1, 2. (1) Misamanay hano maliwasak koniya hekal? (2) Oniya lalakaw wa milengo to maanan a tolo salicay?

ITINIAY i katimol no Iwropa fafahiyan a salikaka, milomalayto salakatay a demak, sanay cingra: “Nokaemangan adihayay ko cowa ka sadafdaf a demak to maˈaraway ako, mansa, cowa pakasoˈlin to mirikecay, oyaan mararaway ko harateng a tamdaw ko midamaan. Micawmaˈay kako to cecay i katalawan lekakawa a tamdaw.” O roma i Nanfiay a faˈinayan salikaka, sowal ningra: “O saidahiay ko finacadan ako. Mikapotay kako to cecay a yofayof, miocoray cangra takowanan, tano kotang mipatay to roma a yofayof a tamdaw—soˈlin o finacadan ako kora tamdaw.” O roma satenokan no Iwropa a fafahiyan salikaka sanay: “Na tangongolay ko misakakinihay a harateng ako to tamdaw, ano cowa ko kalecadan no kitakit ato pihakelongan i, tada mapiliˈay kako cangranan.”

² Mahecad o harateng noniya tatoloay salikaka, ˈalomanay ko tamdaw iraay ko tatiihay harateng ato waywayan. Tinakoen, tano mariˈangay a demak ko sapilifokaw no tamdaw to sapisiikedaw, salaw matongalay ko lalicinowas no mirikecay. Itini roma kitakit, matongalay ko  kaˈinteh no tamdaw to roma kitakit a tamdaw. Mahecad o sapairasol no Fangcalay Cudad, tahini salikoray romiˈad, kalalaˈed no tamdaw ‘cowa ka kahi malaˈosi ko kasasowal.’ (2 Timoti 3:1, 3) Itini toniya maliwasakay a hekal, sasamaan ko Krisciyang a mitafo to makelecay hani? Wa ngaˈay kita mikitini taˈarawan ni Yis a minanam, na misiˈayaway cingra to masasifoday no mirikecay a pakayraan. Oniya lalakaw wa milengo to tolo a salicay: Hano manaˈay ci Yis mirienang to misatekeday a demak hani? Samanay ci Yis paihekal to kalimelaan ko pisatenok no sikawdan no Kawas i mirikecay hani? Samanay ci Yis padama kitaanan mihapinang, cowa ko matatodongay tano mariˈangay a pakayraan micoˈay to tao?

3, 4. (1) Itini lintad ni Yis, pakayni i mirikecay, iraay ko maanan a hatokel no Yutaya tamdaw? (2) O tokel no Yutaya tamdaw samaanay mifiyor to nisawawaan ni Yis?

³ Mitosilan ni Yis ko ˈalomanay a Yutaya tamdaw, tokel nangra sapiliyasaw to pikowan no Loma. Itini saka cecay hahekalan, o pakinaliay ko misafinacaday harateng a tamdaw no Fenlowi yofayof, miowingay to micoliay a harateng no ˈalomanay. O lekakawa no Fenlowi yofayof mihakelongay to Kalili tamdaw ci Yuta, o makaniway a misiya cingra, mioratay to ˈalomanay tamdaw. O mikingkiway to likisi no Yutaya ci Yosifos, sanay milengo toniya tamdaw, o “miowingay cingra to ngasaw misafelit, mirikec to ngasaw . . . mihayi a pasata to Loma tamdaw, tada o malonayay a waywayan,” sanay. Ikorto, mipatayan no Loma tamdaw ci Yuta. (Dmak 5:37) O roma tamdaw no Fenlowi yofayof, o mariˈangay a pakayraan ko sapalaˈosiaw to patosokan nangra.

⁴ O roma Yutaya tamdaw, soˈlin cowa pakinaliay ˈifowa ko falocoˈ, kawraan hinatalaay cangra malo mikowanay a ˈaˈideman ci Misiya. O longoc no Yutaya tamdaw, ano ira ci Misiya i, ngaˈay milidong cangranan paliyas to pikowan no Loma. (Luka 2:38; 3:15) O tamdaw itiya, pasoˈlinay to papatireng ci Misiya i hekal to Hongti Kitakit, ano mihaen o maliyasay i cowacowa pinaay soˈot ˈofad a Yutaya tamdaw, wa patikol i niyaroˈ. Painoˈay a Yohani na miocoray to nisawawaan milicay ci Yisan: “Kiso koya nisowalan ni Yohani to tatayni a tamdaw haw? Ano eca i, o mamitalaho kami to roma a tamdaw haw?” Sanay. (Matay 11:2, 3) Sakafanaˈaw ci Yohani, ira ko roma ˈaˈideman palaˈosi to hatokel no Yutaya tamdaw hokira. O roma, o tatosaay a nisawawaan tayra i Imaus malitemoh ko patikolay maˈorip a Yisan, harateng nangra mamilidong ci Misiya to Israil sanay. (ˈOsien ko Luka 24:21.) Ikorto, masaˈopo ko tarokos, milicay cangra to patikolay maˈorip a Yisan: “Tapangaw, anini kiso a palowad to kitakit no Israil haw?” Sanay.​—Dmak 1:6.

5. (1) O Kalili a tamdaw hano mitokel ci Yisan malahongti nangra hani? (2) Samaanan ni Yis a misalof ko harateng nangra?

⁵ Mahaenay ko pitokel no tamdaw ci Misiyaan, mansa mitokelay ko Kalili a tamdaw, malahongti nangra ci Yis. Harateng nangra, o sangaˈayay a ˈaˈideman ci Yis, samanen kasemeran ko kimad ningra, ngaˈayay miadah to adadaay, mihadak to kakaenen no tamdaw. Ikor no pafecolen ni Yis ko 5,000 faˈinayan i, mahapinangay ningra ko harateng no ˈalomanay, sanay ko sowal no Fangcalay Cudad: “Mafanaˈ ci Yis to nika o tatayni cangra a miala a pacieci i cingraan a palahongti. Saka, liyas sato cingra a cecay a talalotok.” (Yohani 6:10-15) Tocila noniya demak, mafasaway ko harateng no ˈalomanay, itini lawac no Kalili a riyar, pasayra i ˈalomanay ci Yis a mitadtad to tayal ningra, o papaira to haepoc no Israil kitakit i noˈadingoan, coko pakadafongay, mansa pasowal ci Yis: “Aka ka tayal kamo to sapialaaw to mamalahedaw a kakaenen. O nika tayal to sakaciˈorip to midaˈocay ko ngaˈay.”​—Yohani 6:25-27.

6. Samanay paihekal ci Yis, cowa ko mamicangacang cingra to mirikecay a fadangalan i hekal hani? (Nengnengen ko satapangan coka.)

⁶ ˈAyaw no kinafalah ci Yis to ˈorip, mafanaˈay cingra to pilongoc no nisawawaan to papatireng to kitakit itini i Yirusalim, mansa tano linkim a  sapatinako a misalof to harateng no nisawawaan. Ci Yis oya “tadamaanay tamdaw” i sapatinako, wa tayra i ra:ay to halafinay a toki. (Luka 19:11-13, 15) O roma, paihekalay ci Yis to misatenokay ko niyah i pirikec no Loma. Na milicayan ni Pontius Pilato ci Yis: “O Hongti no Yutaya a tamdaw kiso saw?” (Yohani 18:33) Calemcemay cingra to mamisasifod ci Yis to mirikecay, halatek. Sanay ko caˈof ni Yis: ‘Cowa ko noni hekal ko Hongti Kitakit ako.’ (Yohani 18:36) Cowa pikapot ci Yis to mirikecay, samanen o Hongti Kitakit ningra wa patirengen i kakarayan. Pasowal cingra ci Pilatoan, ‘sakatayni ako i hekal, wa misawacay to soˈlinay a kimad,’ sanay.​—ˈOsien ko Yohani 18:37.

7. Misatenok i falocoˈ, misamaanay hano cowa ko madoloay a demak hani?

⁷ Ano mahecad kita ci Yisan, cipinang to o maanan ko patorodan ni Yihofa, cowato ko mamikapot to misiikeday a demak no hekal, ano i falocoˈto, cowa ko mamihaen ko harateng. Kawra, sapihaenaw to demak, coko madoloay. O cecay milisoˈay to kasakopang a salikaka, sanay ko sowal: “Itini kilac no mita, o harateng no tamdaw matongalay ko misakakinihay, adihayay ko midamaay to finacadan no niyah, edeng misiiked ngaˈ masalof ko kaˈorip sanay. Kao ngaˈayay, misamacayay ko salikaka milasil to ngaˈayay lihaf no Hongti Kitakit, mansa iraay ko makelecay no Krisciyang. Mitalaay ko salikaka to Kawas misaysay to pasangaray ato cowa ka sadafdaf a demak.”

8. Isaka cecay hahekalan a Yutaya tamdaw, iraay ko maanan aretengay a ˈinorong?

⁸ O cowa ka sadafdaf a demak, milingatay to saka sasongtol no mirikecay. Itini lintad ni Yis, ciharatengay ko tamdaw to milisataay a demak. O milengoan iˈayaw a fatac, ya mitowakangay a demak no Kalili tamdaw ci Yuta, milingatay to pitingki to ngangan a demak, oniya limasmas pakayniay sapasataaw to mirikecay no Loma. Itini lintad ni Yis, adihayay ko papasataen no tamdaw, o nodafongan a sata, sera ato lomaˈ a sata. O maˈanofay a waywayan no milisataay mitongalay to aretengay a ˈinorong no tamdaw. Ngaˈayay micakay to kihecod kaolahan nangra a dafong, mikitira a mietan to payci. O saka cihafay no ˈaˈideman no milisataay no Yiriko ci Cakay, mikitiniay pisaˈfit to ˈalomanay. (Luka 19:2, 8) O adihayay milisataay itiya, mahecaday ci Cakayan misaˈfitay to ˈalomanay.

9, 10. (1) Pakayni i mirikecay a demak, o ˈada ni Yis samanay a sapipalafoaw ci Yisan? (2) Mikitini i caˈof ni Yis, o manan ko mamananam ita hani? (Nengnengen ko satapangan coka.)

⁹ O ˈada ni Yis tano pasataay a demak mipalafo ci Yisan. O makowanay no Loma a tamdaw, papasata to cecay “sapasata a payci” itiya. (ˈOsien  ko Matay 22:16-18.) Tada mapiliˈay ko Yutaya tamdaw to pasataay, samanen ano pasata, mahecaday o mihaiyay to makowanay no Loma ko niyah. Itini pasataay a demak, o “misakapotay ni Hiroti” sapikilimaw to dangoc ni Yis, samanen ano manaˈay ci Yis a pasata, wa ngaˈay pakokoten nangra ci Yis to mitowakangay to mirikecay. O roma, ano mihai ci Yis a pasata, o mikotoday ci Yisan a tamdaw, wa miliyasto cingranan, sanay ko harateng nangra.

¹⁰ Misinanotay ci Yis, itini nopasataay a demak mitafoay to misatenokay, sanay ko sowal ningra: “Ono mikomoday a hongti a maamaan i, pafelien i mikomoday a hongti. Ono Kawas a maamaan i, pafelien i Kawas,” sanay. (Matay 22:21) Mafanaˈay ci Yis to maˈanofay a waywayan no milisataay itiya, kawra cowa ka ciharateng cingra to sapisakahemawaw no tamdaw to kalimelaan a demak, edeng o Hongti Kitakit no Kawas ko sasoˈlin a misaysay to pasangaray. Patirengay ci Yis to taˈarawan no nisawawaan, soˈlin hato ngaˈayay ko harateng no mirikecay, kawra cowa ko ngangaˈay ko Krisciyang mikapot to mirikecay, oha mamitala to Hongti Kitakit no Kawas, pasoˈlin to mamisalof ko Kawas to tatiihay a demak. Mihaenay, wa mitafo to misatenokay ko Krisciyang, pakayni cowa ka sadafdaf a demak, cowa ko mamihadak to harateng no niyah, cowa ko mamilikaf.​—Matay 6:33.

11. Misamaan kita padama to tamdaw palahedaw to misakakinihay a harateng hani?

¹¹ ˈAlomanay Misawacayay Tamdaw ni Yihofa na maolahay to mirikecay a demak, kawra malaˈosiay ko pisalof to harateng no niyah. O cecay kohetingay a fafahiyan salikaka i Ikok, sanay ko sowal: “Itini ˈakawangay picudadan, ono siyakay ko minanaman ako, telocto masakakinihay ko harateng ako. Sapacafayaw to finacadan ako, samanen adihayay ko malifaay to cowa ka sadafdaf a demak. Malowiday ako a pasowal ko tao, kawra cowa ka tongal ko hemek ako. Ano sapalahedawaw to misakakinihay ino finacadan, wa salakat a mifalic to harateng ngaˈ, kawra cowaho ka hapinang ako itiya. Ikor no misatapang kako minanam to Fangcalay Cudad, mafanaˈay to aisalakat ko niyah a mifalic to harateng. O cecay kohecalay a fafahiyan salikaka mihadidiay cingra padama takowanan mifalic to mararaway a harateng. Nohatini, itiniay kako mikawingay ko sowal a kasakopang malo misakafahay, padotocho kako a minanam to sasamaan padama to masakenaay a tamdaw.”

12. Patalipaˈelalay ci Yis to nisawawaan to maanan a “tamod”?

¹² Itini lintad ni Yis, marariday malaliting ko pihakelongan ato mirikecay. Itiniay Lintad ni Kristo a Palestan (no padaka), sanay ko sowal, adihayay ko masasiromaay a kapot no Yutaya, o kasasiroma no pihakelongan milingatay to mirikecay a demak. Kawra, ci Yis palimoˈot to nisawawaan: “Pinaˈon to tamod no Farisay a tamdaw ato tamod ni Hiroti,” sanay. (Marko 8:15) O masowalay no sinael a Hiroti, o yofayof ni Hiroti ko mitoroˈan halatek. O Farisay tamdaw itini mirikecay midamaay to sapisiikedaw a demak no Yutaya tamdaw. Kawra, tooren ko maˈoningay no Matay patalipaˈelalan ni Yis ko nisawawaan, miliyas to kapot no Satukay. O saaroˈan no Satukay, hamaan mafalic sanay, samanen ilalomaˈ nangra adihayay ko cifadangalay i pikowan no Loma. Mihaenay, misaheciay ci Yis patalipaˈelal to nisawawaan miliyas to tamod nangra, oya sapasifanaˈ ato miowingan nangra a demak. (Matay 16:6,12) O sasinanoten ita i, itini ikor no sapidopoaw ko ˈalomanay ci Yisan a mala hongti, patalipaˈelalay ci Yis to nisawawaan, aka mafiyor no tamdaw, sanay.

13, 14. (1) O mirikecay ato pihakelongan, hano mamifekad ko mariˈangay ato cowa ka sadafdaf a demak hani? (2) Tano mariˈangay a pakayraan, hano cowa ka ngaˈay a misaysay to cowa ka sadafdaf a demak? (Nengnengen ko satapangan coka.)

¹³ Ano makelec ko kalaliting no pihakelongan ato mirikecay i, wa mifekad ko mariˈangay a demak. Pasifanaˈan ni Yis ko nisawawaan misatenok  i mirikecay ko saaroˈan, mihaenay, mihalakaay ko ˈaˈideman no saysi ato Farisay tamdaw sapipatayaw ci Yisan. Kalaˈadaan no mirikecay ato pihakelongan ci Yis, calemcem to mamipalak ci Yis to saaroˈan nangra. Sanay ko sowal nangra: “Ano pakonira han ita koya tamdaw i, pasoˈlin asa ko tamdamdaw i cingraan. Ano hatira i, o tatayni ko Loma a tamdaw a mipeleng to pitaˈongan ita ta patayen nangra ko finawlan ita!” (Yohani 11:48) Mihaenay, oya Sakakaay Saysi ci Kayafas mihalakaay sapipatayaw ci Yisan.​—Yohani 11:49-53; 18:14.

¹⁴ Miocoran ni Kayafas ko sofitay, misalafii milepel ci Yisan. Mafanaˈay ci Yis to mihalakaan nangra, mansa malacafayay to tarokos komaen to saikoray a lafi, papisaday cangranan to funus. Ikorto mikitini toniya tosa funus mananamay no tarokos ko kalimelaan a sapasifanaˈ. (Luka 22:36-38) Toya dadaya, tano funusan ni Pitiro miˈodis koya milepelay ci Yisan a mariˈangay tamdaw. O sakangolaw ni Pitiro, salafii sanay cangra a milepel ci Yisan, tada cowa ka sadafdaf konini. (Yohani 18:10) Hananay ni Yis pasowal ci Pitiro: “Cofelen ko funus iso. O mitatoyay to funus a tamdaw i, o funus ko sakapatay ningra.” (Matay 26:52, 53) Tada kalimelaan ko sapatalipaˈelal ni Yis, oniya sapatalipaˈelal mahecaday o satolon ni Yis isalakat, cowa ka ngaˈay mikapot ko nisawawaan toni hekal. (ˈOsien ko Yohani 17:16.) Edeng o Kawas ko citatodongay misalof to cowa ka sadafdaf a demak.

15, 16. (1) O Kimad no Kawas samaanay a padama to Krisciyang miliyas to lacongis? (2) Itini toniya hekal, maˈaraway ni Yihofa ko manan tatosa a cowa ka hecad a pakayraan?

¹⁵ Mahecad o tarokos, masowalay iˈayaw itiniay i kakatimolan no Iwropa a fafahiyan salikaka, minanamay to kalimelaan a sapasifanaˈ. Sanay ko sowal: “Maˈaraw ako ko mariˈangay a pakayraan, cowa picowat to moecelay a demak, oya tano mariˈangay pakayraan misaysay to demak a tamdaw, mapatayay ko ˈorip no niyah, o roma tamdaw soˈlin maˈoripayho, kao taˈangayay ko roray. Mahemekay kako mikitini Fangcalay Cudad minanam, edeng o Kawas ko papaira to soˈlinay a masadafdafay a hekal, itini ilalomaˈ no 25 miheca, onini a lihaf ko patenakan ako.” Itiniay i kakatimolan no Nafi a salikaka, cowato pitatoy to kotang, ‘o funus no fangcalay saocor’ ko mitatoyan, ano o manan to a finacadan ko fiyaw, mifanaˈan cingra to mikitiniay Fangcalay Cudad a dipayaray a lihaf. (Ifiso 6:17) O roma, satenokan no Iwropa a fafahiyan salikaka, ikor no micada to inoˈ malo Misawacayay Tamdaw ni Yihofa i, ciramoday to cecay salikaka, oniya faˈinayan salikaka nao kaˈintehan ningra isalakat a finacadan. Oniya tatoloay faˈinayan ato fafahiyan salikaka mifalicay to niyah, samaanen makalimay cangra mahecad ci Kristoan.

¹⁶ Tada kalimelaan ko pisalof no mita to harateng no niyah! Patinakoan no Fangcalay Cudad ko tamdaw to cowa ka rimadac a riyar, cowa ka tomerep. (Isaya 17:12; 57:20, 21; Paˈarawan 13:1) Palahedawan no mirikecay a demak ko rihaday no tamdaw, liwasak sanay, midemakay ko ˈalomanay to cowa ka tatodong a mariˈangay demak, kita saan rihadayay a makelec. Itini toniya masasifoday a hekal, maedeng mahemekay ci Yihofa kamayan a malacecay makelec ko finawlan Ningra.​—ˈOsien ko Cifaniya 3:17.

17. (1) O manan a tolo pakayraan ko mamicowat to kakelec no Krisciyang hani? (2) Midotocay a lalakaw wa milengo to maanan?

¹⁷ Mikitini toni lalakaw mananamay ita ko tolo micowatay to saka kelecaw no Krisciyang a pakayraan: (1) Pasoˈlinay kita o Hongti Kitakit no Kawas wa misalof to cowa ka sadafdaf a demak, (2) itini no mirikecay a demak cowa ko mamidama kita to cecacecay, ato (3) cowa ko tatano mariˈangay a pakayraan ko sapisaysay ita to pasangaray. Kawraan, o kakelec no Krisciyang wa pakayni misakakinihay a mapalak halatek, o dotoc a lalakaw wa milengo to aniniay Krisciyang, wa samaan mahecad o saka cecay hahekalan a Krisciyang, malaˈosi ko pisaysay to misakakinihay a pasangaray.