Lifru 1 Reyes 7:1-51

  • Salomón ñi ülmen ruca (1-12)

  • Adümuhun-ngei Hiram ca quellufi ta Salomón (13-47)

    • Epu fütra orcon cobrengelu (15-22)

    • Lafquen pingechi lafatorio lliucülechi pañillhue mu (23-26)

    • Mari carrito ca tati cobre lafatorio (27-39)

  • Deumanentungei com tati oro chemcün (48-51)

7  Salomón mari cüla tripantu alüñmai ñi deumayal tañi ruca,* fei com deumanentufi.  Deumai ti Ruca Líbano Mahuida pingelu. Tüfa 45 metro alütuhui,* 22 metro alürupai ca 14 metro alüpürai. Deumai ti ruca huente tati meli huifcülechi cedro orcon. Ca huente orcon mu mülei cedro viga.  Huente tüfachi viga mu mülefui ca viga. Huente tüfachi viga tucui fütraque cedro trafla. Mülefui 45 viga ca mülefui 15 viga caque quisuque huifcülechi orcon.  Niefui cüla huifcülechi ventana nielu marco. Huelurentrücünungei quisuque huifcülechi ventana ca puñmaucülefui.*  Com ti conhue ca ti orcon puerta nierquei marco cuadraucülelu. Ca femngechi felei tati cüla huifcülechi ventana puñmaucülelu.  Deumai ti Ruca Fütraque Orcon Nielu, 22 metro alütuhui ca 13 metro alürupai. Inafül püle mülefui quiñe hulngiñ, nierquei fütraque orcon ca quiñe techo.  Deumai ti Ruca Cheu ñi Juzgayam ca anücünuuquei ülmen huancu mu tañi juzgayafiel ta che, piso püle puulu viga meu tacungei cedro mamüll meu.  Ca lepün mu* mülefui ti ruca cheu tañi müleal, püntülefui* ti Ruca Cheu ñi Juzgayam, huelu ca femngechi trüri. Ca deumalelfi femngechi ruca Faraón ñi ñahue, tüfachi domo ñi niefiel ta Salomón.  Com tüfachi ruca deumangei falichi cura mu, medingei ñi catrüngeal ca sierra mu catrüngei ti cura com püle. Femngechi deumangei cheu anümngei ti ruca puulu doi huechuñ pared mu, cafei huecun püle puulu ti fütra lepün mu. 10  Cheu anümngei ti ruca tucungei rume fütraque cura falin-ngelu. Quiñeque cura mediquefui quechu metro, caquelu meli metro. 11  Huente tüfachi cura mülefui falichi cura, medingei ñi catrüngeal. Ca mülefui cedro mamüll. 12  Huall püle ti fütra lepün mu mülefui quiñe cura malal, cüla rumei ti cura catrüngelu ca huifcülefui cedro viga. Trüri ti pichi lepün reque Chau Jehová ñi ruca mu ca tañi conhue ruca. 13  Ti lonco ülmen Salomón huercüi ñi cüpalngeal Hiram mülelu Tiro huaria mu. 14  Tañi ñuque lantu domongei, Neftalí ñi troquiñche mu tuhui. Tañi chau fei ta quiñe Tiro che, cüdauquei cobre meu.* Adümuuquei, fentren quimün nierquei ca femquei fillque cüdau cobre meu. Fei pemefi ti lonco ülmen Salomón ca femi com tañi elfalcünungeel. 15  Deumai epu fütra orcon lliucülechi cobre mu. Quisuque orcon pura metro alüpürai ca duamniengefui quiñe llasu mediquelu quechu metro, fei ñi medingeal tunte* rupan quisuque orcon.* 16  Cafei deumai epu chemcün* lliucülechi cobre mu, fütra metahue reque felei ca tucungei huente fütra orcon mu. Quiñe epu metro alüpürai, cangelu ca epu metro alüpürai. 17  Adelcalei* ti chemcün fütra metahue reque felelu, tucungei malla nierquelu pichique cadena chapetulelu. Quiñe chemcün niei regle, cangelu ca niei regle cadena. 18  Huall püle malla mu tucui epu huifcülechi granada fün. Femngechi adelcafi ti chemcün huente tati fütra orcon mu. Ti epu chemcün ca femngechi femfi. 19  Deumalelngei lirio rayen tati chemcün mülelu huente fütra orcon mu, epu metro alüpürai. Conhue püle mülefui ti fütra orcon. 20  Huente ti epu fütra orcon mu mülefui ti chemcün metahue reque felelu. Mülei huente ti troquiñ chincülcülelu* ca trür mülelu malla mu. Ca mülefui 200 granada fün, huall püle huifcülei quisuque chemcün meu. 21  Huitrañpüramfi ti fütra orcon conhue püle Chau Ngünechen ñi ruca mu.* Man püle* huitrañpüramfi ti fütra orcon, Jakín pintucufi.* Fei hula huele püle* huitrañpüramfi ti fütra orcon, fei Boaz pintucufi.* 22  Huechuñ ti fütra orcon mu deumangei lirio rayen. Femngechi deumanentungei ti epu fütra orcon. 23  Fei hula deumai ti Lafquen* pingechi lafatorio lliucülechi pañillhue mu.* Chincülcülefui. Meli metro alürupai, epu metro alüpürai ca duamniengefui mari cüla metro llasu ñi huall püle mediafiel.* 24  Huechuñ püle deumangei moncol fün* ñi adelcaleal, 45 centimetro meu mülequefui mari moncol fün, hualloñmaquefi ti Lafquen ca nierquei epu huifcülechi moncol fün. Lliungelu, quiñeucületui ti Lafquen mu. 25  Recülcülefui mari epu toro mu: cüla adquintulei picun püle, cüla adquintulei conantü püle, cüla adquintulei huaihuen püle ca cüla adquintulei tripahue antü püle. Ti Lafquen huentelei toro meu, com furintucuniefi ti rangi Lafquen. 26  Ti Lafquen doi regle centimetro alürumei.* Tañi huechuñ trüri quiñe huechuñ copa, quiñe lirio rayen reque. Niequefui 44.000 litro co.* 27  Cafei cobre mu deumai mari carrito.* Quisuque carrito epu metro alütuhui, epu metro alürupai ca quiñe metro alüpürai. 28  Ti carrito femngechi deumangei: huall püle niei plancha ca ti plancha mülequefui rangi marco meu. 29  Ti plancha mülelu rangi marco meu adentulei trapial, toro ca querubin. Ca femngechi deumangei ti marco meu. Adelcalei* huente ca miñche püle cheu ñi mülen pu trapial ca pu toro. 30  Quisuque carrito nierquei meli cobre rueda* ca cobre eje. Cafei nierquei meli soporte tañi meli esquina mu. Miñche lafatorio mu mülei soporte. Lliungelu, ti soporte ca adelcangei. 31  Cheu ñi nülalen ti lafatorio mülei ponhuitu corona mu ca 45 centimetro alüpürai. Ti corona trür ti soporte deumangei ca soporte, 67 centimetro alüpürai. Corona meu deumangei adentun. Ca tati pichique plancha huall püle mülelu chincülcülelai, cuadraucülefui. 32  Ti meli rueda mülei miñche plancha huall püle mülelu ca tati soporte rueda quiñeucülei carrito mu. Quisuque rueda 67 centimetro alüpürai. 33  Ti rueda fei ta rueda carreta trüri. Lliucülechi pañillhue mu deumangei tañi soporte, llanta, rayo ca oquilla. 34  Quisuque carrito niei meli soporte tañi meli esquina mu. Ti soporte quiñeucülei* ti carrito engu. 35  Huechuñ carrito mu mülei quiñe chincül corona, 22 centimetro alüpürai. Cafei ti marco ca tati pichique plancha huall püle mülelu huechuñ püle quiñeucülei* carrito engu. 36  Ti marco ca tati pichique plancha huall püle mülelu deumai querubin, trapial ca palmera, cheu ñi pepi deumael. Huall püle adelcafi. 37  Femngechi deumai mari carrito. Com lliungei ñi deumangeal, trür fentei ca adngei. 38  Deumai mari cobre lafatorio. Quisuque 880 litro co* conquei ca epu metro alürupai. Quisuque mari carrito niei quiñe lafatorio. 39  Fei elcünui quechu carrito man püle ruca mu ca quechu huele püle. Cafei elcünui ti Lafquen man püle ruca mu, tripahue antü püle. 40  Hiram ca deumai pichique lafatorio, pala ca tazon. Femngechi Hiram deumanentui com cüdau ñi elueteu ti lonco ülmen Salomón Chau Jehová ñi ruca mu: 41  ti epu fütra orcon, huente fütra orcon mu deumai epu chemcün metahue reque felelu, epu malla tacuniefilu ti epu chemcün huente fütra orcon mu, 42  ti 400 granada fün tucungelu epu malla mu, quisuque malla niei epu huifcülechi granada fün. Tüfa tacufi ti epu chemcün mülelu huente ti epu fütra orcon. 43  Mari carrito ca ti mari lafatorio huente carrito mu. 44  Ti Lafquen ca mari epu toro miñche Lafquen. 45  Ti palti,* pala, tazon ca fillque chemcün. Hiram deumalelfi ti lonco ülmen Salomón com tüfachi cobre chemcün huilüfcülelu, fei ñi müleal Chau Jehová ñi ruca mu. 46  Ti lonco ülmen huercüi ñi lliungeal ti cobre ca tucungeal molde arcilla mu. Tüfa deumangei Jordán laf mapu mu, rangi Sucot ca Zaretán mapu. 47  Rume fentren chemcün mülei, feimu Salomón fanetulafi. Quimngelai tunte ñi fanen ti cobre. 48  Salomón deumai com tati chemcün ñi müleal Chau Jehová ñi ruca mu: ti oro altar,* ti oro mesa cheu ñi elcünungeal ti cofque püntücünulelngelu ta Chau Dios, 49  tati candelabro* re oro deumangelu, elcünungei candelabro itrotripa ti pieza doi ponhuitu mülelu, man püle elcünungei quechu, huele püle ca quechu. Ca deumai rayen, pelontuhue ca oro tenaza, 50  lafatorio, tijera,* tazon, copa ca braserillo re orongelu. Cafei oro mu deumangei cheu ñi anümngeel ti puerta, cafei ti puerta mülelu pieza mu ponhuitu mülelu, tüfa tati Doi Yamfal Mülehue, ca tati puerta mülelu Chau Ngünechen ñi ruca. 51  Ti lonco ülmen Salomón deumanentui com cüdau Chau Jehová ñi ruca mu. Fei hula cüpali com chemcün tañi chau David ñi huichucünulelfiel Chau Dios ca guardacünufi ti plata, oro ca tati chemcün cheu ñi ngülümel falinque fillem Chau Jehová ñi ruca mu.

Quimnieal

Cam: “Tañi ülmen ruca”.
Hebreo quehun feipilei: “100 codo”. Quiñe codo fei ta 44,5 centimetro. Ngüneduamnge apendice B14.
Ca lof mu: “Epuñpüle adquiñ mu mülefui”.
Ca lof mu: “Patio mu”.
Ca lof mu: “Hudalefui”.
Cam: “Bronce”. Fau ca com tüfachi capitulo mu.
Ca lof mu: “Chumte”.
Cam: “Fei ñi medingeal quisuque orcon quechu metro alürupalu”.
Ca lof mu: “Fillem”.
Ca lof mu: “Aifiñcülei”.
Ca lof mu: “Trincürcülelu”.
Tüfachi üi cüpa feipi chi “nehuen”.
Cam: “Picun, norte püle”.
Cam: “Huaihuen, sur püle”.
Cam: “Templo”. Tüfa tati Yamfal, Respetafal Mülehue.
Tüfachi üi cüpa feipi “quisu cüme elcünuafi”. Quisu fei ta Chau Jehová.
Cam: “Estanque”.
Ca lof mu: “Hierro mu”.
Cam: “Ca medingelu huall püle 13 metro alürupai”.
Hebreo quehun feipilei: “Calabaza”.
Hebreo quehun feipilei: “1 pichi suque, cuarta”. Ngüneduamnge apendice B14.
Hebreo quehun feipilei: “2.000 bato”. Quiñe bato fei ta 22 litro. Ngüneduamnge apendice B14.
Cam: “Carrito ñi yengeal co”.
Niepelafui chi chincül adentun cam imagen lürcülenolu.
Ca lof mu: “Chincül”.
Cam: “Quiñentrür lliuquei”.
Cam: “Quiñentrür lliuquei”.
Hebreo quehun feipilei: “40 bato”. Ngüneduamnge apendice B14.
Ca lof mu: “Balde”.
Ca lof mu: “Ti milla altar”.
Diccionario mu ngüneduamnge “candelabro”.
Herramienta pünengelu ñi catrüafiel quiñe mecha, fei ñi chongümafiel hueihuiñ cütral.