1. Hebreos 12:1 tañi eipin, ¿chumabüiñ taiñ nieal abquenochi mongen?

 BIBLIA feipi taiñ cristianongen lefcüleiñ quiñe cuden mu reque. Huechunentufiliyiñ ti cuden, nieaiñ afnoachi mongen (2 Tim. 4:7, 8). Feitachi cuden epe afcülei, feimu mülei taiñ lefcüleal müten. Ti apostol Pablo huechunentui ñi lefün ti cuden meu, feimu ngülamtueiñmu: ‘Quiñe püle nentuaiñ com fanechi dungu ca yafüluhun mu lefcüleaiñ ti cuden cheu taiñ coneltulen’. Tüfa quelluaiñmu taiñ huehual (papeltunge Hebreos 12:1).

2. Pablo eipi “nentuhuiiñ com banetuchi dungu”, ¿chem am tüba?

² Pablo feipi “quiñe püle nentuaiñ com fanechi dungu”. ¿Chem cüpa feipi tüfa? ¿Feipi taiñ yenienoal chem no rume taiñ fanetuniefiel? Femlai. Pablo feipi taiñ yenienoal falinochi dungu taiñ fanetuafeteu. ¿Chumngelu am? Yeniefiliyiñ tüfachi fanechi dungu, matu amulelayafuiñ ca cansayafuiñ. Feimu inaduamuhuaiñ taiñ yenienoal falinochi dungu taiñ fanetuafeteu, fei famentufemafiyiñ. Huelu, ¿re femngechi lefaiñ müten? Femlayaiñ. Petu taiñ lefcülen tüfachi cuden meu, mülei taiñ femal cüdaungechi dungu. Rume falin-ngei taiñ femal. Femnoliyiñ, hueulayafuiñ ti cuden (2 Tim. 2:5). ¿Chem cüdaungechi dungu mülei taiñ femal? Peafiyiñ.

3. 1) Gálatas 6:5 tañi eipin, caque quiñeque iñchiñ, ¿chem yenequiiñ? 2) ¿Chem peaiñ tübachi papiltun mu ca chemu?

³ (Papeltunge Gálatas 6:5). Pablo feipi “caque quiñeque  che fempe quisu tañi dungu”. ¿Chem dungu mülei taiñ femal? Mülei taiñ femal taiñ feipieteu Jehová. Inei no rume femlayafui iñchiñ mu. Tüfachi troquiñ mu peaiñ chem ayüquei Jehová taiñ femal ca chem quelluafeiñmu. Ca peaiñ chem dungu ngelai taiñ femal, femngechi taiñ yenienoal falinochi dungu taiñ fanetuafeteu. Taiñ huehual ti cuden, mülei taiñ femal cüdaungechi dungu. Rume falin-ngei taiñ yenienoal falinochi dungu, femngechi taiñ huehual ti cuden.

4. Taiñ hulbel Jehová taiñ mongen, ¿chemu banetuchi dungu reque ngelai? (Ca inaduamnge ti adentun).

⁴ Huechunentuaiñ taiñ feipicünufiel ta Jehová. Hulcünulu iñchiñ taiñ mongen Jehová mu, feipicünufiyiñ taiñ rumel püramyeafiel ca taiñ femal quisu ñi ayünieel. Mülei taiñ femal taiñ feipicünufiel. Rume falin dungu tüfa. Com femafuiñ, Jehová am com deumaeteu iñchiñ taiñ femal quisu ñi ayünieel (Apoc. 4:11).  Quisu deumaeiñmu taiñ quimafiel, poyeafiel ca taiñ inayentuafiel. Tüfa pengeli iñchiñ fülconafuiñ Chau Jehová mu ca ayühunquechi femafuiñ quisu tañi ayüqueel (Sal. 40:8). Cafei femliyiñ Jehová ñi ayüqueel ca inayentufiliyiñ ta Jesús, rume ayüucüleaiñ (Mat. 11:28-30).

5. ¿Chem quelluaiñmu tami hulün cüme tripaal? (1 Juan 5:3).

⁵ ¿Chem quelluaiñmu? Epu dungu femafuiñ. Hune, eluucüleaiñ taiñ doi piuqueyeafiel ta Jehová. ¿Chumngechi femafuiñ? Raquiduamaiñ chumngechi taiñ cümelcaqueteu Jehová ca cümeque dungu taiñ eluaeteu cüpalechi antü mu. Doi piuqueyefiliyiñ ta Jehová, doi eluucüleaiñ taiñ feyentuafiel (papeltunge 1 Juan 5:3). Epu dungu, inayentuafiyiñ Jesús. Jesús ngillatuquefui Jehová tañi quelluaeteu ca raquiduamtucuquefui chumngechi ñi cümelcangeal, tüfa quellueyu ñi femal Jehová ñi ayüqueel (Heb. 5:7; 12:2). Jesús reque, feipiafiyiñ Jehová taiñ eluaeteu ta nehuen ca acordanieaiñ Jehová taiñ eluaeteu afnoachi mongen. Femngechi doi piuqueyefiliyiñ ta Jehová ca inayentufiliyiñ ta Jesús, huechunenturpuafuiñ taiñ feipicünufiel ta Jehová.

6. ¿Chemu cüme bemaiñ taiñ elbal cüdau familia mu? (Ca pebinge ti adentun).

⁶ Cüme yenieaiñ taiñ elfalcünungeel familia mu. Taiñ cristianongen mu, mülei taiñ doi piuqueyeafiel ta Jehová ca Jesús taiñ familia mu (Mat. 10:37). Huelu feita feipilaeiñmu taiñ femnoal ti cüdau taiñ elfalcünungeel familia mu. Feimu ayüliyiñ taiñ ayühuelafiel Jehová ca Jesús, mülei taiñ cüme yenieal ti cüdau taiñ elfalcünungeel familia mu (1 Tim. 5:4, 8). Femliyiñ, doi ayüucüleaiñ. Jehová quimniei chumngechi ñi ayüucüleal com ti familia. Ti huentru ca tañi domo mülei ñi piuqueyehual ca yamniehual. Pu chau mülei ñi ngülamtuafiel ca piuqueyeafiel tañi pu yall. Pu pichiqueche mülei ñi feyentuafiel tañi pu chau (Efes. 5:33; 6:1, 4).

7. ¿Chem quelluaimu (incaaimu) tami cüme bemal tami elbal cüdau familia mu?

⁷ ¿Chem quelluaiñmu? Com ti familia, ti huentru, domo, pichiqueche, mülei ñi inayal ñi feipin tati Biblia. Maneluulayaiñ quisu taiñ raquiduam mu, caquelu che ñi raquiduam ca ñi feipiqueel quiñeque quimche. Doi mai maneluhuaiñ Biblia ñi ngülam mu (Prov. 24:3, 4). Cüme inaduamafiyiñ fillque publicacion Biblia mu tuulu. Feita mu peaiñ chumngechi taiñ inayal Biblia ñi ngülam taiñ mongen mu. Por ejemplo, ti troquiñ “Ñi quellungeal pu familia” mülei cümeque ngülam pu curehuen mu, pu chau ca pu huechequeche mu. b Eluucüleaimi tami inayal Biblia ñi feipin, tami familia femnofule rume. Femülmi, quelluafimi tami familia ca Jehová cümelcayaimu (1 Ped. 3:1, 2).

8. Taiñ bemün, ¿chumngechi duamelabeiñmu?

⁸ Quimtucuaiñ taiñ huesa femün mu huesa rupayafuiñ. Jehová elueiñmu quisutu taiñ dullial taiñ chumal ca ayüquei taiñ cüme femal, femngechi taiñ ayüucüleal. Huelu huesa femliyiñ, huesaque dungu mu conafuiñ, fei Jehová catrütulayai taiñ huesa rupayal (Gál. 6:7, 8).  Feimu huesa femliyiñ, quimnieiñ taiñ rupayal cüdaungechi dungu, huelu mülei taiñ chaftuafiel. Huesa femliyiñ, rume huesa duamcüleafuiñ, fei culpatuhuafuiñ. Huelu tüfa quelluafeiñmu taiñ entudungual, taiñ norcünutual ti huesa femün ca taiñ femhuenoal ti huesa dungu. Tüfa quelluaiñmu taiñ amuleal ti cuden mu.

9. Bemülmi quiñe hueya dungu, ¿chem quelluaimu? (Ca inaduamnge ti adentun).

⁹ ¿Chem quelluaiñmu? Huesa femliyiñ, fente raquiduamlayaiñ taiñ huesa femün mu ca rume huesa duamcülelayaiñ. Culpantuculayafiyiñ ta caquelu ca huesa dungu femlan pilayaiñ. Feipiaiñ taiñ culpan ca eluhuaiñ taiñ cüme elcünutuafiel. Huesa duamcüleliyiñ taiñ femün mu, ñom piuque mu llellipuafiyiñ ta Jehová, feipiafiyiñ taiñ culpan ca taiñ perdonayaeteu (Sal. 25:11; 51:3, 4). Huesa duamelfiliyiñ ta quiñe che, perdonaen piafiyiñ. Duamfalngefule, fülconafuiñ tati pu loncolelu taiñ quelluaeteu (Sant. 5:14, 15). Huesa femliyiñ, entuafuiñ falinque dungu taiñ rupan mu taiñ huiño huesa femhuenoal. Maneluhuaiñ Jehová taiñ quelluaeteu ca taiñ cutranpiuqueyeaeteu (Sal. 103:8-13).

10. Trürümuuliiñ, ¿chemu quiñe banetuchi dungu reque beli? (Gálatas 6:4).

¹⁰ Raquiduamcülelayaiñ taiñ pepi femquenon. Trürümuuliyiñ caquelu che mu, huesa duamcüleafuiñ ca cansaleafuiñ chi (papeltunge Gálatas 6:4). Raquiduamcüleliyiñ müten caquelu che ñi femquen, ngüchaltucuafuiñ caquelu che ñi notucahual ca ñi ütriruhual engün (Gál. 5:26). Iñchiñ com femlayafuiñ caquelu che ñi femquen, femliyiñ quisu huesalcahuafuiñ. Raquiduamnge tüfa mu: Biblia feipi esperaleliyiñ quiñe dungu, ngañhuadelafeiñmu (Prov. 13:12). Feimu, esperaleliyiñ quiñe dungu taiñ femal huelu pepi femnoliyiñ, doi huesa duamelafeiñmu. Nehue nehuen-ngelayafuiñ ca ñochi lefcüleafuiñ ti cuden mu (Prov. 24:10).

11. ¿Chem quelluaimu tami trürümuunoal?

¹¹ ¿Chem quelluaiñmu? Loncontucuaiñ: Jehová feipiqueiñmu taiñ femal chem taiñ nieel müten, huelu feipiquelaeiñmu chem taiñ nienofel (2 Cor. 8:12). Jehová inei no rume trürümlayaiñmu (Mat. 25:20-23). Fei falintuquefi iñchiñ taiñ femquen, taiñ cüdahuelquefiel com taiñ piuque mu, taiñ feyentuniefiel ca taiñ nehuencülen rupaliyiñ huesaque dungu mu rume. Taiñ füchalen mu, taiñ cutrancülen mu cam caquelu dungu taiñ rupaquen mu, pepi femlayafuiñ com taiñ femquefel cuifi. Quimtuculiyiñ tüfa, pengelaiñ taiñ ñom piuquengen. Inayentuafiyiñ Barzilái. Cüdautuliyiñ quiñeque cüdau taiñ femnoafel, taiñ cutrancülen mu cam taiñ füchalen mu, lloulayaiñ (2 Sam. 19:35, 36). Inayentuafiyiñ Moisés, eluhuaiñ taiñ quellungeal. Iñchiñ taiñ pepi femnoel, eluafiyiñ caquelu ñi femal (Éx. 18:21, 22). Ñom piuquengeliyiñ, raquiduamcülelayaiñ taiñ pepi femquenon, femngechi cansalelayaiñ ti cuden mu.

12. Hueya bemle quiñe che, ¿coneltuleaiñ chi?

¹² Culpatuulayaiñ ñi femquen huesaque dungu caquelu. Iñchiñ feipilayafuiñ caquelu che chem tañi femal engün. Huesa femle engün, catrütulayafuiñ ñi huesa rupalen engün. Quiñeque chau rume cutrantupiuqueafuingün tañi pu yall elcünufile ta Jehová. Huelu pu chau culpatuule  ñi huesa femün tañi yall, yenieafuingün quiñe fanechi dungu reque tañi cuden mu. Jehová ayüquelai femngechi dungu tañi rupaleal engün (Rom. 14:12).

13. Hueya bemle quiñe che, ¿chumabüi tañi chau cam ñuque?

¹³ ¿Chem quelluaiñmu? Jehová elueiñmu quisu taiñ dullial taiñ serfiafiel cam taiñ serfinoafiel. Jehová ayüquei tami cüme chaungeal, huelu quimniei tami huelulcauquen. Tami pu yall mülei ñi dullial ñi serfiafiel ta Jehová cam ñi femnoal, eimi obligalayafimi ñi femal engün (Prov. 20:11). Femfule rume, tami chaungen mu raquiduamcüleafuimi tami huelulcahun mu. Femngechi dungu rupalmi, feipiafimi ta Jehová tami chum duamcülen ca perdonaen piafimi. Eimi huelulcahulmi, deu felei ti dungu, ngelai tami chumal. Jehová quimniei tüfa. Cafei tami pu yall huesa rupale tañi huesa femün mu, ngelai tami entuñmayafiel ñi huesa rupalen. Huelu tami yall nehuentulele ñi huiñotual Jehová mu, Jehová esperanieaeyu tañi pancoaeteu (Luc. 15:18-20).

14. Bill raquiduamliiñ taiñ hueya bemquen, ¿chemu catrütuabüiñ taiñ raquiduam?

¹⁴ Rume culpatuulayaiñ. Fütra culpaliyiñ, rume culpatuhuafuiñ. Huelu Jehová ayüquelai taiñ fill antü culpatuucüleal, feimu rume falin-ngei taiñ rume culpatuunoal. Deu feipiliyiñ taiñ culpan, repentiuliyiñ ca eluuliyiñ taiñ huesa femhuenoal, maneluhuafuiñ Jehová taiñ perdonayaeteu (Hech. 3:19). Femliyiñ, Jehová ayüquelai taiñ culpatuuhuenoal. Re culpatuucüleliyiñ müten taiñ raquiduam, huesalcayafeiñmu (Sal. 31:10). Ngañhuadcüleliyiñ fente taiñ culpatuucülen, fei elcünuafuiñ ti cuden (2 Cor. 2:7).

15. Bill raquiduamülmi tami hueya bemün, ¿chem quelluaimu? (1 Juan 3:19, 20; ca inaduamnge ti adentun).

¹⁵ ¿Chem quelluaiñmu? Rume culpatuuliyiñ, raquiduamtucuaiñ chumngechi taiñ rüf perdonaeteu ta Jehová (Sal. 130:4). Culpaliyiñ huelu rüf repentiuliyiñ, fei  Jehová ‘acordahuelayai taiñ culpan’ (Jer. 31:34). Feimu huesaque dungu mu rupaleliyiñ taiñ culpan mu, ¿raquiduampeafuiñ mai Jehová taiñ perdonanoeteu? Femlai. Jehová deu perdonaeiñmu. Cafei taiñ huesa femün mu niehuenoliyiñ quiñeque cüdau Jehová ñi trahunche mu, ngelai taiñ huesa duamcüleal. Jehová raquiduamhuelai taiñ huesa femün mu, iñchiñ ca femhuelayaiñ (papeltunge 1 Juan 3:19, 20).

16. ¿Chem dungu cüme quimneabüiñ?

¹⁶ Biblia feipieiñmu taiñ lefcüleal taiñ huehual ti cuden, femngechi taiñ llohual rumel mongen (1 Cor. 9:24). ¿Chem quelluafeiñmu taiñ huehual ti cuden mu? Chumngechi taiñ peel tüfachi troquiñ mu, mülei taiñ quimtucual chem dungu taiñ femal ca taiñ femnoal ti cuden mu. Jesús ca ngülamtueiñmu taiñ “fill raquiduamnoal icahun dungu mu, putucahun ca mapu mülechi fillque duam” (Luc. 21:34). Biblia ñi ngülam quelluaiñmu taiñ cüme inaduamuhual, femngechi elcünuafiyiñ ti fanechi dungu taiñ cüme lefcüleal ti cuden mu.

17. ¿Chemu cüme quimniiñ nieaiñ abquenochi mongen?

¹⁷ Jehová eluaiñmu nehuen, femngechi taiñ huehuafiel ti cuden ca taiñ nierpual afnoachi mongen (Is. 40:29-31). Feimu ti apostol Pablo reque, com tami nehuen mu lefcüleaimi tami huehual ti cuden (Filip. 3:13, 14). Inei no rume leflayafui eimi mu, huelu Jehová quelluaimu tami huehuafiel ti cuden. Tami lefcülen mu cüdautuafuimi chi tami femal quiñeque dungu, huelu Jehová quelluaimu. Cafei quiñepülecünuafimi quiñeque dungu tami fanetuniefiel (Sal. 68:19). Feimu llemai, Jehová ñi quellun mu lefcüleaiñ ca huehuaiñ ti cuden.