Cjaʼ yuu na tooʼ

Tijom cantycwii na jndeii Biblia

Tijom cantycwii na jndeii Biblia

CWEˈ NA CATSEITIUUˈ: na ˈu mˈaⁿˈ naquiiˈ cwii wˈaa yuu na cwileiwe ˈnaⁿ tquiee. Mandyo chaˈtso ˈnaⁿ na niom joˈ joˈ jnda̱ tjoonaˈ, jnda̱ tquieenaˈ ndoˈ jnda̱ teintsaanaˈ. Wendyee joonaˈ meiⁿchjoo tacanda̱a̱ˈnaˈ. Sa̱a̱, waa cwii na canda̱a̱ˈñˈeⁿ chiuu waa na waanaˈ, nnda̱a̱ nljeiˈ chaˈtsoñˈeⁿ ˈnaⁿ na matseixmaⁿnaˈ. Joˈ na, ncwaxeˈ nnom tsˈaⁿ na mandoˈ joˈjoˈ, ¿aa juunaˈ na xcoti? Ndoˈ jom ncˈo̱o̱ⁿ: nchii joˈ. Luaa naˈ na teiyoti na waa ndoˈ meiⁿjom tyowixconaˈ. Quiajoˈ ˈu ntsuˈ, ¿aa chaˈtso xjeⁿ na ta̱ˈtyeⁿ yuu na ˈndiinaˈ? Ndoˈ jom ntsoom: tjaˈnaⁿ. Luaa tsom na jndyeti nawiˈ na jnda̱ jnaⁿñe naquiiˈ ndaaluaaˈ ndoˈ jndye nnˈaⁿ ñeˈcalaˈtiuuna juunaˈ. Ndoˈ jeˈ jeˈ, ˈu mandyo matseitiuuˈ, ¿ñequio ljoˈ ˈnaⁿ tuii tsom waa?

Luaaˈ nnda̱a̱ nlajoomˈndyo̱ Biblia ee cwiluiinaˈ cwii libro na teiyoticheⁿ na waa naquiiˈ ntaaⁿ chaˈtso ntˈomcheⁿ nom na niom. Mayuuˈ na niom ntˈomcheⁿ libro na teiyo teiljeii, sa̱a̱ chaˈxjeⁿ ˈnaⁿ tquiee na tooˈ naquiiˈ wˈaa, jndye joonaˈ jnda̱ teintsaanaˈ, ndoˈ nnˈaⁿ na jndye cwilaˈnaaⁿ cwiliuuna na ñˈoom na cwiluenaˈ cantyja ˈnaaⁿˈ ciencia cwiwitquiooˈ na tiyuuˈnaˈ. Ndoˈ nom na cwilaˈneiⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ nasei jndyeti ndiiˈ cwitaˈwiˈnaˈ nchii na nteijndeiinaˈ. Ndoˈ jndye nom na teiyo teiljeii cweˈ ntaⁿˈnaˈ cwiniom ee jnda̱ tsuunaˈ o jnda̱ teiˈndaanaˈ.

Biblia jeeⁿ tˈmaⁿ xuiiˈnaˈ. Jnda̱ teinom 3,500 ndyu na teiyo teiljeiinaˈ sa̱a̱ ndicwaaⁿ canda̱a̱ˈyanaˈ. Meiⁿ na naquiiˈ na ndyocaa ndyu jeeⁿ jndye nawiˈ jnda̱ teinomnaˈ chaˈna; ñejlaˈco nnˈaⁿ juunaˈ, ñejlaˈcuˈ nnˈaⁿ na ncwiluenaˈ ndoˈ jndye ñˈoomwiˈ cwilue nnˈaⁿ nacjooˈnaˈ sa̱a̱, tjaˈnaⁿ yuu teiˈndaaˈnaˈ. Nnˈaⁿ na jndye cwilaˈnaaⁿ cwiliuuna na Biblia tyuaaˈcheⁿ jnda̱ tsonaˈ ˈnaⁿ najeˈ quia cwiliuucheⁿ nnˈaⁿ. (Cantyˈiaˈ recuadro «¿Anticuada o adelantada a su tiempo?»).

ˈNAᴺ NA YA NA MACAᴺNAˈ JAA NAJEˈ

Meiⁿ na luaaˈ, mandyo ˈu matseitiuuˈ, ¿aa mayuuˈcheⁿ na ndicwaaⁿ nlˈueeˈ ñˈoomya na mañenquiaa Biblia? Chana ncuˈ ntseiˈno̱ⁿ, cˈoomˈ tsˈomˈ: ¿Cwaaⁿ nawiˈ ntˈmaⁿ na cwiwino̱o̱ⁿya najeˈ? Mandyo ˈu matseitiuuˈ joˈ; na niom ndiaˈ, na wjaawiˈndaaˈ tyuaa, na cwilaˈcwjee nnˈaⁿ ncˈiaana o na cwintyuee nnˈaⁿ. Ndoˈ jeˈ jeˈ, cantyˈiaˈ wendyee ñˈoomya na matso Biblia ndoˈ cˈoomˈ tsˈomˈ, ¿aa ndyaˈ yati nncˈo̱o̱ⁿya xeⁿ na chaˈtsondyo̱ nlaˈcanda̱a̱ˈndyo̱ ñˈoom meiiⁿ?

TINCˈOMˈNDIAAˈNDYOˈ

«Mañenquiaanaˈ na jeeⁿ neiiⁿ nnˈaⁿ na cwitaˈya ncˈiaa na cwilaˈntjaˈndye, ee nntso Tyˈo̱o̱tsˈom na ntseinaaⁿ joona» (Mateo 5:9). «Calˈaˈyoˈ yuucheⁿ na ˈo nnda̱a̱ nlˈaˈyoˈ, na tincˈomˈndiaaˈndyoˈ» (Romanos 12:18).

NA WIˈ TSˈOMˈ NDOˈ NA NTSEITˈMAᴺ TSˈOMˈ

«Mañenquiaanaˈ na jeeⁿ neiiⁿ nnˈaⁿ na mˈaⁿ na wiˈ nˈom ncˈiaa, ee nncˈoom Tyˈo̱o̱tsˈom na wiˈ tsˈoom joona» (Mateo 5:7). «Calaˈquii nˈomˈyoˈ ñˈeⁿ ncˈiaaˈyoˈ ndoˈ calaˈtˈmaⁿ nˈomˈyoˈ xeeⁿ na mˈaaⁿ ˈñeeⁿ ˈo na matseincjooˈñe ljoˈ machˈee cwiicheⁿ. Machaˈxjeⁿ na seitˈmaⁿ tsˈom [Jiowa] a ˈo, mati ˈo maluaaˈ calaˈtˈmaⁿ nˈomˈyoˈ ncˈiaaˈyoˈ» (Colosenses 3:13).

TJOOMˈ MˈAᴺ NNˈAᴺ CHAˈTSO NNOM TSJAAᴺ

Tyˈo̱o̱tsˈom «ñequio neˈcwii tsˈaⁿ sˈaaⁿ jaa na chaˈtso nnom tsjaaⁿ na cwiluiindyo̱, na mˈaaⁿya chaˈwaa nnom tsjoomnancue» (Hechos 17:26). «Tyoochˈee Tyˈo̱o̱tsˈom na cweˈ jndaaˈ ˈñeeⁿ na lˈuendye, jom macoˈñoom meiⁿnquia nnˈaⁿ tsjoomnacue, nnˈaⁿ na cwilaˈtˈmaaⁿˈndye jom ndoˈ cwilˈa ljoˈ na matyˈiomyanaˈ» (Hechos 10:34, 35).

CALˈAAYA CWENTA TYUAA

«Tjañˈoom Jehová Tyˈo̱o̱tsˈom tsˈaⁿ Edén, yuu na waa ntjom, chana nndoˈ ntjom ndoˈ nntsˈaa tsˈiaaⁿ ñˈeeⁿ ntjom» (Génesis 2:15). Tyˈo̱o̱tsˈom nntsˈaaⁿ «na cwje nnˈaⁿ na cwilaˈndaaˈ nnom tyuaa» (Apocalipsis 11:18).

CˈOOMˈ NA JNDOˈ NA MATSEIQUEEᴺNAˈ NˈOM NNˈAᴺ NDOˈ NA CWEˈ NCˈOOMYA TSˈAᴺ ÑˈEᴺ NNˈAᴺ

«Calˈaˈyoˈ cwenta, tincˈoomnaˈ ˈo naquiiˈ chaˈtso nnom na matseiqueeⁿnaˈ nˈom nnˈaⁿ, ee nchii cweˈ na jndye ˈnaaⁿˈ tsˈaⁿ niom joˈ na ya wanoomˈm» (Lucas 12:15). «ˈO cˈomˈyoˈ na yannˈaⁿndyoˈ, chaˈxjeⁿ na matsonaˈ na nncˈom nnˈaⁿ ˈnaaⁿˈ Tyˈo̱o̱tsˈom na ljuˈ cwiluiindye, meiⁿ cweˈ xocandii tsˈaⁿ na cwilaneiⁿˈyoˈ ñˈoom na nncˈoom tsˈaⁿ ñˈeⁿ yolcu ndoˈ meiⁿnquia nnom ñˈoomntjeiⁿ» (Efesios 5:3).

CALˈAAYA YUU NA MATYˈIOMYANAˈ NDOˈ CALˈAAYA TSˈIAAᴺ NA YA

«Ñeˈcalˈaayâ yuu na matyˈiomyanaˈ ñequio chaˈtsondye nnˈaⁿ» (Hebreos 13:18). «Tsˈaⁿ na machˈuee, jeˈ caˈñeeⁿ na machˈueeⁿ, catsˈaayaaⁿ tsˈiaaⁿ, cwantjomyaaⁿ ñequio tsˈiaaⁿ na ya, chana waa ljoˈ na nnda̱a̱ nnteijneiⁿ ntˈomcheⁿ nnˈaⁿ na matseitjo̱o̱naˈ» (Efesios 4:28).

CATEIJNDEIIYA NNˈAᴺ NA MACAᴺNAˈ

«Quiaˈyoˈ na tˈmaⁿ nˈom nnˈaⁿ na tileicˈomtˈmaaⁿˈdye nˈom, cateiˈjndeiˈyoˈ nnˈaⁿ na ncˈuaaˈ cwilˈa ndoˈ cˈomˈyoˈ na tˈmaⁿ nˈomˈyoˈ ñˈeⁿ chaˈtsondye nnˈaⁿ» (1 Tesalonicenses 5:14). «Na mateijndeii tsˈaⁿ yucanchˈu na jnda̱ tja̱ nnˈaⁿ na nda joo ndoˈ yolcu na jnda̱ tja̱ sˈaa» (Santiago 1:27).

Biblia nchii cweˈ tomti na matsonaˈ ˈnaⁿ na ya na nlˈaaya xeⁿ nchii maˈmo̱ⁿnaˈ chiuu waa nlaˈcanda̱a̱ˈndyo̱ joonaˈ naquiiˈ na tando̱o̱ˈa. Xeeⁿ na chaˈtso nnˈaⁿ nlˈaana ˈnaⁿ na ya, ¿aa tiyuuˈ na nntseixjeeⁿnaˈ nawiˈ ntˈmaⁿ na niom nnom tsjoomnancue? Na mayuuˈcheⁿ, ñˈoomya ˈnaaⁿˈ Biblia lˈuetinaˈ najeˈ. Sa̱a̱, ¿chiuu waa nnda̱a̱ nteijndeii Biblia ˈu?

¿CHIUU WAA NNDA̱A̱ NTEIJNDEII BIBLIA ˈU NAJEˈ?

Tsˈaⁿ na jndo̱ˈti tsˈom na ñetˈoom nnom tyuaa tsoom: «Sa̱a̱ tsˈiaaⁿ na cwiluii cwitˈmo̱o̱ⁿnaˈ na Tyˈo̱o̱tsˈom jndo̱ˈ tsˈoom» (Mateo 11:19). ¿Aa matseiyuuˈ na luaaˈ? Cwii nnom na yati nljeiˈ aa ya cwii consejo joˈ, na nntsanaˈ chana ntyˈiaˈ aa nteijndeiinaˈ ˈu. Ncˈe joˈ, jeeⁿ ya na mawaxˈeendyuˈ: «Xeⁿ na mayuuˈ na ñˈoomya tooˈ naquiiˈ Biblia, ¿aa ndyaˈ nnda̱a̱ nnteiˈjndeiinaˈ ja naquiiˈ na wandoˈa? ¿Aa mayuuˈcheⁿ na nnda̱a̱ nnteiˈjndeiinaˈ ja ñequio nawiˈ na mawino̱o̱ⁿya najeˈ?». Cantyˈiaaya cwii ˈnaaⁿ.

Diana, b cwii yuscu na chaˈtso xjeⁿ ñetˈoom na neiⁿnco tsˈom ndoˈ yaaˈ, sa̱a̱ ñejomtoˈ, teinoom nawiˈ: tueˈ yuscundyuaa jnaaⁿ, to̱ⁿˈñe ñequio saaⁿˈaⁿ ndoˈ ljooˈñe na tjaˈnaⁿ tsjo̱ˈñjeeⁿ jom. Tsoom: «Tacaljeii ˈñeeⁿ ja, jnda̱ tueˈ nomjndaa, tatjaˈnaⁿ sˈaaya ndoˈ tjaˈnaⁿ wˈaˈ. Ndyueñˈeⁿ: meiⁿ tacaljeii ˈñˈeeⁿ ja, ntycwii najndo̱ˈ ndoˈ tjaˈnaⁿ ljoˈ cwintyjaaˈ tsˈo̱o̱ⁿ.»

Diana, seiˈno̱ⁿˈo̱ⁿ na jeeⁿ mayuuˈ ñˈoommeiiⁿ: «Ndyeenˈaaⁿ nchooˈ nqui chu na yo macaⁿnaˈ na nntaˈndo̱o̱ˈa; nnˈaⁿ na manquieeti nˈom, cwiquieˈntyjo̱na hasta ñeˈquieenˈaaⁿ ndyuuna; sa̱a̱ ljoˈ na mawantjom tsˈaⁿ na yo wanoomˈm, joˈ na macoˈwiˈnaˈ jom ndoˈ tˈmaⁿ tsˈiaaⁿ majuˈnaˈ nnoom. ¡Chaˈxjeⁿ na cjee ˈoowiˈnom ndyu, maluaaˈ cjee wjaawinom na mˈaaⁿ jaa! » (Salmo 90:10).

Diana, na seiˈnaaⁿˈaⁿ Biblia teijndeiinaˈ jom na jnaⁿñe chaˈtso nawiˈ na jom teinoom. Jndye nnˈaⁿ jnda̱ ljiuna na ntseicanda̱ˈ ñˈoomya ˈnaaⁿˈ Biblia luaaˈ cwii nnom na yati teijndeiinaˈ joona naquiiˈ nawiˈ na teinomna. Jndye nnˈaⁿ jnda̱ ljiu na Biblia cwiluiinaˈ cwii ˈnaⁿ na canda̱a̱ˈya meiⁿna jnda̱ teiyo teiljeiinaˈ. Meinchjoo xotseijomnaˈ juunaˈ ñequio ntˈomcheⁿ libro na naquiiˈ na wjaawinom tiaⁿmpo cwintycwii najnda̱naˈ. ¿Aa ndyaˈ nntsˈaanaˈ na Biblia xuiiˈnaˈ ñequio ntˈomcheⁿ libro? ¿Aa mayuuˈ na ñˈoomˈ Tyˈo̱o̱tsˈom ndoˈ nchii ñˈoomtiuu ˈnaaⁿ nnˈaⁿ juunaˈ? (1 Tesalonicenses 2:13).

Mati ˈu, mandyo na matseitiuuˈ na tiyo tando̱o̱ˈa ndoˈ jndye nawiˈ cwiwino̱o̱ⁿya. ¿ˈÑeeⁿ macjaantyjaˈ, chana nteijndeii ˈu quiana mawinoomˈ nawiˈ ndoˈ tacaljeiˈ ljoˈ ˈnaⁿ nntsaˈ?

Cantyˈiaˈ ndyee nnom na xcweti na nnda̱a̱ nnteijndeii Biblia ˈu naquiiˈ na wandoˈ:

  1. Catsaˈ cwiintyja nawiˈ xeeⁿ na nnda̱a̱.

  2. Meiⁿñoomˈ catseinchuˈ cwii tiaˈ.

  3. Catseiljeiiˈndyuˈ na ncwandoˈ ñequio ˈnaⁿ na xocanda̱a̱ nntseijndyoondyuˈ.

Na cwiiwjaatinaˈ leineiⁿ cantyja ˈnaaⁿˈ ndyee ñˈoommeiiⁿ.

a Biblia matsonaˈ na xueeˈ Tyˈo̱o̱tsˈom joˈ Jehová (Salmo 83:18).

b Naquiiˈ tsomwaa teijndyoo ncuee wendyee nnˈaⁿ.