Amual tati dungu mu

Amual tati pepikalechi dungu mu

QUIMELÜN ÑI PAPILTUNGEAL 22

ÜLCATUN 127 ¿Chem chengeafun?

Noviolelmi, ¿chumabüimi tami cüme tripaal?

Noviolelmi, ¿chumabüimi tami cüme tripaal?

“Tañi chem chengen piuque mu, [. . .] müna balin-ngi” (1 PED. 3:4).

¿CHEM QUIMAIÑ?

Pu noviolelu chumabüi tañi cüme tripaal tañi dungu, ca chumngechi quelluabüi tati trahunche.

1, 2. Quiñeque che noviolebülu, ¿chem eipingün?

 EPU che novioulu engu rume ayüucüleafuingu. Eimi noviolelmi, ¿ayüpelafuimi ñi cüme tripayal tamu dungu? Fentren che cüme amulei tañi novioucülen. Quiñe lamngen Tiina pingelu, a Etiopía mu mülelu, feipi: “Novioucülelu tañi füta iñchiu, müna ayüucülequefuyu, nütramcaquefuyu falinque dungu ca cüme rupaquefuyu. Iñche müna ayüucülequefun fente tañi piuqueyequeteu, iñche ca rume piuqueyeniefiñ”.

2 Quiñe peñi Alessio pingelu, Países Bajos mapu mu feipi: “Novioucülelu iñchiu, rume ayüfiñ tañi quimfiel tañi domo, huelu ca cüdaungechi dungu rupayu”. Feitachi troquiñ peaiñ chem cüdaungechi dungu rupayafui pu novio ca chumngechi quelluafeyu Biblia ñi cüme amuleal engu, ca chumafui caquelu ñi quelluafiel engu.

CHUMAL NOVIOCÜNOQUI QUIÑEQUE CHE

3. ¿Chumal noviocünoqui quiñeque che? (Proverbios 20:25).

3 Noviolen mu epu che, müna ayüucülequeingu. Huelu feita rume falin-ngei, yeafeyu tañi niehual engu. Feichi antü nieulu engu, Jehová tañi adquiñ mu feipicünuhuingu tañi piuqueyehual ca tañi yamniehual engu com tañi mongen mu. Petu tañi feipicünuunon engu, mülei tañi cüme raquiduamal. Chem dungu rume feipifiliyiñ Jehová taiñ femal, hunelu mu cüme raquiduamaiñ (papeltunge Proverbios 20:25). Epu che novioucülelu quelluayu ñi cüme quimuhual engu ca ñi cüme raquiduamal tañi chumal: ñi niehual engu cam ñi fentecünual tañi novioucülen engu. Noviongehuenole engu, ¿huesa tripaingu piafuiñ? Femlai. Cüme quimuulu cai engu, feimu cüme inaduamingu tañi chumal.

4. ¿Chemu müna balin-ngi cüme quimal chumal noviocünoal?

4 Cauchulechi che mülei tañi loncontucual: novioucülele ta epu che, quelluayu ñi dullial tañi chumal: niehual cam femnoal. Feimu ayünole ñi nieafiel quiñe che, cümelai ñi trür miyahual engu. Com iñchiñ mülei taiñ quimtucual tüfa, pu cauchulelu müten no, ¿chumngelu cai? Quiñeque raquiduamquei epu che trür miyaufule, obligaucülei ñi niehual engu piafui. Huelu feitachi raquiduam huesalcayafui tati pu cauchulelu. Quiñe lamngen Melissa pingelu feipi: “Quiñeque lamngen pefiel mu epu che ñi novioucülen, ngüchaltucuquefingün ñi niehual engu, feimu quiñeque noviohuen püntüulaingu cüme yeucülenofule rume. Ca quiñeque cauchu ayüqueingün tañi quisuleal müten, femngechi doi tüngcülequeingün”.

CÜME QUIMUHUAIMU

5, 6. ¿Chem dungu cüme quimneabüi pu noviolelu? (1 Pedro 3:4).

5 ¿Chumngechi quimafuimi tami niehual cam tami femnoal? Eluucüleaimi tami cüme quimafiel tami ayün. Petu tami miyaunon quiñe che engu, deu quimüñmafimi quiñeque dungu. Huelu feula mülei tami cüme quimal tañi “chumngechi chengen piuque mu” (papeltunge 1 Pedro 3:4). Cüme quimafimi tañi chumngechi chengen ca tañi chumngechi raquiduamquen, ca quimafimi tañi cüme hueniyepen mai Jehová engu. Pichiñma mu, quimtucuafuimi tüfa: “Feichi che, ¿cüme fütangepeafui mai? ¿Cüme domongepeafui mai? ¿Cüme yeupeafuyu mai?” (Prov. 31:26, 27, 30; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8). ¿Epuñpüle cuidaupeafuyu mai ca piuqueyehuafuyu? Huelulcaule, ¿rulpacünupeafun mai tañi femün? (Rom. 3:23). b Loncontucunge: tañi cüme curehuen-ngeal epu che, duamfal-lai tañi trürngeal engu, huelu mai tañi cüme yehual trürcülenofule rume ñi raquiduam engu.

6 Petu novioucülelmi quiñe che engu, ¿ca chem mülei tami quimafiel quisu mu? Petu tami doi piuqueyenofiel ti che, mülei tamu nütramcahual falinque dungu. ¿Chem ayüqueimu tamu femal caque quiñeque eimu? Ca nütramcahuafuimu chem cutran tamu nien, defeleimu chi cam petu huesa duamcüleimu huesaque dungu ñi rupan cuifi. Com tüfa nütramcahuaimu, huelu ñochiquechi femaimu (ca ngüneduamnge Juan 16:12). Petu ayünolmi tami nütramcayafiel quiñeque dungu, feipiafimi. Huelu loncontucunge tami ayün mülei ñi quimal com feitachi dungu, femngechi ñi cüme dullial tañi chumal. Huelu acuai quiñe antü tamu com nütramcahual.

7. ¿Chumabüingu pu noviolelu tañi cüme quimpohual? (Pebinge ti hudamngechi dungu “ Epu noviolelu, ¿chumabüimu alütripalen mu?”; cabei pebinge pu adentun).

7 ¿Chem quelluaimu tamu doi quimuhual? Ramtucadunguhuaimu ca cüme allcütuhuaimu. Nütramcahuaimu chem mülen tamu piuque mu (Prov. 20:5; Sant. 1:19). Trür femafuimu quiñeque dungu, trür iyafuimu, tripayafuimu cheu ñi miyahun caquelu che ca trür amuldunguafuimu. Tüfa quelluaimu tamu doi nütramcahual. Trahuluhuafuimu tamu pu hueni ca pu familia engün. Fillque dungu femafuimu caquerumechi che engün, femngechi doi quimafimi chumngechi chengei tami ayün. Femngechi femingu Albert engu Alicia, Países Bajos mu mülei. Taiñ peñi feipi: “Femqueyu fillque dungu tayu doi quimuhual, deumaiyaelquefuyu ca femqueyu fillque cüdau ruca mu. Femngechi quimiyu chem dungu cüme femqueyu ca cüme femquelayu”.

Quintuaimu chumngechi tamu doi nütramcahual, femngechi doi cüme quimuhuaimu. (Inaduamnge parrafo 7, 8).


8. Epu noviolelu, ¿chemu cümeabüi tañi trür papiltol Biblia?

8 Trür chillcatulmu Biblia, doi quimuhuaimu. Deu niehulmu, mülei tamu elcünual tiempo tamu trür papeltual Biblia, femngechi Jehová adnieaimu tamu curehuen (Ecl. 4:12). Feimu petu tamu nieunon, eluhuafuimu tamu trür papeltual ta Biblia. Epu noviohuen petu nieulaingu, ca ti huentru petu loncolelai tañi ayün mu. Huelu quiñentrür estudialmu Biblia, caque quiñeque quimuhuaimu tunte tamu piuqueyefiel ta Jehová. Max ca Laysa, quiñe curehuen Estados Unidos mu, rume quelluqueyu tañi quiñentrür estudiayal. Ti peñi feipi: “Hue novioucülelu ta iñchiu, papeltuquefuyu fillque publicacion nütramcalu pu novio mu, curehuen dungu mu ca tati familia. Femngechi cüdautulafuyu ñi nütramcayal falinque dungu”.

CA CHEM DUNGU MU RAQUIDUAMABÜINGU

9. Epu che petu tañi ngütramcanobel caque che tañi noviolen, ¿chem raquiduamabüingu?

9 ¿Inei feipiafuimu tamu novioucülen? Eimu müten feipihuafuimu inei tamu nütramcayafiel. Ellaca mu quiñeque che müten feipilelafuimu (Prov. 17:27). Femngechi ramtucamequengelayaimu tamu chumal. Huelu inei no rume feipinofilmu, püntünentuhuafuimu caquelu che mu ñi quimnoal ti dungu. Huelu quisuyahulmu, cuñihun-ngeafui. Feimu cümeafui tamu feipiafiel quiñeque tamu pu familia, quimque hueni ca pu loncolelu (Prov. 15:22).

10. ¿Chem quelluabi pu noviolelu tañi connoal podngechi dungu? (Proverbios 22:3).

10 ¿Chem quelluaimu tamu connoal huesaque dungu mu? Rupalele ta tiempo, doi piuqueyehuaimu ca doi ayühuaimu. ¿Chem quelluafeimu tamu connoal huesaque dungu mu, femngechi ñi ayühuelafiel ta Jehová? (1 Cor. 6:18). Nütramcalayaimu podngechi dungu, quisuyaulayaimu, fente putulayaimu (Efes. 5:3). Com tüfa yeafeimu tamu conal pod cudumuhun mu, femngechi lifcülelayafuimu Jehová ñi adquiñ mu. Feimu raquiduamaimu ca nütramcahuaimu chumngechi tamu respetahual ca tamu inayafiel Jehová ñi huercün dungu (papeltunge Proverbios 22:3). Tüfa ñi femün Dawit ca Almaz Etiopía mapu mu. Feipi: “Rumel miyauquefuyu tayu pu hueni iñchiñ cam cheu ñi miyahun fentren che. Quisulequelafuyu auto mu ca ruca mu no rume. Feimu conlayu huesaque illutun mu”.

11. Epu noviolelu pengeluhualu piuqueyehun, ¿chem loncontucuabüingu?

11 ¿Cümepei mai tamu pengeluhual tamu piuqueyehun? Doi rupale ta antü, eluhuafuimu tamu pengeluhual tamu piuqueyehun. Huelu mülei tamu cuñiutucuhual, ¿chumngelu am? Rume illutuniefilmi tami ayün, cüme raquiduamhuelayafuimi, fei cüme dullilayafuimi (Cant. 1:2; 2:6). Cafei rume pengeleluhulmu tamu piuqueyehun, ngüneulayafuimu, fei conafuimu pod cudumuhun mu (Prov. 6:27). Feimu ellaca mu müten, ngüneduamaimu Jehová ñi huercün dungu, ca nütramcahuaimu chumngechi tamu pengeluhual piuqueyehun ca chem tamu femnoal (1 Tes. 4:3-7). c Ramtuhuaimu: “¿Chem piquei caquelu che chumngechi tayu pengeluuquen piuqueyehun? Cariñauliyu, ¿conpayafui huesaque raquiduam lonco mu?”.

12. Epu noviolelu quiñeucülenole tañi raquiduam mu, ¿chumabüingu?

12 Quiñeucülenole tamu raquiduam, ¿chumafuimu? Cüme amulelai ti dungu ¿pipeafuimu mai? Femlayafui. Com pu curehuen quiñeque mu quiñeucülequelai. Huelu respetaule engu ca yafüluule ñi cüme yeucüleal, cüme curehuen-ngerpuafuingu. Feimu yafcahulmu, huelu eluhulmu tamu cümelcautual, ca femngechi femaimu niehulmu. Ramtuhuaimu: “¿Eluucülequepeyu mai tayu tüngcüleal ca yamuhual nütramcaulu iñchiu? Huelulcaulu ta iñchiu, ¿pürüm feipiuqueyu tayu huelulcahun? ¿Perdonaen piuqueyu? ¿Eluucüleyu tayu norümtual tayu raquiduam? ¿Eluucüleyu tayu perdonahual ca ngoimayal tayu huelulcan?” (Efes. 4:31, 32). Huelu chem mu rume yafcaumequelmu, ca femngechi femafuimu deu niehulmu. Feimu inaduamülmu tamu cüme yeucülenon, doi cümeafui tamu fentecünual tamu novioucülen, fei doi cümelcayaimu. d

13. Epu che, ¿chumngechi quimaingu chumtepohuai tañi noviolen?

13 ¿Chumteñma rupayafui tañi novioucülen ta che? Cüme raquiduamnoliyiñ taiñ chumal, huesa tripayafui (Prov. 21:5). Feimu elcünuaimi tiempo tami quimafiel tami ayün. Huelu deu quimniefilmi, müte alüñmalayaimi tami nieafiel. Biblia feipi: “Ñi acunon mu tati üngümnieelchi dungu, cutranelquefi piuque“ (Prov. 13:12). Cafei doi alüñmale tamu novioucülen cuñihun-ngeafui, conafuimu pod cudumuhun mu (1 Cor. 7:9). Fente raquiduamcülelayaimi chumte tamu novioucülen, doi mai ramtuhuafuimi: “Tañi nieafiel tañi ayün, ¿ca chem mülei tañi quimüñmayafiel?”.

TATI TRAHUNCHE, ¿CHUMABÜI TAÑI QUELLUABEL PU NOVIOLELU?

14. ¿Chumngechi quellungeabüi pu noviolelu? (Pebinge tati adentun).

14 ¿Chumngechi quelluafuiñ epu noviohuen? Mangelafuiñ taiñ iyal, taiñ ngüneduamafiel Biblia taiñ familia iñchiñ ca quiñentrür pasiameafuiñ cañpüle (Rom. 12:13). Femngechi doi cüme quimuhuafuingu. Cafei ayüfule ñi tripayal engu, compañafuiñ, yemeafuiñ taiñ auto mu cam mangelafuiñ taiñ ruca mu, femngechi ñi quisuyaunoal engu (Gál. 6:10). Alicia, taiñ nütramcapeel parrafo 7 mu, feipi: “Quiñeque lamngen mangelquefeyumu tañi ruca mu engün, femngechi Albert iñchiu nütramcaquefuyu tüngcülen mu, huelu quisulelayu. Feimu rume mañumfiyu” pi. Quiñe ayünhuen feipieliyiñmu taiñ compañafiel, eluhuaiñ taiñ quelluafiel engu. Eluafiyiñ tañi quisutu nütramcahual, huelu quisucünulayafiyiñ engu (Filip. 2:4).

Quimfiliyiñ epu che ñi novioucülen, quintuaiñ chumngechi tañi quelluafiel. (Inaduamnge parrafo 14, 15).


15. ¿Ca chumngechi quellungeabüi pu noviolelu? (Proverbios 12:18).

15 ¿Ca chumngechi quelluafuiñ? Cuñiutucuhuaiñ chem taiñ feipiqueel. Quiñeque mu mülei taiñ ngünehual ca taiñ ñücüfcüleal (papeltunge Proverbios 12:18). Quimrumeliyiñ tañi novioucülen epu che, ayüafuiñ chi ñi feipiafiel caquelu che. Huelu ¿quisu ayüniepelaingu ñi feipial ti dungu? Cafei huesa dunguyelayafiyiñ ca juzgalayafiyiñ engu (Prov. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11). Cuñiutucuhuaiñ chem taiñ feipin ca taiñ ramtufiel engu, femngechi taiñ dicümtucunoafiel ñi niehual engu. Quiñe lamngen Elise ca tañi füta feipi: “Quiñeque mu ramtungeyu tayu chumal mafün mu, huelu iñchiu petu nütramcaquelafuyu rume, feimu huesa duamcülefuyu”.

16. Epu che catrütubile tañi noviolen engu, ¿chumabüiñ?

16 Püntüule epu noviohuen, ¿chumafuiñ? Ramtulayafiyiñ chem mu tañi püntühun ca culpatulayafiyiñ inei no rume (1 Ped. 4:15). Quiñe lamngen Lea pingei feipi: “Allcün quiñeque che ñi nütramcahun chumngelu tayu püntühun tañi novio iñchiu. Fei rume huesa duamnagün” pi. Chumngechi ngüneduampeiñ, fentecünule ñi novioucülen epu che, tüfa feipilayafui tañi huesalcan, doi mai cüme dullingu tañi chumal tañi cüme quimuhun engu. Cüme dullilu rume engu, huesa duamcüleafuingu tañi püntühun ca quisulelu troquihuafuingu. Feimu eluhuaiñ taiñ quelluafiel (Prov. 17:17).

17. ¿Chumai pu noviolelu?

17 Tamu novioucülen rupayafuimu cüdaungechi dungu mu, huelu ca ayüfalngeafui. Jessica feipi: “Rüfcünu, cüdaungefui tayu novioucülen. Elcünuqueyu fentren tiempo, huelu cüme quimuhuiyu. Feimu rume ayüucülen”. Eimi nielmi tami ayün, eluhuaimi tami doi cüme quimafiel, femngechi cüme tripayai tamu dungu ca cüme dulliaimu tamu chumal.

ÜLCATUN 49 Ayühuelmafiyiñ Jehová ñi piuque

a Tüfachi troquiñ mu, ca üi tuculelngei ta quiñeque che.

b Tami doi quimal, peaimi ti troquiñ “¿Será esta la persona para mí?”, mülelu ti lifru Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 2), pagina 39 ca 40.

c Quiñe che malütufile cangelu che ñi huillihue, coni podngechi dungu mu, fei pu loncolelu mülei ñi inaduamal ti dungu, femngechi ñi norümtuafiel ca ñi juzgayafiel. Ca femngechi femafuingün pu loncolelu quiñe huentru nücañmafile quiñe domo ñi moyo, cam epu che nütramcaule podngechi dungu telefono cam mensaje mu.

d Tami doi quimal, peaimi ti troquiñ “Preguntas de los lectores”, tripalu La Atalaya 15 agosto 1999 tripantu.