“AMA,” “MAMA,” “FAKI.” ˈAlomanay kaemangay i Pitil mihaenay pangangan takowanan. 89 ko mihecaan ako, mahemekay kako mihaen miowaw cangra takowanan, miharateng kako toniya sapangangan hato sapafeli ni Yihofa a sapalifon i piemin ako to toki matayal to 72 miheca. Ngaˈay halafin a mihodop to Kawas, makalimay kako pasowal to kaemangay, ‘Ano eca ka toled a makesem kamo—wa pakaˈaraw to sapalifon no Kawas tamowanan to nano demak namo.’—2 Rayray 15:7.

O wama wina ako na itiniay Okeran malinah tayra i Kanata, itini i Rospon no Manitopa a mikilomaˈ. Fafaloay ko faˈinayan fafaloay ko fafahiyan mihofocan no wina, awaay ko maˈapiay—o saka 14 kako. Maolahay ko wama to Fangcalay Cudad, Pilipayan papacem miˈosiay to Fangcalay Cudad patengil tamiyanan. Kawra, o sapietan to payci a lalosidan no pidoyongan, sanay ko harateng ningra, marariday pakatawa cingra: “Sakafanaˈaw kako to hakowaay ko lifon ni Yis a mitosil.”

Ilalomaˈ no malikakaay ako, sasepatay ko faˈinayan sasepatay ko fafahiyan micadaay to soˈlinay kimad. O cecay fafahiyan kaka ci Rusi tahira kapatayan ko pisakafah ningra, ˈayaw no mapatay cingra malaliday pakalalok to tamdaw misinanot to Kimad no Kawas, mihaenay ko sowal ningra: “Makalimay kako itini faelohay hekal maˈaraw kiso.” O faˈinayan a kaka ako ci Terte na o pakasoˈlinay to cinamalay cikok a misasingsiay no kiyokay, to lipalipay papacem itini laciyo padotocay pasifanaˈ to tamdaw, wa tahadaˈoc itini i cikok matodoh no namal ko ciraraway tamdaw. Kawraan, ikorto malo Misawacayay Tamdaw ni Yihofa cingra, madimadiay a fanekfek mihodop to Kawas.

1944 mihecaan saka 6 folad cecay romiˈad, minokay kako micudad i, maˈaraway ko cecay kihpicay cudad O Miliyaw Ira a Hekal * (no Padaka), mitelian i ˈeto. ˈOsien ako ko tosa fiedac, sapadotocaw a miˈosi. Malaheci ako miˈosi koniya cudad, misetekay to falocoˈ mahecad ci Yisan a mihodop ci Yihofaan.

Oniya kihpicay cudad naicowaay ira hani? Kaka ci Stifen pasowalay takowanan, iraay ko tatosaay pacakayay to cudad a faˈinayan tayniay i lomaˈ. Sowal no kaka: “ˈAcaan ako koniya cudad, limaay a tangloy.” Dotoc a Pilipayan, tayniay aca milisoˈ  tamiyanan, sowal nangra o Misawacayay Tamdaw ni Yihofa sanay, hanaca tatano Fangcalay Cudad a pacaˈof to salicay no tao. Maolahay kami mitengil to sowal nangra, samanen mikikaemang pasifanaˈay ko wama wina tamiyanan mikangodo to Fangcalay Cudad. Oniya tatosaay faˈinayan pasowalay tamiyanan, o Misawacayay Tamdaw ni Yihofa wa ira ko taykay i Winnipe, itiraay ko fafahiyan kaka ako ci Aersi. Misaˈosiay kako to mamirienang tora taykay.

Patinsiya sanay kako tayra i Winnipe, 320 kongli ko raay, i fatad no lalan paselaˈay i Kayote, itiraay koya milisoˈay tamiyanan a tatosaay Misawacayay Tamdaw ni Yihofa. Mirienangay kako to saˈopo i Kayote, itiyaay kako mafanaˈ to o maanan ko kasakopang. Mananamay ako o faˈinayan fafahiyan matoˈasay kaemangay mamahecad ci Yisan pakalomalomaˈ a mitosil.

Itini i Winnipe, malitemohay ako ko faˈinayan kaka ci Ciyak, mikitiniay cingra i kaˈamis no Antali a tayni mirienang to taykay. Saka cecay romiˈad no taykay, o cecay faˈinayan salikaka mifanaˈay to limasmas no micadaay to inoˈ. Misaˈosiay Kako aci Ciyak micada to inoˈ toniya taykay, hanaca misetek to falocoˈ kahnay misatapang malo misakafahay. Maharek ko taykay misatapangay ci Ciyak miemin to toki a mitosil. Itiya 16 ko mihecaan ako, mamilaheciho to picudadan, kawra ikor no micada to inoˈ sakatosa miheca misatapangayto kako a misakafah.

Kako aci Stan Nikelson itiniay i Solis no Manitopa a misakafah. Cipinangay kako cowa ka sahto saan a ngaˈay ko demak no misakafahay. Soˈlin mamaeminto ko payci niyam, kamayan kami padotoc a misakafah. Cecay romiˈad, minokay i pitosilan, tada macahiwayto kami, kawra awaay ko payci. ˈArawhan iraay ko cecay pawti a kakaenen i fawahan! Tahanini, caka fanaˈ to cima ko pafeliay tora i pawtiay a kakaenen. Toya dadaya, komaenay kami to kadofahay a sakalafi. Soˈlinay palifon ci Yihofa tamiyanan, samanen cowa ka matoled makesem kami! Katawaan i, toya folad matongalay ko kaareteng ako to 5 kongcin!

Ikor no pina folad, miocoran kami tayra i kaˈamis no Solis 240 kongli ko raay a Kilpeter Playens. Toya lintad, cecacecay kasakopang itini pikimadan iraay ko cecay coka, mahapinangay ko minaroˈan no mitosilan toya folad. Iraay ko cecay folad cowa ka haen o saˈayaway ko kangaˈay no pitosil no kasakopang, mihadakay kako to kimad, misaali to salikaka mitongal to ˈicel a dademak. Ikor no saˈopo, o cecay matoˈasay fafahiyan misakafahay mikilimay takowanan, cowa ko Misawacayay Tamdaw ko faˈinay ningra, cilosaˈay ko mata no salikaka a pasowal takowanan: “Misaˈicelayto kako, awaayto ko pakayraan misaadihay to demak.” Maharek mitengil tomangicay kako, rarawto ako hananay ako cingra a pasowal.

Mahecad o malifetay ako, o fanekfekay a kaemangay salikaka mahecaday ko raraw, telocto matoleday ko niyah. Soˈlin na mararaway kako, kawra cowa ka toled a makesem kako, miharatengan koniya sifanaˈ padotoc a matayal i Kawas. Pasoˈlinay kako padotoc a madimadi matayal wa milifok to sapalifon no Kawas.

21 ko mihecaan ako i, malikoay kako ngaˈay mirienang to saka 14 kapot a Kiliyat Picudadan, itiniay 1950 miheca 2 folad micudiyap. Maedeng 25% a cafay micudad manilnilay tayra i Kwipik no Kanata, ono Frans ko sowal itira, pakidemay ko sapalak no kiyokay to Misawacayay Tamdaw ni Yihofa itira. Maocoray kami tayra i pikolkolan to ekim a niyaroˈ i Waleto. Cecay romiˈad, itiniay kami ingata no Waleto no Warsaynawier a mitosil, miroeroay ko misasingsiay no kiyokay tamiyanan, ano eca ka tangsol a miliyas wa misetiˈ tamiyanan. Ikorto miekoan koniya demak i hoing, kako ko mihadakay to saeko. Telocto, misawkitan to papatefoc ko misasingsiay no kiyokay. *

Oniya demak ato roma mahecaday demak sahto “O Lalaˈis no Kwipik.” O Kiwpik na maˈmetay no Tingsokiw no Loma mataˈlifay ko 300 miheca, o  misasingsiay ato mirikecay a widang nangra malacafayay mipalak to Misawacayay Tamdaw ni Yihofa. Tada pasangaray ko pakayraan itiya, cowa ka ˈaloman ko tamdaw no mita, kawra cowa ka toled a makesem. O roma moecelay ko falocoˈ a Kwipik a tamdaw, iraay ko maolahay to soˈlinay kimad, na padamaan ako ko pina Kwipik a tamdaw, micada to soˈlinay kimad. Tinakoen, pacekiwan ako ko cecay paro no lomaˈ minanam to Fangcalay Cudad, paro no lomaˈ nangra moetepay ko tamdaw, ikor mihodopay cangra maemin ci Yihofaan, o timolo nangra pakalalokay to roma tamdaw miliyas to Tingsokiw. Padotocay kami mitosil, saikor pakalowiday kami!

1956 miheca, miocoran kako tayra i Hayti. O faelohay tayra a milakowitay to riyar a mitosilay, minanam to no Frans a sowal cowa ko madoloay, kawra makahiay mitengil to ngaˈayay lihaf ko itiraay a tamdaw. O cecay milakowitay to riyar a mitosilay ci Stanli Pokus sanay ko sowal: “Fahkaˈay kami makahiay ko itiraay tamdaw padama tamiyanan paihkal to harateng no niyah.” Salakat, ngaˈayay kako somowal to no Frans a sowal, samanen na minanamay kako i Kwipik. Kawra, kahnayay mahapinang ako, ˈalomanay salikaka itira edeng sano Hayti Keliawer a sowal. O milakowitay to riyar a mitosilay ano saka ciepocaw ko pipadama to salikaka, wa minanam tono itiraay a sowal. Misaˈicelay kami mihaen to demak, malifokay ko sapalifon.

Sapakalingadaw a padama to itiraay a salikaka, malifokay niyam ko pihayda no Malohemay Malitengay i Congpo, ngaˈayay hongyaken ko Mikecolay ato roma mitepangan a cudad malo Hayti Keliawer a sowal. Teloc i, polong a kasakopang no Hayti macakatay ko mirienangay to saˈopo a tamdaw. Itini 1950 miheca, 99 ko mitosilay i Hayti, kawra tahini 1960 mihecaan, mataˈlifay ko 800 ko mitosilay a tamdaw! Itiya, manilnilay kako tayra i Pitil matayal. 1961 miheca, mahemakay kako malo singsi no Sapahatatanam to Ciˈinorongay a Kantok, ngaˈay pahatatanam to 40 kantok no kasakopang ato mikiriwiˈay a misakafahay. Itini kasapala a taykay i 1962 miheca 1 folad, kako ato roma salikaka pakalalokay to iraay ko tatodong a salikaka mitongal to demak no Hongti Kitakit, ikor o roma salikaka manilnilay malo mikiriwiˈay a misakafahay, tada o misaalian konini itiya, samanen misatapangay mifekad ko misafelitay a demak.

1962 miheca 1 folad 23 romiˈad, ikor no kasapala taykay caka halafin, kako ato roma milakowitay  to riyar a mitosilay ci Antero Tamike itiniay i Fenpo a marepet, o 1962 miheca 1 folad 8 romiˈad Katalipaˈelal! (no Frans) miˈafasan no mirikecay, samanen misaka dademakan no Katalipaˈelal! ko nano sowal no Frans a sinpong, milengoay ko lalakaw to pakayraan no otokiyo. Mapiliˈay ko roma tamdaw toniya lalakaw, o Fenpo ita ko mitiliday toniya lalakaw sanay ko sowal nangra. Ikor no pina lipay, milaplapan ko milakowitay to riyar a mitosilay. * Kawraan, o mapahatatanamay a salikaka padotocay a ngaˈay ko pidemak to no Hongti Kitakit. Anini, patadoay kako a mahemek toniya salikaka, samanen paihkalay cangra to kodaitay a capeling, macakatay i noˈadingoan. Iraayto ko no Hayti Keliawer sowal a Fangcalay Cudad Faelohay Hekal Mihongyakan—na cowacowaho ka haraterateng isalakat konini.

Miliyas to Hayti, manilnilay kako tayra satenokan no Afrika malo milakowitay to riyar a mitosilay. Ikor, malikoay kako dademak to milisoˈay a tayal, dotoc tano kantok no Fenpo ko saaroˈan a matayal.

Itiya, adihayay a kasaˈopoan tano madoloay a pakayraan a misangaˈ, minanamay kako misaˈopo to eliˈ halo patireng to fadahong no kasaˈopoan. Maˈaraw no mitaˈlifay a tamdaw misaˈicel kami tano mananamay a inaneng a misangaˈ to fadahong, masemeray cangra. Mapakalalokay ko ˈalomanay a salikaka, ˈifowa a mirienang to patirengay ato mitomadaway to kasaˈopoan a demak. Milikafay ko ˈaˈideman no kiyokay tamiyanan, samanen o fadahong no kiyokay nangra o fadito ko sapisangaˈ, o niyam sa i cowa ka haen. Cowa ka fiyor nangra kami, kamayan padotoc tano eliˈ a misangaˈ to fadahong. Ikor, iraay ko cecay pakidemay a faliyos mifekad i Panci, cowato ka likaf ko ˈaˈideman no kiyokay, samanen maeferay no faliyos ko fadahong no kiyokay tayra i lalan, o niyam sa a kasaˈopoan cowa ka mamaan ko fadahong. Pakayni saka ngaˈay no pikayat to tayal no Hongti Kitakit, patirengay to faelohay a Fenpo ato kitiraan no milakowitay to riyar a lomaˈ, limaay aca a folad malaheciayto a patireng. *

1976 miheca, satenokan a Afrika kitakit miˈmetay to tayal no Misawacayay Tamdaw ni Yihofa, miocoran kako tayra ingataay Enciyamina a Cater. Kahemekan i, malitemohay ako ci Hapi, mikitiniay Komayrong cingra, o malalokay a mikiriwiˈay misakafahay, itiniay kami i 1978 miheca 4 folad 1 romiˈad a mararamod. Kawra, itira toya folad mifekaday ko lalood, hato milaliway kami tayra i katimol no Cater miliyas to pades. Mahererek ko lalood, patikolay kami i saˈayaway a pala, ˈarawhan na kitiraan no sofitay ko lomaˈ niyam. Cowa ko mitepangan aca a cudad ko malahdaway niyam, malahdawayho ko sapatelong ato pakaetiman a rikoˈ ni Hapi. Kawra, cowa ka matoled a makesem kami, padotocay madadama, mitokel to noˈadingoan a hademak.

Mataˈlif ko tosa miheca, cowato piˈmet ko satenokan Afrika to demak no mita. Patikolay kami tayra padotoc to milisoˈay a tayal. O lomaˈ niyam itiya o kaemingay a tolako, pakalican niyam ko mitepikan a takal, no kaso a parod, no kaso a pingsiyang ato 200 data ko paro a paetang. Marorayay ko pilisoˈan a lalan, kinacecayay, itini lalan 117 ko mitaˈlifan a pilaocan.

O romiˈad itira tolatekay tahiraay i 50° ko ˈakawang. Ano mitaykay i, pasangaray mahela ko nanom sapicada to inoˈ, tayraay i maˈicangay a ˈalo ko salikaka mikolkol, mihacecay teraˈ a mihoped to nanom, o picadaan to inoˈ tocerid o taˈangayay paetang.

Itiniay i 1980 miheca malinah kami tayra i Nayciliya, tosaay miheca ira ko kalitosa midama to patirengay to faelohay Fenpo misadayay a tayal. O salikaka itira micakayay to tosaay tingloh a soko. Sapitastasaw cangra tora soko, dotoc patirengen i misaˈosian a sera no Fenpo. Cecay papacem, mikodapolay  kako tayra saˈakawangay no soko, pacafay to mitastasay a tayal, tahira kalahokan, midoedoan ako ko pakayraan i papacem a malikelon, samanen matastasayto ko miming no soko, mahapedocay ko piripaˈ fahkol sanay a matefad. Cowa ka ngaˈay nengnengen kako, kawra ikor no sasingen to X-koang ato kinsaen, pasowalan no ising ci Hapi: “Hamaan calemcem, o macinasay aca ko olat, maedeng cecay lipay ngaˈayayto,” sanay.

1986 miheca, tayraay kami i Ketetiwa matayal to milisoˈay a demak. Samanen milisoˈay to kasakopang, tayraay kami i tihiay a kitakit i Posinafaso. Cowa ka harateng niyam ikor no pina miheca, wa malo kitiraan niyam ko Posinafaso.

Itini 1956 miheca cecayay kako miliyas to Kanata, ikor no 47 miheca, itini 2003 miheca i, minokayay kako tayni i Fenpo no Kanata a matayal, kawraan kalacafayay ci Hapian anini. Soˈlin o Kanata a tamdaw kako, kawra ono Afrika ko niyah sanay a miharateng.

2007 miheca, 79 ko mihecaan ako miliyaway tayra i Afrika! Manilnilay kako tayra i Posinafaso, o Iing no Kapot no Kasapala ko tayal ako itira. O katayalan itira ikor malo mikayatan no RTO no Fenpo no Pining. 2013 miheca, manilnilay kami tayra i Fenpo no Pining a matayal.

Soˈlin matoˈasayto kako, kamayan a maolah kako a mitosil. Mataˈlifayto a tolo miheca, itini sadama ni Hapi ato roma malohemay malitengay, padamaan ako ko tatosa a pacekiwan to Fangcalay Cudad ci Retayong aci Folicis micada to inoˈ, mahemekay kako maˈaraw cangra fanekfek a mihodop ci Yihofaan.

Toya toki kako aci Hapi manilnilay tayra i Nanfi, o saka pito a katayalan ako Afrika a kitakit konini, o itiraay a paro no lomaˈ no Pitil misongilaˈay a midimokos to tireng ako. Itini 2017 miheca 10 folad, malifokay niyam ko ngaˈayay a sapalemed, ngaˈayay mirienang to pipatafangan to congpo i Niwyok Worwik. Cowa ko mamapawan a milifetan konini!

1994 Miheca a Ninkang, 255 fiedac (no Padaka), sanay: “O halafinay mitafo to kodaitay i demak no Hongti Kitakit a salikaka, palimoˈoten ako kamo: ‘Ka timolo, hamaan matoled, samanen o nano demak namo, wa ira ko halifon.’ (2 Rayray 15:7) ” Misaˈosiay ko falocoˈ ako aci Hapi mitoor toniya limoˈot, pakalalokay kami to roma tamdaw mihaen to demak.