Deuteronomio 32:1-52
32 “Pu mülelu huenu mu, allcütumün, fei dunguan.
Ti mapu allcütupe ñi feipin tañi hun.
2 Tañi quimeltun mahun reque nagpayai,tañi dungun ilhuen reque* tüicüleai,*fünfün mahun reque nagai cachu mu,troftrof mahun reque* pu anümca mu.
3 Huldunguan Chau Jehová ñi üi.
¡Quimeldungumün taiñ Chau Dios ñi afmatufalngen!
4 Fei tati Fütra Cura, huelulcauquelai com tañi femquen mu,com tañi rüpü norngei.
Chau Dios manelfali, turpu femquelai norngenochi dungu.
Quisu norngei.
5 Feitichi troquiñche norngelaingün, huesa chengeingün.
Huesa femingün tati.
Chau Dios tañi pu yall no,* quisutu culpan dungu mu* coningün.
6 Ahuem, huedhued troquiñche quimchengenolu,¿femngechi femafimi am ta Jehová?
¿Fei tami Chau no am? Quisu ñi duam mu müleimi,deumaeimu, troquiñchecünueimu.
7 Raquiduamnge ñi rupan cuifi mu,raquiduamtucuniefinge rupayechi tripantu.
Ramtufinge tami chau, fei feipiaimu.
Ramtufinge tami pu füchaqueche, fei engün quimelelaimu.
8 Tati Doi Alüpüralelu elufilu mapu tati pu troquiñche,hudamcünufilu Adán ñi pu fotüm,*ngüneduami ñi tunten-ngen* Israel ñi pu fotüm,fei elcünui cheu ñi fentepuhual pu troquiñche.
9 Chau Jehová ngen-ngei tañi pu che mu.
Felei llemai, quisu ngen-ngei Jacob mu.*
10 Quisu pefi quiñe huellin mapu mu,*chem no rume mülelai feiti mapu mu, allcüngequei pu auca culliñ* ñi huirarmequen.
Hualloñmafi* ñi incayafiel, dapifica cuñiutucufi quisu tañi nge reque.*
11 Quiñe ñamcu* chuchicaquefi tañi dañe,*müpüquei huente tañi pichique üñüm mu,*ünifcünuquefi* tañi müpü, fei nüquefi tañi pichique üñümca yequefi huente tañi pichun mu.*
12 Ca femngechi Chau Jehová müten adniefi.*
Caque dios no rume mülelai quisu mu.
13 Chau Dios püracahuellucünufi ñi miyahual alüpürachi mapu meu,femngechi ifi chem ñi hulün ti mapu.
Elufi miel* mülelu fütra cura muca aceite tripalu yafülechi cura mu.*
14 Elufi mantequilla deumangelu lichi huaca mu ca elufi lichi ufisa, lichi capüra.
Elufi ñi iyafiel ti doi cümeque ufisa,*ti pu caniru* mülelu Basán mu ca ti pu chifu,*ca tati doi cüme cachilla.
Cafei putuimi* pulcu deumangelu cütrüngeelchi ofad mu.*
15 Motrilu Jesurún,* mancüfi tañi ngünenieteu ñi chaftuafiel.
Quisu motri, fanei, huedai.
Fei elcünufi ta Chau Dios, tañi deumaeteu,illamcafi ti Fütra Cura ñi montuleteu.
16 Caque dios ñi duam mu illculcafingün,ünufalchi dungu mu lladcülcafingün.
17 Elulafingün chalintucun* ta Chau Dios, doi mai elufingün tati pu huesaque püllü,pu dios ñi quimnofiel engün,hueque dios feula ñi quimfiel engün,tati pu dios tamün cuifiqueche yem ñi quimnofiel.
18 Ngoimanentufimi* ti Fütra Cura tami chauyefiel,raquiduamtuculafimi ta Chau Dios tami mongeleteu.
19 Chau Jehová ngüneduamlu tüfa famentufi engün,*illculcaeyu* tañi pu fotüm ca tañi pu ñahue.
20 Feimu feipi: ‘Püntütripayan* quisu engün mu,*fei ngüneduaman ñi chumlerpual.
Tüfachi troquiñche huesa piuquengei,manelfalngenochi fotümngeingün.
21 Lladcülcaeneu engün* ñi poyefiel coilaque dios,illculcaeneu engün falinochi adentun mu.*
Ütrirülafiñ engün ca troquiñche mu iñche tañi ngen-ngenoel,illculcayafiñ engün quiñe huedhued troquiñche mu.
22 Tañi illcun* üyümfi quiñe cütrallüpümafilu tati doi alüconcülelu Rüngan mu,*apümcayafi ti mapu ca chem ñi hulünca lüpümafi cheu ñi anülen fütraque mahuida.
23 Doyelafiñ tañi cutrancahun engün,ütrüftuafiñ com ti flecha tañi nieel.
24 Ngüñün mu ngañhuadaingün,huesa aling cutran mu* layaingün, fei com apümcangeaingün.
Huercüan auca culliñ ñi lefcontuafiel engünca veneno* niechi filu* huinolquiyauquelu* trufür mu.
25 Fütra cuchillo langümafi tañi pu yall huecun ruca mu,ponhui ruca mu pellqueleaingün.*Femngechi rupayai huecheque huentru ca üllchaque domo,*pichiqueche ca füchaqueche.
26 Feipifun: “Fill püle pachügnentuafiñ,*femcünuan ñi ngoimanentungeal engün”.*
27 Huelu raquiduamcülehuen ñi chem pial tañi pu caiñe,hueluraquiduamafuingün chi.
Feipiafuingün chi: “Taiñ nehuen mu hueutripaiñ,Jehová femürpulai tüfachi dungu”.
28 Tüfachi troquiñche cüme raquiduam nielaingün,*pepilquelaingün.
29 ¡Quimchengeafuingün fel! Ngüneduamafuingün com tüfachi dungu.
Raquiduamafuingün tañi chumlerpual.
30 Quiñe caiñe, ¿inantucupeafui mai huaranca* Israel che?
Epu caiñe cai, ¿inantucupeafui mai mari huaranca Israel che?
Femlayafui. Huelu rupayafui tañi Fütra Cura elcünufile pu Israel checa Chau Jehová hultucufile engün tañi pu caiñe mu.
31 Pu caiñe ñi fütra cura trürlai pu Israel che ñi Fütra Cura mu.Taiñ pu caiñe quimtucunieingün tüfa.
32 Sodoma cüpachi anüm ofad reque feleingünGomorra ñi lelfün mu cüpalu.
Tañi ofad venenongei ca fürei.*
33 Tañi pulcu filu ñi venenongei,cuñihun-ngechi filu ñi veneno* langümchequelu.
34 Com tañi femün engün sellantucuniefiñca elcünufiñ cheu ñi ngülümnieel itrofillem.
35 Iñche mülei ñi cutrancayafiel engün ca huiñoleltuafiel ñi femün,feimu puuchi antü mu trayafai* ñi namun.
Püllelepai ti antü ñi huesa rupayal engünca pichiñma mu cutrancangeaingün tañi femün meu’.
36 Chau Jehová ngüneduamai tañi pu che ñi yafüngehuenon,re mülehueai pu incañpengenolu ca pu nehuen-ngenolu.
Fei juzgayafi tañi pu checa cutranpiuqueyeafi tañi pu serfiqueteu.*
37 Fei feipiai: ‘¿Cheu mülei tañi pu dios engün,ti fütra cura cheu ayülefuingün ñi ellcahual?*
38 ¿Cheu am mülei pu iquefulu tañi chalintucun ñi yihuiñ,*pu putuquefulu* ti pulcu tañi hutrulngeelchi* chalintucun meu?
Huitratupe engün, eluupe tamün quelluaeteu.
Quisu engün mu ellcaumün.
39 Feula ngüneduamaimün iñche ta Chau Dios ngen,ngelai caquelu dios, iñche müten.
Iñche hulquen lan ca mongen.
Iñche allfülchequen ca tremoltuchean.*
Inei no rume montulngelayafui iñche tañi cuhu mu.
40 Huenu pürammequen tañi cuhu,iñche rumel mongelen, fei feipicünuan:*
41 yungümfili tañi huilüfcülechi fütra cuchilloca pepicacünufili tañi cuhu ñi femal nor dungu,huiñoleltuafiñ ñi femün tañi pu caiñeca cutrancayafiñ tañi pu üdequeteu.
42 Mollfüñ mu ngollilcünuafiñ tañi flecha,pu la ca pu presu ñi mollfüñ.
Tañi fütra cuchillo ilotuafiti lonco tati pu caiñe ñidolcülelu’.
43 Eimün pu troquiñche, ayühuaimün quiñentrür quisu tañi pu che engu.
Quisu cutrancayafi pu langümfilu tañi pu serfiqueteu,huiñoleltuafi ñi femün tañi pu caiñe,liftuafi ti culpan* tañi pu che ñi mapu meu”.
44 Fei tati pu che ñi adquiñ meu Moisés feipimefi com ñi feipin tüfachi ül. Hosea,* Nun tañi fotüm, compañnieyu.
45 Moisés deu feipifilu com tüfa pu Israel che,
46 feipi: “Piuquentucunieafimün com ti ngülamtun dungu* tamün feipimequefiel fachantü, ca feipiafimün tamün pu fotüm ñi cüme inayafiel com ñi feipin tüfachi ley.
47 Falilai tüfachi dungu pilayaimün. Inaniefilmün, mongeleaimün. Feyentufilmün com tüfachi dungu, alüñmayaimün ti mapu mu tamün nüafiel nometu Jordán leufü mu”.
48 Feichi antü müten Chau Jehová dungufi ta Moisés, feipifi:
49 “Moab mapu mu mülei Abarim ñi mahuida, fei pürapunge Nebo huincul üye mu mülelu Jericó ñi adquiñ mu. Üye mu puquintuafimi Canaán mapu ñi eluafiel pu Israel che.
50 Fei layaimi ti huincul mu cheu tami pürapual ca rüngaltucungeaimi tami cuifiqueche yem reque, chumngechi ñi lan tami peñi Aarón Hor huincul mu ca rüngaltucungei tañi cuifiqueche yem reque.
51 Rangiñ pu Israel che mu eimu culpaimu* iñche mu inafül Meribá ñi co Cadés mapu mu, Zin huellin mapu meu. Püramyemulan pu Israel che ñi adquiñ mu.
52 Camapu puquintuafimi ti mapu, huelu conpulayaimi feichi mapu mu ñi eluafiel pu Israel che”.
Quimnieal
^ Ca lof mu: “Mülfen reque”.
^ Ca lof mu: “Fülfül mahun reque”.
^ Ca lof mu: “Lüicüleai”.
^ Ca lof mu: “Tañi pu familia no”.
^ Ca lof mu: “Yafcan dungu mu”.
^ Ca feipiafui chi: “Pu che”.
^ Ca lof mu: “Chumten-ngen”.
^ Cam: “Jacob fei tañi herencia”.
^ Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.
^ Ca lof mu: “Aucan culliñ, caita culliñ”.
^ Ca lof mu: “Huallmafi”.
^ Cam: “Tañi nge ñi pupila reque”.
^ Ca lof mu: “Huinüfcünuquefi”.
^ Ca lof mu: “Lupin mu”.
^ Ca lof mu: “Pichique idum mu”.
^ Ca lof mu: “Dañi”.
^ Ca lof mu: “Aguila”.
^ Cüpa feipi adniefi ta Jacob.
^ Ca lof mu: “Moshcon, mishqui”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Pedernal mu”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Ufisa ñi yihuiñ”.
^ Ca lof mu: “Carnero”.
^ Ca lof mu: “Chivo”.
^ Ca lof mu: “Pütocoimi”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Ofad ñi mollfüñ mu”.
^ Tüfachi üi cüpa feipi “nor che”. Tüfa quiñe yamfal üi ñi elungeel ta Israel.
^ Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.
^ Ca lof mu: “Upenentufimi”.
^ Ca lof mu: “Lladcülcaeyu”.
^ Ca lof mu: “Quiñepülecünufi engün”.
^ Ca lof mu: “Hudatripayan”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Ellcacünuafiñ tañi ange quisu engün meu”.
^ Cam: “Ütrirüleneu engün”.
^ Ca lof mu: “Falinochi idolo mu”.
^ Ca lof mu: “Lladcün”.
^ Cam: “Seol”. Tüfa pengelquei cheu ñi ürcütumequen reque pu la. Diccionario mu ngüneduamnge “Seol”.
^ Ca lof mu: “Chafo cutran mu”.
^ Ca lof mu: “Fuñapuhue”.
^ Cam: “Pu reptil”.
^ Ca lof mu: “Huingüdquiyauquelu”.
^ Ca lof mu: “Llicaleaingün”.
^ Hebreo quehun mu cüpa feipi quiñe domo turpu cudumuunolu quiñe huentru engu.
^ Ca lof mu: “Tilcafnentuafiñ”.
^ Ca lof mu: “Upenentungeal engün”.
^ Ca feipiafui chi: “Allcüquelaingün ti ngülam”.
^ Ca lof mu: “Mil”.
^ Ca lof mu: “Mucüri”.
^ Ca lof mu: “Fuñapuhue”.
^ Ca lof mu: “Melcayai”.
^ Cam: “Hueñancüai tañi pu serfiqueteu mu”.
^ Ca lof mu: “Llumumuhual”.
^ Cam: “Iquefulu tañi doi cümeque chalintucun”.
^ Ca lof mu: “Pütocoquefulu”.
^ Ca lof mu: “Huitrulngeelchi”.
^ Ca lof mu: “Mongeltuchean”.
^ Ca lof mu: “Cuyalltuan”.
^ Ca lof mu: “Yafcan”.
^ Tüfa ta Josué ñi rüfngechi üi. Hosea ca feipingequei Hosaya, tüfachi üi cüpa feipi “Jah montuleyu” cam “Jah montulquei”.
^ Cam: “Ngüfetun dungu”.
^ Ca lof mu: “Yafcaimu”.
