiso 6:4.

22. Mikitini ci Mariyaan mananam no fafahi ko manan hani?

²² Mananam no fafahi ko maanan? Soˈlin mafanaˈay ko fafahi to mamikerid ko faˈinay i midokoay a demak, kawra sapatanektekaw to pakasoˈlin to Kawas ono niyah a ˈinorong. (Kalatiya 6:5) Mihaenay haw i, o mamihadak cingra to toki micekiw to Fangcalay Cudad, halo misongilaˈ a midotim. Mihaen, o papadotoc cingra mitongal to olah ato pikangodo ci Yihofaan, wa lipahak a midofdof to faˈinay.

23. O midofdofay to faˈinay a fafahi hano ngaˈay palemed to paro no lomaˈ ato kasakopang, ngaˈayho ciepoc ko niyah hani?

²³ O fafahi ano pakayniay kaolah ci Yihofaan a padotoc midofdof to faˈinay, wa ikaka ko karenec no falocoˈ toya manaˈayay micada to pikerid a tamdaw. Patirengay cangra to ngaˈayay taˈarawan no kaemangay salikaka. Cowa ko paira aca nangra to rahekeray no lomaˈ, ngaˈayho paira to damsayay a olah no kasakopang. (Titus 2:3-5) Anini, i lalomaˈ no madimadiay midoko ci Yihofaan a tamdaw, o fafahiyan ko ˈalomanay. (ˈOlic 68:11) Ano faˈinayanto fafahiyanto, o kahacecay tamdaw wa ira ko sapadama to kasakopang. Dotoc a lalakaw wa milengo, kita kahacecay tamdaw sasamaan milahci to ˈinorong no niyah.