Lifru 2 Reyes 23:1-37
23 Ti lonco ülmen huercüi ñi trahulngeal com pu loncolelu Judá ca Jerusalén mu.
2 Fei hula ti lonco ülmen amui Chau Jehová ñi ruca mu ca compañeyu com pu Judá huentru, com pu Jerusalén che, pu sacerdote ca Chau Ngünechen ñi pu huerquen. Tüfa ta com pu che, pu huechequeche ca pu füchaqueche. Ti lonco ülmen papeltulelfi engün com ñi feipin ti lifru huirintucunielu ti eldungu, feiti lifru pengelu Chau Jehová ñi ruca mu.
3 Ti lonco ülmen mülepui inafül ti fütra orcon mu ca eldungucünui* Chau Jehová ñi adquiñ mu. Feipicünui ñi inayafiel ta Chau Jehová, ca com tañi piuque ca com tañi nehuen mu feipicünui ñi allcütuafiel tañi huercün dungu, tañi ngülam ca tañi ley dungu. Femngechi huechutripayai com ñi feipin feichi lifru huirintucunielu ti eldungu. Fei com pu che cümelu troquifi ñi feipin ti eldungu.
4 Fei ti lonco ülmen huercüi ti hunen lonco sacerdote Hilquías, caquelu sacerdote ca pu cuidaquelu puerta. Huercüngei engün ñi entuafiel Chau Jehová ñi ruca mu* com ti chemcün* deumalelngelu ta Baal, ñi poyengeal ti orcon mamüll,* tati antü, cüyen ca pu huangülen. Fei hula ti lonco ülmen lüpümfi ti chemcün huecun Jerusalén mu, inaltu Cedrón laf mapu mu. Ca yefi ti trufquen Betel mu.
5 Huemünentufi* pu sacerdote poyequefilu ca cüpanche ñi pu dios. Judá ñi pu lonco ülmen elcünufi tüfachi pu sacerdote ñi hulal fitrun* chalintucun* fillque ngillatuhue püle, tüfa mülerquefui fillque huaria Judá mu ca inafül Jerusalén mu. Cafei huemünentufi pu hulquelu fitrun chalintucun ta Baal, tati antü, ti cüyen ca com trapümcülechi huangülen Zodiaco pingelu ca com caquelu huangülen.
6 Entufi ti orcon mamüll ñi poyengequeel* Chau Jehová ñi ruca mu ca yefi huecun Jerusalén Cedrón laf mapu mu. Tiye mu lüpümtucufi ca rüngümcafi. Pachügfi ti trufür huente pu pofre che ñi rüngan mu.
7 Cafei apümcafi ñi ruca pu huentru cudumuulu caquelu che engu tañi cullingeal, feiti femngechi femlu tañi poyeafiel tañi dios engün. Tüfachi pu huentru niequefui ñi ruca Chau Jehová ñi ruca mu ca cheu ngürecaquefui tolto ruca* pu domo tañi poyengeal ti orcon mamüll.*
8 Cüpalfi com pu sacerdote mülelu fillque huaria Judá mu. Cafei Josías ñi duam mu fillque ngillatuhue mülelu Gueba puulu Beer-Seba huaria mu, serfihuelai ñi poyengeal. Tüfa mu pu sacerdote hulquefui fitrun chalintucun. Cafei teifücafi fillque ngillatuhue conhue püle Josué ñi puerta mu, tüfa mülefui huele püle cheu ñi conquen pu che ti huaria ñi puerta mu. Josué loncolefui huaria mu.
9 Pu sacerdote mülelu fillque ngillatuhue püle cüdauquelaingün Chau Jehová ñi altar Jerusalén mu mülelu. Huelu tüfa engün ca tañi pu peñi iqueingün ti cofque fayümhue* nienolu.
10 Cafei Josías tañi duam mu ti mülehue Tófet pingelu, serfihuelai ñi poyengeal, femngechi inei no rume lüpümlayai* tañi yall* cütral mu ñi chalintuculelafiel ta Mólek. Tófet mülefui Hinón laf mapu mu.*
11 Feichi mu mülefui quiñe falin huentru cüdauquelu ülmen ruca mu, Natán-Mélec pingei. Tüfachi huentru niefui tañi pieza* conhue püle, tiye mu conpuquefui Chau Jehová ñi ruca mu pu cahuellu ñi nieel Judá ñi pu lonco ülmen. Feichi cahuellu chalintuculelngei* tati antü. Feimu Josías catrütufi pu cahuellu ñi conpunoal tiye mu ca lüpümfi tati carretela* chalintuculelngelu ti antü.
12 Cafei ti lonco ülmen teifücafi fillque altar deumalu Judá ñi pu lonco ülmen ca elcünulu huente ruca Acaz ñi huenulechi pieza mu. Ca teifücafi fill altar elcünulu Manasés tati epu lepün* mülelu Chau Jehová ñi ruca mu. Rüngümcafi ca pachügtufi ti trufür Cedrón laf mapu mu.
13 Cafei ti lonco ülmen ñi duam mu fillque ngillatuhue serfihuelai ñi poyengeal. Tüfa mülefui itrotripa Jerusalén huaria mu, sur püle* ti huincul Huesalcaquelu* pingelu. Tiye mu Salomón, Israel ñi lonco ülmen, deumafui ngillatuhue ta Astoret, pu Sidón che ñi ünufalchi diosa, cafei Kemós, Moab ñi ünufalchi dios, ca Milcom, pu Ammón che ñi ünufalchi dios.
14 Rüngümcafi pu huitracünuelchi cura poyengequelu ca teifücafi ti orcon mamüll poyengequelu,* ca tüfa mu apolfi pu che ñi foro mu.
15 Cafei teifücafi Betel ñi altar ca ti ngillatuhue ñi deuman Jeroboán, tüfa Nebat ñi fotüm. Jeroboán ñi duam mu pu Israel che culpai.* Deu teifücafilu ti altar ca ti ngillatuhue, lüpümtucufi ti ngillatuhue ca rüngümcafi. Cafei lüpümtucufi ti orcon mamüll poyengequelu.*
16 Josías huiñoquintulu, pei ti rüngan mahuida mu, fei huercüi ñi entungeal ti foro ca lüpümfi altar mu. Femngechi feichi mülehue serfihuelai ñi poyengeal, chumngechi ñi feipin Chau Jehová nütramcafilu tañi huerquen, tüfa feipicünui ñi femngechi rupayal.
17 Josías ramtui: “¿Inei am mülei tüfachi eltun mu?”. Pu huentru mülelu huaria mu huiñoldungueyu:* “Tüfachi eltun mu mülei Chau Ngünechen ñi huerquen, feiti cüpalu Judá mu. Tüfa feipicünui tüfachi dungu tami femfiel Betel ñi altar”.
18 Feimu Josías feipi: “Inei no rume topantuculayafi tañi foro. Femcünufimün”. Feimu topantuculafingün ñi foro ca topantuculafingün ti huerquen ñi foro cüpalu Samaria mu.
19 Fill huaria Samaria mu, Josías ca entufi com ti ruca mülelu ngillatuhue püle. Israel ñi pu lonco ülmen deumaingün feichi mülehue tañi illculcayafiel* ta Chau Dios. Josías ca femngechi femi chumngechi femfi ta Betel.
20 Cafei ti altar mu langümfi com pu sacerdote cüdaulu fillque ngillatuhue püle, tiye mu lüpümfi pu che ñi foro. Fei hula huiñotui Jerusalén huaria mu.
21 Fei hula ti lonco ülmen feipifi com pu che: “Fiestayaimün quiñe Pascua* tañi püramyengeal tamün Chau Ngünechen Jehová, chumngechi huirintuculei tati lifru huirintucunielu ti eldungu”.
22 Feichi antü pu juez juzgaquefilu pu Israel che ca feichi antü mongelelu Israel ca Judá ñi pu lonco ülmen, turpu fiestangequelafui femngechi Pascua.
23 Huelu ti lonco ülmen Josías yenielu 18 tripantu ñi ngünenieel, fiestangei tüfachi Pascua ñi püramyengeal ta Chau Jehová Jerusalén mu.
24 Josías ca apümcafi pu che ramtuquefilu pu la, pu pelontuchequelu, estatua poyengequelu,* tati ünufal adentun* ca com tati ünufal dungu mülelu Judá ca Jerusalén ñi mapu mu. Femngechi femi ñi huechutripayal ñi feipin ti Ley huirintuculelu ti lifru mu, tüfa tañi peel ti sacerdote Hilquías Chau Jehová ñi ruca mu.
25 Petu ñi mülenon Josías, ngelafui quiñe lonco ülmen quisu reque. Tüfa huiñotui Chau Jehová mu com tañi piuque, tañi mongen ca nehuen mu, chumngechi feipi com Moisés ñi ley dungu. Ca turpu ngehuelai quiñe lonco ülmen quisu reque.
26 Huelu Chau Jehová rume illcutuniefi* pu Judá che Manasés tañi femün mu, tüfachi huentru huesaque dungu femi tañi illculcayafiel ta Chau Dios.
27 Chau Jehová feipi: “Adquintuhuelayafiñ ta Judá, chumngechi femfiñ ta Israel. Famentuafiñ* ta Jerusalén, tüfachi huaria tañi dulliel, ca famentuafiñ ti ruca ñi feipiel ‘Tiye mu müleai tañi üi’”.
28 Caquelu dungu ñi rupan Josías, com tañi femün, huirintuculei ti lifru mu nütramcalu ñi rupan Judá ñi pu lonco ülmen.
29 Josías tañi antü mu, ti Faraón Nekó, tüfa Egipto ñi lonco ülmen, trafmehui Asiria ñi lonco ülmen engu inafül Éufrates leufü mu. Fei ti lonco ülmen Josías tripai tañi quehuayafiel, huelu Nekó pefilu ta Josías, Meguidó mu langümfi.
30 Meguidó mu tripaingün tañi pu cüdaufe, yefingün tañi cuerpo* quiñe carretela mu ñi puhual ta Jerusalén ca rüngaltucungei tañi rüngan mu. Fei pu Judá che hutrulelfingün* aceite Jehoacaz tañi lonco mu, tüfa Josías ñi fotüm, fei lonco ülmencünungei ca hueluconi tañi chau mu.
31 Jehoacaz niefui 23 tripantu lonco ülmen-ngerpulu ca ngüneniei 3 cüyen Jerusalén mu. Tañi ñuque Hamutal pingei, Jeremías ñi ñahue, Libná mu tuhui.
32 Jehoacaz huesa femi Chau Jehová ñi adquiñ mu, chumngechi femquefui tañi cuifiqueche.
33 Ti Faraón Nekó carceltucufi ta Jehoacaz Riblá mu, Hamat ñi mapu mu, femngechi tañi ngünenienoafiel ta Jerusalén. Fei hula feipifi pu che ñi elungeal 3 mil 420 kilo plata* ca 34 kilo oro.*
34 Cafei ti Faraón Nekó lonco ülmencünufi ta Eliaquim, tüfa Josías ñi fotüm, fei hueluconi tañi chau Josías mu. Cafei Jehoiaquim pintucufi tañi üi. Huelu yetufi ta Jehoacaz Egipto mu, tiye mu larpui.
35 Jehoiaquim elufi ta Faraón feiti plata ca oro, huelu cofrachequefui impuesto tañi eluafiel ta Faraón ti plata tañi pediel. Feipifi quisuque pu che tunten* plata ca oro ñi hulal, fei ñi eluafiel ti Faraón Nekó.
36 Jehoiaquim niefui 25 tripantu lonco ülmen-ngerpulu ca 11 tripantu ngüneniefi ta Jerusalén. Zebidá pingei tañi ñuque, Pedaya ñi ñahue, Rumá mu tuhui.
37 Jehoiaquim huesa femi Chau Jehová ñi adquiñ mu, chumngechi femquefui tañi cuifiqueche.
Quimnieal
^ Cam: “Huiño deumai ti eldungu”.
^ Ca lof mu: “Fillem”.
^ Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.
^ Cam: “Templo mu”.
^ Ca lof mu: “Quechanentufi”.
^ Ca lof mu: “Pitrun”.
^ Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.
^ Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.
^ Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.
^ Ca lof mu: “Carpa ruca”.
^ Ca lof mu: “Lefaura”.
^ Cam: “Rulpalayai”.
^ Ca lof mu: “Familia”.
^ Cam: “Quiñe mülehue cheu ñi iquen”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Elungei”.
^ Ca lof mu: “Carro”.
^ Ca lof mu: “Patio”.
^ Tüfa ta Olivo huincul. Mülefui doi huaihuen püle tüfachi huincul mu. Huelulcan ca pingei.
^ Ca lof mu: “Huaihuen püle”. Hebreo quehun feipilei: “Man püle”. Cheu pengei ñi tripan ta antü.
^ Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.
^ Ca lof mu: “Yafcai”.
^ Diccionario mu ngüneduamnge “orcon mamüll ñi poyengequeel”.
^ Ca lof mu: “Lloudungueyu”.
^ Ca lof mu: “Lladcülcayafiel”.
^ Cam: “Ti familia ñi pu dios”. Hebreo quehun feipilei: “Terafim”.
^ Ca lof mu: “Idolo”.
^ Ca lof mu: “Lladcütuniefi”.
^ Ca lof mu: “Quiñepülecünuafiñ”.
^ Ca lof mu: “Calül”.
^ Ca lof mu: “Huitrulelfingün”.
^ Hebreo quehun feipilei: “100 talento plata”. Quiñe talento fanei 34,2 kilo. Ngüneduamnge apendice B14.
^ Ca lof mu: “Milla”. Hebreo quehun feipilei: “1 talento oro”.
^ Ca lof mu: “Chumten”.
