1. Hano masemeren ko tapang no Papilon ci Taniilan?

 KAEMANGHO ci Taniil i, mihawikidan no ˈada miholiw tayra i maraayay a Papilon. Samanen iraay ko makapahay tatirengan ningra mahemekan nanay ko tapang no Papilon cingranan. ‘Awaay ko dangoc, tada makapahay’ cingra, hanaca tadamaanay ko lalomaˈan ningra. (1 Samuil 16:7) Pakayni tonini a lalangian, pahatatanaman no Papilon tamdaw cingra, malo citanengay a tamdaw.—Taniil 1:3, 4, 6.

2. Samaanay ko pinengneng ni Yihofa ci Taniilan hani? (Icikil 14:14)

² Maolahay ci Yihofa to kapahho a Taniilan, cowa ko pakayniay tatirengan ato saaroˈan ningra, ao waywayan ningra. Masemeray ci Yihofa minengneng ci Taniilan, mahecaday ci Nowaan aci Yopuan a moecel sanay. Ya mihaen ci Yihofa to sowal i, 20 ko mihecaan ni Taniil, ˈarawhan mapatayayto ci Nowa aci Yopu, o halafinayto a madimadiay midoko ci Yihofaan a sikawdan. (Satapangan 5:32; 6:9, 10; Yopu 42:16, 17; ˈosien ko Icikil 14:14.) Padadotocay maolah ci Yihofa ci Taniilan, patihi cingranan milakowit to halafinay a hakelong no ˈorip ningra.—Taniil 10:11, 19.

3. Onini a lalakaw mamilengo to manan?

³ Adihayay ko makapahay capeling ni Taniil, mansa malo kalimlaan a tamdaw i pinengneng ni Yihofa, onini lalakaw mamilengo to tosa capeling. Salakat, nengnengen ita o manan tosa a capeling, ato itiniay i masamaanay a pakayraan ci Taniil patalahkal tonini a capeling. Ikor i, mamitadtad konini lalakaw to samaanay ci Taniil palahad tonini tosa capeling. Salikor i, mamananam ita  samaan mitodong ci Taniilan. Soˈliˈlin onini lalakaw o saki kaemangay tamdaw ko sapitilid, kawra kita o kahacecay tamdaw ngangaˈay minanam, sasamaan ko niyah mitodong ci Taniilan.

4. Samaanay ci Taniil patalahkal to timolo? Sadaken ko tinakoan.

⁴ O timoloay a tamdaw latekay matalaway ko harateng alatek, kawra cowa ko sasawad sato cangra midemak to matatodongay a demak. Ci Taniil tada timoloay a kapah, nengnengen ko tosa a tinakoan. Saka cecay a demak i, itiniay pipalaˈafo no Papilon to Yirusalim ikor no 2 mihecaan, o Hongti no Papilon ci Nipukatnicar itini mitiihan maˈaraway ko taˈangayay a faco. Macariraway cingra, misaaliay to citanengay a tamdaw mitadtad to nitiihan ningra, ano eca i, papatayen cangra maemin, mahawpay ci Taniil. (Taniil 2:3-5) Itini i kacalohan a tatokian, tatangsol ci Taniil a midemak, oranto i, ‘misaaliay to sapipanayaraw no hongti to romiˈad, sakangaˈayaw ningra misahci a pasowal toya nitiihan.’ (Taniil 2:16) Awaay ko sowal no Fangcalay Cudad to mitadtaday i ˈayaw ci Taniil to nitiihan, mihaen ci Taniil tada misaaliay to timolo ato pakasoˈlin no falocoˈ. Misaaliay toya tatoloay widang ci Satrak, Misak aci Apitnikoan b ‘papitolonen to ikakarayanay a Kawas to sakaadayayaw no Kawas i cangranan, ato sapahapinangaw i cangranan tonini a nitiihan.’ (Taniil 2:18) Mipacaˈofan ni Yihofa ko satolon nangra, padama ci Taniilan mitadtad to nitiihan ni Nipukatnicar, telocto matafoay ko ˈorip ni Taniil ato tatoloay widang.

5. Malifaayho ni Taniil ko maanan a sapalifet papatalahkal to timolo?

⁵ Mataˈlifto ko cecay a liyad, miliyaway haca ci Taniil patalahkal to timolo. Miliyawayho ci Nipukatnicar to roma kacarirawan ningra a nitiihan, maˈaraway ningra ko takaraway a kilang. Patadoan ni Taniil ko hongti mitadtad to tatodong no nitiihan, somowal to mamasingki ko hongti, cecay liyad caay ka ngaˈay cingra mala hongti. (Taniil 4:25) Mihaen ko sowal ni Taniil misaaliay to timolo, tada mitowakangay cingra o papatayen wa saan ko hongti a miharateng alatek. Kawra, cowa ka talalikor ci Taniil, timoloay pasowal a mitadtad to nitiihan.

6. O maanan ko padamaay ci Taniilan patalahkal to timolo i hakelong no kaˈorip hani?

⁶ O maanan ko padamaay ci Taniilan patalahkal to timolo i hakelong no kaˈorip hani?  Mimingho ci Taniil wama wina ningra maedeng mitengilay to sapalimoˈot no Kawas, pasifanaˈ cingranan mafanaˈ to Rikec no Kawas. (Limoˈot 6:6-9) Cowa ko kafanaˈ aca ni Taniil to Moetep a Rikec, mafanaˈayho to adihayay saˈosi no Rikec. Tinakoen, mafanaˈay to o maanan ko ngaˈayay kaenen no Israil tamdaw, o maanan ko cowa ka ngaˈay kaenen. c (Lifi 11:4-8; Taniil 1:8, 11-13) Mafanaˈayho ci Taniil to likisi no finawlan no Kawas, ano caka pidofdof cangra ci Yihofaan malifaay ko maanan a padiing. (Taniil 9:10, 11) O milifetan no hakelong no kaˈorip ni Taniil, pakasoˈlinay cingra, ano o mananto ko mifekaday a demak, ci Yihofa ato ciˈicelay a coyoh o mamidama cingranan.—Taniil 2:19-24; 10:12, 18, 19.

7. Patalahkal ci Taniil to timolo iraayho ko maanan a lalangian? (Nengnengen ko coka.)

⁷ Misongilaˈay ci Taniil micekiw to nitilidan no pairasolay a sowal, mahawpay ko sapairasol ni Yirimiya. Mankora mahapinangay ni Taniil, ora halafinayto a malaholiw i Papilon a Yutaya tamdaw mangataayto a matedal. (Taniil 9:2) Maˈaraw ko nika laˈosi no sapairasol maedeng paˈicelay to pakasoˈlin ci Yihofaan, o mitiˈeray ci Yihofaan a tamdaw i, iraay ko tadamaanay a timolo. (Nengnengen ko Loma 8:31, 32, 37-39.) Ora kalimlaan i, marariday ci Taniil mitolon to i kakarayanay a Wama. (Taniil 6:10) Mihayiay cingra ci Yihofaan to raraw no niyah, pasowal to nafalocoˈan no niyah ci Yihofaan, micangacang to sapadama ni Yihofa. (Taniil 9:4, 5, 19) Ci Taniil mahecaday kitanan o kalo a tamdaw, hofoc han awaayho ko timolo ningra. To nika misongilaˈay cingra micekiw, mitolon, mitiˈer ci Yihofaan, mansa mapalahad konini kalimlaan a capeling.

8. Sasamaan kita palahad to timolo hani?

⁸ Sasamaan kita palahad to timolo hani? Pakalalokay ko wama wina kitanan alatek malo timoloay a tamdaw, kawra o timolo hananay i, cowa ka lecad to hafay no lomaˈ, ngaˈay paroceken no wama wina. Palahad to timolo malecaday o minanamay to faelohay a inaneng, ano sapimametaw kiso to maanan a inaneng i, songilaˈen a mihapinang samaanay ko singsi a midemak, dotoc todongen a midemak. Malecadayto, sapalahadaw to timolo, ngaˈayay misongilaˈ mihapinang samaanay patalahkal ko tao to mahaenay capeling, dotoc todongen ko taˈarawan nangra. Mihaenay, mikitini ci Taniilan o maanan ko mamananam ita hani? Malecad cingranan, calepen ita a cipinang ko Kimad no Kawas, micerid pasayra ci Yihofaan mifowah to nafalocoˈan, palahad to tangongolay a kalawidang, mitadiˈec ci Yihofaan, pakasoˈlin to mamidama Cingra kitanan. Mihaen i, ano o mananto ko malifaay a sapalifet to pakasoˈlin no falocoˈ, o tatimoloto kita.

9. Patalahkal to timolo pairaay to maanan a epoc hani?

⁹ Patalahkal to timolo adihayay ko epoc kitanan. Nengnengen ko nalifetan ni Panen, itiniay i Towic cingra, picudadan a tamdaw pakasoˈlinay to sinkalon, miharateng cangra to maˈoningay i Satapangan no Fangcalay Cudad o tawcikel aca sanay. Cecay romiˈad, tomirengay i kaˈayaw no cafacafay ci Panen, mitadtad to misamaanay hano pakasoˈlin cingra to misangaˈan ko ˈorip. Tada timoloay cingra, pasowal to ˈalomanay to pakasoˈlinan ningra a demak. Samaanayto ko teloc hani? Sanay ci Panen: “Misongilaˈay a mitengil ko singsi, mialaan ningra kora sapisawacay ako a lalakaw mitolic, palilaman ko kahacecay a cafacafay.” Samaanayto ko cafacafay ni Panen hani? Sanay ci Panen: “Makahiay ko ˈalomanay tamdaw mitengil to sowal ako, pasowal to masemeray cangra takowanan.” Mikitini nalifetan ni Panen mahapinangay ita, ano patalahkal kita to timolo i, marariday mikangodo ko tao, ngaˈayay padama to misasoˈlinay ko falocoˈ a tamdaw  mafanaˈ ci Yihofaan. Soˈlinay haw i, tada masakalimlaan a capeling ko timolo, sasaˈicelen ita a palahad.

10. O maanan ko tatodong no madimadiay hananay?

¹⁰ Itini i Fangcalay Cudad, mihongyakan to ‘madimadi’ anca ‘madimadiay a olah’ hananay no Hipray a sowal, mitoroˈan i, o dihkoay o tangongolay a nafalocoˈan sanay. Onini a sowal marariday a somowal to paihkalan no Kawas a olah i sikawdan Ningra, sakadademakanho i noka sasiolah no finawlan no Kawas. (2 Samuil 9:6, 7) Makalimay ko Kawas madimadi kita Cingranan. O mahaenay a capeling ngaˈayay padadotocen a mipaˈicel, nengnengen ko tinakoan ni Taniil.

11. Matoˈasayto i, o madimadi ni Taniil malifaay ko maanan a sapalifet hani? (Nengnengen ko papotalay coka.)

¹¹ O nika madimadi ni Taniil ci Yihofaan, kinapinapinaay mapalifet itini nokaˈorip ningra, o cecay i, itiraay i 90 ko mihecaan a malifa, tada pakidemay koni sapalifet. Itiya, mapadikayto no Mitiya ato Pirsiya ko Papilon, ci Taliyus ko mikowanay a Hongti. O tapatapang no hongti mapiliˈay ci Taniilan, hanaca awaay ko ngodongodo to midokoan ningra a Kawas, oranto i, misahalakaay sapipatayaw ci Taniilan. Miowingan nangra ko hongti palimoˈot to cecay sarikec, pakayni tonini sarikec oha papatalahkal ci Taniil to madimadiay ko niyah ci Yihofaan, anca o hongti hokira. Soˈlinay haw i, ilalomaˈ no 30 romiˈad caka pitolon ci Taniil ci Yihofaan i, mamafanaˈ ko tao to madimadiay cingra to hongti, mahaen cowa ko mamatefoc cingra. Nikawrira, cowa ka kahi ci Taniil mihayi, teloc i, fahkolan cingra tayra i cilayongay a refong. Pakayni to madimadi ningra, milidongan ni Yihofa nai ngoyos no layong. (Taniil 6:12-15, 20-22) Sasamaan ko demak ita matiya ci Taniilan madimadi ci Yihofaan hani?

12. Hano madimadi ci Taniil ci Yihofaan hani?

¹² Ano mamadimadi kita ci Yihofaan, o papaira to tangongolay a olah Cingranan. Tangongolay ko olah ni Taniil, mansa madimadi cingra to Wamaan. Samaanay ci Taniil palahad to tangongolay a olah hani? Maedeng midotimayto cingra to makapahay capeling ni Yihofa, ato samaanay patalahkal Cingra tonini capeling. (Taniil 9:4) Ci Taniil maedeng midotimayto to malifokay no niyah ato finawlan no Kawas a sapalemed, hato matomesay ko piakoˈid ningra ci Yihofaan.—Taniil 2:20-23; 9:15, 16.

13. (1) Pakayni sakamadimadiaw ci Yihofaan, o kaemangay a Krisciyang tatahalifa to maanan a sapalifet? Sadaken ko tinakoan. (Nengnengen ko coka.) (2) Ano milicay ko tao, midamaay hokira ko Misawacayay Tamdaw ni Yihofa to tongsinlien, ano sa i, sasamaan ko caˈof iso? (Nengnengen ko jw.org a wangcan “Minaroˈan no Moecelay, O Rihaday” kamotoˈay ika.)

 ¹³ Matiraay to malifaay ni Taniil a demak, o kaemangay a Krisciyang i tatihi nangra, ˈalomanay tamdaw cowa pikangodo ci Yihofaan, cowa pisakareteng to palinian Ningra. Ano pasowal ko kaemangay maolahay kako to Kawas ano sa i, latek mapiliˈen ko romaroma tamdaw cingranan. Alatek mamisamsam cangra to mahaenay a kaemangay Krisciyang, sapipacieciaw cangranan ecato ka madimadi ci Yihofaan. Ci Kelaymo o kapah cingra, itiniay i Awtariya ko aroˈ, malifaay ningra ko cecay sapalifet i kawcong. Licayen no singsi ko polong a sito, ano ira ko cima widang pasowal to tongsinlien ko niyah ano sa i, sasamaan ko caˈof namo hokira. Ano midamaay kamo tonini widang i, tomireng itira i salawac, ano cowa ka pidama a tamdaw tomireng i roma a salawac. Sanay ci Kelaymo: “Itiya, kako aca ato cecay a cafay o Misawacayay Tamdaw ni Yihofa, edengan kami tatosa ko cowa ka kahi a midama to tongsinlien.” Dotoc a demak tada taˈangayay ko pilifet to madimadi ni Kelaymo, sanay cingra: “Cecayay tatokian ko pitakci niyam, itiya o romaroma cafacafay padadotocay a milikaf ato misamsam tamiyanan, ano o singsito mikihatiyaay cangranan. Soˈliˈlin misakiemelay kako a rihadayen, tano matatodongay a pakayraan miˈading to pihakelongan ako. Kawra ano samaanento ako ko sowal, cowa ka pitengil cangra.” Onini a sapalifet, samaanay ko pifiyor ci Kelaymoan hani? Sanay cingra: “Manaokaniw, cowa ka olah kako a haenen no ˈalomanay a misamsam, kawra lipahakan nanay kako, samanen fanekfekay a paˈading to pihakelongan.”

14. Ano saka madimadiaw ci Yihofaan i, sasamaan ko pidemak ita hani?

¹⁴ Ano saka madimadiaw ci Yihofaan i, o mamatira ci Taniilan, padadotoc mitongal to kaolah ci Yihofaan. Ano maolah maolah kita ato mikangodo ci Yihofaan i, o mamacakat ko kafanaˈ to makapahay capeling ni Yihofa. Tinakoen, ngaˈayay calepen ita ko kacipinang to masangaˈay ni Yihofa a maamaan. (Loma 1:20) Ngaˈayay ˈosien iso ko “Iraay ko Misafacoay Han?” madadoedoay lalakaw, anca minengneng to madadoedoay a ika. Ngaˈayay ˈosien iso ko Namisangaˈan ko ˈOrip Han? ato Pipowaran no ˈOrip—Sasimsimen a Lima Salicay onini tosa a cudad. Itini i Tenmak cecay kaemangay fafahiyan salikaka ci Aiste, sanay cingra: “O pifolfol nonini mitepangan tada ngaˈayay. Cowa pasowal to papakasoˈlinen ko manan, o pitadtad aca, ao niyah ko mamisaˈosi.” I fafekang masowalay ci Panen, sanay cingra: “Onini a lalakaw paˈicelay to falocoˈ ako, pakasoˈlin o ˈorip sahtoay o nisangaˈan no Kawas.” Sowal no Fangcalay Cudad: ‘Ci Yihofa o Kawas ita, citodongay Kiso to sapaˈodingar, to kakangodoen, ato ˈicel, samanen Kiso ko misangaˈay to kihcod.’ Ano misaˈicel kiso minanam tonini a lalakaw ikor, wa mihayi kiso tonini a sowal no Fangcalay Cudad alatek.—Paˈarawan 4:11. d

15. O ngangaˈayho kita misamaan mitongal to kaolah ci Yihofaan hani?

¹⁵ Ano misongilaˈ a mafanaˈ to hakelong no kaˈorip ni Yis i, papadama kitanan mitongal to kaolah ci Yihofaan. Mihaenay ko demak no kaemangay fafahiyan salikaka ci Samira itini i Towic. Kaemangho i, cowa ka cipinang ci Samira to ciolahay ko Kawas ci Yihofa, kawra cipinangay cingra to nafalocoˈan ni Yis. Sanay cingra: “Maolahay kako ci Yisan, samanen damsayay cingra to tamdaw, maolahay to kaemangay wawa.” Pakayni ci Yisan, matongalay ko kafanaˈ ni Samira ci Yihofaan. Misamaanay hani? Sanay cingra: “Palidlid sanay kako cipinang, malefotay ci Yis  mitodong to kakarayan Wama, tada malecaday Cangra tatosa, mansa ano mafanaˈ mafanaˈ ko tamdaw ci Yisan i, o mamatongal ko kafanaˈ ci Yihofaan, oninian ko saka piocor ni Yihofa ci Yisan tayni i fafekang no sera a cecay lalangian.” (Yohani 14:9) Ano sapipadadotocaw kiso mitongal to kaolah ci Yihofaan, ngaˈayay tanamen iso misilsil ko toki misarocod minanam to pakayniay ci Yisan a demak. Mihaen kiso i, mamatongal ko kaolah ci Yihofaan, ngangaˈay padadotoc madimadi Cingranan.

16. O madimadiay a tamdaw mamilifok to maanan a sapalemed hani? (ˈOlic 18:25; Mika 6:8)

¹⁶ Madimadiay a tamdaw marariday a malitemoh ko ngaˈayay widang, halafin a makakedec ko kalawidang nangra. (Rucu 1:14-17) Roma i, o madimadiay ci Yihofaan a tamdaw aira ko rihaday no falocoˈ. Misamaanay hani? Samanen mikiˈokay ci Yihofa, cima ko madimadiay Cingranan i, o mamadimadi Cingra tora tamdaw. (ˈOsien ko ˈOlic 18:25; Mika 6:8.) Haratengen hena, o tadancaay a tamdaw kita, o tadamaanay a Kawas ci Yihofa, ˈarawhan makahiayho Cingra ˈangongol ko kalawidang kitanan! Malo widangto Ningra kita ikor i, ano o sapalifet, ano macoli, anca o patay, cowa ko papalaliyas kitaan ato Cingranan. (Taniil 12:13; Luka 20:37, 38; Loma 8:38, 39) Mihaenay i, o tatodongen ita ci Taniil, tahadaˈoc a madimadi ci Yihofaan.

17-18. Ngaˈayho kita pasayra ci Taniilan minanam to maanan?

¹⁷ Itini tonini lalakaw tosaay aca ko milengoan ita a capeling ni Taniil, iraayho ko adihayay nananamen ita cingranan. Tinakoen, paˈarawan ni Yihofa i nitiihan ci Taniil to madadoedoay a mapolosi, pairaan Ningra ko taneng ni Taniil mitadtad to sapairasol. Ora adihayay a sapairasol ni Taniil malaˈosiayto, iraayho ko romaroma sapaliˈayaw to mamafekad a demak noikor, onini a demak mamifiyor to cecacecay a tamdaw itini i cikiw.

¹⁸ Ilaenoay a lalakaw mamisongilaˈ a milengo to nitilidan ni Taniil tosa a sapairasol. Cipinang tonini tosa sapairasol papadama kitanan mataneng ko pisaˈosi, tatimolo padadotoc madimadi ci Yihofaan. Mihaen, ngaˈayto kita misaday to mamasiˈayaw a sapalifet noikor.