Samuel ñi epungechi lifru 19:1-43

  • David ngümayefi Absalón (1-4)

  • Joab illcunquechi (lladcünquechi) dungufi ta David (5-8a)

  • David huiñotui Jerusalén (8b-15)

  • Simeí “culpatulayaen” pifi ta David (16-23)

  • Quimngei Mefibóset ñi culpanon (24-30)

  • Saquingei ta Barzilái (31-40)

  • Pu troquiñche notucadunguhuingün (41-43)

19  Joab feipingei: “Ti lonco ülmen ngümamequei. Rume hueñancülei Absalón ñi lan mu”. 2  Pu hueichafe* allcüingün ñi rume hueñancülen ti lonco ülmen tañi fotüm ñi lan mu. Feimu hueulu rume engün* feichi antü, com rume hueñancületuingün. 3  Pu hueichafe ñücüfcülen* huiñotuingün huaria mu. Trüri engün pu yehuelelu reque lefmaulu hueichan mu. 4  Ti lonco ülmen tacui tañi ange, fei nehuentu huirari: “¡Tañi fotüm, Absalón! ¡Absalón, tañi fotüm, tañi fotüm!”. 5  Fei Joab conpui ti ruca cheu ñi mülen ti lonco ülmen ca feipifi: “Fachantü yehuelcafimi com tami pu cüdaufe. Fachantü fei engün montuleimu tami mongen, tami pu fotüm, tami pu ñahue, tami pu domo ca tami pu cangelu domo.* 6  Eimi piuqueyefimi tami pu üdequeteu ca üdequefimi tami pu piuqueyeteu. Feula cüme quimfalcünuimi, eimi falintuquelafimi tami pu loncolelu ca tami pu cüdaufe. Cüme quimnien, fachantü Absalón mongelele ca com iñchiñ laliyiñ, eimi ta ayüucüleafuimi. 7  Feula huitrapürange ca yafültucumeafimi tami pu cüdaufe.* Femnolmi, Chau Jehová ñi üi mu rüf feipicünuayu, tüfachi pun ngehuelayai quiñe huentru no rume eimi mu. Tüfa doyelcüleai com tati huesaque dungu mu tami cutrancaeteu petu huechengelu eimi ta fantepu mu”. 8  Ti lonco ülmen huitrapürai, fei anücünuhui ti huaria ñi puerta mu. Fei com pu che feipingei: “Ti lonco ülmen anülei puerta mu”. Feimu com pu che pemefi tati lonco ülmen. Huelu pu Israel huentru lefmahuingün quisuque tañi ruca mu. 9  Com Israel ñi troquiñche mu pu che trafdungumequehuingün ca feipiqueingün: “Ti lonco ülmen lifrenentueiñmu taiñ pu caiñe mu ca montuleiñmu pu Filistea che mu. Huelu feula tripai ñi mapu mu, fei lefmahui Absalón ñi duam mu. 10  Cafei üitufiyiñ* Absalón taiñ ngünenieaeteu, huelu lai hueichan mu. Feimu, ¿chumngelu* chem no rume femlaimün tamün cüpaltuafiel ti lonco ülmen?”. 11  Ti lonco ülmen David feipifalfi tati sacerdote Sadoc ca Abiatar tüfachi dungu: “Eimu nütramcayafimu pu Judá loncolelu ca feipiafimu: ‘Fau, cheu tañi mülen iñche, allcüquen ñi feipiel com pu Israel che, ayünieingün ñi yengetual iñche ñi ruca mu. Eimün cai, ¿chumngelu* cüpalaimün tamün yemetuafiel ta iñche, quisu tañi ruca mu? 12  Iñchiñ peñihuen-ngeiñ, nieiñ quiñe mollfüñ müten. ¿Chemu cüpal-lafimün tati lonco ülmen ñi ruca mu?’. 13  Feipiafimu ta Amasá: ‘¿Quiñe mollfüñ müten nielaiñ am? Feula üituayu tami loncoleal pu hueichafe mu, Joab femhuelayai. Femnoli, Chau Ngünechen rume cutrancaechimu’”. 14  Femngechi ti lonco ülmen rulpaduamelfi ñi piuque com pu Judá huentru. Quisu engün feipifalfi ti lonco ülmen: “Huiñotunge, eimi ca com tami pu cüdaufe”. 15  Ti lonco ülmen eluhui ñi huiñotual, fei puhui Jordán leufü mu. Fei pu Judá huentru cüpaingün Guilgal huaria mu tañi trafyepayafiel ca ñi compañafiel Jordán leufü püle. 16  Cafei Simeí, Guerá ñi fotüm, ti Benjamín che, Bahurim huaria mu tuulu, matu nagpai pu Judá huentru engün tañi trafyepayafiel ti lonco ülmen David, 17  compañeyu huaranca* Benjamín huentru. Cafei Zibá, cüdauquelu Saúl ñi ruca mu matu nagpai Jordán leufü mu petu ñi puunon ti lonco ülmen. Compañeyu mari quechu fotüm ca epu mari cüdaufe. 18  Noi* ti leufü ngilahue püle,* femngechi quellufi ti lonco ülmen ñi pu che tañi noal engün ca tañi femal com ñi ayüqueel ti lonco ülmen. Fei hula ti lonco ülmen epe puulu ñi noal ti leufü, Simeí, Guerá ñi fotüm, pochongnagi* tañi namun püle. 19  Ca feipifi ti lonco ülmen: “Tañi ñidol, culpatulayaen ca acordalayaimi rume* ñi huesa femün tami cüdaufe, feichi antü tripalu tañi ñidol, ti lonco ülmen, Jerusalén huaria mu. Lonco ülmen, piuquentuculayaimi tüfa. 20  Iñche, eimi tami cüdaufe, cüme quimnien tañi huelulcan. Feimu com José ñi pu che mu iñche hune nagpan fachantü tañi trafyepayafiel tañi ñidol, ti lonco ülmen”. 21  Feica müten Abisái, Zeruyá ñi püñeñ, feipi: “Simeí malisiafi Chau Jehová ñi dullin huentru, feimu ¿mülelafui ñi langümngeal?”. 22  Huelu David feipi: “Zeruyá ñi pu püñeñ, ¿chumngelu* chumconpaimu* tüfachi dungu mu? ¿Chemu feyentumulan? Fachantü huiño lonco ülmen-ngetuan Israel mu, ¿felei no am? Feimu, ¿chumngelu mülei ñi langümngeal quiñe che Israel mu?”. 23  Fei hula ti lonco ülmen eldungucünulelfi ta Simeí: “Eimi ta lalayaimi”. 24  Mefibóset, Saúl ñi lacu, ca nagi ñi llohuafiel ti lonco ülmen. Cüchanamunlafui, catrülafui tañi payun ca cüchalafui tañi tacun. Femngechi felefui feichi antü ñi amutun ti lonco ülmen ca tüngcülen mu* huiñotulu hula. 25  Puulu Jerusalén huaria mu ñi llohuafiel ti lonco ülmen, ti lonco ülmen ramtueyu: “¿Chumngelu* compañlaen Mefibóset?”. 26  Mefibóset huiñoldungueyu:* “Tañi ñidol, ti lonco ülmen, tañi cüdaufe ngünencaeneu. Cüntrolelu iñche, feipifun: ‘Eluen tañi pepicayal ñi burro, fei ñi pürayafiel ca compañafiel ti lonco ülmen’. 27  Huelu quisu coila dalluntucufi tami cüdaufe ca nütramcalelfi tañi ñidol, ti lonco ülmen. Huelu tañi ñidol, ti lonco ülmen, Chau Ngünechen ñi cüme püllü reque felei, feimu femnge tami cümelu troquifiel. 28  Tañi ñidol, ti lonco ülmen condenayafui ñi langümngeal com tañi chau ñi familia. Huelu femlaimi, doyelchi mai elufimi tami cüdaufe ñi iyal eimi engu. ¿Ca chem ngillatuafun tati lonco ülmen?”. 29  Huelu ti lonco ülmen feipieyu: “Dungulayaimi. Deu feipicünun, eimi ca Zibá hudamafimu ti mapu”. 30  Fei Mefibóset feipifi tati lonco ülmen: “Quisu com ngen-ngepe, tañi ñidol, ti lonco ülmen tüngcülen aculu cai tañi ruca mu”. 31  Fei hula Barzilái, ti Galaad che, nagi Roguelim lof mu tañi puhual Jordán ñi laf mapu meu, femngechi ñi compañafiel ti lonco ülmen Jordán leufü püle. 32  Barzilái deu füchafui, 80 tripantu niefui. Feichi antü ti lonco ülmen mülenagmequelu Mahanaim huaria mu, Barzilái yeleleyu iyael, quisu rume ricu huentrungefui. 33  Fei ti lonco ülmen feipifi ta Barzilái: “Cüpange, quiñentrür noayu. Jerusalén huaria mu, quiñentrür iyayu”. 34  Huelu Barzilái feipifi tati lonco ülmen: “¿Tunten* tripantu mongelehuean? ¿Chumal amuan tati lonco ülmen iñchiu Jerusalén huaria mu? 35  Iñche deu nien 80 tripantu, nehue ngüneduamlan chem ñi cümen ca chem ñi cümenon. Iñche, eimi tami cüdaufe, pepi cümentuquelan chem tañi iquen ca ñi pütocoquen. Ca allcütuquelan ñi ülcantuquen pu huentru ca pu domo. Tañi ñidol, lonco ülmen, ¿chumngelu* doi cüdautuaimi tami cüdaufe ñi duam mu? 36  Lonco ülmen, duamfalngelai iñche tañi fürenengeal. Iñche rume falintuquen ñi compañfiel ti lonco ülmen Jordán leufü mu. 37  Füreneen, elufinge tami cüdaufe ñi huiñotual. Eluen tañi layal tañi huaria mu, cheu ñi rüngalconcülen tañi chau ca tañi ñuque. Huelu tüfa mu mülei tami cüdaufe Kimham. Quisu amupe ca nope tañi ñidol engu, ti lonco ülmen. Femfinge chem cümelu tami troquifiel”. 38  Fei ti lonco ülmen feipi: “Kimham iñchiu noayu. Chem cümelu tami troquifiel eimi, iñche femafiñ. Chem rume pedieli, feman eimi tami duam mu”. 39  Com pu che eluhui ñi noal ti Jordán leufü, fei ti lonco ülmen epe nolu, truyufi* ta Barzilái ca ngillatuñmafi. Fei Barzilái huiñotui tañi ruca mu. 40  Ti lonco ülmen noi ti leufü ñi amual Guilgal huaria mu, fei Kimham compañeyu. Com pu Judá che ca rangiñ Israel pu che compañfingün ti lonco ülmen nometu leufü püle. 41  Fei com pu Israel huentru ramtufingün ti lonco ülmen: “¿Chumngelu* taiñ pu peñi, pu Judá huentru, ellcanquechi* cüpalfingün ti lonco ülmen? ¿Chemu feipifingün ti lonco ülmen David, tañi pu che ca com tañi pu huentru ñi noal ti Jordán leufü?”. 42  Com pu Judá huentru huiñoldungufingün* pu Israel huentru: “Familiayefiyiñ ti lonco ülmen. ¿Chumngelu* illcuimün?* ¿Iñchiñ iqueiñ mai ti lonco ülmen ñi duam mu? ¿Cam llouqueiñ quiñe yehun?”.* 43  Huelu pu Israel huentru feipifingün pu Judá huentru: “Iñchiñ mari troquiñchengeiñ, feimu doi falin-ngeiñ taiñ femngechi troquiafiel ta David. ¿Chemu illamcamuiñ? Hunelu mai iñchiñ mülefui taiñ cüpaltuafiel tati lonco ülmen, ¿felei no am?”. Huelu pu Judá huentru doi illculen* dunguingün tati pu Israel huentru meu.

Quimnieal

Ca lof mu: “Quehuafe”.
Cam: “Montulngelu rume engün”.
Ca lof mu: “Dungunon mu”.
Cam: “Concubina”. Diccionario mu ngüneduamnge “concubina”.
Hebreo quehun feipilei: “Dunguafimi fei puhuaimi tami pu cüdaufe ñi piuque mu”.
Cam: “Hutrulfiyiñ, huitrulfiyiñ aceite lonco mu”. Diccionario mu ngüneduamnge “ungir”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Mil”.
Ca feipiafui chi: “Noingün”.
Ca lof mu: “Lilahue püle”.
Ca lof mu: “Lloyünagi, ponornagi”.
Ca lof mu: “Conümpalayaimi, tuculpalayaimi rume”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Coneltupaimu”.
Ca lof mu: “Cüme duam mu”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Lloudungueyu”.
Ca lof mu: “Chumten”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Pechitufi, trurufi, trepetufi”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Llumumquechi”.
Ca lof mu: “Lloudungufingün”.
Ca lof mu: “Chemu”.
Ca lof mu: “Lladcüimün”.
Ca lof mu: “Regalo”.
Ca lof mu: “Doi lladcülen”.