Dotoc a miheca, matengilay ako ko salasil i Pitil, itini Nanfi a Fenpo patirengay to faelohay sapiinsac a kikay, mansa misaaliay to makahiay pacafay a tamdaw, orato panganganay kako, matamaay kako, tada lipahakay kako. O roma tatolo matamaay salikaka ci Tannis Lici, Pie Maykeraylon, Kenen Noetan. Sowal no Fenpo, o sakalingad aca a paya no tamina ko sapafeli tamiyanan! Sakoniya sowal, wa halafin kami itira.

Patingwaan ako ko wina, pasowal cingranan: “Inaaw, iraay ko ngaˈayay lihaf ako, wa tayra kako i Nanfi!” Tada maolahay ci Yihofaan ko wina ako, iraay ko pakasoˈlinay falocoˈ Cingranan. Tocerid cowa ka halicaciyaw cingra, anini cowa ka somowal to maanan, kawra mafanaˈay kako midamaay cingra takowanan. Soˈlin tatayra kako i mara:ayay a pala masomaday cingra ato wama, kawra cowa pisafelit cangra toniya saˈosi ako.

Toya miheca, 20 ko mihecaan ako. Kami 4 tamdaw tayraayho i Prokelin a Pitil, micada to sapahatatanam to 3 folad, minanam to misilsilay to tilid a miinsac. Ikor, mikalicay kami to tamina tayra i Kaypoton no Nanfi, Cecay dadaya, mikalicay kami to ciˈacefelay, mikitini Kaypoton tayra i Yohanisepek. Kanikaran, kahiceraan niyam o mimingay niyaroˈ no Kalo, o tafotafokan a kilac konini, cikaditay a faedet. Kami sasepat pasayra tanameng minengneng, saan miharateng: “O manan a palaan konini aki?” Misatapangay kami calemcem to hanoikor. Ikor no pina miheca, miliyaw kami a tayni i, mahapinangay makapahay koniya niyaroˈ, sinowayay ko kaˈorip.

Satapang no pina miheca, o tayal ako miontingay to kasapaan pasangaray a sapisilsil a kikay, misilsil to tilid no Mikecolay ato Katalipaˈelal! a casi. O Fenpo no Nanfi cowa ko piinsac aca tono Nanfi a casi, patadoayho to roma Afrika kitakit miinsac to adihayay no Afrika a sowal a casi, pakayniay toniya sapiinsac a kikay mikitini roma kitakit tayra i Nanfi kami, cowa ka pakatoled cira tamiyanan!

Ikor mafalicay ko katayalan ako, tayraayto i Pipankongan no Katayalan, oniya kapot ciˈinorongay to masakenaay milingatay to miinsacay, pionpang ato mihongyakay a demak. ˈIfowaay ko kaˈorip, kawra marenecay a ciepoc.

1968 miheca, ciramoday kako to cecay misakafahay salikaka, ci Rawla Pawen cingra, itiniay ngata no Pitil ko kitiraan, itiniay cingra i kapot no mihongyakay a matayal. Toya lintad, o faelohay mararamod cowa ka ngaˈay materek i Pitil, mansa nilnilen no Fenpo kami malo mikiriwiˈay misakafahay. Calemcemay kako itiya, samanen itini 10 miheca o Pitil ko padamaay to sakaˈorip ako, o lifon no mikiriwiˈay misakafahay wa maedeng sakaˈorip han? Itini toki, milisoˈan ato palilam to cudad ano malahci ko misaˈosian, o cecay tamdaw macadaay ko 35 no Padaka a payci. Adihayay ko papatelien toniya payci, mahawpay ko saesoy no lomaˈ, kakaenen, no paliding, ato sapaising.

Macorcoray kami tayni i lawac no Intiya riyar a Tepan, itira a kapot matayal. Adihayay ko Intiya tamdaw itira, o lalitengan no ˈalomanay tamdaw itiniay 1875 miheca malinah tayni i Nanfi, itiniay misawanengay a kosi matayal. Nohatini mafalicayto ko tayal nangra, kawra kamayan ira ko no niyah serangawan ato nanaman komaen. Tinakoen, maolahay cangra komaen to ˈaredetay a Kali. Roma i, mafanaˈay tono Padaka a sowal. Mihaenay cowa ka pasangar kami mitosil cangranan.

Itiya, cecay folad 150 tatokian ko saˈosi no mikiriwiˈay misakafahay, mihaenay kako aci Rawla misaˈosiay cecay romiˈad 6 ko toki mitosil. Toya romiˈad soemetay faedetay, awaay ko lalisoˈen niyam, awaay ko pacekiwan, orato 6 ko toki a pakalomaˈ mitosil. Ikor no misatapang, mataˈlif ko cecay liyad minengnengay kako to toki, ˈarawhan 40 a ehon ko mataˈlifay! Harateng ako, sasamaan kami padadotoc hani?

Kahnayay, makilimay niyam ko hapakayraan. To romiˈamiˈad, miˈorongay kami to kakaenen masadak, paloen ko kohaw ato kafi i mahofing, ano paselaˈ paterepan ko paliding i laeno no cilidongay a kilang. Latekay iraay ko kahemekan a wawa no Intiya miraod, miˈarikot tamiyanan minengneng! Caka halafin, mahapinangay niyam ano mataˈlif ko 2, 3 tatokian, kahenayayto mataˈlif ko ˈosaw a toki.

Itiniay a tamdaw hinapaladaˈay hinalafangay, damsayay mihamham to tamdaw, soˈliˈlinay ko falocoˈ, pasifanaˈ cangranan to Fangcalay Cudad tada lipahakay! ˈAlomanay a Intiyakiyo a tamdaw makahiyay mitengil to mitenakan niyam a lihaf, sakacipinangaw ci Yihofaan, ci Yisan, Fangcalay Cudad, faelohay a hekal noikor, ato patikol maˈorip a hatokel. Ikor no cecay miheca, patirengayto niyam ko 20 a pacekiwan. To romiˈamiˈad iraay ko cecay minanamay to Fangcalay Cudad a paro no lomaˈ mitahidangay tamiyanan kalacafay komaen, tada lipahakay kami!

Kawra, caka halafin iraayto ko faelohay katayalan niyam. Minilnilay ko Fenpo tamiyanan i lawac no Intiya riyar a kilac to milisoˈay a tayal. Malacafayay kami to salikaka i kasakopang a mitosil, pakalalok cangranan, to lipalipay iraay ko cecay paro no lomaˈ micadaay tamiyanan. Malecaday o cecayay ko lomaˈ a tamdaw kami, o wawa nangra ato pakaenan a pinaˈorip malecaday ono niyam. Cecay melet no mata, mataˈlifayto ko tosa miheca. Cecay romiˈad, fahal sanay macada ko tingwa no Fenpo. Sanay ko salikaka: “Tahidangen niyam kamo tayni Pitil matayal.” Hananay ako pasowal ko salikaka: “Soˈlinen ko sowal, tada sinowayay kami itini.” Kawra, ano talacowato ko sanilnil no likakawa, wa makahi kami a tayra.

Minokay i Pitil ikor, matayalay kako i Kapot no Mitosilay. Itira, mahemekay kako kalacafay to adihayay ko nalifetan ato matenesay a salikaka matayal. Itiya o kasakilac a kantok maharek milisoˈ to kasakopang wa mitilid to sahokok i Fenpo, o Fenpo wa mikitini safanaˈ a lalakaw patikami to kasakopang, pakalalok to salikaka halo mihadak to milingatay a sakayat. Mansa, itiniay i Kapot no Mitosilay matayal a salikaka adihayay ko tayal, mikitini Kesa sowal, Curo sowal ato roma sowal no safanaˈ a lalakaw no kasakilac kantok mihongyakan malo Padaka a sowal, mikitini Padaka a sowal no tikami no Fenpo mihongyakan to itiraay pala a sowal. Oniya salikaka tada  malalokay, padamaay takowanan matongal ko kacipinang to masiˈayaway no kohetingay salikaka a pasangaray, tada miakoˈiday kako cangranan.

Itiya o sifo no Nanfi misakadademakay to palaliyasay to ˈaˈirangan a limasmas. O kahacecay ˈaˈirangan itiniay misaˈosian a kilac a mikilomaˈ, cowa ka rarid macacawmaˈ ko cowa kalecad a ˈaˈirangan. O kohetingay salikaka oniyah a sowal ko misowalan, tano niyah aca a sowal mitosil, oniyah aca a sowal ko mirienangan a saˈopo.

Itiya itiniay kako no Padaka ko sowal a kilac matayal, cowa ka ˈaloman ko kafanaˈan a kohetingay salikaka. Tahira to i kapot no mitosilay, palidlid sanay kako a cipinang to serangawan ato nanaman nangra. ˈArawhan adihayay ko masiˈayaway nangra a pasangaray, wa adihay ko mihadakan a ˈicel ngaˈ, maliyas ko cowa ka tatodong to safalod no Fangcalay Cudad a nanaman. Manaˈayay cangra mirienang to milingatay to misakawasay a demak, telocto micadaay to pakidemay pisafelit no paro no lomaˈ ato niyaroˈay tamdaw. Cowa ka pihayi cangra, tada timoloayto! Itini kilac no mawmahay, manikaway ko kaˈorip no ˈalomanay tamdaw, cowa ka hakowa ko micudaday, kawra mikangodoay cangra to Fangcalay Cudad.

Roma i, iraay ko tatodong ako mirienang tono holic a demak, miˈading to pasalat ita midoko ato misatenokay saaroˈan. O wawa no roma salikaka manaˈayay i picudadan mirienang to mitolonay ato romadiway a demak no kiyokay, telocto paciecian pasawad micudad. O ngaˈayay taˈarawan nangra madimadi ato timolo, tada pakalalokay takowanan!

Itini Afrika iraay ko cecay kaemingay kitakit o Sewaciran, itiraay a salikaka na misiˈayaway to roma sapalifet. Mapatay ko saka tosa Hongti ci Sopoca ikor, polong no kitakit a tamdaw wa mirienang to kasomadan a pisiki. O fokes no faˈinayan wa ˈisˈisen maemin, wa kalatimen misakamotoˈ kono fafahiyan a fokes. ˈAlomanay salikaka manaˈayay mirienang to milingatay to mapatayay a nanaman, telocto pakidemay ko sapalak. O kamadimadi nangra ci Yihofaan, mitemeray to falocoˈ ako! Mikitini tireng no Afrika a salikaka adihayay ko mananamay. Maˈaraw cangra madimadi, padadotoc mihadidi, mapatanektekay ko pakasoˈlin no mita.

1981 miheca, mihalakaay ko salikaka tano tingnaw to miinsacay a demak. Mansa, patikolan kako i piinsacan. O inaneng a miinsac padotocay a mafalic, tada kahemekan ko kacowat. Iraay ko cecay pacakayay a tamdaw cowa pilipayci papitanam to Fenpo misakadademak to misasingan misilsil to tilid, ikor limaay ko micakayan niyam, mifalic to siwa matelangay a kikay. Patirengayho ko Fenpo to malilengay a sapiinsac a kikay. Mihaenay, kacikayay to talaˈayaw ko miinsacay a tayal.

Ikor, o salikaka misakadademakay to tingnaw a inaneng misafaeloh to sapisilsil a kikay, panganganan to MEPS (Adihayay sasowalen sapitepang a kikay). Salakat, kami sasepat mikitini Kanata tayra i Nanfi mionting to sapisilsil a kikay ato sapiinsac a kikay. Palalinien to faelohay kikay, oniya matelangay kikay karetengay a manaˈon. Taˈangayayto ko kafalic! (Isaya 60:17) Itiya, ciraramodayto kami maemin, o fafahi sahtoay o maolahay ci Yihofaan a misakafahay. Ci Pie ato kako kamayan itini Pitil matayal, ci Kenen aci Tannis iraayto ko wawa, itiniay i ngata no Pitil mikilomaˈ.

Ikor, matongalay ko tayal no Fenpo. Wa mihongyak kami to adihayay masasiroma ko sowal a mitepangan Fangcalay Cudad, onpangenho ko cudad patayra roma Fenpo, mihaenay micowatan ko dafong no Fenpo. Itini kaetip no Yohanisepek mahelaay no salikaka ko cecay makapahay kitiraan, itiraay patireng to faelohay a Fenpo, hanaca itini 1987 miheca misikay to pipatafang. Mahemekay kako mirienang to picowat to Fenpo a tayal, mahemekay malo Iing no Fenpo matayal to adihayay mihecaan.

2001 miheca, matahidangay kako mirienang to faelohay patirengen a Iing no Fenpo no Padaka, tada kalipahakanto konini. Soˈlin tangoˈolay kami miliyas to widang i Nanfi ato katayalan, kawra maharateng to ngaˈay itini Padaka misatapang to faelohay kaˈorip, tada miakoˈiday kami a lipahak.

Kawra calemcemay kami to wina ni Rawla, taˈangayayto ko mihecaan ningra, itini kami i Niwyok cato ka adihay ko sadama cingranan. Kao ngaˈayay o tatoloay a fafahiyan safa ni Rawla makahiay midimokos to saali ningra, sanay ko sowal nangra: “Caay ka ngaˈay kami mirienang to mieminay to toki misakafah, kawra wa songilaˈen niyam midimokos ko wina, mihaen ngaˈayto kamo materek i katayalan.” Tada miakoˈiday kami cangranan.

Roma i, oya maponengayto a wina ako ato kaka itiniay Toronto no Kanata, makahiay cangra midimokos cingranan. Miliyas kami to Nanfi i, 20 miheca malacafay ko wina cangranan. Caka halafin tayni kami i Niwyok, mapatayayto ko wina, miakoˈiday kami to kakaan ato fafahi ningra ciharateng a midimokos to winaan. Soˈlin midimokos to matoˈasay a wama wina cowa ko madoloay, kawra makahi ko paro no lomaˈ misalof, mitamorong toniya ˈinorong, taˈangayay ko sapadama tamiyanan. Ira ko mahaenay a paro no lomaˈ tada ngaˈayayto!

Ira ko cecay liyad, itini i Fenpo no Padaka ciˈinorongay kako to miinsacay mitepangay a tayal, macakatay ko inaneng nohatiniay a demak, katangayto ko demak. Ikor mafalicay ko tayal ako tayra Micakayay a Kapot, nohatini maedeng 5,000 ko matayalay i Pitil ato 2,000 misaliyaday matayal a tamdaw. Ngaˈay itini matayal to 20 miheca, tada mahemekay kako!

Itini ˈayaw no 60 miheca, caay ka harateng ako to aitini kako nohatini. Adihayay a mihecaan, misarocoday ci Rawla a midama takowanan. Tada kadofahay ko makapahay i kaˈorip niyam! Itiniay kako i masasiromaay a katayalan matayal, malacafay to adihayay ngaˈayay a salikaka matayal, milisoˈho to icowacowaay a Fenpo, o kalimlaan a nalifetan konini. Nohatini mataˈlifayto ko 80 mihecaan ako, maˈesalay ko tayal, ˈalomanay inanengay a kaemangay salikaka, ngaˈayayto midotoc to tayal ako.

Sanay ko sowal no mitiliday to ˈOlic: ‘Ira ci Yihofa malo Kawas, o mahaenay a kitakit tada malemeday!’ (ˈOlic 33:12) Tada matatodongay koniya sowal! Ngaˈay malacafay to lipahakay a finawlan ni Yihofa lipahak a midoko Cingranan, matomesay ko miakoˈiday a falocoˈ ako.